LOUVAIN B i b 1i o t he que s. J. 220, vraversebaan 1961 ' ~endci a e~.,ndauo IncipicOctauu, Qu~ilibet MagillriHenrid a Gandauo. 'Olfputatt~c',lloftrg~~quo~ \~:J~ libet'oClaua qu~reball.tur.xxxvl1.Allqua fine argumentis. Et propone bantur qu~dam de deo in comparatione a~ creatutas. Q!!æ~amvero de c-reaturis in comparatione ad deum.Q u~dam vero de cr~aturis f05 cundum fe. CIRca primG qu~rcbantur quatuqr refpidetia dTe natu r~ in cr~aturis. V nG vero refpides dfe grati~.Q9orG rrimu erat:vtrLi in cleofil1t ide~ praaic~.Secund(i:vtrum ditformirasfcibiliG circa crea , tur;ts,arguat aliqua ditformitate in fdenria dc:i.Terriu:vtrG a1iQspor.. fit agere quod impoffibi1e dI fieri.QEartu: vrrU effe4u5 coringcs por fit fLeriimmcdiate a deo.~intti:vtrumduobus æqualiter fe habent~ bus ad 'receprione gratiæ,deus eis ~qua1iter Confera~. ~R.ca,primu arg~fbaf 'q"il}deo fint ideæ Pradica:. Primo fic. actus voluntatlsfcclm Augu(h.de trllu.x,præfuPPol1lt aaum mtellectus.Sed actus voluntatis circa fpeculabilia præfupponit in intellectu ideas fp:cularluas.ttgo & circa 0p=fa ~ec1mdum.bilia ideaspradicas. ·SEcundo fic.Augull.didt de trini.li~!yi.c.x.q,verbuin eftars oipotentisdd plena cmnifi radonfi viuetium.ledrationes vi~entes in arre no funt tJi1iidc~pra~ic«;: quia ars ad Iu oppoficu. pr~tiJ11;~rdnet.ergo~. CONtra.ratlofiue intellectus diuinus non eft ex fe ad oppofira:fed de necefIitateimmut~bilitatlsintdIigit qU«;CUg1 inre1ligit.Si frgo practicus e(fcc:& itelHgeret p ideas • practicas;cli jnteIt(d;uS practici di: determinarc volutati agmda:de neceffitare ergo ei determina- rer agenda.Tunc ergo aut voltitas fequif de necefIitate intfUectfi agido qua: intellectus ageda dell .i~rminauir:fic voIfitas de necdutate ageret. qu~cfig; agit circa creaturas:aut n5 (cquif:fic ei cotra. , tjarur.qu~,f.tlfi1 funt in dep.ergo &c.Propter iflaquf,;lljone & fc:qUfllteopcrrethic videre infum A. kd"oIqtio.q. maq~l}1o~(). deus cogn~fc~r fe .~ alia a T~. EŒ igif fdendu~'P. omne ~o~~ofcen~ a1iQ~,exhoc COIA - .gnola~ dlu,dcp enquod~m9d01pm ccgmtumfPropter qd. dicit ptiu,s mt1lr. de ala.,q, mtelledus fe clidum adu eŒoia.incelIigibi1ia:leQfus VIto OiOl fenfibilia.90gnofcens aUte habet e'ffeipm cognitci ' 4tipTiciter. V no mo~o 1:1' information~. Alio modo'~ e~elltia.Primo modoomne cognofces alia il fe \re l1fe obiectli,etl ipl1lcQghitli;inquant"ufl.cognitione vrfua fp:cie informat ipm cognofccnti.per ltpceiD hab~t drequ,0~anl0doipm.cognitum:& ficcognofcit ols iilteIlectus creat9a1ia a fe:& etii ~ip'fum:qui~ ,~9';Cpg:n.OKi~\f( ni(i!ic'ut alia a.(e:vtaIias fæ~ dedarauimus. Secundo aute modo fu I~s:deus cogn~itfecObitctiue:quia.r.tl1: ide fibi:& ,oi~oJrnll1atcria1is & feparatus ab omrii limira:s:' tio~:q~æ in ~Iiisimp:qilir rem'clTe e fe opfectfi intelIigtbiIe:pri~liin rnarrrialib9:fecfidum in olli9 indiuiduis,crearuris.dieiteA.uice. viii.Meta,14 ciH9dfel1tla dt intellectiua eŒdT~ntiaJjtcr intelIedi ~iJ.er id(~.eft-purfi iQtdle~(j'!Qd em ,phiber te Jlltel1igi (~hpc qClipfa dt in materia: &111eiusa'p P.•,.nd.id.I.' hoc ,phl.'bet'ne Iit i.~te. ~. .• s:& Q.Cl.igi.f libe.rum eft~. materi" &ab .eius appediciis,cenifi Ilect~ua..• catG e~ habere dfefeparatfi.:~ illud e~ intellectiuu l?fe:& quia ,eŒinteIlectiup,1? fe:eft eriii intdle;" ~pm p fe:ell:tria iritdleetG a ~.Et .ppter primlidTenda diuina eit qlioddii inteIligibile ab ipfo di;c ~inoi~~t.e~Iedu:ytin~,~IHg~t teip~~Pt0pterf~c~ndu ver? itjtell!~~ndo~. ~nteUig!t oiaa1ia a f~.diCe", t~'A1J.lce.tneode.Qz tpfe lI1~elllgltfuamemrt1a:~r fua dfmt1a lI1tdhglr:& qU1cgddl peft 1pfUm Ifhocintelligir.Hocigirur~ itelligit fua dTentia,caufaeft intelIigedi idq4 iftpoŒfuamdfentia. S:uGigif ipteIJigeredus qd ell:pon fQam d1"entla:caufatu d~ fi9 q<:teftipm iiltdligere fua dfentia: '~:boc;'quia dt ilIim(rata: quia .pprer ·fuam illimitatiorie emin(t~rcontinet in fe ois cife & elfentia: ~imitarccveritat~wt nOI1eognorcaca1ia a fe vr prQpria Qbiect.a:feQjdum tp :tlia funt a fc:fedfec1lnllf , d,UI11 "l' in,fe funt idi ipft.a1iter ~m~rhuiufinodi cQgnira inreIligerer informat~ ab eis reCipiendo' . ab,ei~ cognitIone in paticdo:& vi1efceret fuu~ inrellect9 fccl,mplim.xii.Meta.dicere et1aAulce.in eo ~em Me,r~.fci~.N~ poreft ee Vtnece(fe etTeiteIligat res ~ res.fi (tii fie e(fet,rfic e(fentia eius coftitue re,ttIr eieoqf:10~ intellige,rer:& fic conftitutio~ua fieret ex ipfisrcbus~& eiTet.q, fi n5 e{f(nt.l'es ex ~rinfecrt,non e(fer clIm hac difpofitione:& dferfibi difpofitio qu;t 119nprouenirer fibi ex leipfo:led ~ a.tioa fe:.&t~nc ab alio a fe fieret impreffio inipm~Et fic illa cognitione cognofcit -alia a f(:ne~ B vniuerfalirer fiue,in vniuerfal,i:queadmodli cognprctitU~ Sor. & PJato itt eo 'p boies : ne~ particu;s lariter fiue in parricutarf,coRoofcedo vnuquodq; fi:clm'rationem fuæ fingulariraris,led cognofcif ipfa vnite cognofcedo illa fcclm q, funt vnum.~!1'ipfo no dillincta neg;ab ipfo ne~abinuice.Sed ve ~ogno1Cedo fusi effi:utia cognofcat ilIa diftiJlC'tc Cedm di1linetione qu~ habcpt inter G::opona 'i' ca ~uodlibct.l9ctauum. fo.CCC. gnofcat fua effenda vt imitabile ab illis:&: fecundu hoc fua dfcntia habet ratione ide~ Vt idea ~ihil ali<1fit g ipfa diuina etfentia:fub ratione ref}Xctus imitabi1itatis qua alia a fe nata funt ea imitari~ Qua: quide rado ref}Xd:9quia no couenie etTentilj;ex ratione rei &:drenti~ quæ ipfa efr,nifi virtu te pr~ter cOlifidcradone intellectus circa ea,apprehendetis ea fub ratione talis habieudinis : idcirco ref}Xetus ideales in deo no reales red radonales tantu funt. Sed eeoucrfo ref}Xctus refponderes eis in creaturis reaIes funt:quia ex ratione rei &:natur~ eanl 110aute ex eofideratiOrie intellectus crea ti aut increati fundant in ipforo elfenria &:natura.No tame fic qJ propterea hmoi reflXCtus I'atio;s nales fint in deo:quia creaturt: fcclm ref}XCtusreales habitudine habent ad deum:vt .ppterea deus rcouerfo refJXctus rationales habeat ad createras: ve contingit in ref~ctibus radonalibus qui cop ueniunt deo ex tepore.immo quia illi ref}Xctus deo eoueniunt ab t;terno:coueniunt ei ex c6fideral!i tione inteIleCtus comparands dfentia fuam ad efI'entlas creatttraru vt imitabi1em ab eis:vt ide«tpo dus fint ratio q, effenti~ creatur~ fint e(fenti~ qUl;da fi econuerfo.Er fic queadmod6 ipfa etTenria di uina verfr abfolute efI'entia efr ratio cognofcendiiptas effcntias creaturaru: fic ipfa cognita ve ha:;! bens rationes ideales:efr ratio cognofcendi differetias omniu aliorum a fe.vfg3 ad minima:inquatii ve alibi declarauimus,idea f}XcieieR ratio cognofcedi omnio indiuiduoru fub ipfa.Propter qct Au . gufr.Ioques de idei~ in deo.lxxxiii.q.q.Ixvi.dicit lic.Tata in eis vis c6fhtuitur vt nifi his intellectis tapiens efI'eno poffitÆt fic tali cognitione pure fpeculariua æquaIitcr omnia alia cognofceret:etfi C l1unfi ea fuifI'et facturus fieut modo.Qcl tamen non ponit Auice.determinando 'l' ifta cognitione . non cognofcit alia a fe nifi vniuerfaliter &: in vniuerfaIi:parricular(ter aute non,l1ifi cognofcedo fe dfe caufam &:prkipium eoru. Vnde in.viii.Meta.dicit 1ic.Si corporalia no intelIigutur nififecun.- dum quiditate fpoIiaram:&: fecGdum cpfequif ea id ~r qa indiuiduanf tunc 110intelIigunf feeG;:: dum cp funt corruptibiIia.Cum em apprehendunt fecundo 'p comifcenrur materit; & acddetlbus materit; & tepori &:indiuidualitati:no funt intellecta:fed fenfata vf imaginata.Et fieut attribuerc aliquas ex mulris act:ionib9 ei q<1efr necetfe dIe ea ei im~rfectio:fie eda attribucre ei multa ex mo dis inreIligendi.5ed neceffe eJfeno inteIIigit quicgd dt nifi vniuerfaIiter:& tame cum'hoc no deeft ei a1iqClfil1gulare:& ideo no dedI ei qet efr minimu i ct;Iis 6: ln terra.Et hoc dt de mirabiIib9. qa no poteft imaginari nifi qui fuerit fubtilis ingenii.Sed quomodo fit hoc1ratio ht;c elbquia em ipm fe•••• ipfum inte1Iigit:& '1' ipm eR pricipium ois qet eft:vtiq3 intcUigit pricipia eorum qUt;fLintab eo:& quicgd nafcitur ab eis,&: quicgd cfr ex rebus oino eR lleceffarium dfe propter eu &:in eo.mt; ergO' cauf~ reducutur ad ea quæ proueniunt ex eis quoufq; ~rueniant ex eis partieulares.Q!!ia em pri mus nouit caufas .&: quf,;codnentur fub eis:tunc eda nouit neceffario id ad q<1reduentur,&: tipo ra quæ funt inter ea:&: quotiens reducunt ur .impoffibiIe eR em vt fdat illa 6: nefciae ifraÆft erga apprehendens res particulares inquatum vniuerfaIcs. Si aute appropriat eis indiuiduu,hoc erit re fpeetu teporis aIieuius:veI difpofitionis alicuius + Si vero accipiat ilIa difpofido cum fi1is propriis caufis,etia erit in ordine eorum:fed abfrrahit a principiiseuiufiibet eorum.f.æ rebus indiuidualib9• Si autem fuerit fIXcles fieut etia apud intellectum,fic indiuiduG erir: tunc intellectu! via ad illud defcriptG: &:hoc eft indiuiduG q<1cft vnu in fua fIXclecui nO eft alteruni,ficut fol veltempus;Si aute fuerit f~cies dilatata in indiuiduis,tunc no erit via intellectui ad defcriptioneaIicuius indiui D dui nifi prius qefignaretlir ei.Sed fdendG eO:cp fecundu rationes ideales deus alia afe inteIligit du pliciter. V no modo fecGdum cpfunt e1renti~vel exifrentit; quæda in fe.Alio modofec(idum q, funt quæda oIXrabilia a deo.Pr.imo mo cognofcit ilIa notitia pure f}Xculatiua:&idet; Vt funt rarioes co gnitionis ilIo~ hoc modo funt ide~ pure fJ."Cculatiut;:dequo nuUa eft dubitatio. V ndc & PIato hu iufmodi ideas in deo pofuit effe ipfas reru qQ.iditates.dicente Seneca:ad Ludlliu epfa.b:viii.Plenus dt iis figutis qs Plaro ideas appellat. itaqJ hoies ~reut:ipfa vero humanitas ad qua homo effingi tur trrmanet. V nde de ireIled:u fic f}Xculatiuo dicit p1is.iii. de aia.Speculariuus nil f}XcuIaf adua le:ntq3 dicit de fugibili & profequibili.Secundo aute modo fecGdi.un aliquos cognofcit illa fcientia practica:& ~r ideas pradicas:vtfW1rrationescognofcedi iIIorum.Sed ad huiufmodi intellectU di aduertendum,cp notitia practica proprie dida &:f~cuIatiua penes rationes differentes cognito- rum 110nditferunt:fed potius fecudum rationes differentes finium ad quos funt.fine em fecundti p1ium.Hi.de animaf~culatiua &:praCtica differue. Vnde quia notitia eft de oJErabiIib9:no ex hoc dicitur practica,immo oJXrabiIia f}Xculatiua notitia cofiderari poJTunt:fi confidericur ad eundem· finem ad que confidecatur pure fpeculatiua in Mathetnatids & in naruralibus.fcetm em plium.ii. Metaphy.finis fpecuIatiurr cfr verum.Finis vero practic~ opus.V nde o~rabiIia duobus modis por ftint confideran qucadmodum moralia. V no modo vt pr~cife fdatur quid virrus:&!}d vitium~ . ~cnrid a <§sndauo quomodo virtus cofiftit ~n m~dio:vitiu~ aute d~uerti~ a medio:&: qtera, 111liu~odi4~t eR o~nj~ talis cofideratlo f~cularlUa:hcet 1 materia pracUca & l11telIedu fpeculatlUo no pradlc04Sed J tah materia intellectus flXculatiuus cxtifionc quada feom philolophu fit praeticus.Dico extenfione ad fi.nemaliti fi ad que erat :ectidtm~ q, fuitnxcuJ~:iuus.Sp'ecula~~ e~ olX~ado ad fdrev~rti fpecuJa tluuS elt.Extendens aute fe vltfflus ve non folu U1tendat cognitione verl:fed qu~rat fClreve feclm ta voluntaso~retur:ftatim dt pradlcus.vC em dicitur.lii.de aia,cuius aplXtlrus,hoc principium practici intellectus. VltimG aCitpricipium actiDis dt.&: infra.Appetibile eln mouet:&: propter hoc intelIigrntia mouer:quia prkipium hoc dt Get appftibile. Vt fic circa ide funt fpeculatiuus intel" leCtus & practicus. aliter em fpeculatiuus ~xtilioc 110fleret p~acticus.Speculari~~s ,fl~ in ~ateria· pure fp:culatlua cxt~nliol1enun§ fit pradlcus.Et fcom hoc Circaeandem matma dl(hngultur ars medicinc; in theoricam &:practicam : &:hoc vtrobig; circa eandem materia.&: fic ex hoc cpaliqua cognitio efr circa aliqua 0lXnida,no oportet 'l' dicatur praCtlca.dicente philofopho.iii.de aia.Mul~ totiens· intelligit terribile aligd aut delectabile: 110niubet aute rimere.Netamen oino d(l)egemus B intellectum diuinum practlcum dre: fcienclum q.,circa oJXranda prad.ka.confiderado confiderat quid fit operandum &:9d no oJXranduill: &; gs fit modus operandi coueniencior fecundu omnes cira1fr.antias:quado:vbl:quomodo &; c~tera hmoi:quæ concurrut circa ofX'rada &:olXradi modu; & hoc eo fine ve voluntati liber~ immo liberi arbitrii;qu~ de fe indeterminata dl:determinee intel lectus quid & quomodo fit operandum:dicendo & fentenciando 'p lie operandti efr. ~od poteft fieri dupliciter. V no modo 'P.f.fic fadedum dt quatum cfr ex congruel\t1a rem folum.Alio modo quatum cfr ex co~oditate agentis: vt fine hoc.f.vel c6modum non a(fe<]ueretur vel incomodum no cuiraret.qfie ageduln vel non agendli qua rum cfr ex parre cogruenti~ rerum :licet no quatum efr ex comodo vel incomodo ex parre agentis dimittrlldo in eius libertate gd eligat Vt femctipfam determinct circa op<'randa no .pptcr comodli fuum fedmagis rerli.SeCl1l1doergo modo diuinus intellectus nullo modo potelt dici praclicus:ga ve procedit obiectio ad ifr:i parce,fi opus voluntati dccerminaret dicedo,IlOc.tali modo op:radum fft:~a qcl determinat de neceff1caredecerminat:vf oporteret voluntate inrdledu fequi aut ipfi co trariari :qct impoff1bifecfr.Et fecudG hoc alibi decerminauimus cpintellcclus diuinus practicus no dl:fed pure fpeculatiuus fl1afpeculari6e regulas operada.Hinc dicit Dama1C.Iib.ii.ca.xxxii. Scclm præcognitione eius præiudicaqit & deremlinauit oia deus fccudum bonitatem & iuflitiam eius. Et hoc comendar libertate arbitrii diuina: voluntatis drca creaturas:cp.r. nullo alio g feipfo defer minatur in opus.In hoc em a p:rfeCla librrratedefidt noller il1telledus:q,.f.aliquatulum ab intel::: lectu inclinatur ad fequedum eius dctcrminarione. Vnde aliqui ex hoc ponebant ipfum oino l1e" ceRitari;Primo aute modo adhuc fubdirlillguedum. V 110 modo cpfic fuciendti quarum ell ex con p gruentia reru:vt bonitas vel rerumcogrufntia faciat 'p deus debeat ficop:rari eas.Hoc falfum eft &impollibile:~a fecGdumAuice.ix.Metaphy.hoc e(fet ip<'rfcctionis in deo:et pcrcaufattiali~d ~ fedionis acquireret fuæ cauf~.t't fic t(porate Vt efr in fcientia dei efret cauCaalicuius a:terni in deo~ Alio aute modo cplic fdciendum quantu efr ex cogruentia reru:quia bonG efree rebuscp fic fieret. 8: hoc modo nullum cfr inc6ueniens intellectu diuinum pradicum dici. Erem licet voluntati non determinat opera da pr~dido freudo modo:rame fingulos modos opcrandorG poffibiles circa crea turas confiderar:&: omnes voluntati proponit vt lIbere quem voluerit exequi eligat. Tcnidum ta mell elt q, femper exegtur in opus licet mera liberalitate quod intellectus melius e(feiudicat iuxta rerum congruentia m folummodo Vt dictum efr. dicente Auice.ix. Metaphy. Intelligit ordinario;:: nem bonitatis fectidum cp poff1biIeell e!fe mdius. V nde. ex hoc cpinteIligie ordinationem & boni,. tate~lq~~ melior riTepotefr,fcilm 'p intelligit eam,fluit ipfa tali fluxu quo perfectius ~ruenif ad Ordl11atlonemfecundli poffibilirarf.EtfecGdum hunc modG quo diuinti intellectum ponimus quo quo modo praCticGeda ponimus i ipfo ideas practicas:&: deG producere res fcclm ide3s pr.aCl:ica5 • . gu~ tame e<;dcm~u~t re m~do fpecu~tiu~ modo practic~.scd primo modo funt follimodoratiOcs. ~uodltbet. 1@ctauum. fo+CCCI. cognofcendi res in earum cffenda.SeeGdo vcro modo funt rationes ptoducendi eas in earG exiRen tia.Sed feetm iftum vIdmG modum Ioquif Augu.fohi de ideis qw;fiione pr~dicta fic inquitns.S6t naqJ idct; prindpales qu~dii form~ vel rationes rerG fiabiJes atq; ineomutabiles;quæ diuina intdli gentia cotinctur:& cG ipf~ no orianf neg; intcreant;fcetm eas tame formari dicif emnf qd oriri & inrerire porell. ET fcdm hoc poffunr diuerfimode cocedi argumenta vtriufg; patris. Irca fecGdum arguif cpditformitas fdbili6 arguat ditformitate circa fcientiam dd.qm ditformitas [dbili6 aut cauGE a [dentia dei:c6 ipla fir caura retUI & fic Q!!~rt-.{{; habeo propofitG:qrii non habet aliquid e/fc cauf •• diuerforum nifi fcam aliqua Argu.prio. ratione diuerfitaris in fe.aur caufaE ab ipfis rebus.quare cum ipfr;res caufenf a fdeda dei: & ~c!,]dert (aufa cau~:efi caura caufati:ergo vt prius & ipfa dei fde . tia efl caufa illius diuerfitaris. IN contrariG cfr qrii tunc fcientia dei elfet vada In oppofitti~ G biIis [cofitione A.uici.pr~ra"ani in pr~cedente qu~nione: qm deus vniformi fcientia fi:it eande rcm eiTe& n6 effe in diuerfis tCporibus.hoc em fcom Aulce.eft neeeffariu:quia non cognofcit particularia nifi in vni uerfa1i.V niucrfa1ia aut & caufe;& caufata fimul babet cofiderari:~a iIloru cognitio pod~s refpicir rerum e/fcntias g exiftetias.Quomodo aure hoc tiat,decIarat ipr~dicto.viii.dices.Si tu fdres mo;.: tus omniu cfj;leftiG:fciresetia omne ecIipfim:& omne oppofirione & difiundione:qufj; efr ei fecunda modum naturale.lra <1'diceres de aliqua ccIipfi 'p pofr tcpus mot9 qui en de tali ad tale,erit fepte:l'l triona1is:& <1'luna defcedens ab ca veniet ad oppofitione tatem:&: 'p inter hanc & alia ccIfpfim co fimile pra:reritam vel futufam erit tanrG teporis.Et fimiIiter fdres quæ efr difFofitio qu~ cftinrer alias ecIipfes:ita ll' non erit :i1igd de iis qUf;; ccidut his ecIipfibus: quam vniufcuiufq3 difpofirio dt a hæc difpofitio:quod tu nefcias:fed fcies vniuerfalirer.ht;c em intendo potdl: dici de mulds eclfpfir: hus:quia vniufcuiufq; earu difpofirio eft h~c difpofitio. Tu vero fdes aliqua ratione 'p illa ccJipfis non ell;nifi vnica tm:fed boc non remouetvniucrfaIitarcnifi fderis finguJaria.f.vidcdo motusfen fibilitcr:vt iam acquifirG fit tibi fær vifum a1igd fignatu ~r qa fdas difpofirione illius edipfis.TQ aure fi fcires de ecIipfi quomodo inuenif:& e/fes femp IXrfectus:effet tibi fdentia non de ec1ipfiab;i folura:fed de omni ec1ipfi quæ fir.Et fame etfe ilIa edipfim & n(5effe,n6 variaret in tea1igd.tua em fcienria in difpofitionib9 duabus effer eade.f.<1'ec1ipfisquæ elt cu talibus proprietatib9 elfet poO:'ta Jem ecIipfim: & poli: eiTe loHs in ariete taliter & tali modo: &: 'p e/fet poft talem ecIipfim:& Il' poft eam c/fet talis.Si aute iterpofito tepore cognofceres 'p ihoc inftciti hftc edipfis no eft:fed in alio:no manereril1a tua fdentia qu~ tunc efi':fed fieret alia fcientia:& dreravariario.& hoc cfr quia es cu te'" pore &: momerancus:primus aute n6 efi'fub tepore.Ex quo vult plane 'p eorumquoru efr caufa qur; quadoq; ftit:&: qfic:p n6 fU,nt,fcictiii n6 habet niti vniuerfalc n6 parriculare:etfi babeat vticulare (aq: iift:iti vnico idiuiduo fub fpede. V iivult etia 'p res fcom 'p fUt extra ifingularib9,n6 habet tcfp:au ~d deu nifi fecundG ratione principiati:qua funt ab ~O;& ipfe ad eas,no ~ifi feciidu principii ratiG"~ ~cnrici a ®andauo nem qua funt ab eo no in eo: & 'l? feeundG ratio~e cognofc~ndi reIatio eiu~ ~o eft ~d iP!~s ~ec~du q, habet etfe in fingularib9:fed f~!u fcam.9' fun~ tnrel1e~~ el?s.\:, nde fu~dlt In ~~~.~u~ JgJt Int~ ligere eius qct eft poft fua etfe~tJa caufat1!,efr ~19qa dt Jprn"l~eIltgere fua, etfe~tl~.~~IS :ntell:cta ~ fune poft fua dfentla no funt, Intellecta eIUSmfi fcam ~o~u lIlte~1ed~~ lIlt~lhgJbIle : n<;,a~te ~C~ dum anitate.i.feum eoru entJtate.Et no dt refpea9 ahculUs eocu ad Jpm,mfi fcom ratIone prmcl pii.efcclm cpex eo ea no ineo.Nec pl!tet, ali~s ~ relati? int~lli~ibilis ad e? fi~rdati~_ a~ ea fcClm~ L inueniunf.ein re extra.Sed h~c rdatlo eIUs ad dIa eft Inquacu Jpfa filllc In dlfpoficloe Intellecta. SI aute hoc etfer inquantG efr etfe eOIFin fingularibus,euenirer tGe 'l? ipfe no intelligeret nifi qo inue niret in vnaq<;phora:nec itelligeret de eis qClpriuatli elfer de eis ifingularibus nifi poft§ dfenr:& no intdligeree de feipfo cpipm eft pricipiG dfendi iIliu~ rei feclm ordine ruu ~ifi cG fieret pricipia. Et fie no inrelligeret fua eŒenria:ga natura fuæ etfentlæ d1:vt fluat ab eo qUleqd eft:& fua appre;ll henfio de ipfis dt inquanta natura eorti eft 'l? funt fie. V nde oportet cria vt fit apprehedens altem suis no fit.Igif fdens diuina erit eoprehedens id qcl ia cft:& qClpolfe eO:dre:cuius rdatio ad ipfa erie inquanta funt inteIleda:n6 inquatum funt in fingularibus.Ifta pofitio Auic.qu~ forte pluriu phiIofophoru fuie,valde abfurda efr: qm ponit aliqua a nobis potre cognofci que:;deus no potfet co gnofcere.f.particularia fignaea.Sed diceret 'l? ifta cognofcir:fed no parricularirer:qriia hoc etfet inlll dignu fuæ gfectioi :vt ragir dictli fuCiipcedcte 'inioe. Verli eO:fi mo eode quo nos illa cognofceret .f.ac~redo cognitione ab eis.Pr~rerea cu ab eis fingularit eaufara funr:fingularii'debee ea cognofce re:&: ci9 caufas ,pximas pareiculares.Præeerea cognitio vniuerfalis iml?fecta eft refp:ct1:1fingularis. Illa ergo potius repugnar diuim; p:rfectioni g ifta.Er qClarguit 'l? tlic no irel1igeret ri riifi da etfet ne~ fe elfe pricipiu dus nili dG elfet:DicendG q, veru etfec:fi verum e!fee illud qa fupponit:cp na- turafu~ eŒentiæ elfer vr fluat ab ea quicgd en.Tunc em aut ab ærerno & femi] fluerer,aut nung. Ec fic fcam ipfum no efret etfentia diuina. V nde poni c cpgenerabi1ia & corrupcibilia particularia no fune ab ipfo nifi in vniuerfali in primis caufatis a quib9 habent caufari ipardculari.Ponedo er#f go cp de libero arbitrio volCiraris fu~ ell:cpfluie a deo quicqd efi',iIla no fequit. qa no pofuit:ga vi dere no potuit quomodo volutare anriqu~ & ~tern~ dererminaciois pollit fieri effectus nouus:fcd pofuit cpfi de nouo aliqd immediatefieret a deo:cp hoc eifer noua & mutabili voluraee:qa alibi de clararum eO:etfe falfum.Ponedo ergo Il' deus eO:omnia in particulari caufa ,pduCl:iua:no rantu me diata fed etiam immediara : &: 'l? ideo oia in etfe parcieulari cognofcir:declarandum quomodo COli gnofde oia in e!fe particulari inquantli eO:principiti ipfolJt imediaeu fecundu fubll:antia & natura rerii:& hoc imutabiIicer,fiue fint,fiue no fint.Sentiendu dt cpideo vniformirer fdt ea etfe cu funt & no cŒe cu non funt:ga fcie dererminatione filæ volucatis.qa em ve dictu dt ,fimp1ici intuitu nol' uit oia teporis inO:atia & oim rerti etfenrias in earCifingularirare:(2 hoc 'l' in aHquo inlHiti fingu/Il ·la1'i qa ipfe factur9 eO:mediante motu cC;;1i determinauitfe aligdfaduru puta Aotichrifiu in infta ti b.in cognofcedo fe ee caulam illius (2fua fuftanda feclm actG,fiue in ,pdueedo,fiue in coferuado '~o~of~it illa rem e!fe:,inco~n~~e~do vero ea n? etfe ,cauta~ eil!s eifde, modis fcClmadCi cognofcic dIam no elfe+&hoc vmforml fCletla:ficur & vmforml etfentla.SJCut emm ex parte fuæ dfenti~ fiue 'ft1bftari~oino eO:vniformiras:abf<;p oi variatione,fiuc fir caufa fcam habitli,fiuefcClm actum,in,p~ ducedo vel coferuando res:fic & ex parte fci(ki~:S1a oia talia fc:iido inuariabiIe dfentia &iuaria fcit bi1evol(itaris dererminatione. Er i]oenl elide modli vIiiformt feietia fdt res ditfereres ptnes -eepra: kns,fiiiŒe,& fore:l1o etfe pfens no fuitfe & no fore~Q]ia em circa inIUria reporis determinauit fin ·gu1is io quib9 ea effet facturus & coferuaeurus:fdedo fuaetfentia ca vollitatis fut; dererminatione inuariabili fimul & æquaJi inuariabi1irate fcit futura effe futura cu funt futura:& non effe futura ·rono funt futura:& etfe pfentia cli funt pfenria:& nO dfe pfentiaclll10 funr pfcnria:& elfe pterira fitiefuiffe cu fuenir:& no fuilfe CU no fuerlir.er hoc fcam aes difpofiti6es gb9 futura funt 'vel no fu tura:pfeuria vel no pfentia:pr~rerita vY no pr~rerira.Et I?hac moda corra iJlud qCldictu elt fupra, fcum Autc.reIado eO:dei ad res i] dererminarione fUt;volatatis:& fcam ratione'~ducetis:& fcClm rarione cognofcetis:no folG fcclm 'l? funt in difpofitione inrelIecta,fub radouc+f. vniuerfalis:fed eti.i fcam 'l? inueniunf exrra in exilleria fingulari actuali: & etia feclm tp funt in difpofitione intellecta fub rone.f.fingularis,& quo ad ipfa elfenrifi fingulare: & ~ ad ei9 ee fuiffe &: fore. Nec fequit illud icouenies qet idudt Auic.vt didG ef}. Licet aut fcCimvtrG~ dido1}t modo, fit relatio dei ad crea M turas_& :conuerfo;fciedum tarne cpex parte dei poreft cITevnica fcClmratione quanrti eO:ex parre fua:cu, tJ1 fit m,ulClplexfeelm re ex (2tecreaturæ:& hoc feelm illas difpofirioes varias:q funt effe:no dfe:fudfe & fore:qu~ foIum norant varietate circa res:non aute circa dei fciaiam cum dicitur fcirc s.eluodlibet. ~ ctauum. fo,.CCCIII. res e{fevel nonf/fdbrevel nonfore:fui{fe vel non fuitfe.Propter geted:uuipf.1 dei fdentia inuarfa bilis Varie noiarur fecundli differentias temporis;dicedo deu fcirc,fciuilfe,& t'(itura ec.& hocque admodu cu creatura elt,dicit &Iloiafdominus:dj a6rnon efi:llequa§.Vl1de f('cLidLi eundem' oe111 modum quo Auicen.ponitfciel1da dei vniformc in cognofcendorestecundLi difpofitionem vYeil1 . imeJlectam,fccundt'i cpdictum elt: ponendLie,frfcientiam Vniforme in cogl1ofccndo eas fimplicircr:' & fecundLidifpofitionc fua intellecta:&; fcCLidumdifpofitionem fuamq.uil inuenill~tl1r extr:i:licet fecundu fcibilium variatiol1cm diuerfimode (?fermOI1f111 exprimatur.Pd qua fermonis dilierfita tem 1l0nnotarcirca fcienti5 dei nifi diuerfirasrefpecfus adfdta fcetmrationem: non qua habet ex partedei ratione diuini inteIlect9 inreIligetis ipfam re:vel volunratis(? fua determinatione prind::a piantis eii:[ed quii habet diuerfimode ex eo cp fcita & principia ra diucrfimode fe habenr ad ipfunl in e{fendo & in cogno[ccnclo.Efr ell1 relatio rationis dei ad res,dup1ex.Vnaexfe vdfec6d6aCluill reUectus &; voluntatis in concipiendo ruam dfentiam vt imirabilem a creatura : &:vt principia~ tiuacrearuræ.& illerefpectus rationis dt 11)eo ab a:terno: & potius dt c6 quafi res referuntur ad ipfum §econuerfo.Alia vero ex rebtis:quia.f.res referumr ad ip[um:vt [um omnes relatiollcs r6~ nis quæ c6ueniunrds ex tempore. Ex prædictis patet quomodo verum cfr cp deus fcit (juicquid fciet:&[ciet inætermi quicquid[cie &fciuir:&: Cciuirab'æternoquicquid [dt &: [ciet. Vnde fi aril guatur fic:Del1s fdt quicquid [ciuit& fciet:fciuiraurc te nafciturum& [ciet morruum:ergo fcit te nafcirurum ~ morrul1~:No fequirur:quia comurarurquid in quo [ehabere ex parrcfciti.Sed bene [equitur:fcit quicquid fciuit:& fdet:[ciuit aurem vtJudii,fudfi .pditi6is eius iX c~tera hmoi.: fdet vero vt Antichrift6,facta maliti~ eius&: c~tel'ahmoi:ergo fcith~c eade n()n aliter qfin6fiJllt ve futura aut præterita:& aliter quandofunt:fed omnino eodem modo ac fi dfent pfelltia & dei". terminata in rer6 natura.Et huius ro .dt, quia. fcientladdin tempore no eft,nec aliquid a reb9 re cipit quæ funt in tempore: nec abvno in aJiudcurrit:ficut currit noUræfciendæ comphenti();fed dt in fixa æternitare qu~ totum repus ambit.qetlictt in elfe cxifrenti~ fu~ fluat cu motu:tamen ra tione fua: clrenti~ ra tcpus § motus fe habentvt.fixa &:Uantia refpectu fciemiæ dei &e{fenti~ oim crearurarum.Simul enim oia confpicir & fecundli fe& fecund6 habitudincsquas.in exiUentia na t~funt habere inter fe:& fic fimul cum quolibet ioUami remporisrefplcitfingula feeudu modum quo funt fe habitura:fiue [ec6d1idle:fiuefec6dG nonetfe infuo n6c ærernitatis:& qua: fluunt cx.=a fra in tempore Itant fimul fixa in eius cognirione:vtvnifurmiter deus in inUanri temporisq1 ~J~ln~ Dt nonponunf dfemfim lpfa diull~acogmnoJ?f.&confideranoe:q ~fidera~ lp~t,Vt.dl'.!Ueft,~r~:ll rerrationem dre in attu &noQ ({fe lOactu:acclplendo.f+elfe dt fecudGadl3ces.No em fequltur vt .oia q funt in tempore rurit de~ab æte~noJlfe~tia!lOfolum ea ra~?l1e Qahabet rones reni ~pud (c. pfentcsfc110dt ipolf1bilequia de9ucm pOtf.1cerehoc: (ed quia hoc non poteft fieri:quafi renecnon exparre dei quininipro'fic potentia aaiua ad hoc faciendum fed ex ~te f.1Clf:~ano eft in ipo parhia ad hoc fieri.imo nec if() (petelia ad boc.f•.• c('re~ficuc no d~ ineo pc>tcdaadpeccare:quia ilIudelret OCtu ordine rerum cofundcre:qctpofTe noeffet potetiæ C"(dl potentia:: nec en. ,pprer impotenti~maut defedu porentir::fed .pptel' potentia: abundantiam:vt de raIibusbene dicat q>deuspoteter no poffiteafacere~Vnde ieis q.poreft fucerdpfum facere eR:va luntas facientis:nec ab alio dependet iprumficri.It~'1'noneR: verum dicere de impoffibiIi 6m1'li/ll citcr cp deus non peteŒ illud f.,ccre quia no p5tfieri:fcd 1'oti9no per fieri quia deus no p6tf.1cere ficu t &itl affirmatiua no dicit deG poffibil~aIigd facere gailtud pollibi1e eftficri:fed ccouerfoquia de9 por illud faceu,ideo polIibiIe eR:fieri :aUt obiediue aut [ubiettiue. V nde decorrefp6denria po e tetit; act{lI~ &: paffiu~ dicit COme.ruf,1primG c~.& I11Gdi.Notu cfr f,1 ilId GCI poffibile ab extri feq, feco ell poffibilel?('e.cc3ce(fumdlem cpome ipoffibiJe in fceR:impollibiIe fcetmexrrinfecu:& ipoffi bi/cell imaginari aJiqdeffe pombile In r('fpectu patletlris:&ipoffibiIeill refpeetu ~getis: IX poJfIbi Ad arg.pri. le no e polTibilenifii refpeetu agetiS & paticds.AD primu i oppofitu:S1a no e potiria acliua cui no R. rcfpol1d~t pote~i~ pa(~"iu~:dicedu~ veru dt ~el obie~iuev~1 fubiectiue.yt~oq; morefpeclu ageris natl.1rahs qet.l1Ihll agit l1!fi ex fublecta materla.obiettluefolu refpettuagetls fup.natural' qrorum quæcunql deus agit circa creaturas,& quoad naturalia & fu~ natura1ia earum; caufa fiue ratio per fe non cfrnifi propofitum voluntatis fuæ qua congruit flu;, guta fieri fecundum l}>vulr:quia qua; vult ficricongruit fieri: & quia vult.-&:quæ no vult fieri MO congruir fieri:& quia non vuJt.Congruentia dicoex parte fuareu diXcptia.Etper huc tlIodumde centiæ qu3'tum ~ ex parte fua agit fingulaprout decent bonitatcm ruam:quæ dt finis:qua iuftum eft agere qClplacuit ei agere circa creaturast& quæ decent iIl~m bonitarem.Et quo ad hoc bene p cedit pofitio catholica prt:expofira:q, nC<;}l propter difpofitionem recipictiuan,negJ propter vIIa me rira fit diuina electio:fed fecundum fotum propofitu dei manct.cuius no dt ratio uifi condeœntia bonitaris,vt dictumdt.Arramf quia propofitum (ecundum drœntiam finis agere non pordt cir X ca ea qua: funr ad finem nifi iIla deceant fine:&fi,:uilitec qu~ circaiJIa agit fiue ab ~terno in dectio ne,fiue ex remporr in gratiæ & gloria: coIlatione:hoe enim requirit finis deœntia:quia fine iIlis ad . finem decenrer ordinari non po(funr:tamen nullum ponit debirum ex parte dei fecundum dicta in prima quæflione:prætcr ergo rationem illa per fe ex parte finis & agentis necdfario ad adion~ .circa illa qua: funt ad finem in ordinando illa ad finem: adhuc requiritur ratio qua: dt decenria in eis qua: funt ad finem:quafilli congrounr.quæ etfi non fir ratio propter qua fie dl:eft tii ratio neceffaria fine (lua no:etfi confiflit in ipfa iu{litia expartf. eius circa qct agirur ,quare fie agendun1 fit &no~ a,liter:Cfi enim attio ?u~li~ell1habeat !cfped:u,: vnum quo egreditur ab agente:alterum quo reclpltur lJ1pafl'o:etfi ratlOdlUlI1arum actlonum clrcacreaturasfccundum primum refptctti non fir nifi condecentia bonitatis dei:ratio tamen cius cum hoc quo ad fecundum refpettum be,. . ne poreft dre condeccntlaaliqua ineis circa qua: recipitur actio:in qua confiflir abytfus multa iu •• diciorumdei.Q.uia etfi in furnma &in generati poffumusdicere rp deus nihil facit circa creatura cuius non fit ratio 110nfolum ex parte fui inf.ldcdo propter qua fit:fedetiam exparte rerum ite dpicdo fine~llJ n,o:in r~eciali!fi, circa res dctermin~ras & i factis dererminatis n6 femp cl1:hois il Iam deternllnarCll1Udbgare:~uls non d~fit & multIplex e{fcpoffir.Vnde cotra temerariosinueftj garorcs iudiciorum dei quo ad certas rati6es circa operata & circa eos in '1uibusoperantur:dicir Apoflolus fxclam:mdo.O homo tu gs es qui rfideas deo!Vbidicit glo(fa.Hoc 110nfudr ex inopi" reddendær: urrere.Hic dicit c Auguft.Non 'ppter futura qu~puidit elegit:vbi ergofunt merirawbi opera vel prerira vel ~ tura:tanfi liberi arbitrii viribus adimpleta vel adimplenda! Non igitur mifertus efr de9 quia 1.- Z cob,voluit & cuc~rrit:fedideo voluit &cuc~rrit:quiamifert~s eRdeus •. EST tamen hic ip.' relbgc:ndum : cp lJ1 volente &.. urrente eft tria confiderarc::& lpfum actum· curfus & volenrIs~ c &ipfam gratiam qua IiberGarbitrium fit validum ad efficaclter Volendum & currendum:& ip Campotentiam liberi arbitrii.Et bene Verumefl ']' aCtusfiue operatio ab vtrcx.pefr:fcilicc:ta gralll tia & a libero arbitriof1ll)ul: ita q:. a neutro elfet.perfe:& q:. plus eft agratia g a libero arbitrio: quia plus virium agendi' datgraria liberi arbitrii g habeat ex fe & fuis naturalibus. Aliquid ta men agit in opere f X fuis naturaIibus:licet non niti cum gratia:vt licet eilfe& naturalibus fuis Q iiii r ~cnrici a (§andauo n011opaetur,ex eis tamencooperatur.~t fic tam ratio~legratiæ o0111,ino.rati?ne operis p~inc! ~ paliter:beneverum dt ,dicuutn1iqlllex parte folius'bonitatis dei fumendii 110151 rationem:vt fcilicetboniras eius fimpJex,rxi(lcJ}s,ilifema Ilif((ld mul ripIidt~r in rebus 'diuer~sfimuJ:eoq, in 'nullo tota manifrftari potcll':qi1ia'diuinii per fetlionemn5 a~ringit vlla:vt qucadll10dum propterea ad perfectionemvnillerfi.requirutlir diuet fi gradus rerum in naturaJibus::& hoc in materialibu'setia ex eadem,materia~qualiter fe habeJlt~ ad omnes: ficetiii ,pprer eade ~nitate manifdhld5 ad 1~rfeCtion('m vniut'rfi requirulltur diuer« gradus inmoralibus'. Et ficurdeus ex eadem ril:lreria æquaJiin omnibus diufrla geu.;rarcrum rormauit il) VI1Q vdlleildo vn:un p{fer.eet ria cotrariG reductioni creaturar,u ad det1:ga nulla I?fecte e reduceret ad lPJ ga no reducti f poflfriol'<1d primu niti ~ mediu.nec cet j reducedo ordo nomo cJfentiaIis:kd nec P a aIigsordo omnino:quia in infinitis no (fi:ordo.Qz aGrali~affigniit ,pea :cpfiponat qu~cGoes ' lIuiufmodNmirabi1irares ideales,fiue'l'fecundum adumformaliter flnrin ea vrdillindæ' &. eU.•, 'Ua'fæ,hoc folummodo haber ab opere intelleCtus circa ipfam 'vt intellecta en: itagi dTcnria 'nec ' , ,~ fevt fqbllanria.'qua:damelt, necri,reyr'eriam intelletta dt,habetin fe illas fecqndum .tdQ: &dab oper~ inteUet\9iita '1' iIlrritt1itabilit3'tcs ideales opere intelleCtus funt indfentfa iIitellecta ve inr.adice formalitet,&'fecundum adum:&'11111ilirerin ipfo intellectu non foIum vr iiJ coprehenciC 're,fedvt mquafi fubiecto:quea'dlrtodu,intctJtld'fecund nun§pduceref de diI uim fubftiic1aniti de ipa fub1hicia polr~c,pduci;& nifi ipa ex feeet 110 fih9:& fifr de mareria fubic,- ctiue nu§ .pduceref ignis niti de ipr.1polfet .pdnci:&: nifi ipfa exfe elfer no ignis.Confifirer fi aIigd obicetiue non fir in potentia addlealiquid,& non adu eX fe iIIud:& poriaruc ab ilIoproduci in e~ Jecundum actum iHum,conrradictio includirur. qpia fi dl in potenti" ad eJfe illud, hoc ert qui •• noneft nonens fecundum actum illum.Si vero ab iJloproducafpordf abipo produci:& eflexfe nonensfccundum actum illum:&: hoc tam in diuinis,g in creal'uris,fedditferenter. AdctIiusill cdJeCtum fciel1dun,l:C}J aliquid vt obiectum en in potentia dupIicitC'c.V no modo non ad e(fe ab~ N folutum,fed adfuppotitl1U1:Cuf c6municarure(feperproductiontmde illo. Alio aurem D1odoad e(fe abfolucum:&: per hoc ad id Clli perproductionem acquirirurelfe.In diuinis enim de diuinil eiTentia 110nprocederet filius nift ipC1 elfet in potentia vt de ipfa procederet .In potentia dico non ad effeabfoIutum,fed .ad fuppoficun~,cui per pro.ductione!u communi~atur effe , ira cp ipfa elfentla ex fe non habet ratIonem fuppotin ad quod ellm porenna.ln creaturIS vero de fubiecto aIi quo non potcn intelligi poffe produd aliquid in actu exiftendi in ahquo fuppofito nifi ficfimuI in potentia ad elTdra CJ1x fe fic non ens fecundum actum i1Ium.Qgfians ;pximu particulare:vt ho gnans homine genirG:no aiit gfians vniuerfale vt fol vel c~hj.V ii ~a de9 ~fr caufa cxtrinfecaomniG eflenriaJiffima:iddrco fine ipo nihil valet ad dandLi eflecauft; intrinfcc~t immo fi 110 manu poteti~ fuæ eas tenear,flatim in nihiIfi cadut.Et qet arguif ad probarione mino ris:cp form~ fimplice~ fibi abelTeno poffunt;veru efr.no tame vt dictu dt per fe fufficiticad dandti effe exillcri~,fed effenti~ folii fcetQldictu O1o.du.&ideo nullJ necdfltate poffunr dare idie exmeti~: 1 fed Coltiin effe effenti~ quoquo movt diaUeft. PER ide patet ad rcam:~et no potdl rclingre c.tU Adfecund6 iam farmate fui effe,ex fe forma1lter ell necdfe effe.Dicedum cp verum efr quiido ex fe folo dI (au fa fuffides fui elTe:qetfolii cotingit iforma icreata deiraris.Q uado init ex fe oino ad hoc cfr.infuf-. t1cies:vt dt omnis forma creata ficut diCtum eU::tunc quatlku'1' non potdl res reIinqre huiufm~ di forma:nol1 tameex ipfa efr neceffecJfe niti fecundum dictum modum. Equunrur qu~fit~ d~ cr~~ruris fc(fm feipf.1S f~dali:& primo circa qu~fita de in imelleC\ualibus:fccto de ~qn inteJlectua1ib9 fed inanimcitis. Et circa primG qu~re banf primo qu~da comuniur p:rtinetia ad natur:} angelicii & humaml.Dcinde qu~rebanf quæda alia J;?tineda fJ:eciitliterad naturiibumana.Circa prima iftoqt. A qu~rebatur duo.quor~ vnum p:rtinet ad (latu narur~ itellectualis illfritutr;. "Ite rum vcro a4 ft~ni natur~ inteIledualis Oill0defiituræ. Primu erat:vtrn homo Q!!~.~ vd angelus quo ad flatu il1noceti~ porot ~~l:>ere rimu adu ·malu. Secudum vtru damnati poffint Q!!~ft.xit p reuerti ad bomi. CIRca primu 3r~~lif cp riO:q3fm Anfel.de cafil diaboJi,creatura intelleduaJis no Argu.prin. p6t habere primu aClu volutatis niti a deo.fed a deo no pot habete adu volutatJs maJu:~a tuc ma;:, Iu cut~ effet a deo:q<1falfum efr.ergo &c. CONtra.habes potetiam rrrfett:i n6 im~dita libera ad In oppofittit adG,potefr fratim in actu iIIii ad que ell cu aliquid potefl ~r illa potetiam.natura inteJlectualis in volutare fua habet huiuCmodi potetia:'lu~cda cfr eXlXdidor in malO ij in bonum: quiafuciliuseft S ii ~cnrici G ~and9UO Refponfio. deficere g proficere.ergo &c. AD hoc dicedum:cp fiq?-isn6 diflh~guat inter aali v~JUtatis n:1~ura M le & de1iberatiuu:noafpidcdo ad aau aliu fi dclibt:ratmu:poteft dIcere ~ creatura l~lreIleClual~s P~ telthabcrc primu actu nlalG.Cu elii deliberauerit digcdo',fiue bomi f~lertr,~uc ~al~l,prop~er ~I~en arbitrii f.lctJltatc pot eligere maIG:1icetno nifi vt bomi fibl & [ub f(Xclebom :vt la dlcef. V n dICcres cp deliberatio natul'<:inteIledua~is pomt fieri fubit?:ga ~ntelli~it ~ne_difc~~f~ : p~~~mt po~cre 'P,i primo inflati actio prima potrit clre mala.Sed qa et? dehberatlo nopot (~e \tnflat1:I~(,o ~o potuit .in primo inflati habere adu maM. V ii&fcom ponctes QJhoies &: angeh eratcreatl1l1 gra:& 'l' bo ni angeli mcruerut iprimo inft~~i ~5e~ti~nisfUf;,meritu _iIlU?~qo erat ~cdIit .exgf~ il!act~ volli tatis n:tturaIi no deliberatiuo.St Iglt dlftlguam? aa? volntatls 1naturale & dehberatluu:& qram9 giialirer de actu prio:vtru pame cOe malus,fiue fit naturaIis,fiuc deliberatlt19:Diccdu dt cpcu a~9 volutatis naturalis peedit deliberaduG:vr hi dedarabif:& naturalis aa? yolcdi no pot dfe malus:fi cut nec ipa natura pot~e(remala:qo eln vult 11aturali aClu,vultv:t henu naturc::qre no por dfe nili bonG:qa a deo ciditCi natur~:idcirco fimpti: diceddell:q,nuIlo mo aCt?prim?yolutOltis pot ce ma lus.Scd huc actu naturali: a deo fe inditu naturft,ponut fie dIe inditG,QJiJXtu quoda volutate da citadprimL1 adu yoledi:finc quo no p6t vr diclitexireiaIios. Vil dicGt cpprim9 ad9 ma19dfe no. pot:f1a no p6t fieri niti a deo agete vt metito afcriberec deo.qre cu maM deo ex actione fua afcribi no pot:prim9 aa9 malus elTe no patefi'.Qa dic6r fenfif1cAnfel.dc (afu diaboli.De angelo eln i ca. xi.quftrit fie.Putas ne ipfe angd9 pfe pollit aliqd veIIeŒt exponit qd aplXUat J? fe:fubdcs.Per fe di~ co J? hoc P' peritum volunratis quouf~ diuimipceptum habuit1et fufpencltre debuiffet fictit fecerunt angeU boni. Vnde nihil appetiit iordinate,nifi quod a deo fi expetta{fet htimiliter;ex dono & ordil~a~eitC: cepiff'et.Vaou eCt'ergodiccre q, bonum fpirituakvifionis dei,aut alicuius hmoiex puris ~turali busobcinere voluit. De tali.n,bono nec tunc,necnunc r;flimadollem ex p.uris liar1iralibusha~l'e S potuit. Qu ergo 'arguif lp fecudu Anfel.prim9actusVolunratis in'flati.dnnocentiæ non P9tUit Ad alll'pr1. effe malus:quia eR a deo:Dkedu q; veni dl:s:}aeft naruralis,& natura eft adeo ve dictu ~.alias em T non intelligQ Aufel. AD argunierum in 0pP9fitum: Voluntas .in flatu ilIoperttda' efl Jl()n'ilTipe,;sAd argu. in dira:Dicednm q,verumefl:rfi Iimirare:vtnihil poffie velle nifi qil.ppofitum dl a ratione.lic(t' 'no oppofirUID4 . habet nccd1itatcm immutabiIitatis fequendi iudidumrationis ficutaIibi dcterminauimus.Vn(f,· qu.ia ratio llon potefl flarim ponere res fub tali modo:vr dr,a easpoffic fieri electio p:r deliberatio, nem:fed necelfe efl plurimos aclus pure naturales prt;cedere:f)llon poffullt elfenlali: idcircone,er fe ''1'primus 'aCl:usVOlUl1tadsn011fir malus fecundum deternunata. ' , .-- Irca fecundu argu{f:q, damnati poffinueuerri ad bonum:quia. in ipfis dt libera Qgstft.Jf. - arbitriu:qu fe habet ad oppotita. C6tra.d3uari funt obLlinati in maJQ:ficut bea, Argu. ptld. ri funt confirmati in oono:fed ifli .pprer confirmatione non pofTuntin nlallinu In oppefiiti. v erb~ illi .pprer ob~inatio~lc 1l01;D{funti~no. DIcedu adboc:q, qdrupJex tJilli 'RcffO. gUlt bonu.f.natur~,morls,gratlæ,& gJorl~De bono naturæ.nollpot habere Io , cum quæflio:quia damnatis non auferrurbonunaturæ:vt injpfi~ ~kueretnla ILi pœn~,dicete Greg.iiii.Moral.ln viuidi dfentia etiamoriedofubftflirque V~itiovir~tlofubtIall hit:~a in t;rerno dolore pofi~Gfer uado mors in modu t'xtiguit.&lib •. :xii.Q!!i fipotiriafublimit~ p tis ~didit:rubtilitate tfi naturt; canatis 110amifit.Et ita ficut habet bomi naturtt,fic habet bona !la rura1is,actus in fciendo,& inrelIigedo multa vera feieria naturali:& naturali voluntate in coplace do bono Ilaruræ & fugiendo malumnatLlræ: etiam per fynterefin & coi1fdetiævermrm 'deteftan do malum cul~.dicenre Greg.viii.~oral~Tuc animG reatusobllubiJat, & recordarioms tu~ iacu!' lis ipfate confcierla impugnatlSi verointelligaf qu~'Hode bono moris qucorif1flicln adu dtlibe . ratiuo:inteJligendu'1' in bono moris fiue inaClu morali duo funt:& fubflantia attus:& fonna qua impol1idnrcl1tio op:ranris. Q u3nl igif ad fubftadam adus,bene verum efl'1' damnati po{funr rc uerti adbonum:quia poffunt in fubflantiam adusqui dt de generebonorum:vt confulere iufte vel eIeemofYlladal'e.Q natu vero ad forma actus & intentione filli~, dicunt aliqui 'p in a&i bonu poffut ex pietate naturali:ficut por dare eleemofY113Cxiflensn mortalipeccaro:cuius nullus dt fi i nis nifi fariŒlcere defyderio pietatis naturalis.Q it vidcf fendre Aug.cum dicit fti~ ilJndp,fal. vi.]Q inferno autem quis confitebitur tibi.Sic cofeff'usefl in inærno ille diues:vfqueadeo vr eti:]moneri fuos vellet vt fe a peccatis fuis copiberet.Hoc aute non voluit nifi ex plena deliberatioi1e: fecunda '1' pater ex dictis eius quæ reeltat tCltus cUllngelii.COtrariumtamell videtur fentireGrego.ineo s.v. ~enricia 6andauo . '. . , q(I dicir.xviii.1~bro ~oral.cap;i.Omnf5Vol~~as ~amnadjni~lla eft.N~ aut eft.i~iuR-a~fic~t n(~ IU fta voluntas aliqua mfi ex fine.lde~ Vt medIa. VIa ten~amUs In hoc artIculo, dlfttnguendu dI qJ yel lebonu ex de1ibftradone potell aIigs duplicircr:vel per fe ;pptu ipfum ~nfi ad ~Cl_eftI%r ~,& CI,,!S amore & odiG malhvel per accidens .pptcr fuga pœ!l~:& hoc vel propfl~ vcl.ahoru. Proprlt~,:fic dI. co cppoffunt in ad um bon15moris;vt velle nGg adu ~ pdm fuit &cfi COp1lfilfeuc ~t~rnahter p~ nirenf.Q U~ tame volGtas in hoc non efi bona bonitate moris: quia nec recognofcunt Illum actum dfe malu:nee difplicet eis .pprer fe ga malus:fed folum ratione pœn~ annex~:q!leadmo~um & vel lent 116e1fe.ppter acerbitate pœrir;:vralibi dcclarauim9• Proprer fuga pœnft abolf fie dIcere poffet .aliquis cp nequa§per fe immo fimplidter & abfolute omnes damnati homines & d~moncs vellent omnes fecumcffe damnatos &puniendos:& ad nuIlfi,neg.; ad feinuicem, neqJ ad deG habere poc. funt adu amoris deliberarG:fed folu ad feipfos flatuendofine fUlip'uerftdn fcipfis: red ad oes & ad feinuice fummu habet odiG:~ accides aut po{funt.Et fie iIIediues moneri fuos voluit:vt fe a p::cca riscohib~renr:nol~'g~p fe h~ ~olu!t ;ppter odi~ p~cca~i..&·amori iIIoru~: fed ga~(Hm.... fe por X a~i~ fe corponfuo relllcul& ad Vlta:& mcol'pore mltrl ad lpos:&fic a pœms.fubcrahl. Vl1lfiaadmo .nitionem nullo modo propter bonum fimpticiter vel iIlo~um illos admoneri voluit:fed propter bo nG .p~rium:ita 9'l1ec per aliu a fe(~smonerivo~uit.Vnde dicete Abraha, ~abit ~~yfen & pro~ pheras:refpondlt.nOl1 pater:fed fi ahgs a mortuIs &c.q.d.per me fie fiat: qUIa magIs Idoneus fum ad hoc:& mihi magis credent.Glof.tii Luc.xvi.hoc aliter exponit dices. Seruaf diuici ad pœn:3 mc moria fratro quos religtwt de pœna inutili[er amarom amplius torqueaf.& videt glo[a intendffl re q, voluit cos cOl1uerti:neli fccu in locGtOl'metoru Venirent:e.x hoc amplius ex pœna vifa amill' rorum torqucrer.Qc1 videffenrire Greg.Niff'en9.Oiucsquafi quoda iullo eda pon morte a vita detinef carnalitNam fiquis omnino carnalis fecudu mente fiat:ncc pofig corpus exuerit remouef apaffionibus eIus.Sed vnde hoc q, ex pietate nattlrali cum deliberarione n011poffint pro tanto re uerri:vt velint bonum moris propter bonum moris prr fe: & propter ,bonum faltem ficut ai. ftcns in peccato D1ortali:.licet ex minori necefIitate ad' hoc moueret exiftens in mortali peccato non damnatus g damnat9Œt dicunt aliqui 'p hoc facit alius & alius flatus horum &iIlorG.Qel no dt fufficicns:quia nullacomutarione exiltente circa voluntate qClp6t quis quarG elI ex parte fo)i9 VO ·Iunratis in vno Ita m ,& in alio.Propter qCldlcut ,aliiq, volGtas quaroIiberior efi & pfedior ,taco fc ('erreaius immergit fiue impingic in volitG:vt ideo cGnacura icdlectualis frparata a corpore oliii;f no libera clt voluntate intaul impingit fe in voliru,& iinmergit,&tanro amore illi alligatur:vr ab illo aUt~rtinon pocerir:non aliqua coadione impellenrc:fed voluntate ipfa immutabilirer illi ha;re;a re volcte:vt ctiain exinde homo iri flatu innocentiæ propter' corporis aliqu5tuJam corruptibilit..,. ii aliquaIitrr grauef:nec oina anima vergat immergendo fe prr omnimoda adh~fionem in voJit6J red vel feE?3ra txifles in corpore incoruptibili toraIicer fe imergit,vt rcuerci n6 poterit.vt .ppter vel ca fcClmAnfel.qc1 boib9 mors,hoc d,.monib9 caCus.Iuxta iIIctqCldicit Greg.xxxii.lib.moral.ca.ii.dc diabolo. Idcirco peccas fine vcriia dauatus elt:ga· magn9 fine cOl?atlone fuerat creatus. Et Jlocquia {ccudum magnitudinem fuam ex creatione impcgir,& immerfir: fe in volit(j p.peccata.sed hoc no explicat fatis modti quo fiat quod quærimus.ldeo dicendG fecund(jiIJud prouerb.xviii. Peccarot cum in proffid(j peccatorum venerit.contcnit:1l' quando voluntas ell in perfecta fua libertate ha" bica completa deliberatione:ranta efficacia currit in volitum peccati ponendo in eo finem: Vt veni ens ad obfiaculum fynrercfis:nee ibi fillit:fed cOIlremncndo impingie in iIIam,&ibi recundif ve rc trahere fe necpoffit,nee vdit,nccp6tV'eUe.queadmodufi ftrrum acutum penetrans carnes in in •• .rerioribus offisretundirur,exrrahi non porelt. Homo'aGt viator ga ta'nra efficacia im pingere no l'Otdt:ideo femper reuerti poceft in aliqliema~um bonum moris.Similitt'r in bono citra fine nul~ Ja ":0IUUC3Sreata fie im~ingerel,X>~efiquin ,ad,ma1u":l.poffir reuerti : fed cum impingit in finem c vltJmu~ per apertam vlfionem IbI necdfano ~mmoblhtatur. ~I vaofiac· fermo de bonogradæ I vel glorIa:, fiue quo ad actum, fiue quo ad habitum: fie fimpltclter elt q, non poffunt reueni ad Y vng habendum habitum gratia: aut gJoria::quare nt'gJ ad habcndG adum bonum procedentem il gratia aut gloria:ga illos habitus a fe habere no p6r:& deus iufio iudicio decrcuit illos k eis nu Ad arg. pri. §rffe daturum. ~D arg~mentum i~ opppofitu~ 9' ,in eis elt l~~ru~ arbi~iu~:diccndum 'p Z . verum elhfed affecttonc.fu;J In l11allUllligatum:vr lIcet libertas fit ibi Vt u1radlcc : u1 dfedum di ftoJilir( non potdf. ~uodltbct+~ctauii+ fo.c CCXXIIII. EquunturfpedaJitcr quæfira circJnaturam humanam.Vbi qu~tcbatur Gu~da ex parte animft:& qdam.ex parte coniunCli e.r corpore & anin!a.Ex patte animæ quærebanf pertinentia ad intelledum.vnum ex parte iutcJligentis:duo ex parte . intdlecti:& vnum pertinens ad voluntarcm.Q UOfUOlprimum erat: V num in Q!!a:R.;df.· relleClusagens intelligat.Scclm:vtru intellectus pombilis nofier inrdlignt phan~ ~a:ft.xiij. tafmata. Tertiu:vtru ali~s articulus fidei pollit dem6ftr:ltl.Q uaCtu: vtru, appeti Q!!æfl'ixiiif. tus rationalis poJfit difi'ingui in irafcibile & conl:upifcibiIc. CIi'ca primu arguit ~æ(t.xv. cpintelleCtus agens intelligat:quia intelledus non dicif nifi ab inrelligendo.aut ergo ab inrdligen~ Arg. princi. do actiue aut palliue.non palfiue:quia fic ii1telligit intellectus pofiibilis.ergo inrelligit adiue •. CO In oppcfitUf A tra.intelligere pati qdd5 efr. pari aut no ell nifi inrelleCtuspombilis.quare n('~ inrdligcre. DIcei} Rcfponfio. dum efrad hoc:tp de inrellectu agente plurim~er5t opiniones:fed in fumma quo adduo.Qm qui da dicebant cperat inteJligenria feparata alia a poflibili.AJii vero comuni9:tp ages & poffibiJe funt en du~ potenti~ aiæ.Ponctes prio mo~dicut 'P.cu ois fubfrantia feparata fit il materia:& ideo itlteJJe B Ctualls natur;l :ipfa intc1lcctiufi &: intellectu quid dt. Sed fciendd Il' hmoi fuuftanria dupliciter pi tell confiderari. V no modo ii1 fe.Alio modo ve efr cooperatiua ::IdaClu inrc1Jigcndi alterius. Primo modo Vt dictum dt ipfa intcIligir fccudu fe:inqu5nl efr qdam intdleduaIis narura:fed hoc fi.lb ra tione poffibilis non agentis:&: inredpiedo obiedfi:non aur agendo:qct pertinet ad agenrem.Nunc aut fiue ponamus 'p agens inquat6 agens fidi.lbftanria feparara,fiue poteria in eadcl11uftatla cum pombili:in hoc nuHa efr dltfercda.Propter qa finnlI dicendu cfr devtroCjl mebro: 'P ages fecunda pllm ell habitus gdam vclux,1arge accipiendo habitum: & fe habet ad pharafmata ficur lux fe h" ber ad colores~& ad pol1ibile ficut lux fe habet ad vifum.&: cofimiJi necdfitate fe haber ad aCtu itel )igcdi agcs:ficut lux ad aau videndi.Decoloribus aut ita efr '1' licet color fir vifibile per fe fcam te cundLi modii dicendi per fe:quia tfi non efrex fe in perfeCta actuaJitate:vr agat in vifum & in me- dium:fed folu per actu l~cis fecundum defiriitionem coloris in fecudo d~ anima: Color eft motluu vifus feclidii actu Incidi:ideo ad hoc dllux neceŒlria in vifu ex parte coloris 'P ipfa poffir fe actu facere in medium &: in (lrganu:ex parte aut videtis efr neceffari;! Qa(vrprobaf illFerfprdiua)co~ lor no vidcf nifi admixt9 lud.Per eude modii irellect9 ages necelTari9 ell ad actu inteUigedi :(0 vide liccrcp phanralinata nonfunr nifi potentia inteHecta:quia in ipfisnatura & quidiras rei cllfub r" tione dIe materiatls,& condidonibus pardcubribus:nec efr aliquid natum mouere inrelledU: niti fub ratione vl'is.EIl ergo actus irellect9 agcris'exiftentls in eadem fubftanria animæ. cu pofftbili iIi: tellcctl1 & cum potentia phanraftica in qua funt phantafinata:q, cu cxiftit in fubaaria anim~:ficut lux in mcdio,rcfpicit phatafmara in phantafia:ficut lux illa colores iri pariere:& ticutccrp('raJirer 1ll11llratcolores:vt agant fpecie fua in medio ~ne materia parietis & fine fuuft:itia colo1F: & p me dium defertur ad pupiHam:& ea informat actu vifionis:fic fpirirualirer agens iUuftrat phanrafm" . ta:vt apta fint agere in intellectum pofftbilc fub ratione quaeJfentiæ fimplicirer funt: non fcc6dli condiriones particula res & maceriales. Qaappellac denudare phantafmata ab illis coditiouib9,&: abftl'aherc eas.qua: abllraaio non fit per aliqua migrationem vel generatione ab eis in inte1Jcdu pombili:pr~rer 'PP- hmoi abftractione h~betrationem vniuerfaJis actiui &,motiui intellectus pcffi bilis:vt id qa moueat non fit in fubieCtonifi in phantafia:Iicet non mouet nifi fub ratione vniuer~ falis per motum agentis vt dictum cfr. Illinrelledu aut poffibili llon ell nifi ficur mouens in mo •• to ante actum inrelligcdi :quia per fuam aCtionem generat il1intellectu poffibiJi inreIIeClioncm qU:1 fibi ipfum affimulat:per qua efr in intellectu ficut cognituin cognofcete, & inrelle(tG iu inrelligen te.Et ga agens ('Il qfi lumen in pofftbiH:ph:mtafma qua fi mixtG cu lumine agentis mouet poffJbiJa ficU[ fpedes coloris mixta luci mouet vifum.Er cfr hic & ibi ditferetia: 'P lux facir vt prervifione . faciat color fpedem in medfo:quJ vice coloris informar pupillam adu vifionis. agens vcro non f.t C cit ve pter illtelledionem tldat aliqua aliam fpedem fuam in poffibiJi.Eft etiam diffr[cria ex parte vifus & intellectus rcfpectu lucis &:agentis;quia ipfa lux ell quodda vifibiIe natum per fe videri: licet non videf. nifi cu permixraeft colori propter fUam maioremfimplicicarŒl. Ages autem cum dt potentia qdam n6 cfr J? fe inteJligibiIe ficut lux vifibile: fed fotum dficaci:1Oldat iJlteJJigibiJive intelligarur:nili fecundum ponentes ll' agens fit fubfrancia fcparata. Illi enim ponunt ll' ages cum hoc 'P di agcns etia inreJligit qU~ClmCjl fucit in intelleCtu poff1bili:&retinet ea ad obliuioni poffibi lis.ita tfi tp quanto magisinfurmarur inteUigibiJibus)tanto magis cJeuatur ad ccgnofcendurn age•• tem,& in ipfo ea.quæ ipfe inrelligit:vt cum fuerie adeprus perfecte coniungirur agenri intelligen- doipfum:& (]u~cunqJ ipfe iucelJigit.Q uod f.dflU11 eft:quia ad hoc ex puris naturalibus intelleCtus l'cnrid a Q;endauo noRer attingere non peteR vr videat feparata:a~tetiam ~c~pfum:111fi fic~r alia a fe, ,jmat~r~atfa;r.in ctfeclibus fuis lenfiblhbUs.Nec intelligo per abdltam notitiam qua feamma fcmJXr tnte1hglr:no au tem femper it:: cogir,lt,nifi nori~ian:' intdhgend~ in .porentia~qua cbiec~a.Vlli.u~r[a1iumex~abjtlbus innatis fcmper eius oculis pra:tel~na [unt. S~d Iudicare coglr~ildo de J1~~s ~~1}1I}potdl:quJa, com~~ Cla fecundum natum liarurale Vltæ prrrfenns non potdt elTelIltcnta alus g ql1ænata funt mtelhgl in phanrafmate:qucadmodu fiaIiquisaperti~ o~ulis dre~in 111mine:~ pr? (tan: al~~uo viribus r~•• traclls interius llullo modo pOlfet anima dIc Intenta VJfibJhbus : gUls Ipfa VlfibJha agerent fe IO oculos iIlius:mhil omnino tamen pro illo naru polfet videre,autoculis aduerrcre.Quiadmodu er go ille diceret videre:l1ihi1 tamen aducrrere:quæ flatim ad uerteret in alio flatu e.liflens:fic anima nia dicif ternI:?1I1r:ellig~re:l1ihil cogitare:l] flatim cogitaret in alio flatue.tiRcs.f. vel fep~rata vd tn in corpore icorrupribili.Et iurei veri rate Aug.quo ad dictu illud Platonic9 erat.& ficut ala noftra VI: dt exilIens in corpore flatus huius,non potert naruraliter aliquid inreJligere nili in phanrafma te:fic nec etiam d} narur~ fubflanciæ feparar~;vr videat vnimrf.1le perabflractionem ficut videt noller inrellectus.Proprer qa fiue agens ponatur fubftantia feparara:fiue potentia coniuncta:cum lJon fit nifi ratio coadiuuas ad rationem intdligendi,inquamti I1mol omnino no inteJligit: necna tus ell intellectus nofler inr:dligere per potentiam agentis red poflibilis tlii :ficut procedit keund •• ratio. AD primam rationem cp inrelleCtus dicitur ab inrelligendo:aut ergo aC'tiueaut paffiue:Di D cendum 'l' aCliue:non quia fit obiectum moncns polTlbiIem:fed qnia agit circa phatalinata:vrido nea fi nt agere actum inrelligendi in polliblli [ccundum diclum modum. Er idem patet ref'pontio ad q~~rlio~em qu~ fine argumentis erat l'~fita: Dic~ B do 'l'plulltafma potcltduphcltt'r cofidel'atl.V1l0 modovt habet rationem pha rafillatis & parrkularis.AIio modo vt per denudarionem &abflractionem pr(di d:tm habet rationem vniuerfalis.qCl appellatur vniuerfale phatafmatis: licet no fit aliud re ab ipro phanrafmatc.Sed fe habet fccfidum Aug.& plim,phanrafmil ra ad irdlraum:ficut vifibiHa exrra ad vifum.fed hoc quo ad aligd fic:quo ad ali.- ud no.Quia (icut res parricularis extra dt ipfumvifum,fie in rh:mtafmate~(t ipfum intcllectum:licet in pott'l1tia abfql opfre agentis fecundum iam dida.lta cpintellectum vni- uerlale in phallrafiuare habet duplex parriculare:adminlclllo cuius inrdligirur.f.parriculare extra qd facit fcufatlonem obieaille,&: phanrafma parriculare dcrelictll ex hmoi fenfatione.Et diffcrerer fe:haber vniuerfale inrellccturn in phantafmarc ad vrru']; ~dculare. Ad primfi fe habet ve ad id qct ~ mediante vni ucrfidi narum efl imclligi leculldum lineam t( flcx:1m:&;. fie fe habet in rone obiecti rc fp.:ctu intellectus. &: n6 ditf,:tr ratlovniucrf.1lis &: parricuhuis nifi ficut dfterminatum &: indeter minatum. Ad fecundum vcro fe haber:vr in quo fecudLitadu modum na rum dt ab illtellectu per G cipi:non auttm vr 'Id per ipfum vniuerfa1e natum cll vllo modo dfe intellec19 obiectum: quia nec l1atlt ell elre obieau feufus:fed Colum(Il ratio in fenfu interiori ad l111agillandli &: phanrafiandum lntra illud qClell fcnClrum extra:nifi in Comllis:vbi phanrafil1ara apparent vice rerum:&: hoc virrll ti in1:1ginariu~decepr~:q credit ca cOeres. &: ex hoc in vigilia per l11l11lOrio1 rccordantt'm vifionum phallrafillarl1m in toml1o,llJrclkctus folGnlOdointelIigit phamafmara:non aliter tfi fi partlculari •• & fic.n~n fub ratione ph~)~afm~t~m'9 uia, igirur J1I~lIinte1Iigifa nobis primo fub ratione parri clllarls:JIltelled9 nolter no IIltdhglt pClOpnculare phatafil1a:ficut Ilec J,?ticula exrra.Si aute qua rc ~ linea reflexa f('cundLiphilofophum p vniuerfille inrelligir J,?rkulare,vr aJlbiexpofuim9;l1o rfi par tlcularc ~Clefl in phanrafmatcJ~d particulareextra:cuius ta inrelligcndo vniurrfale § particulare extr~:ratl~ efl ipfum p;urlculare phanrafma:ficut etia imaginando parricuJaria: nOI1imaginaulur pJrtlculatla phantalillara:fc:d per rat1onc::sphanrafinatum particulana extra:a quaru fcl1fatione re tenta funt phantafmara. Q!!~ft.liiii. Irca n'rtium arguitur:'l' aliquis articulus fidei polfit demonOrari: Guia vnum "rg. pJ'llll.li. deum riTe aniculus fidei tft:&: rfi demonfirariue probatur. Conrra.d( mOllflra Iu oppofini. rioinnirir~r ~un~ininarur:1Hs rarionis:no auum notiria ardeuli fidei. ergo &c. OplUlo, DIcunt ahqUl Rlchar.fclJfiffe 'l' fidriarriculi probari pofiunr:quia dicit primo H .. ~C 1 rini~cap.iii.i.Erit it3ponensdicit Richar.in principio de Trini.ln his verbIS diligenter attendi dum videtur 'l' horii.intclligentia hac nobis auctoritate nongeueralirer fed conditionaliter nobis l1eganda .ppol1itur CUdicif. Niti crfdiderids 110 inrel1igetis.No1l ergo debet exercitatos feufus ha bentes de talium illtdligcntia comp~iJl,lda defpcrare:du tfi fe fentiant firmos in fide:& I?otnnfa ~ batæ conftautlæin tldeiaffertione.V ii'ld fupra dictu dll«:undum Richar.'l' in eis que;funt fidei non defl1nr l1cceffiuic; atioues:inrelligendu efr 'p aliqua funt fidei q ~erna fUllt & abfolure Qecef•• r 1Jria:&: impoflibilia aliter te l1abere vdhabuiffe:vt funt omui ••qededa drca trinirate~ & ii 12tinent ad i1lteriora deiratis.&: de talibus didtR,ichar.1p impo.ffibiledha necdfaria ratione carere.qUod bii verfi dl:[ed foli deo cognita:&; nuRU pura naturali rone iuueftigada abfW fidei fuppofiti6e.Alil vero fUllt fidei quæ æcerna fuUt & necelfaria:I,lon umpliciter & ~folurelfe9 folumo fuppofira di•• uim; volunratis detcl'1ninarione:vt funt oia q perrinent ad factamera,& bumanam redcprione IXI Chri(lu:q oia aliter poJflbile fuit ie habere fi deo placuHfcct Et ad illa non funt l1fceffatia argumeq ta etiam credibilibus fuppofiris:fed f~r prooabilia ex c6gruenrus 6: drœntiis ex parte modi redu k ptionis,& l10tlræ iuftiftcationis;fkdeilJCeps:quoufgJ deueniamus ad primu:q aliquis vnus ho_ mo ea Chria-us:ali(]ua Vllafœminadt ivlaria mater dtis:;tliqua natura fingularis dI ddtas: [ed n; hii determinatum vel in re vel nobis fide percipimus:[ed hoc in viftone expedamus ~& de illo fi_ gnaro qet tfie videbimus ,ppric fides efi.Qd ga nunc fiden6 eogllouim9 nifi indetrrminarc, in hoc confifht fidei ~nigl11a:q euacua: fil)obis hmoi partieulare derermil1cf.dicente Augl1.viii4de Trmi. cap.v.CauendG etI ne credes animus id q~ 119P videt,t1ngat fibi aliqd qa no efh& [peret:&: diligat' qalia ex alia patrio in alio &:alio organo. & f l'aff1oneem qu~ ira cf1:,moueturirafcibilis.Efremfcetm Damafc.ira fcruorfanguinis drca cor ex va pora tione fellis ;pptcrfcnfum difc6uenietls.Ex paŒioncvero dcledationis 11louefcocupifcibilis. Efr em delectatio teml?amentli fanguinis circa cor exvaporatione fplenis ;ppter fcnfiuu conurnicl4 tis.ln fplene em efrfanguis dulciffimus: quia fel defCndcs :lbeo& conncxus eihlggit ex eo omne amaritudine. V nde quia aliud & aliud ell principio motus in apJXtiru fenfibili irafcibili &:COf1CUfll I'ifcibili:idem alit in apr.etitu rationalis irafcibiIis &:concupifcibilis:in hoc magis diffcrGr irafcbl bilis &:concupifcibiIis fcetm QJ funt Rtes aplXtirus fenfibiJis: §fcetm q, funt f,?tesrationalis app=ti tus.Propterqet [c primum in oppofitum di B cendum:l}1 flcere minus bonum expræcepro nun g militat contra charitatem fubdito, ctfi fune pr~1ato • Licet enim charitas dictet 'p abfolute maius bonum præfcrcndum ell minori ab illo 111 cuius potellate dt vtrunq;:tamen eria dictae q, fubdiruspropter obedientia minus bonum præ •.• AdlCdid6. ceprum a fup:riori debet præfi:rre maiori bono a fe .ppofito •. AD fecundu diccnd,um 'p bene v~ rum dI q, non efret licit~m votum fieut nec iuramentum de dimittendo maius bonum propter minu's.ell tamen licitum immo necdrarium .ppter iuramenta vel voru faau fuperiori ad pceptti eius dimittere rn::1iusbomi .ppter minus.Debet em pfumere 'p ei melius ell qClpcipit pIatus : Ii~ cet non videatur fibi: & ideo qc1pcipitur facere t5§ magis bonum •. .. Jrca Sccund~m ni~lil,arguebatur:fed prop~mebatur fine argumentis. Et ell did C endum 9? VIta rdlglom~eo q,co~remplatl?a eft,pe~ fe,ordinatur ad augmenl'l tum glorlft. & hoc non mfi ex merIto proprrt; dcuotloms et charitate in boni$ operibus qu~ fxerecturinreligione. Negotium aGt crucis tang pœnale actiuti per fe ordinatur ad pœntt debit~ diminutionem,aut remiffioncm.& hoc non ta ex deu?tione p'r~l?rit;charitatis i~hm6inegotium exequendo:§ ex deuotion~ , . &: ~lerltoChrdh m fua paffione:mq,uantum opus fiue negotium ifiud induI •• gentlale ell.VndeqU1i1 tener eedefia q, fummus ponnfex habet potcllatem pro tali negotio iam aff~mpro ~um propo~to txequendi ipfu~ fecGdum co~filium ecclefiæ indulgere totam pœn ••m debitam O1buspeccarlsquotcun<.}J&:quahacugJ commlfit: dum tamen Vere pœnirens fuerit &: co~f~lfus:, de,quo nullus potell h~~re fecuritatem qniiructi~,ad pluriruos annos laborauerit in rcltglone:ldclrco a~folute & fim..Pllcltcr~e~endum q, prore,qul negotium crucis fedidum cofilili fcclefi~multo maglsell proficuu ad remlfftonem pœn~obt1l1endam &fecuritatem habendam de Rati?leuoJando:gj vita cuiufcunqJ religionis.licet illa magis pollit dre proficua ad augmentum glorJæ. Q!!~.~viii. Irca tertium arguitur: q,o~ra a:quaJia fucta in charitate maiore & minore n5 Arg.prm. æquaIirer, diminu~t de pœna taxata: q fufficit .p tota pœna fXccatis debita in P?r~atorto:dc 9U1busc6feJfus eft,& pro quibus iniugitur.Q!.!ia fub{}iiria CJ]"", rltatls ex qua fltopus,Jl:r ferefpicit prc;miu gloriæ.Pœna vero qu~ confillit in ofr,f_e,pferefpicit diminutione pœl1~ debit~. Œuisergo fit maior charitas: ve , " ex lpa plus mereatur de gloria iu œquali oJXre:§ ex cbaritate minore:non tame pppofini. plus dlmtnijltur de pœna. CONtra.diminutio pœn~ non tll nifi exratione merendi:quare di snuodlibet.Octauii. to.CCCXXIX. ratio mer(ndi non confilHr nili in cnarir:ltcz er ideo nuior ch:tritas nugis meretur: plus rrgo de D pœna minuitur pro æquali o!-,,-re x maiore charit:1t'efaao ii ex minore. Dkedu ad hoc;'l' opus Rcfponfioo e ad hoc (p fi!:merirorium glori~ :mt tci:i fatiŒtcloriti pœn~, oporrct 'I' deo gratum fit & accepni. Acceptum aurem vel gratum deo dl~ non porell nili fl~unl fit in virture illius qui fletus dt re~ conciliatiopro Jrccatis nofiris:Chrifri.f.Jpe enim efr principaJc agens in merendo toti generi hu mano ~ccarorum & PŒnæ pro ~ccatis abolirioncm & gloriæ collationem: quæ funt finis omnis actionis ChriUi & patrionisin homine qua gelfir.Agens auremorganicum quilibet homo purus tfi inql1antum tfi mcmbni illius. E~agens fccundariil quale efi omne agens organidi fiue intlru ment:ll,noatdngir finem agetis princip.11is,nifiagar in virture Hlius:qucadmodu calor non gell nerar mfi in virtute agentis imprdT.l calori a generante.ln virruteergo ChrilHomneopus noUrli debet dfe f.• um fi fir meritorium glori~ aut fatiftad0rium pœll~. In vicrure aurem agentis pfln d cipalis non parcit agere agens fecundarili organicum nifi fit ei con{ud:um,&: virturis ac intIucti~ tius fufCeptimi.quel11admodum membfli fepar:\tum a capite &: corpore virtutem c.lpitis & cor.., poris fufciJXrc no porctl:erideo m'ein virrurc eius ager~ porffJ:. Organu qu:\Je eltquilioerncfini ChriClocapid non conidgirur nifi fit membrum in corpore fuo mylhco qa dt eccIefi:t:glutino fpi ricus fantH qll~ chariras efi,ei coniunaum.Epti.iiii.Q ui etl caput Chrifius:rx quo rorum corpus c6pactum &: conncxum per omne iUctur.tm [ubminiClrationis feclidum op:r.1tionel11in mcfura Vniufcuiufq; membri augmcru corporis facit in t;dificarioncfui in charit:\re.Glof. QEietl caput nobis.puides & reg('u pqrcs; JXrquenl torum corpus.i.ecclefi~ conlpactil dI (rr fidcl11;connexum vinculis charitaris: ii fadut rncbra iuice fubrniniflrare fecudli op.1r10nemnonfo]um in volunrate inmenfuram vniufcuiufcp OIrmbri.i. fc(tm q, vmiquodqJ memor" potcll 0JXrJrc p. gratiam fibi datam. &: ipe tlciraugmenru corporis ædificando illos qui no funr.& hoc tOClif.ldr in ch~lrirate. E Ex hoc ergo folo opus no/1rum dt merirorium C}J Cbriflo fumus coniGdi in corpore', &: ccdcfiæ V fidem &- charitarem:f? qut; in virtute dus meremur:&: fn ipoaugmentum fpiricuak accipimus. Propter qc1cum homoamitfa charirace definit eflemembrum ecclcfir;; grara non poffunt dfe deo opa eius: nec alicui meritoria neq\ glori~ nrq, diminurionis pœll*; prius debitæ: ira cp fuoltanria of1is'luoinlcu'l' fit de genere virruris fiue pœn:tle,fiue no pœnaIe, nec meriroriu nec f.1ciff•aorili . dt nifi exvirrure & radice charitaris:. ita q, cfr.usno :1cl,:'eprat pus aue meritum aut f.1tlff.ldione o nifi.ppcer difpofidoneopantis. VIi dictu dt Geii.Hii.cpcfominl1s rer~xir ad Abel & munera eius, ad Cain aurem & ad munera eiu.o: un ft'f~ir. Vbi ex ordine verborum coniicimus q, non tam· n af,xxit,vel non:tflXxir ad oJX'ra,§ af,xxir vel non afJXxit ad p:rfonas:non econurrfo. Proptrrqit fUJXrillud prim~ Cadn.xiii.Si charirarrm non habuero nihil mihi prodeft.Gfof. Op:ra bolla non ex quantitare fui:fcd ex charirare plus vel minus profunr. Sed intc\ligendum tpopl1S ex virrutt chariratis duplex habet dfe. vnUfl1inrerius qct confi/1it in æruorc & deuotione o~--=rantis.aliudex terius qc1c6fiftir in fubttJria aclus.Et fie fe haber inter fe: llJ fieut opus fimplicircr non placerniti -exvirtute chariraris:quia ex radice chariraris proC(dir:flc nec placet opus exreriusplus vel mi,d nus niti fecundum fcruorem maiorem vel minorem oJXris il1tt'riori~: ita q, non menfu'rarur me•• ritum op:ris exrerioris tJm ex fubfr::mriacharitatis feeiidulll Ct, gr.\: fcrnore &:deuodone ql1:ieli F cir inoJXre inreriori. ET fcicdu q, opus l"ltt'rius qu.loruplex cfl:libcrale, pœnitcntiale,indulgc;lI [iale,&: fuffragale.Liberale:L1ctquis agit ex proprb vofuntare.PœnircntiaJc:qct ini(iclum dt a fa~ cerdore.lndulgcriale:qofi.ladctur a prælato. Suffragafe:qa vnus fucicproa1io. COl1lpar;lndo igi1'l tur opus exterius fecundum iflos quaruor modos ad opus interiu!i: fdendul1l tp ex 0lXre imt •• riore procedit opusexrerius idem in flXcie &: æ'lualeomnino ex maiore &: minore chari~are in di uerfis dupliciter. V no modo oJX:reinteriore exiClenreæql1aliin di uertis vel inxC]ualt;quiaf.~ par te habirus eharitaris in fe /l011 oporret ditlingul're: quia non ('fi merirum ex ipa Ilifi fectidum q, fe extendir in opus (alrem interius: quia ti cft,"pcrarur aut deficit:nrgua~vcro proficit. Si vcro opus interius (jrin diuerllsxquak:runcopm exterius factu dt in fingults aut Iibcralc:01utpœni ••• rcntiale:autindl1lgenrialL"::mr fuffragalf:aur dt in vno Iibcrale,ill ~lio vcro vel aliis aut pœnire ti::tlr, :lUt indulgedak,aut futfr~~~ale:aur('/1in vno pœnitedalc:in alio vero alIt a1ii~indulgeriak: . G aut ell tertio mo invno pcElli"ctiJle :tut indulgerialc:in alio verovcl aliis fuffragalc.si primo mo cp.f.opus ircri9 fir ~qlein diuerfis:fed exrm9 i lingulis cft IiberaIe:aur pœnirctiak,aut ldulgcdak; fie dico t!, ide op9 exeeri') &:f,;qle fJd:u exhabiru maioris charitaris& minorisæqualircr meref & glori~ augmetum &: pœlJ(;dimi,~urionc indiucrfis.Si vero opus exrerius ifillgulis fir futfragale \TrcUllldiucrfi c:lpcJl:mldicnllt miJr.ls ruas.P viI.~isfiue .p dcfllUC11S:qlliam6t op'~,pfunr&Juu: h T iii lJcnrici 9 ®andauo rneriroria ta f.1c1ctibusca ~ illis IP quibus ea faciut:tunc diftinguendu ex P.tcfJclenriu opus: & ex .. p:trce eorli.p quibus f.tcitit:qui:t coparari polful1t interfeipi faciites,aut ipfi p gbus faciunt, aut facientes ilIis,p quibus f.tcillt.Si primo modo & [eclido, fie æqualirermcl'cmur inter fe illi qui fd~ eiunt ex æquaJi oJXre interiori: cr fimi1itcr illi inter fe qui OJXrfinteriore æquaIiter meruerunt da vi uerenr vt eis valeret fi .p eis I?:lIio.sfierenr:vel iam viueces æquaJirer mererent. Si tertio modo: ficfeml?plus merentur facic[cs:qo certii elt quant6 ad augmeni glori~ ipfius fucieris.~antii alit ad diminucione pœn~ plures creduc'1' plus meretur illi .p gb9 prinGipaliccr f••lc. Eremfiqui5 ali.- c quid de fuo ,p alio f.lciar:uo ex hoc dimmuif meritii .ppriu:& feml? maioris meriti dt bonG facere ~r fe dll poff1bilcea fit'ri:g I?aliLifcetm pdictum modii :Iicer qu:id0ll' amifTum in vno 0IXre no fa aa,poffir recompefari in alio.Si vero fecundo modo principali opus exteri us fit in VIlO liberolIe:in alio vcro.vd in aliis fit pœnireriale aut indulgetiale:lic remI?indulgitiale & pœnitetiale plus me •• rentur ,pprer faclameri virtute in pœniteriali: & clauiG efficacia in indulgetiali.Si vero 111 vno fit hberale,in alio vero vel in aliisfuffr~gale:ficefl rriptex cOJ?atio,vt ia diftinClG cfr i mebro pcedi[t. Et ti primo iIIoni triu modoni e6paref.f.iter fefdcletes:veJ fcetomo c6paref.f.irer fe illi .p~b9 fiGt: fic illi iter fer;qhter merenf: iX fili-mi inter fe.Si tertio mo c6parecur f.lcicres illi g fJciut,& illi .p ~ bus inter fe: feml? plus meretur facieres fellm determinaru modLi.Si vcro modo terdo principali opus in vno fit pœnitenriak:in alio vero indutgeriale:tunc de hoc iudicandG efr (elim qU3ntirate indulgenri~.Po!Ter em e!Te tanta '1' plus mcrcrerur §optis pœnitetialc:& poŒer rŒetanta '1' a:qua Iiter:polTet forte etUi~Œt' am modica q, minus.Si vcro in vno fuerit fuffragale:in alrero vcro pœ~ r niretiale fir vel indulgenrialc:fic feml?plus meretur pœnitcl1tiale vel indulgctiale:fieut & fem~r plus meretur libcrale,vr dictum eft. Si vero opus tnreriusfit inæquale::fic diflinguendG vt fupra H qfi opus interius pofini ca a:qlqp prio mo i 0lXce exreriorHiberali pœniteriali & indulgctiali & fuffraga1i feml? plus meretur oJXrans interius intenfius. Si vero fectido modo principali opus ex terius fuerir in vno Iiberale,in alio pœnitentiale aut indulgctiale: fipœnitentiale & indulgentia .• le fi:mrex maiori incefione intcrius,fcmp plus merentur.Si vero ecouerfoliber:dcfiat ex ofrre in •• terioremulto inrcfiore, bcnepoteO: plus merrrf.Si modiceintcfiore,potea æqualitcr aut nia min' mereri. Si vero opus fuerit in vno libera Ie in alio f~ffcagale:fic tripJexfdcieda en cOl?atlo vt prius & in prima & [ecLidaeoparatione remI?plus meretur qui ex ferucntlore aClu interiori.}n tertia ve ro c6parationc fi fuffragaJe fir ex mulro fhl1cntiore actu in illis p quibus f.&ciut,ficif1:iplus mere tur: fi in modicœfic æqualirer. alias feml?plus merentur agentes. Si vero tertio modo principali opus in vno ficpœniccnciale:in a1iovero induIgenciale: & pœnirentiale fit ex maiore feruore in•• terius:dilhnguendLi ea deol?c indulgentia1i vt prius.Alias indulgeriale fi fiar ex maiore fcruore, plus mereCllr. Si vero in vno fuerit fuffragale: in alio vcro pœnitentialcvel indulgentiale:rGc pœ niretiale vel indulgetialc ex maiore feruore feml? plus meretur.Suffragale vero poŒeceŒeex rato maiort: feruore '1'plus mereref §pœnircdale:& ca modico maiore '1' lj:quarecur: & filiter §induI,. gentiate: nifi valde abLid5res dfent idulgctit:.Er nota '1' §uis opus indul~eriale vd hbcrale poŒer c!Tefl1tfragale:hictfi fumitur ipm,pprie inquarLi CU nulloeo~ coincidir.Nota ir~rG: '1' ide dt iU>ll diciii de fuffragali reffrctu illius .p quo flt,& de (]uoc(j~ iIIor6 quaruor modorLi 0l?is refpcttu iliI IlUScui c6placet.C6placedoem opus alterius fucit homo fuLi.Grcgo.i reg.t'pJ!l.xxii. En mihi ho (x dei munere in magna cofolatione quia opus fuctLi a in me non habeo diligo in te:cug3 de (ui, g actibus magna exultatione gaudeo, ea q J?labore tua funt:lXr charitatcm mea filit. Ec pofl. cxv. NaO:ra fuut il cefiimirari no po(fumus amamus in aliis: & amanti(j fi(jt '1cii93al11anrur in nobis Hinc ergo p:nfent mudani, charitas quant~ virtutis cfr: qu~ alieni laboris 0lXra noara fine labo •• re facit. V nde etiii in genera li omni(j bon:t alio~ diligeres pricipes eo~ fimus. PfaY.dicenre.Parti •• ceps ego fum oi.d.tc.&c. V ndc ctiJm defunctis exifteribu.s ipurgatorio profulJt 01?3non folll il.p eis fiunt:fed etia qu~ generalircr ,p dcfunctis.Sed hoc no nifi;p quaro meruerur dli viuerct: vreis I proddfcnt fi,p e1sfierct.dicere Aug ua.de cura ,p morruisageda. V t hoc qet impedit ,pdeŒe poGt fit poO:corpus, i ea vita ac~fitum en qua gelfir in corpore. QCI ergo arguirur primo:q, fubaatia 0I?ISrefpicir p- fe djminutionepccn~:& qwititas charitatis augmctu glori~:Dicedli 'l' nonetl verti ~prer fe:fe~ fo1U.ppter radice chariraris:no fellm fuba:itia:fed f(lIm '1'fe exrediri op9ireri9 labo clofum. V n op9 bonG~:Ja e genere oonol1 ecia ~a pœniretiatirer ca ULictuf.1ctG d extra chantate nul li~: mCflri ,ppf fofa fubft:iti5 ORis.Opus et exreri9 factii ex hfitecJuriratc: a charitate aut 110 di ca clr~ !lCC :ctu nec hitu,fiqCl taIe,pcedercr exteri9,quiitGciiS}lcet degfieol?isboni nullo mo t.et meri tarlU. Vn tantus po{fer e{feferuor pœn~ inrerioris,cp habens chariratc minorem cu minore op:'!! 0uodlibet.1@ct9uii. fo.CCCxxX. rcexrcrius rorampœnam debiram p:ccaro dimimicrcc:cUll1 tamen alius habens "latorem charlta tem cum m;Hore0lXrcextedore &minore feruore in or\:rc il1te1'io1'e:n6 depœna fibf debita tntli i{ minncrcr qu5tLi lIIeol?efilO exreriore minore. No ergo aliter fe habet fubft5riaol?is exrerio1'isad meriCllglorir;,& addiminutione culp~ qu5cli cfr e.t fe,nec filIter fubll5tia charitads: licetfubltan ti~chariraris fcdm. fe debcf pmili maiori maius & minori minus. V fi ex pte opis interioris tani iudicandLi·efl principalirer:licctvr dictum dtopus exterius aJiquidapponat.ln quo dt duo conli derare: ipfum.f.f~ruore deuotionis,acerbitatc pœn~;& intcrionc op:rantis. Et efl fetuor deuotiolll nis ~r fead glori~ augmerLi.Acerbiras pœn~ p.fe ad pœn~debirt: diminutione. & hocin magna p- te (cdm inrencione ci~r:mris:qu~ambo dirigit in fine.Si ern principalieer aut plus dirigir ad pro•• ne dlmillutiollCij ad meriti glori~augnientll: plu.svalenr&opus interius &exreriL13ad dlminu,l tionepœl1~ fi ad augmcJl[u glori~:vd ecouafJ,fiecouerfo:& fi æqualirer,æqualircl'.Erfcom hoc etia idc opus factu ~ diuerfis fiue in xqii charitate:fiue iilæquJli:p.:Jteft inditfercrervni fOq: cc ma· L gis diminurorili pœn~,§ augmcrariuu glo,j~,&alteri ecOucrfo. PER idc patcr ad fcctm:diccdoAd arg. tn 'p ratio merendi no c6fillir in fubfriirb charjratis nifi .put fe exteditin opus intrrius: vr dictu dt. oppa. 1rc:1quarru arguitur:cp pœnajniucta·a (aceedore difcr~ro,vd. a iure,futfidt.p ~'t{} .xix. tora pœna purgarorii:quia dicitur depœni. dift.vi.Q!!icliq; Rcgerir polt rec6 Arg.prm. , ciliationc quadocuqJ defunctus fuerit ad deii vadit:ad requiem vadina regno ddno priuabirur:a populo diaboli fcparabitur.Vndefup' illud. Adrequie va dit,dl eit gloffa .Re.:t.l via: ita qJ nec purgarorill (euriar pro illis p:ccaris de gb9 . pœnicu ir. mNtra.maiori libidini maier debetur pœna; fed taxario f'O;3nt; Jn oppofitG, a iurl:'~l}ualiseit IJ) ~qualibus fdCtisexterioribus~& fimilirer f:lCerdorlsdifcreri:quia quanrirarc )ibi dillis p:nlarc non poffunr.ergo pœna iuris etfi vni fi.lffidar & pro ipo fariffaciat: no oporrcr ni q, M pro altero. Q!!ællio ma qu~rjr de effic.1ciao~ris prona tis pœnirerialirer ii(ieti:quf; inniritur vir RcfoI.q. tuti c1auili : vrni ranra fir cp iniunClu virtute clauiu fl.1fficitp~o tota pœna debita. V ndc quia q.A rit devirtuteclauili:fciedumell·«l' in ecelefiaeftcIauisfcieti,::de qua nihil ad pr~fens: et cI'1Uispo tenti~:ill qua diltinguirur triplex potenria.ftordinis & iurifdictionis & mixta. Ea aucc qu~fiunt potentia ordinis,abomnibus xqualiter fiunt quiordinc æqualiter habent. Vnde omnes ract'rdores æqualirer confecrant:oumes epifcopi æquaIiter ordjn~ conferur.Talia funr ordinis pure & no ia rifdictionis. propcecqcl Visordinis in talibus fu(œndi no potclt quin agant qd ordina efl:quatii •• cU<;P excomunicaci fuerincvel interdicti.Ea vero qur;mer~ iurifdictionis funr,non ab oibus æqua licerfiunr:quia in ahquibu.s fuf~ndi poreft ne tnlili aliQd ab eis fieri poffit: vrexcol11unictlre inf-e riore:indulgerias dare:&: hmoi.Necoes ex ordine & flatu in eceIefiaai'jle iurifdiClionc in talib9 ha bent.Aliqui rame volut dicere 'l'0rnnes f.1cerdoccsæqwllcm potdlatem habent in ifiis:Iiceeexecu tio in f.1cerdotibus inferioribus rtflricta dr.... hoc in ordines cdebr5do,& in oibusqut; edii adepf ~. fcopa1isordinis potdlarc IX iurifdictionc t?ril1cr:~ave dicit Hieronymus: ~i nuc fact'rdos olim eps.Sed h~c I~O~enef:quia fcmP'?1'c!oq50F,"Q renet IOCLl ap,ofio!oJF,fit it (bpra ~r~in~ f.1cerdor(ig tenenrlocu dtfclpulorum. ve dlcttGIof..\1arth.x.Er qCldlctt HterOll}'lnUS.~111L1daccrdos olim ep:l.hoc didr,quia olim (ingnlis ciuiratibus finguli (pi: et quandOqJ plures Viliciuitati l1fuerunt epi: vbi modo pfunr Jimp!Jcrs \;lcerdores.Dc epis tencemuld cp oes æquakm habent poteflarclU N ita 'p qlibet h:tber rota c/auiu pnrelbtc:ficut habuit qlibct apl'us:nol1 rnaiorc vnus §alr('fl licer in hoc Pdrushabutt aliqu;i lk(~gariu5 qua mo habet fuifuccet10res t eehoc rti .ppeer beati Perri mc: ritu:ui .ppra iu!fJoncdi1i:terrio .ppececocilioni aUClorltatc.din.xvii;cap.COdIia.Eiusfedi prim' apr t Pem m(rmi:dcinde fequura iUllionc diii:deindc c6cilioIF venerandorli auClorir~s: fingulate in cccldiis· fradidir poreftarc.Q u:trco .pprer apro~ vohirate. dift.xxi.ln nouo ttltamcto p- ChrillJl domimi a r~tro ciJ~pirf7Kl'rdoralisordo:ql1ia ipfi primo ponrificatus in ecclefia datus elt. dicente domlllu. Tu es Ptl ms &c.H iclig~lJdi &: folucdi poteftarem primus a domino accepir:cætcrl vcro apo(h.1licum eodem p:tri cOllforriohonorem & poreftaremacce(4runt:ipfum'Jl princip:m eorum dfe vo!t1q·um.I pIis quoc:pdif~edcntibus in 1000 eorum furrcxerurepifcopi &c. Vbi fup iiiti d Pari confonio,dicit Glor.Q uanrli ad ordine.Petrus rfi fuit maior aliis in admrnillrationc. & dilt.nli. cap.5acrof.lnCl;l.lncer L~arimmosapoftolos fuit qu~dadifcredo.licet em oes apofloJi eLrenc:Perro tamen adno conccllum cfi:qd &' ipfi ide intcr fe ad ipm voll1erut:vr reliquis omnibus pcffer Apo nolis,& principium tenerer aponolatus:&eand~ furma ruis fuccelforibus, & reliqui npofloJi epii [fnedam tradiderunr.Et fie in adminitlratione & rrgiminefucccCforPeerf prertur:vt in eis quæ iurndictionis fUJ1t,aliorum poteftare fcClm'p vidcbicurci exp:dies modorefiringere modo re~ I iiii benrici a ~9ndQuo .rare poffic.V nde vt dicirur infinc pdiai ~ap.~cutc~rdine~llium regit~r:fi~ huius fa~ct~31;'OftO Iic~fedis auctoritate omnes c:ccldiædommo dlfponetc regutur. Sed qUicquid dI de allls,vnlucr •• Cdis lnduIgcriarum diflXnfatio de the(1~ro ccc1diæ ex ~erlroChrilli ~id.ere[eruata ~fl.& h~cpo cius quia non vH funrea cæteriepi:g qUIafummus pontIfex exC'cutlOneeis fllbl:raxC'r~tv~.dlcun~ aliqui.Q uas quidcinduJgetias diflXnfare debet ~llfata ~rgete ~eccffitarC',&c6~um vtlhta~e.SI tamcaJiter f.Kiat,~riculofuo caucat. POrdtas vcro mIXraefl:111œnt; ærern~ 111emporaJe l1;1u O p r t.1tione:&iIlills.p parte ~e1axatio~e.:~v.niue~fa~ter,qu~cuq3,hab~tfieri ci~~af.1C~:lm,etll~ fœnl~e tiæ:ql1ia depedet ab ordme:eo CP Ibi mhtl fieri par I11fi b ordmarls: et fimlhter a 1llrtfdltll~e:q~11~ a fi ordinato fubtraharur lllrifdittio in exequcdo ea qlltt IXrr1nenrad facramcrum pœnitctl~, mhll .pore~ agere.Ira.'1' drc~ ca,q?tt I2tin~tad execudollc fa~ra..mctipœ~itetit;:.difpofir!o I?yinet ad dir~ pofinone fummi pontlncls:mquom ahquo habet maIore poteflate ct;rerls:hcet 10 ahquo non ndi æ'Iualem.lncomirrcdo em potdbtt vel fubrrahedo eam aliis,pJena habcr poreftare foJus fUI?oes Guii nuUus011iushaber.ln adminillrando vero n6 habet maiore porellate aIiis:quia in adminillni do non ;lgunt facramira nifi 13crameta1irer. fcelm virtute a deo eisconcdfam: non aut fcdm lta:J tum aut difpofidonc adminillrqu:mir· haben:; iu bonis operibu9 refhmonium·C}1bene filias cduc:tuerir,melius infliruerit • Defcribcns aucem quomodo filias fuas inlhtuerit,fubditdkens.Vidcre filiæ longituam matrem: plenam &: adhuc immaturam virrutu llipendiis.Videris amifi·um omne præfidium &: ornamentum: non auxilium viri habeo:llec virgi nitaris gratiam,&: de rneleuis CUfa.V osrnœreo:vos confidero: rem;\Il1erunt 111iJii nera coniugii. o ha:redll :tdiumcra.~anromalIem in hos J1l.i~1venillcmus.PoteUis t11cxcufareparrcm , ~lIeuiare marrcm,fi qc! in nobiS amilful11 dt in vobis recompcnferur. Hoc Colo nos coniugiinoll pœnitebit livobis labor noflec profccerir.Pro:dmum putabo matrem e{fevirginlJm, acfivirginicarem tene rem.Ecce quia dicit mallem in ha:redcs nung veni(fe "?juisbonos.Et cum coofcql1cecrprofircrenc ipf:' viduiratem,& iII~virginiratem,fubdit dicens.At vtin:i Jlon Iicui1Ter & mihi dicere qu~ Chri fio profitcmur:& tamen profiteamur ego viduit.1Cem,vos virginitate. Ecce:quia voluit virgo~ manfi(fe,vr nec profiteretur viduit:ltcm,nec filias haberet profitenres virginitate. Aliis ergodfll dem rcrentis,nec proptcrbonum prolis matrimonium virginitati præferendum elt,fed l'c6uerfo magis. Bonum enim prolis non tam prodefl matriquantumcungJ oona fit ..l' eam genuit carne ' U cp cam genuie f1dr.dicenre Auguft.de virgine Maria in Iib.de fanaa virginitate. Scriptum (It in ell:tnge1io,quicunc;p fecerie volunratem patris mei ipft' inihi frater & mater & foror ('Il. quid aliud nos docens nifi carnali cognationi genus noltrum fpirituale præponere,nednde beatos nos dIc fi iullis & f.1IlCtis arnis propinquitate iungimur:fed fi eorum doctrinis &: moribus obedien,:l' c do atq; Jmitando cohærcfcunt! Beatior ergo Maria percipiendo fidem Chritli,§ concipiendo car~ nem Chrifli.& infra. Materna propinquiti1s nihil Mariæ profuiffct nifi felidus Chrifhifide§ carI'" ne gefla(fct. V nde fialia virgofelici9 ChriflLi geltalfet q Mari:t,magis illi q Marf~ profui(fet.CLi er go HcIi::1bet Rcorruptionem Ioannem baptil1-amgenuir:maIle tame dcbuitcp ipe1virgo permaol filfet)aliis eifdem retenris,vidclicet ",alia eum incorruptione genuiffct. carne,&ipfol rantum qu5~ .~ I tum illa gcnuilfet fide:&:cæteris huiuGnodi. AD primum obiectu,cp timuI potrlr Vl1um velle & Ad arg.prf;"' !.3cnrici aQSandauo alterum d~tdbri,qt1b voluntas cfr 1ibera% Dicendum l}Jhereno dl rado,fed!la obi~da no r~nt C~ Ad arg.i op. traria,vt diCtum dt. AD fecun?um:cp ha~cre h~nc filium e(l:~nreCt'densad formc~ta~ fuure%~ V . cendum'l'verum efl:fed per accldens.Pocullfetemm eum h::!butf~c cUI1~e\11 formcat!one.Er cu fine dicitur '1' non potcfr velle aliquis antecedens fine confequcute:dlcendu l}1 verum eftqn dt per fe confeql1cns:non autem qu ell folum per acddens. ' ..• , Q!!æfr.n:i. lrea fecundt1 nullum .pponebatur argumentum. Ad qd dicendo ~'Pkcundum la Re1ponno. fupradida ea quæ ~unt or~inis pure, executionem e!feetus fui feml?,habent. yu X. de epifcopus hæretlc9,fchlfmatlcus,veI exco~rnun~catu.s,quos o~dmac ordma~ ti funt:ficut qctconfecrac,confecratum elt.Ec Ideoeofinllhter que tonrurat qua , tumcun~ in excomn1Unkatione confuratur ,clericus dt &:comuratus, nec abro lutus debet iterum tonfurari.Si vero hoc fit pure: iurifdictionis,ga fup hoc nul~ ;t faCtacfr prohibltio~ tonfuratusin excomunicatione nihil recipit: ideo adhuc qnodfaClumefl circa ipfum ratum eU•. ' , EquLitur perdnentia circa hominem :Id Hatum culpæ præfentls. Q!!orutl1 vnti erat ex facto' præterico.~æ~m Vfro alia ex fado præfenre. Primum illorum er! Y nerp,aut ad dusdficadorem obfcrllation~m,al1r ad rranfgrelfiomseius punitione.De primis duo bus modis nihil ad propofitum.Sed de tertio fciendum:l}:lad tranfgrdfionis punitiol1mJ ius poli duum dupli' pœnalla tlatura conflicult. V no modo pœnas certas delictis imponendo,vt cp voluIJ tarius bomicidacaptusocddatur.dequoadhuc nihil ad pr~fens.Alio modo j dctdlationcm vni9 criminis punidoni alterius fefenOI1incromittendo.de quo ponit Augu. exemplum.i.de libt'fo arF' bitrio dkens.Difcutiedum viderur,vttG hellis irruens vel infidiator ficarius fiue pro vita,fiue ;p Jibcrtate,fiue pro pudicitia,fi ue V lIa iutcrficiatu r libidine.Et fi dicatur 'p nQ,contr<1hoc Ilarim co cludit.No ergo lexiuflaell ii datptate vel viatorivr latrollcm ne ab eo ipfe occidaturoccidat,vel cuipiam viro, vel fœmim;,vr violentum fiupr quibus iura dererminant legem & modum præfcribendi,iure præfcriptio UIS fotaacfr præfcribentis finito tempore præfcribt:ndi. a iure pra:finito :{& iam ddinit dfe illiuJ se1uodltbet. ~ctauiit fo.CC C XXXII. contra quem præfcribirur,ira cpconquerens de c~teron5 ell audiedus.Er ~m leges duifes,\'r dicit GloC exrra de pfcrip.C.lp.vlri.etia pfcribens Jic~tcurrente q~epfcriptionis fuit mal~ fidei po1TeJTor IX iniune atq' 111 peccato mortali [denter detinuit alienli : tii elapfotl?c pra:fcriptionis iam faCl9 e oonæfidei pofii:ifor,& iufte,& fine oi peccato incipit detinere,no aliemi,fed qCl fuGea:&: hoc legif A latoris,,~ legis auctoritate qu~ nemo peccat.Sed an ira po1Titdfe perfcrutandti dl.Ea planCioibu!. g, facere iIIud qeteft alicUI9,non effeCuu,fed aliemi,& effealteri'},nullus p6t nifi vna de caula ex his duabus.Auc quia illequi hoc facit maius habet dominiLiin re Wa,ita 'p inferior nullum ius habet in ea re nifi de voluntate illius:&: §diu ipfe voluerit. Sic deus fecit q,iIlud qpricipatu i • poJitico:& 'p priceps dnatur feruis pricipatu defpoticliJ& liberis principatu PoIitico. ergo fieue voluntas fe haber ad membra &-ad vires animæ:lic princeps ad Ceruos &: liberos quibus princi~ paf.Sed pro pCCC fpecies in medio 1l0l1numeraf a fubicdo:fcd ab obieao:& Refponfio. hoc quia debile efie habet no fixum &: flilns in fuhieCbo:fcdrranfiens quarti dt ex narura fubiedi:ira cp non conk'runf in eHe nifi ad præfcnri:i ipfiu~ chiedbb iJlo Gt res numeraf a quo habeteffi: &: c6feruari.Qa oinofiare na pot: quia quani cuc.pdebile dn~ nabct:rfinon dt uihil:fed ali~d in natura & efientia.Q ct cG ad pfentia abieCti ab ip fo rang ab agente habet fieri & dfe de nouo in medio:hoc non pet incclligi nifi vno exrribus mo •• dis. Aut R n;igradonc:vt videlicet fpedes illa primo fuerit in obiecto: & abobiecto migrerin melit diu:qcl ctt impombile:~a acddes dt.&: accidetia fecundti Boetium perimi polfunr:alterari(.f.l? mi grariollc)no polfunr.Aut per prodl1Cliol1emdenihilo,qd efr tili: impoJfibile:quia hocelfet creOlre q modo 'p ignis affligit fpiritLi inquarum caIi,1 us:& code genere afflktiois quo affligeret fenli.ml corporis.Sed cum no cfr acti ufi fine paffiuo tibi corrdpodenrc:n6 pon'fl: ignis agere fila naturali actione in fpil'itum ipm affligendo,nifi fpiri;a tus pollie p.lti ab ipfo paHionem veram qualem fenfus recilXret ab igne: potentia autem propria in nxipicndo hm6i palfionc no cfr niti fenfus:& attus actiuorG no funt nifi in patiente & difpoliro diabolus amc vim fClltit iu:i nOI1haoct:re!bt ergo difficultas ex parre fpiritus quomodo pa{ljol1~ ah igne corporali J (e potrit rcciJXrc.Ncc porefr dici cp cfr i eo narurlll.:ilta.) dUS ht 111fummo:quarc nec petea remirri igne mancrr:& fic ncc jllfrigidari gUC.'l]110 mo f2uodlibct.J@ctauu. fo.CCCXL. b de. DIcendG elt ad hoc:tp generatio naturalis fi proprie nccipitur,inqu3tum ccfifiir infurDl~ fub Rcfolutio.q, fiamialis vnius productione ad compofitum cOllfliruendu: & alterius corruptione ad alterti (oPO firum deftruendu:non cfr nifi in termino alcerationis:q Jlectfiario præcrdit generationc p:r altera (ionem omniu accidentiu congruentiu torrn~ corrup:lld~: Vt inc6gruentia hant ci,&congruentia torm~ gcncrand~:ica 'p in inftanti in quo oino fada timt illcogruentia Vili torm~ IX cogrucntia ai rerdorma pr~ccdenscorrumpitur:& forma fuccedeus gClleratur:it:1 'p p:r totu tempus alreratio nis mareria dt actu fub forma corrup:nda:quæ in dicto inflati vlcimo cornipitur:& fimuI alia gc neratur:qa dt medium innans· iurer dTematcric; Cub forma priori & pofieriori.lra 'p in dTeprioris form~ non fit dare vltimu inftans fed pofierioris trii.fecundum dc[el'minationc philofophi m.viii. Phyfi. Huiulil10di alterationc in dimcfionib9 bene exponit Auer.cU dicit i pl'io C3idt:ii.1bfhitiaor bis.rorma calidiracis aeris qii agit iaqua:incipit aqua augeri & erefcere in dimcfionib9 & vicinari dimefionibl1s aeris.Cum ergo p:ruenerit ad magna quamitatem aqu~:tune fubiectti denudatur a forma aqur;,& a qualitate & quatltare dimefionul11aqu'r:& propria forma recipit acris,&:quantita . tem etiam dimenliomi propriaru forml; acris.Et fimihter filc1tlbl'ma frigiditatis in aere.f.'}' om~e" dimcfioncs acris )10 ceŒmt diminui donec cxlXlJatur materia il fua forma & recipiat foriu:) aqu(~· Ec ficue dt de alteratiolle fecundG dimellfiones quaeitaris:fic cfi & de alreratione lccundLi di1pofi riones qualitatis:lp.f:forma calidicads aeris quando agit in aqua incipit aqua caleflcci & exinde aU ~rt & cre1cere in caliciitate,& vicinaei calidItati aeris. Cum ergo peruenerit caHditas ad magna (lu5dtacc imcfionis in aqua:runc fubiectu denudatur il funna a(jut;,& a calidit'lte & intcfioJ\Ccau dicaris aqupx proprhi torma recipit aeris: & intdioncm eda calidicatis propria form~ aeris.Et fiill militer t:leic ceorra frigiditas aqUlj;in acre.f.']1intenfio calidiraris aeris no ceŒlt remini dom:c e~ pellamr il maceria forma aeris:& recipiat forma aqulj;.Etfcam Aucr. ibidcm,materia IIUII!} dfnulil darur a dimcfionibus non eetminatis:nec dimefioncs fimplices denl1dalltl1r a prima 11.1ateria:fieut uec alia accidctia camunia corporibus cotrariis.Propter q<1dicit philolophus in lCcGdode genera tioe,']1 acddcria fymbola qUt;erat in corrupto manet in geuerato.Scd fingula accidctia vt funt de:,. ternl1nata cui~ torm~ cum ipfa corrupta corrGpuntur:& cum ipfa genera ra genc:nitunita 'p OQb; Ilia accidcnria torm ••gel1erand~ citra talem imenfione qua propria iunt ful'1n~gen('rand~,nol1 con trariantur:ncc penitus repugnat forma: cocrulXnda:: immo fimul funt cu ipia in materia:& in ca pofito ex mareria & forma fune ac;cidenda & in ipfo exillentia.Et ficut h,:c cotingunr in generatio ue aeris ex aqua &:ecouerfo: fie & vniuerfalirer 111 omni naturali genera doc &corruptioncvt ibi dem detenlllHat;Jicee de aqua & acre folumodo exemplificat.Q ucadmodG ergo pr~dlctli efr in ge· l1eratiollt' aeris ex aqua:& ecoucrfo: fic oportet c6tingcrc: in gencratione ignis ex aqua & c:couer_ io : Ip forma calidiratis ignis quiido agit In aqu:i,incipit aqua cliefiel'i & exinde augeri & crt:lcerc in caliditate p:rtranfeullte IXrcI11:& no Prima. econucrfo.Pcimo fic:relatio alicui9 ad aliud ~a illud aliud refere ad ipfum,dl in illo alio lccudu l'e & non feclidum ratiollem tJn:vt patet de rclarione inter deum & creamram fCClidmudominili {\; feruirurcm;qua deus ve domin9 refeerur ad creatura Vt ad feruam: &; en in crt:atur.l fc(udli nm 6: i deo fecLidtiratione tlll.Sed i deo ad creatura nulla cft reIatio feclidli rc:fcd lcl.:lidllratione un: quia aliter effct mutabitis aut l11utat9 eli de 1l6dfio faCtusdi dfis:autccouel'fo fi cfŒlIite oi (fca,. tura ab cffede dfio f.td9 dlct no dfis.ergo &:e. SEcudo fic.relatio inter deo &:creaUll'J cU-rc/ario Stcundum. c6mefurati6is.fcctm pJium.x.Meraphy. iu qua [cClmcudc.y.Mctaphy.mcfura l't:fuf .ld mifll1"ltli quia mcnfurar(j refertur ad ipfam.ergo &c. TERtio fie.deus dfemia fua illquantli cotincr p:[f(~ TcrtiUlllt Ctionescrcaruraru in efiendo,no refertur ad ipas nili ~a iIl~refcrunfad ipliul1.Alircf (IiI dells 1'ea . liter referrer ad crcaturcflXctl1ereabilili 116creando ni dicit ordine r habitualc ad mutationi qqa creatura nata dt creari.refp:ctu cl'eandorG aut dicit ordinc ndualem ad mutationc qua creatuqali(]uiido actua1itcr creabif. V Ltcri9 aute ex hoc 'p deus volUtare fua M drentias creat f(ctm actu in eff~exiflcti~,habet l'elatiollc ad illa creata qua dicif creator il fuo adu cre:mdi:& illa dicGtur creata a fua creatioue palli'ua • Sed folLil1lodo fcalIi ratione diftcr(ft HIatri:. in deo:&:fut iidc rcfp:c19fc dicit SimpIidus in fine fuper capitulum de'relatione. In mareria- libus quidem propter diftemioncm:& propter materialel11diuerfitatc habicudofubfi.hr..ln l)is au tmt qUftfunt fine diitctione &; immareriaIia &; impactibiliter coiGcta: quo Vtig.ierit habitudo! Ni R fi forre(qd quid5 diceb;it)ficur &;di{linetio ibi dicif,ira & diuerfitas.~are eda in deo &in imate ri::dibus no po[u~riir relari&sreales ad extra:& hoc,ppter accidentali[are qua iporrant,& triHini! tabilitate qua in [ubieeto fuppomlt: ficur in terda qfti6e [equere decIarabif.fecGdG 'p df prio dicit ibidc SimpIici9,NuIla efi ibi habitudo nCq3intdIigif.ln ~b9 em no efi alterLi in altero ve habitudo ifubfiatia:hoc quidem aliud:illud aut aliud:vradilluiccm aJiquo modo fe habeanr:quornodopotfi bile efi in illis ipfum ad aliquid c6tiderari nili feclidu aliqui analogi5:ticur &; cauf.ls dicimus ibi & c.lllfara!De feclldo vero dicit in fille.Adhuc aGt ii fu~uentitia natura habere dicunf ipf.1ad ali quid &: adnafcenri~ al1imiIari:& d{'entia a tr5fmutat'ioneextrinfec,orum dependemem habcr:quo in illis cOl1fiderariilla pollibiIe e(l!quati'dic.lr: nuUomodo.ldcirco pIlilofophi omilloin deo &;CubA nariis immarerialibusquas deos pofu('rur,i1UlIo m6 ponebat rcIationesreales ad dClIm.Sicuraute ordin~ naturr; necdfario pcedit depcdeda:vr relado dicafordodepcndenrit;,fCclldli 'p did:li dl::fic dependeri:i neccŒtrlo perdit murabilitas.nihilenlad aliud depcdec niti f?illud fibi :Jliquid l)abeat acquirere:& hoc f?mutarlonem.Et quia 110efialifld natLiacquirere quicg p:r nmrationcm ni6 ,p_ pter fuam imJXrfCetionc:idcirco murabilitas neceH:uio pfupponit imperfectionc:qua res llohabec I?fectum e({'enarurt; fut;.& hoc .pptcr ipfi <) Iimitationcm :qua: en prima radi.y omnid: limirario mim dt cauE, impfeCliois:& f?col1feql1~s mniLialiolF.Q uia em creacura !imitara efi:id~o iml?fe~ladI: o & quia im(?fecta,idcoefi mutabiHs:& ~a mutabilis,ideo efi de,xndcs:&; quia depedes,idco ordine babet naturali: ad id a quodepCder:vtquoquomodo~?6daf (?iIIud.Quia in relatiol1ib9 ,pporrioJJa liU id fu~ qd fundanf,pura albli,in .dtero f.imiJitino habet toraliter in fe ratione albcdinis:fed folii participatione eius.ideo dcpedet ad .t!iud alb6:quia f?œCliusf(cundu rarionc fpecici habef in duo •• bus fi in alrero iIIo~.Jn actiuis eria neccffirate narurt;:quia aut non habet nifi formam producend:i . in paffiuo p:lfricipat:i Vt ca1cf.tctionc::lUtnon nifi virrutc:vrfol forma vermis.ideo erUidcpcdet ad fua r.feCliollcmhabenda ab ipfo palfiuo:& mulroforriusecol\uerfo.ln menfilriseri~ plaml ellq.'ll1e furarum refp~Clu menfurr; quid imr.feaum e1l::&habet fucIRfeClioneil mcfura:lic~c e(6uerfo ne.s S quag. ~q fec(j~uqJ relatioin deu ~ ~reat~ras e~ rdario comcru~atiois~inqua non rderE dc9ad Adfcdmpri creacura, nt~ qUl~ creatur., re~~rf a? l~m:91c~ndll 'p ~e~s non f~lu_refe~ta~ cr~at~lras fCCL1~li ei ale. co mefuratloll1s ratlonem:fed et la feCllduratlonc .pportlOIllS &: fecudu ratione aclloplS.Ad CUIlIS p in tdleetli fciendli:cp fedid6 plim.v.meraphy.ca.de rdationc,tres funt modi ceJatiollu fCclldutriplex genus cau~ formalis,efficicris,&6nalis.ad quos oes relationes hlbenr reduci:& iii,,\: fUllt feClidl) ~ re:&iII~q funt fecadli ratKlIlc.Sed pfiS,ppOllit eos in rdationibus realibus:& (1l:primus COf}: p' in porrionil1us.Proportionalia elIl rdar10Jlc habentinter fe fecudu rarione Vilius &mulri.Prcfit('r qd pfis vocat cu ibidc modo nL'ieri. ml en) 'It dicif.x.metaphy.habec idc & limite &:a'qu;tk:&: nmlra V tu haber diuerfum & di{{'imile&; inftljuale.& vt dicit in.v.æquale & fimilc &; idc dicunt fecL1dum vmimodll:quia referunf ad vnG.hoc cfr fecLidliC6men.:p .ppordo in eis efi e;'ldein vrr0'1J cxtrc;:.l mo.Pcr qd inrelligir q, in eo~ c6rrariisih~qllale diffimiIe & diuerfum dicunffccudiieL1dc n~odum (da quia refCrunf ad multG :eO'p ,pporrio in cis cfr diuerCa ivrrDq\ exrremoIF ab ~tlterotnI.Et eI}i omnibu~ i~i.srclat~o[cdm gen~s cauf~ ~rmalis~quia ~~ e1l: !li cOIF q ,colleniunt, in for~a generis n aur fpeclel.Sunt em ftguale & 1I1ftquale quantltate,lde & dlUerfum In fubfiancJa,finl1le &;dHfi•• 111 mi/e in qualitate:feddiflimile intcr diuerfa flXcie fectidLiqua1itate:6mile vero,pprie inter rado fp= de.Et dicunt ill\'Jua1e,diffimfle,& diuerfum in comunic5do eadem forma difrormitcr:~ql1ale fimi . le & idem inc6municadoeadc forma coformiter.Sectidus alit modus efi inactionib9.aCliu;J aiit & palliua funt rdatiua per porcri5 adiua &pal1iuii in ds.Difpofitionemem relationis vml eorum non ac~rit nifi n:fpedu alreri9:vr calefacics rcfpcdu ei9 'Id calefir,vr: habef.v.merapJ]yfic~.Et e ille ulodus fC:ClldLi genus cauC~etficicntis manifefie.Et in j1tisduobus modis en relatio fecundLi re in Vtroq cxrrem01:.:.dicctepno in.v.metaphy.Omia q dicunfmodo numeri &;potccia',funt relatiua quia dfenda corum dicitur ad a1iud:& non quia iIlud aliud dicitur ad ilIa.Commcnr~.id en non quia alrc:ni eo~ intrat in relatione}?fe:fedfuppIe vtrlig;.Terrius vcro modus ect in commrnfura~ rlonibus:feocUdumqllc menfuran1didfad menfuram.Et eO:fecundLiifiti mooli rebrio fecundum rem in mcfurato:fca}~ii rationem vero in menfura.dicente pno ibide.lntellectu &;fcini dicit rela tiuum ~:t ad illud dicif aliQd aliud.vbi dicit Commen.Relatio di duobus modis:aur: in fubflanria vrriu(cp re1anui:liuc in fubftantia alterius tm:& in altero propeer iftud.Er cft ille modus fecunda X 13cnrtcfa Q5andauo mus caura: fina1is.i11i nim q1l tium mDdum relatlonis.&quohoc,arnpIius cxponerurin qua:fiionefequenre.Et funt ifti duo mo di ~eIationis ;ful1dat~ il] el1clJrla creaturæ ad deum abfg.;ordinc eius ad exiftenriam~ ira cprdatio d~l ad elfennam creaturæ fecundum primum modum & rationem formæ,præfupponirur rdatio nt creatura: ad deum [ecundum tertium modum: & ratione finis .Et iLHduo præu'ppOllwltu ~uodlfbct.~onumt fo.CCCXL IIII. relationi dei ad creaturam in ordine ad earum exill:entiam extra diuinum inteIkctllmlquæ elt e:r X partevolum3tis:& }Xrtinet ad fecundum modum relationis & rationem dficientis. AD tertium Ad tertium 'p deus drentia fua inquanttl continet pfediones creaturarum in dfendo, non retl:rf ad creaturas principaIc. nifi quia ipf~refernntur ad ipfum:AJiter enim in deo efret reIatiorealis ad creatura s quia rcalita continet illas perfect{ones:non quia creatura rerertur ad ipfum:Dicedum q, bene verG e q, dellsfe cundum tertium modum relationisqui confill:idncomenfuradonibus,dfentia fua referf ad crea turam quia creatura refert ad ipfumlqm fua effentia ratione quatit effentia fimpliciter,dl vnica menfiuaomnium creaturarum:& id quo timpJicirrr quiititas &gradus dfentiæ earum habet co gnofci:& hoc ~r fe & ex fe.Qi tamen ipfa elfenria diuina ve rnenfura per fe cognofcifdererminll te quanritas effentia: creaturæ [ecundum gradum dererminatum:hoc non eft nifi inqu3ntum co~ rinet pæctiones earum:fcClm 'p ht;c patebunt in quæftione fequenti.Sed tamen vrrog; modo no re fertur fecundum territi modum relationis ad creaturam nifi quia creatura refert ad ipfum:quia ra tio ~rfectiona1is }Xrtlnet ad genuscau[æ finalis,fecGdG q, non dt relatio finis ad aliquid nifi quia iJIud ad ip[um.Q; autem affumitur 'p deus in cognofcendo & volendo non refertur ad creaturas niti effentiafua,illql1antum continet in fe ~rfe~ioncs creaturarum in'e{fendo:Oicendum 'PiI] di uina dfelltla e~dem rationes funt )Xrfectionales & ideales differenti ratione. Sunt autem ct;dnn ra tiones,quia vt funqxrfectionales & ve funt ideaIes non funt in d!entia ex natura dfentiæ abfolu:# te nifi virtute rm:fed folummodo ex confideratione intellectus,vr patet de ipfisin(IUantuln furit ideales:& iam amplius patebit in fequcte quæfrione:vbi etiam declarabif quomodo funt in drcnli' [ia fecundumadu ex confideratlone intellectus inquantum funt pcrfectionaIes. Differut aut fola ratione:queadmodum fbrma eadem dt principium eflendi & cognofcendi Vt forma: &pridplUD1 perficiendi VI finis.Q uia inquaru funt rationes ideales ptincr ad del1m:vt ell:caufa forma1is creap ruraru:inquantum vero funt perrectionales,pertinent ad eundem vt ell:qufa finalis.Et inquam" funt rationes ideales,referIur deus ad creaturas }Xripas,vt ipf~ creatur~ funt aliquid J? effel1tiam ad fe:& vt ipft; ide<;funt rationes cognofcendi iIIas:& hoc fecundum primG modum relationis. In quantum vcro (unr rariones }Xrfectionales refert deus ad creaturas per ipfas,vt ipf~ creaturæ fimt aIiquidlimiratum in gradu quantiraris I)atur~:& VI illfj;funt rones mcfurandi gradG quanriratis illeffentia creatur~:& hoc fecundG tertium modii relationis. Et primo modo rdationisno referf deus ad crearuras p!r intellectum & voluntatem ga creaturæ referunt ad ipfl1m:fed econuerfo po tius~fed fecundo modo:fecundum 'p illapatebut iam ex fequenrc quæftione. Irca fecundum arguif:'Pfiin deo non efferpluralitas idearu:Ccd vna,tiii aut Ilut ~dtio ii la:ipfe non potuifIet plura produxiffe:quia ipfe aliter no cognofcereI plura alia Arg prfud. a fe:quia ratio producendi præfupponit rationem cognofcendi:&· ide fecudunt • ide,cuiufmoi etfct de9 fi no e{fet in co pluraIitas idearG,no facit nifiide,ficut no cognofcit nifi idem.confequens ell:falfum,ergo &c. CONtra. in libro de cau~ Inoppofitti fis fcribirur.Q!!5to aliquid dt magis fimplex & vnicum,tanro ad plura fe exee primum dit,ergo etfi il) deo effet taCa fimpHcitastp in ipfo no efret oino ronum idealiGpluraJitas:ad plura • poffet fe extendere in ~gendo & cognofce!ldo,lteagei1S, a~tificiale ex vno habitu fimpIici plura ,pfl Secundum ducit. ergo multo fortIUS deus ex vnarattone quæ efr 111 Jpfo.HlC oportet viderequode9 n5inrd Refolu.q • Y ligit {?æd:ealiud a fe niti p ron es ideales:& quo propterea oportet ideo plures ponereideas:& ~r ji que modum.Eft igitprimo fciendG

expofi~u~eft. Sed pofirionem idearumfecunduml}1 dfentiæ rerum app:Jlantur idl"qUO ad niuuras c!lcntlarum fa:undLU1l'l' c[enriæ fum:optime exponit Auicen.in fu.ametaph;r.fecudli fo.CCCXL Vl. 'l'. alibi trachuimus. Sed pofitionem idearum cotra PIatone multum nititur irnprobare Arinote. quafi pofuitTecipfas e/fe feparatus a rebus exillentlbus,& extra intellectum diuinum:& forte etia intendebat onendere 'l' nec poncndum clrct eas ine/fe in diuino intclIectufine notitia: quia dfen,.:: das rerum fpecificas non pofuit nifi quafdam exiftemias & quædam necefre e(fe ex fe : nec dfc •• ttiue nec formaIiter a deo, VE iam dictum ell + Sed l1' catholici in hoc nituntur eum fequi negando ideas & rerum dfenrias in diuina notitia fuilfe vt quædam cognita ab æterno: hoc fatis mirabile dt illi cui patent pdicta:maxime di hoc fitvl1li coru in quib9 Augull.docet dicta Platonis magis . E concordarecum facra doctrina,§ dicta Arifio. TERtio vero nece/fe dt ponere ideas licet nOll fub ratione idearum:quia necdTe elt ponerein eo rerum txrfectiones quibus ellrerumfinguIarum p pria meofura.Ditferunt enim fola ratione,rd idea & perfectio in deo. Ad cuius illtelJc~tum fdeda circa rationem menfura: in qua confillit rertiafpeciesrelationis:cp fecundum philofophum in.x.& v.metaphy.Menfuraeft iJlud IXr qa cognofcirurquatitasrei.Er cn tranfumptum hocnomen mc fura ab vno numeraliqa ellmefura nurncrorum,ad quodlibet eorum qua: dicunf menfurare: fi. cut eft rranfumptum hoc nomen quanritas a quantitatenumera1i.Vnde qUitl1tltas hic numeran da appe1Jafgradu~rei indignitate natura: &: e(fenti~:&mcfura appeIIaf in vnoqu~ genere illud qlt en l?fe cognini iquatitatenatuf~ & drenti~fu~:~ focognofccdi qu5dtati a1ioru:l)ueadmodl1 in mefuris ii funt ab iflitutione,vnci~ quatirasnota i ex fe:& ideo cll mefura oim poderli:& inter mefuras q rU11ta natufa rd vnitas cuius qu:itiras notilTima dt in difereris mefura ea oim numr •• rorum. Vnde fi aliquid ponatur menfura 'la habet aliud notius eo quo habet mefurari,femJ? redq cedLien ad aliquod primuqa en fimplicitTimum & notitTinlllluin Cuo qu5ro:qct aliorum poni dC! bet menfura.dicente phiIofopho.V.l11etaphy.ca.devno. Prima mcnfuraen principium.& iJJud qd primo fcimus apud noseft prima menfura in quolibee genere:vr dicitComen.& oportet ve omne menfurans primum in omni genere fir primum in dTe & cognitione:cum IXr iJJud cognofcimus menfurarum :ita lp licet i11fil1gulis generibus fine fil1gulæ menfuræ tales:rame in genere entium vniuerfalieer fit menfura aliol}tvnum ens primti & prima fubftantia.~avr dicit. C6men.intenJll debae Arifto.dfe primum motorem:qui 110nfolum eR:principium ficut moror:fed fieut forma & F finis. ET efr aduertendum cptalis menfuræ triplex dt genus:&: fecundum hoc triplex dt ratio mefurandi taU menfura.Ert enim qua:dam maura quæ a menfurato exceditur femper:& ideo no mcnfurat nifi repIicatione. Eft vcro alia quæ quandog; excedit:qu:idoq; e~'ceditur:quadoQI æqua lur:& ideo quandosP menfuratur replicatione:quand091 explicatione:quand093 ahfolure.En vero te~tia qu~ menfur~rum, fen~Irr excedi~: & ideo menfura~ ~olaexpli~rione. ,Verbi graria.~rimo fnJm modo menfurandl vmtas quæprJmum ell& fimphcJt1imum 10 numefJs,&exfe nora·JI1 fu'a quantirate,non menfurat numeros Ilifi fua feplicar,ione.Vnitare em tantus cognofcirur fff{' nu- merus quotiens in eo eognofdr ur rep1icari vniras.quantitas enim binarii cognofdtur ex hoc cpIn tO cognofcicur vnirasnonnifi bis replicari:&quantitas teenarH 'l' non cognofcitur in fonifi terrc pticari:& fic ddnceps.5ecundo autem modo menfurandi motus diurnus cxIi drprimum &' fim~ pJidffimti in motib9:quia yniformis ell & in termino quodii confi(lit fine additione & diminutio •• neab rodem in idc:& ideo notiffimus infua quaotitate.Qui motus inqu5rum includit menfura (ibi inrril1fecamqu~ ell tcpus:alios quos excedit menfurat explicatione alicuius parris quiiin'reco dnee indillindam a roro:& ira quodiimodo virtute & in porentia.Motus vero qui ipfum excedLit mcnfurat feipfo cti parris fui replicadone:ve1repIicatione fuiipfius fuper fe feme! vel pJuries.Mo~ tus vero æquates fibimcofurat fcipfo fimpJicirer abfl]3repIicarione aut expticatione. Si em videre voluerimus quantum viator itinerauerit,cognoCcendo menfur:i qwmtitatismocus eius( dico qua menfurarurfecundum durationem,fectidliqu5 motus I.~tidiumus ell mcfura aliorum motut1.alii enim rationem menfuræ haber motus fecundum fparium: de qua nihil ad præfens) nos afpicim9 ad motum cæli diurnumappJicandoillum perintelleet:um motui menfurando.~eadmodum fi quis veIiemenfurarep:mnum,applicar eicubum:& fi inuenitur menfura excedens,menfur:ltexpli cando &dcrerminandoarsP fignandoatiquam partem in ea qua: illi a:quatur:&ffcundum iJJa co gnofdturquanrum fit menfuratum:vt motus mcfuracus fi fit femidiuenus vel quartam partem quanriraris diurni motuscondoens:& fic fecundum cæreras proporriones in plus ye) in minus co tinendo g femidiumum.Si vero inuenitur 'l' menfura excedif:tunc mefuraf repJicando vel fdpm vel partem eius:& dicitur e{fediurnus & quartam partem quintam vel fextam vel aliquam h0101 continens:aur bidiumus aut tridiurnus:& fic decætl'rIsproportionibus.Si vero inuenirur CjJ me.. Curanon excedit ur ,iudicatur motus ille diumus fimpIicirer. T crrio vero modo menfurandi deuI Xiiii f3cnrici a ~andauo dl menflira omnium aut funt quali flXde differetes ficur circubris:qdrara: Adf.Ccundd. & hmo!:aut funt 'lti folonumeroditfercres,vcoes drcularcs & ror(jd~inter fe.De domibi}ditfcren tibus qfi folo lluero venI efi:q, eadc arte fucir eas:&'fic deus eade idea cognofcir & fudt pl'ura indi l1idu:\ fub fadem fpecie:fecundum cp alibi expofuirnus. Dc pluribus d1fferctibus quafi 1bede non Xv l)enrici a ltudo nuda: quæ non efr nifi modus quidare habendi ad aIiud:&ita no res quantudl ex fe, fed folum modo modus rei:nifie.ncdendo re vr etiamod9rei dicaf res, fecGdu 'p aIibiexpofuim9.Proptcrqc1 cti~ dicit SimpIicius:ipm ad ali!4daHS]dee fi fcam fola habirudiile JXnfet 110 c6cipiCrib9 I~objsres quaru dt' habitudo.ln qua qdc habitudine nuda conucniullt omnes modi relationu tam lI1.genelll re generalilTimo g in fpedeb9 fpecialiffimis & in idiuiduis fub ipfis.n6cp in ad aliquid e6ir~s gni~ . generalilfimi fumatur a nuda ratione habitudinis:difrinaio aGt fpccierti fub ipof,?differenasa ra rionecharaderu:qua fecCidlicp dicit SimpIici9,chnractcrbant alicubi quidequahtas,vtin coqCl ~ . albI9: alicubi a1itrepus,vc in eoqet efr Ceni9:alieubialit locusvt ineo qct efr fuperj9.hfirem ye dicie . relariones{rcundli res multas dilfcreuriasq nihil differ,unt feeudfi illud vnum habitudinisgepus. fed'1' modus ille clfendiad aliud !J importat noie habitudinis fccii4fife fir 'ppria ro generis relati() nis:fecundli quam difHnguif genus reIationisa genere fubftantiæ inquanrG illius eflrnocus pro prius cflendi per fe.haber,flu quodlibet'genus pdicamenti .pptium modii dfendi :feciidli qucdiftin gUlf ab a1ioprxrcr re fu5.ReaIiras aur q principatirerfub illo modo confrituit pdicamctG & fecG_ dLi gen9gfialiJlimu & fectidu oes fpedes coretasfubipfo:licuc cfr in pdic:u11'cdsabfolutis fl,1btl5ria quarttate & qlir~cc ex fe non ab aIio:fidn pdiCamctorelatiois & eria in aliis fexextrifeeusaduenie tibus aba1io,vt infioadecIarabi{:& in pdicamcto relationis CJXciaIirfra fuis fundamcds:a ql1ib9,cO trahit habitudo reaIitatbj primo difringuirfJXdes fJXciaJiffimasin relationes n6feclidli differen tI as fund:lmenroIF'Sic em plus differret in pdi~:tmctorelarionis fimiIe &'~quale qf,?tlnenr ad eGd~ l1lociL1 relatl6is cG tfifundenE fup-res diuerfol}t pdicamero~,qu5titaris.r.&qualitatis:g fimilrA:ca lefactiuumq f,?rincraddinerfosmodos relationis:cG tii fundenf CUf,? res elufde pdical11enti.fimi1e nn fundaf fup-quafcfiq~res pdicamcri qua1iraris generaIirer.calcf.ld:iuu alit & quæcGg; (1rinct'ad· feclidli modu relationis, pdnet ad feeudu & territi genus qlitatis:~a fundant fup.natura)e poteri:! & impoteti:'i & palIibile qualitatc fiue in agcdo fiue in paciendo.Sed differat feeooll fpedes fpecia~ Jiflimas fccfidfi diucrfos modos fundiidi rdariones CUf,? ipasres. V ii quia fimilc fec:Gdfiefidemoda fundaE fup' vnCt& mulcli in qualitare ficut .;quale & il1~qlefup.vnfi & multa inquantitate:io-ma V bisvniunf in gnc fubalterno aur fpeciefiYe& ~quaJe:§fimile & ealef.lctiufi.Difti,I1Cl:1s cjiuedis alit fpecicbus ijJCciahlTimisin giie relationis fecGdL1iuerfos modos fundandi rCfpeciUsfURfua funda d menta ab illis abllraJmnEgenera vf.l\ ad gencralillimum inclufiuc: 'l dfe & generatio ipfi9ab illo depedeat:queadmodLi depcdet ec luminis i medio a pfentia corporIs luminoli.NLic alit re1atio edi aligd fit extra niam ex natura rei fcam q, ia expofimm eO::&in re extra [ecfidLiq, ia exponer infra:nihiltn eft abfolutu:fed refpectk uum folUmo ve habitudo qda:q licet id qa~eftkct.idti fe fit vnLialiQdpeer ~xtremi1 & præredim,c .damenra in iIIis:yt inttruallu inter illa ficut inter partidpantia habitudine:ell: tfi indiuerfis iqfJ3 tum in illis characterizaf:&(? hoc diuerfificaf,vcpatet ex ia dictis.Etfic no efr i aliquo iHoI}tnifi I ordie ad atreru:vc idcirco licet vna fit habitudo iter duosfratres:du~ efi fUllt i ipfis fraternitates: ficut dicit Auicen.etvna habitudo inter generante&: generatCi:q in generante dt paternitas:i ge nito vero efrfiliatio.Propter qct mifmutato eo fectidti relatione &:habitudinem ve efr in eo ad q nq videt circa ipfa ad aliquid fectidu fe tr;tu(il1Utatio nem.hoc,aUt non dt digmi C'xquiri.No em inqmltafeclidti f~funt:fcd Inqu,anl ad aliquid oportet cOlJfiderar~drca ipfa rrafmutatlonem.Si em entlufunr, quia funt ad alur1i; quid .mini fi Jlli9 ai J'J:riustranfmut~tio & alrerario fit ipfius mifmutatio qclfchabct ad ali~d:No ell1 inquatu qualis nec inqu5tu quanrus,cofideradti ipfius trfiftt1utar(one:ql1ia & fi~cornll~punturcLi alrrrarionc &: tr5fil1uratlonc fUl1damcllt01}':fedcu ra q tibi conuenit, fecundd c:pponca parebit.Sic rcgo parer c:p C recfidu 'Pia diCl:l1 n in ditfolutione pcedcntis rationis, non poten arguiq, habiruJo non fit :tli* e quid exrr.1intellcCl:u:~a110manet in eo in qQOdt nullo corrupto in ecdi: frd in alio.hoc enJ lJatu~ ræfuæen (lUaditfert a natura abfolllro~:q no cornipunf In fubiectocorrupro alio extra. V il afpi dcndo:'ld fccudfi genus tranfmuratlonis quafi refpectu ilIi9nihil rrpur:ido cranfmurarionem fccu .. a primum genus,ipGlm Vocat vogbuliamiffionc Boerius 01 dicit de tCini.ca:xili. Si auferas {cr •• d uliabnulifl'i qUOLpdlim.Siaufcras ~lbedinc,abflulcris qUOl:p :dbu.S~d interell CjJ ~Ib('do accidit at.• bo: &.: ideo albedine fublata perit al!:mm.ar in dno fi ftrml auferas, per.it vocahulUquo dominug VOC.lt. Afpiciedd vcro ad primGgcnus mifmutatlois fubdir.Scd noacddir kTUUS dfio vt a/bedo aloo:fcd potenas qd:i qu~ reruus co~rcef a dfio:quæqm fublato feruodeperit,c6ftat no ca pfc do mino :lccidere fed J? krui quodam5~xtrinfecus acceffum. A ppellat at'it 'ibi J-'Otd1:atcn6 aliqd abro luni de ~cll('re qual!tar,is:fed rcfpeCl:lifundatfi f~~ i!lud.abfolu:Li tm 111an~t.rrCl1llrcre fpe~tu .b.t r quo cotll1UOa rcJ:a~loll1bus remoucttranfmuratlon~p(,lIes fecudum genus fubclens.Non ergl1di ei pO,t pdicatione reJa~iua,ql1ic~ rei de qua ~ici~ fea1d~ feadd~re vel minucre vr nlutare:qu~tota non meo qcl ell effe cofintt:fed m eo qct dt In copar:ttIOlll'. & tnfra.Quare il fccundii rei alicuius vel in C~ qc:1ipfa~~ ;ppric~ate~10flcilie p~l~ca~ion~:nihilaI.t~~ar~ m~rarequ~unr:nulbmql omino Variare e/fentla.Nec tl1 ecotra ex hmQl gne trafillutatlolS por argmc:p relatlo tir res alia a fuo fun da~ento illh~r~ns Fubie~o & pt~r~odd ~lre.ndiad ali?~.ipfi e?i modo in C~ cpmodus dt ,propria elhrta rranfmutatIo & circa rUbIeOO & CIrcafundametu mancs.Qd patet 111 mo e/fendi acciden tis,in fubicaQ.Cli {'fU in fubft;'jtia panis primfi JJllt e!fr accidcnria g manent in f.1cramenroafraris: & no fUt ialiquo fubllciria panis tr5fubft5ri:tra icorpusChrilli:nulla rr5fmurati6c alia fJdacirca ma a~c~d~nti:t:~Jct~ent~afml1:atio circa ipfa fecfidLimodu ~ffcnd! hl:quia ia n6 funt in,<1u~prius fuerut m.Et fi l[('ru J?ahud nl1raculum rcucrtercrfubftantlt1 pams,vr prius,i:i ctli,t rranfrllutatlO drca fila accid~tia de 11,6 ciTein ad e/fe ill.~t tic ~X tali mo t~5fJ?1u~arioisfecUdLi elatione poti9 For r 'p~arl cpex f~pr~r re?htarc~l f~~ldamentl reJatlo non fitmfuncl:ul1ctunl & rdatione fit tranfmut.ttlo in vno,& nOliecouerfo,vt diClum dI de columna & ai:tli,tunc in illo' dt relado fcam re,ad cuius rranfmutari0l1en1 rrMmutatUr alrerG fcom relationc:inrcliquo Vc:ro D recundum rationem folu.Et ~m hoc gencrale fuit apud p1ios cptelariofcom re no (fl11ifi inrtafnlu rabi1ib9.Er idfO plii,quia f((tm ipfosinrellectualia fcpararaa mareria Ilullii ile oino nata funt reci perc ttanfmurarionem penes re~unclum genus rranfmtlt:ttionis:co cpnuU:i in e1Tt'ntiarua fcam ip~ ros habent copoliriane:& cp pcC'ptecc3 ci~ nihil poteU :lcciderr:nuU:i oino rel.1'tionc rea lc pofucrut . nl'~ad intra,negJad extr:t,vt' dictu ett ill tertia qu~(lionc præCrdt11Cf.Srd in hoc err •.• circ't re~ bant lationes rcales in deo ad intra: qua: fundatur in coddlllimphd '10 dt diuina tm~nti:t:& ideoabflJJ miti triifiuutabilitate & accidccaHratc, vr iiiamph9 infra videbirur.Scd no crrab:i r drcarcJ ••iones t dei extra ad crcaruras,quin vcru fir q; ilI~non po(funr cx pnte dei drc fm rc,fed ((1mronc [In. I]tt bene decl~lrat in deo circa relationes qu;\: dicuilf ex tetrtporc,A ugu.in fine.v .de Tlini. dices.Q Ug E obtinebimus &c.vr habitu dHupra in qua:flione prima. AD illud vet0'l' arguebaf rcbriol1emec aliquid in re pra:ter fundamerG & modu q elle1le adahud,co cp cn vnu dece pra:dicamerorum:Di cedum Pll1pdicta cp re/ario ~idicametli no folli ell madus,fed reS prof-tcr charactcti::ationcm : fed no alia re:tlirate §q fui dl fUlldamcri &: qu~ hatJet ab illo. Nec ah'lm rcalitate haber fex pdkameta quæ dicumur cHrinfccus aduenientia ,licet non eode mo cha1'acteri:'1ndi. Prædicameru cm hie 110ndicit niti rt'fprctutu habeti1i ad idquod habetur.& hoc propter ••cedrUnl fiue ilpplicatiouem fius quod habetur ad habcnrern,& non cconucrfo. V nde & charactcri:atiouenl fuatu contrahit 110ab habccc:fed abco 'la habetu r.fcam q, fpedes pdkarncti dicl1lJnJf caIceatio, vt:fiirio,5.: hl110i, ab illis ii habcnf.f.a calceis &; vefbbus & hmot.lta 'l' pra:dicanlctu Me quantG cll ex parte habentis non mti modu puru imponat .Er iu hoc quodam modo contrario modo fe' habentpra:dicamenni rcfatlonis &: pn;dicaU1CIJtUIl1 hidn prædicamenroenim reJationis rc1atio ex ordine ad id cuitis e haberrealic;Jrcm:& ex ordine ad id adquod ell,habeUOlrioncmmodi tJi1.In pra:dicatl1entOaut hie (e(pectus ex ordine :1did cuius dt, non dt nifi modus tm.ex ordim.· vero ad id ad 'la eR habet re~di F tate.Er cu a1li,ll11cbaturcpmodus purus qui di dre in,licet fircirca rem vri'am,non c1: hoc 'Iabee reatiratcm ve cofliruat prædlc~mentUm:quarcnel}\ modus ~ncl1di ad ahud : nifi relabo halxtet aliqua .ppriii reaUtare prætfr iUum modum.1'\ec petir arg utneilt um aliud §ratioilc qUare dT'c il1 non conllltuit pdkal11cnrum ficut c(fe ad.Et eft dICendum cp gem:r.l!c arte djfcctnrndi quis inod9 c1Tc=ndi habet conlliruere pr~dkametLi,& ~S no,docet nos Simplicius exponendoprædicalt1e.itunJ qu:tndo:in refpol1dendoqua:flioni quam ibi mouet; lic inquiens. Cum multa linte.1 qua: ina]~ quo,duo fol:1.r.qin [pe;& q in JOcO,proprf::1' pdicamenta (iJei,fit.Dicitur autem in aliquo,fict1t:icci dens in fubiecto.Si enitllaJiud d~ J.lbii & aliud corpus,& ahudctTe albli iri corpore:,dl aut proPQt •.• . tionale album f]dCSOlr~1ti,corpusquidem teinpori~ dfe aurem albo nI in corpore ei GadI Soctatc dfe in trmpore: pwprer quid ergo n6feclidum hoc ,pptiLi prædicamentUuriti t! propret S]d 6; IlQ 'la dI in vafe aliud facietpdicamcru,& qct innlatfflaaliud:&qa in toto p~rs:&qif inpartib')t~ r6,& qt~acti~ne rere,lIit a fe,i~ ~ulfione. Et mo & Ut't'ur ammal fecundum toCum fimul 1llfalru.Hlllc dICIt phdofophus IO pr1ll0plO de motu pro.• greffiuo. Qtra haturfiniftru& incuruationefua tteuetur fup de:tt1!t1:&deinde extendaf &pponatur JXs fimftet dextro.Edic vt dicit Themiflius fup tertiu de animi,cotrahenda & extenditia vic~mm liuf(}ra & dextra pgrediGfaialia. Ve eln dicit piis de motU ,pgfdtiu~,llate vn~9uaq "odu! 1h~e eft.~otls etiam in anterius oportet ,xdem pcedenre leuem dTet conttn~o .. ute grelf u~~o r~rf~~. In hoc a pondus fufc(~re & ,pcedere aial in anterius.Qz autem fc ell extenfa vel muTtiplicata fecundLipartcs.Primo modo quæIibet creatura dupHce habet mefura. V na inrra:qu~ efi limiratio in gradu Ilatur~ & ellenri~.AWiextra: id 9Cl!fi prima ~ dignilTimu & vecifTimfims in fuo gfie: & vIr quo ad res oim generu: id qd d" pnmu ens timphdt(r qd cU:diuin:. fubfiiiti:t ii ell ~ fe mcfura oim:fectidu 'p en:ex fe quid abfolup ~uodlibet.~onum+ fo.CCCLXV. [0.& no habet Iquatu hm5ircfpeChi ad creaturamifi Qa ip[a habet r{fprati ad iII:i.vt ex llOC'l' cre acura habeat re[fCCtu ad dcG,rones ~fectionales c6liderenf in deo: queadmodu ali~ f.'OJ1l1t Iones tp artributales no ponaf in deo:niti ~a l?intellectu creatur~ fi:cGdticorrefp6deti:i cis il deo arrribuunf p itellectii,referunf ad defi:vt in hoc (6trario mo c6fidcrenf rones ideaIcs,& (?{bttiolll1Ies.ldeales.n. cofideranf in deo no ex hoc 'l' creaturarti eJfenti~ habet referri ad deli:fed-ec6ufrfo milgis. & iiii di ctis modis mefurarli nulla cadit accidcraliras:& nullo honi modoni a:uG dt Dlcfura. Collfidet.ido . aGt mefura dfemiæ fecudti tp elIextenfa:fie dI mefura cius qUiititas c6tillua;fub cuius 12tibuspar tes fubfrantlft materialis fune fxreil~. Et l?iaa quanticate accidcraM jntrinfcca cOuenit·quatitas di . mc:nfionalis exrrin[eca: q dicif locus;q fimilicer accidens efr.5ecundti vero q, dt multiplicata fie ac cidit fubfbitiis materialibus n6er9.Ncc adhuc de natura taliti mcfitraru efr ~uli.& fic nihil di oino in re P.rines l?fe ad c!fentiam rei rone ipfius elrentiæ: fed fol6mo'cfr de rone menfurilrii rei radone D ~ui e~e:,c~iu: mefur~ :0: ?urati0.in dfe.& di~crti~ca~ fcclm di11:~r~u~modii dur~ndi i~ dfe.& .e~ IU triplIcI gne.Efl em qda dU1'atlo ab(cp omni \1atlatlonc & vartabll1tate.& efr foltus dea:qUt; dlCI~ ærernitas:& differt folal'one ab ce·&: eitcntia dei.Q!!a:da vcro ell variabilis fectidii cotrarias dlfpo litiones:& dicit repus:q dt l?femefura mot9:& no altero, nifi inquantu dt mutabile fectidii cotra rjas difpofitiones in effe:de cuius natura na ell ~uum. Ea vcro qda alia ql1'l cft variabitis fecundli cotradictorias difpofitiones tm:& efr duple.l.~~da trafiens: q no fll nifi mefura e19l}d dt media imer cerminos variationis:cl1iufmodi cfr iuftans;qCl dt e fe mffura murarionis fubirrr & murabilis fcClm 'p dt fubiectL1talis ml1tationis.Q u~da vero mancns: qUftcfr menfura dfe rei mancds in dfc poft no elfe il1qu3ni mancs:pofftbilis tfi cadere in no dfe:qcl cfr fimpIidter mi:fura fixa &: Ilans abf W lnouatioe & fucccffione:ficur &: ec:cuiufill0di efrmefura fubfrarir; cui couenit ec.&:cfr Sd abfo tti timpk.t this abf~fluxu,.pportionaIe inftanti refpectu mutationis:prl;ter hoc 'p \1trGqJ iUorum no habec e!fe nifi rrafiens.& quo ad hoc eO:minus cognitG g fit æUl1m qtl efr manes.Sed ecouerfo in(blls dt magiscogniCli inO:ans:Qaefr aligd c5pofiti vt tepus:& hoc vel a quo fluit vel in qCl:qct e motu cognofcif; .qui mor9 cfr ~dda c6poCtru & fenfibilc:I?fe licet co(':& per hoc nobis magis co.- gnltum:&: p.motu tcpus,fiYem habes c6pofidone:& l?tepus ipfum infrans.Efr crgoa:ull~ accidis E ab[olurLi reduccdLi ad genus quadtatis. AD argumctu in oppofitu 'p menfura cfr vnigenea men:- Ad arg. pii. furaro:hoc folLijtelligif dictu de merura extrifeca:'lu~ ca uenit rei rone fu~ dfentitt finlplr.Qift1t'es,~d hoc tcnendn fit ad pfcnsinudHgandli dt. illis em ad de bæredu i.Q d fiex diai5 illol}'c1are:fccrcno pomt pfpicuc:quoufq; ccc1iffauCtoritate fUI?hoc aligd certi definitu fuerit,vcl doctorGdifcuH1onibus inudligatLi:in quoda gfiali & indiflinClo nandli dI: i]'.f.conuerfio fiat in id qd cfr veru corpus Chritli,qdc:Liql fit illud, fiuea furma, fiue n6,fiue a qua forma. Definire emin eis qfunt fidei,vbi nec eccIcfi~,necfapictinauctontas,necratio perfpicua de finiuir:periculofum eft:quia fifalfumelfct definitum &pertinadter'defenfum hc;rericGdfet. Sed tale ~ticulLi nli1xime coringerappropinquate tcporeAnrichritli:qlin6 dicef exprdfe Chriftiano nega Chriftli,ficut dictu fUit ei repore martyru:fed illducef ad crededu aliquid cotra Chritlum:io quo quafi no recededo a Chritlo,iplicite negat ChriflG. V t'em dicit Leopapa in fermo. vi. de Epi •• phania, aducrfadus qin aJ;ltisJ;lfccutionib9indficax fuit, teCta nocidi arte dff~uir. Sed quia prior tepe(las turbillu c~geuit:& qdam videtur arrider~ I:ran~lIiras:vigiIanter c;1uenda funt illa difcrr.• mina qu~de otioipfius pacis odunf.& hoc nonristemporibus.dicente Aug.in originali fUI?pfal. xuix.in pricipio. Sparfus elI fanguis iu1l9:cofeques dt tepus fimulationis.Hollis ille tunc leo fuie CUapte fæuiebat:mododraco efi cu occulte infidiaf:& magis mcruedus en eli fallir:§ cG fauit.lllo tepore cogebat chriftianos negare ChritlG:ifloaurc cepere docet chriflianos negare Chritlum. Vi debat tue fremes:lubric9 nunc.Difficile videt doces negare ChriflG qfino videaf recedere a Chri. fto.Reuerapoftteporamartyru l1ul,Udidum e11nega Chriflum:kd dictG eft ab ali~bus,dic Chri. ftum ~on ~lTen~fiv~rbu~ & car~cpter ~iam ?!~o,v~1 p!cr jnt~lIigitla.dicete A ugu.fuJi? pfal.nir. Apolllll;tr1fr~ dlxerut hOlem que fufceplt fapletla dei no habuJ1fe mete humana:fed ratLiaiam fine intelligenria humana:fed ipfum verbum dei erat in illo homine pro mrnre.Exclu6 funt illi. No de fuerur alii ~ dicerenr illu hondrie non habuiffc nec aiam:fcd ta ru diAfnlt verbO & caro erat: & aia ibi ~:o,erat:&~~lia ,catholic:l~xpe!lit ~o~.C~firma~n~ in,catholi~a fide,homin~ illum que fufcepit fapu:t1a d~1~Ihtl,mlllus habulffe S,c~rerJh~le~,q?at?l?tl~lct a~ II1rcg~lta~enaturæ.Per qd Augu. al?re~xp~lmlt i]' Ift~s (celetia ~epul~tq p~r1ftu ah,9uld,!?lIlus S c~terl h01es,quanrG frrtinet ad in regrltate n••tur~ huanff,habudre dlxcrur:lI1 hoc cofenrlcdo, cpfingulahorG Chriflo ineffe puranda funt fecudli humanitate.f.caro & aia habes inteIligeti.i:in quo I?dei gratia I1Gcces cofrntiunr.5rd H vl~erior~s opjniones !lfis t(~~ibus or!~ rUl~r:ptaCl~.r.i~argum,etis:vtina no etUi p.iculof~quo ad al1quasl1laru.Quaru du~dlcut 'l' de ncgmate hOls no funt mti du~ natur~.r.mareria & aia haall na: licet iter fe differant ihoc 'l' vna dicit hoiem no dici corpus ex alii}forma fubllatia1i.Atia Vt•• ro dicit 'l' ex ai,a htiana dicat ~cgd df in ce formaH.T enia Vero dicit 'l' de iregritate hois fUt trrs natur~.r.matcrJ:1,&:fbrma fubtlatialis corporeiratis eduda de poritia matfri~ oJ?enaturl; & aia ro ~alis?b c;tt~ifec.?aduenies.ln q timcdti efr ne illi min9a1i!jd § 0l?tet:aut ifHplus CJJriRo ;ttribuat g ad IOtegmatt human~natl1t'~ 12tineat.ln quib9 aliquod exiitit periculum confimilequoquo 111'" I seluodlibet.~onum. fo.CCCLXVI. do eis qu~ tacta funt in dictis cfroribus.V nt1.n.pars vel alrera ctfi ncutra dicar,nrgat Chrillaa~f te,vd cogit vt negetur fimplicitcr & abfolur:c:& dicat 'p ille homoque adorateccIefia, no fit Chri,. nus .pmiffus in lege. Altera tneani docet negare Chrithi qii fuadct vt credar Chriftoqut'in colit fcctia,vd inetfe qct no inefr:veI no indre qd incft.Qd reueranihil alid dl:qdicere negiido q>Chri nus que colit ecdetia no cfrChrifr9 in lege.pmiffus.Propter qd n~ periculum tale incurrafmeutra partium pertll1aciter defendat:quoufgJ fup,hoc fcclefia aliqd duxerit definiend(j:v~1 aIiqd euideri( fima rone aut expreffa auctoritate fuerit dedaratti:feq fingula pr~dida in Chriflo hOle fure fimpli cirer confirendti:fiue fecundu duas naturas fiuefecundu tres.Et perc6feques de conuerfione fimi Jirer:q,.f.fimpliciur fit in verti corpus Chrifii quodctiq; fit iIlud,fiue materia fola , fiue matetia cu forma alia ab anima rationali,fiue mat~ria cli anima rarionali,inquatti dat etfecorporeii:licetno iti quanrti dat e{feanimatti.Sed iu hoc terdo erat fpeciaIiter duplex femetilJ. Vnalpno emt conuer.a k fio in fubfi5ria anim~ licet in materia fcdm ronem etfe corporei qd habet ab anima.q diCit 'p in f~ cramento altaris non erat fublUtia aifi,niti per quadii reale cocomitantia:ficut nec deltas ChrilH. Alia vercfl' effet c6uerfio in fubflatiii ait: ficut & in materia:licrt nou nifi fecundumcone~qua dat dfe corporeii:itaq, fectidti ratione qua dat etfe animatG, no babeataia effe in facramento nifi e quiida rea]c c6comiraria.Q!.!idergo de pdictis cofueuit comunius tenere eccIefia: & quid euidenill tius de hoc in dictis fanCtorti c6rincf,inuefrigadu elhfccundti Il'quæritqu~ttio:& illi reuera magit adberendu ett:eria licet no perrinacirer defendendli efrce: eo·~ no plene clarii etfc:tquid de hoc co•••. L fueuit tenere ec&a:& q~id ien,dant ral,Idi d~ores •. ~id ,rrg~ ~e ~oc hadellus.tenuit ~cdja 9u~ tu potefr pacere ex vfu cOUlum,&:dIctISf.111ctorum;Pruno mqUlredu efi ex parte corporIs Cbrlttl~ Secfido ex parte couerfionis in ipfum.Ex parte corJ?is;~d.f.debean1Us illulligere n01ecorporis:aut materia fol5:vc foltimodo habet parrem extra parre fub quaritate:aut materia tale cu ee corporeo no includendo in ratione corporis ipfam fubfriicia aiæ:veJ materia cli ipfa [ubtlatia ai~:vt dat .. ffe e corporeLi incluf.1 il) ratione corpis:vd materia cti alii}forma fublhidali corporea aIia a forma li dt aia.Si auc afpidam9 ad vfum,n6 credo lp vn§ niti nouirer fuit auditum lo,q de plurib9 modis coc_ poris,~ de mathematico,& de naturali: & 'p corpus mathematictillo ffr didti nili materia: vt dt. fub forma corpordraris & dimefionibus quadtatis abfiradis il C]ualitatibus fenfibilibus. Naturale vero 110ndt diclli nili materia cti furma narurali:vt dt fub dimenfionibus exifrcrib9 cu qualitatib9 klllibilibus. De materia aut fccGdu fe cp dicerct cffe corpus in habedo parte extra parte,auditli ro eft.Vnde plis.viii.Mera.non'difriguit nifi dictos duos modosmaterit::vbi dicit. Materia pec re n6 cognolcif:& qU'rdu materia efi feufibilis:& qd:i intelligibilis.SenfibiJis,vt'cupru & Jignu.Jntelligibi qu Iis:vc iIl<1 dt i fenlibilib9,n6 fectidti 'p fUtfenfibilia ve l11arhemarica.Et ficur ml§ fuit vfus arlXl Iare nudi! maceriii corpl),quatUcugJ inrelligaf habere I2tcextra pte:fic nec credo €pia1iquo dicto au thecico ipra ficappellata corpu'i.Aliquam rii appareria dedit iUaimagimnio l2.rismateria: extra l! tc,ad vocadum materia nuda corpus quoquo 1110: ecundum q, vtraclauimus hI prima difputa" f [ione nottra de Q uoIibet ,qfi pofitio illa reces erat no tarG I2fcrurat:1quatti mo. propter qClnec ci ibi rephendimus:fed ea foltirnocurn aliis expoftiimus nihil definiedo. Similiter ~ rnat('cia habens ftfe corporcu excluf.1fubtl:atia ai~ fic LP no includaf in rone corporeftatis,' vn§ fuerit appelfata cot pus niti l10firis eemporibus,nocredo:C]uia taIis corporeitas fine fubttantia aia: no includit nifi pu,. ra imer10llc & ronem confiderationis, que;non cofiituit aIiqd Vt fpedem de pdicameto fubtt5tir:: qlc debet poni corpus hois fecudLicpcorpus efr.Vnde nec indicta aliquo authentica antiquo tale: ~d appdlaru cfr etre corpus:licet poneres aiam effe in [acramero p,fola cocomitati5:& no ciTe aliam forma in hOle:nec maceriam vt eil habes partem extra partem effe corpus, nccetfe habet hoc POli nere.Propter qet multo couenieti9 efi dicere ~ corpus elt materia informata aia indufa in Toneco~ poris quoad d9 fubfriiti:i inquiiru dat etfe corporeG.perGc1 in aliquo corrigIt dictu imediate pr~ce M des.Sed ncc dici corpus in hoic ab aia l'onali abfg3 alia forma interipGm &: matuia vfiraru dt- diu: nec recolo cp hoc vn;j videri in aliquo fcripro antiguo.nec hoc ponere e fcdm pniam Arift. g aiam itellectiwi qua ifii foIa pomit ee ill hOleno pafuit ee forma & actu materiæ:cu pofuerit di vna cel oib9:fecundt'i'P de hoc infra dicef. Vii nec arriftc; poruerunt vn§ q, fecundii pfiiam Arifl.ho rrpo uera in fpede aia1isdiftict9 a brutis~. aiam itelkc1imi:Cedp,aliquafcfiriuii ncibileeduCta de poteri •• rnateri«;:q fcom n6 pollcrt~sgradus formani in formis edUCtisde poteria materi~ etUi dat effecoq?e unl:&: fcom [aa fubflad5 efi ali~d corporis.Vii quatu mihi vidt'f, vfus anriquusobtinuit maxie apud theologos corpus hois dici corpus ab alii}forma naturali educta de potentia materj~alia :tb aia ireIIeCtiua:q e;tb exrrifeco:licet iIIiforme naturali no aetrihuat vu:es ai~yegetabi1i.saut refibill5 t;enrfd "~andauo tO '1'ponunt aiamrationalec~miIl~ etre aCl?rn & forma.co~poris:fi~ut ei att~ibuerunt has vir~s 110nfcquenresphilofophG Ardlotele : eo cpIpfe non pofult alam rationale cu tlla forma eorporcl~ ratis elfe adum & formamcorporis:fed pofuit feparatam fccndum rationem act9: ~ folti coniGcta nobis per nollrn phantaflicn feeundumradonem mororis:recndum q, exponitipfum Comen. fu~ iii.de anima.Ex eo em cptheologi pofuerunr,q, aia ratiot~alis elfet ac1us corporis:& cpfingulorum corporum errent fingul~ ani~ft:potue~unt ~ner~ q, f~rma ~orp~reiraris .cd~cta ?e potentia mate . rie;non haberet vires al~:qUla c~lluem~nte.r Ipfi at~,ratl?nah pot1~n~ attr~buI:v~ Ipe, ex re ~abeat aliquid quo couenimus en brutls,& ahqUl~ qu~ dl~ertm,us ab elf~c: ~edlJ1rade ~ubftantIa :heet C~ fe non habeat quo eoueni~mus en eorpo~ahbu~ mamrnatls.ho~ cmm dt.con~r:rIU~.rur; natup; cu fit aliquid incorpore6:qUla fieut eontrarturn no poteR dfe ratio forrnahs fUIcotraru:fie nec meOI porro potell clfe ratio formalis a;rporei,dandoelfeeo~p'c~e~m:in cuius .r~tione ip~arealire~.!ncIu datur. Qa reuera videnrurfentlre rractatorescathohcl dlcete Damaf.h.J1. fententl~rum.xlIJ.cap. N Deusexvifibiti& inuifibili natura condidit holem:ex terra gdem corpus plafmans:aiarn aGt ratio nalem per infufflationern. Si corpus ex terra plafmatum:no ergo ab anima eftcorpus: quia tue qct efret corpus potius efret inflatum §plafmatti.nonem efr plafmatio fumere de terra nudam mare,.s riam,cui anima efret coniungenda dans dfe corporeum. vnde fubdit ea.xiiii. Comunicat em inani maris quid': recundli corpus &'conererionemqu~ ell:ex quatuor elemctis. Conflat alit q, fi anima daret elfe corpori: non effet ibi c:t1iquaorma Il;lixtie~ elemetis:nec elfcralrerius natur~ in homine f .alia formaqlta elt corpus aforma anim~,cui contradicitDamaClib.iii.ca.iii. Impol1ibikefr inquit vnius natur~dicereanima & corpusadinuicecoparara.Vfi propter illam diuerfitatem dicit cap. vi. Vnitli eU carni per mediG intellectum dei verbii.~a diuerfirare magis explicat cap.xvi.dicens Singrdaris ho ex duab9 naturis copofit9 rll:aia &cor~eJeruat.n.alterutra &. poft vnione naturale pprietare.&, infra.Quarc necdreetl:hominc dicere ad min9 ex ~ng; eopofitu re naturis.i.ex qtuoI elemetis&::aia.lnre1Iigo ex qtuor elemetis non manentibus qmor nifi virtute tm.f. in forma mixti. ve vere nondicatureopofitus nifi ex duplici natura.f.ex mixto &aia:.vel ex trip1ici.f.cx materia &:: duplici form01:quaru vna eftfurma mixti:alinanima rationalis:qm fecundum cpfubdit,ol1mis CO" poftrio ex his qua: ;pxime eoporuerunt copofita dicitur elfe.lta &in domino IefuCnrifto non par tes parrium intucmur:fed qua: proxime componunt.i.deiratem & humanitatcm.Amplius homi~ l1emduarn naturarum dicetes,tres iuChriRo dicerecogemur.Propter Ga in fl'mboloArhanafii di citur.Sicut anima rationalis & caro ynus dt horno:ira deus & homo vnus eR Chriftus.& conflat Q> inChriflo du~ natura: funt vniusfuppofiti deus &: homo:ergo& in homine aia&: caro:aut nili bilelfet qCl dicunt de hoie.Hinc dicif de fpiritu & anima.ca.xiii.Mira fcdetas carnis &: animl;,fpiri ritus vita: &:!imi terra: ficut fcriptum ell:fccit deus homine de limo terræ~& inrpirauit in faciem eiusfpiraeulum vit~:dansd fenfum & intcllcctum:vt per fenfum IimG fibi fociatti viuificaret:' &:: ~ intellectu regerer.&. infra.Plenu fuit miraculo c:pta diuerfa· &:ta diuifa ab/uuici:, adilluic~ patue runt coniungi:necminus fuit mirabiIecp limo noftro deus feipfumconiunxit:vt fibi inuicem vnil" rentur de~s & Iimus, tanta fubJimiras, &:tanta vilitas.Item de fpidtu &:anima cap.penult. dicif. Dici,m9corpusl}~~niu~ii corula femi~ari.:dd ve~oiu~icio coagulariin v.ulua ~ copingi atgJ fur marl:ac formato ta corpore alam creari &:ll1fundl:vtVlUat ex vtero homo examl1m collans &:coc pore.Non du~sanima~ c~edimus ea:e,inhominewnam aia~emq~a anim~~ corpus: &:alteram fpiri talem qua rationem rnmdlret:fed diCimus eandem elfe ammam 111 homme: qua: & corpus fua fo", detare viui~cc~,& fe~etipfarn fua rone difponat.Ecee ~d cIari9§ dicere iam formato corpore ani .mam cre~1f1 mfundt:no autem formatum ell nifi aliqua forma.Hinc eria dicit Ricnar.de fancto & Vict~.iiii.de Trin,i.ca.xvi.Pr~prium efl hominis habere fubfh'itiale cITeex propagatione fimul & ;p creatlone.nam ammaprocrcatur:corpus propagatur.Proprium ell brurorum habere fubllantiale elfe ex propagationc fola.Proprium dI angelorum habere fubfiantiale dIe ex fola procreatione. Si autem propagamr fecundumcorpus: propagatio non eŒfolius materil;minifl-ratione: fed alicu~ jusform~~x materi~productionc: quod propagario dicitur. VnderufXr illud pfal.Filii tui fieut O noueIl~ oltuarum.dlclt Amb.Generauit te pater comunicado carne fua creauit te deusadhibedo poteciam fuam',~liter enim non e~et propagatio:ncc, p~rentes a~i~uidagerent .in propagati6e, yii vere parentes dICIpoffent:nec MarIa vera mater Chnfh poffet dlCI,finon vere fecl1ndGcarnis Cub (tantlam ~u~ procrealfet.Hi,n; Aug.fuper loa.par.i.fer.viii.c6tra quofdam qui Mariam vera ma", trem Chrllh e!fe ne~~bant:dlclt.Mater erat earnis:l11aterhumaniratis. V nde Damaf.lib.iii.ca. y.10 quens de Chnfto dlclt C6finxir fibi ex callis & puriffimis fanguinibus carnem puram. & cap.xii. f Sf2uodlibet.~onii. ifo. C C CLXVII. Exiflentl:1 vero carnis in ipfo verb~ per dei genitricem.Et Jib.iiir.cap.v. Virginis puros & im~aJf cubtos fangu Ines fibi ipfi vifceraliter C.lrl1C fubil icu!,. Corpus eni vnitu el1- iuinitari:qcl ex vir •• d gine corpus. Dc quo gen~raliusloques Boetius dicIt de duabus naturis.cap.vi.Pott primli homi nem caro omnt s hUl1;ana ex huma9\1 ~rne deducitur. V nde differemc modu~ productionis ho minis primi fccudum corpus &G:cqd~la9imaexpIicatfcriptura:cum didrGefi.i.Formauit homi nem de limo terr~.hoc quo ad oorpusÆt inCpirauit inf.1c1emeius fpiraculum vit~.hoc quo ad ani p mam.Q c1exponens Ambrof.fliper illud Be~ti immaculati.Manus tu~ di'ie fecerut me & pJafmibt ueruntme.didr.Hicergo homo gemim; fubflanrit; eU.Alia enim efr.fJ~i fubft:mtia:aIia figurata Et' vt dicit A ugu(liI111S,vi.Iib.ru~r Gen.ad literam. vifibiliter in corpore,inuifibiliter in anima; conftans ex anima & corpore. Vnde & Bze.propheta.xxxvii.ca.loquens de corporu reparationdn gloriorl refurrectione,vt dicit Glof.dicir.Accdferut olf.l ad offa vn6quodgJ ad iuncturam fua:& fece fUlXrea carnes & mrui ;tfcen:dFfut:& extcnfa ea in eis cutis defu}.':r:&:fpidrli non habebant. Glof.lacebant tm humana corpora n5.hi1bentia fpirirumi'Et. fup' illud qc1fequitur. Etingrelfus eft in ca fpirirus,&vixerunt.Glof.Vt quo in prima productiolle hominis fuffiauit deu5in faciell1 dus,& fuctuseft homo in :1I1im~m viu~t~:fic & fedida codirio.i.refurred:io mortuorum ·jnfuffla- te fpiritu vi uificeru r.Exercitus groidis.i+congrcgatip mortuorum. Ecce cp in primi hominis crea tione: & in vltima omnilireparatione clefcribat fcriptura alia corporum formationc fi (Xranima fum coniuctionem.de quo Ambro.(urcr illud.M;tl1uS tue: domine fecerutme.Accepit deus puI. uerem de terra:&: plafinauit hominem:vbi puluis,ibi pJafmatio:qc1 de limoeft refllfcitatur. t('rra enim in terram redit.Sed fur te dicet aliquis cp homo el1-ex corpore &:animamon 'p corpus fit ~Ii quid !eorfum ab anima nifi radone materi~:fcd cpcorpus fit aliquid rariae eius qc1 eftforma qua eft corpus.& hoc no c llifi ab anima.Per hunc enim modum ~finus potcft dici dfe compofitus elC anima &: corpore:quia,c=cfam de anima bruti dicit in fecudo de anima:'P ipfa dt ad:9 corporis.w Q. Itat autem 'l' ipfun1 dt compofirum ex actu & eo cuius elt actus. Qd videtur fcnfiffe Augultin' etia de anim;l rati6all:vbi dicitin fine de immortalit~te anim~.Anima nO Joca1iter iungitur fUm mis illis æternis rationibus prior fi corpus:quant~eriam corpore melior.na ifta propinquitas no loco red natllr~ ordine dictJ fit.Hoc autem ordine inte1ligitur a fumma'etrentia f~ci(5 corpori ~ animam tribui,qua dt in quanicuc:.pefr.Per animam ergo corpus fubfiflit:~eo ipfo eftquoanima tum:fiue vniuerf.11ircr Vl' mundus: fiue p:lrt1cularirervnuquodg; animal intra mundum. &in~ fra.Manente quipfCanima corpus IXr illam fubfifhr dante fp:cie non adimetei& infra.Traditem f}Eci~maninu corpori Vl' fir corpus inquatu eft.& infra.Q uia no nili traditione fp::cid fit corpus p:r anima.& infra.CorpusenimnulIum fit nifiaccipiendo ~r ~ni[l1af(Xdem.Qd totum plene re tradat explicando q, non erat de intentione fua effeoorporet1 in homine cffe ab anima : Jicct aliqii hoc ei vifum fuit.Sic cni dicit in lib.retractationG: retradando iam diCta a fe in libro· de immorra litateanim~.I1lud temere did:um e11:afumma em~ntia flXdem corporirer animam tribui qua ct! inquantum efr.I?er anima ergo oorpus fubfiftit:&~o ipro eitquo animat:fiuevniuerfalitervt' mti dus,fiue pardcularirer Vl' vn6quod'1 animal iQt,ran1W1du.Hoc totum prorfus temere dictu. dt. R Qj fi fic:ergo conrrarit1 diCcrete~dictliell:corpori fJXciemnon p:r anima tribui qua ~(tinquantti e(l:et cpn6 p- anima fubfi(l{tiquarucu'-P corp9:&: tp n6eo elt inquatG corpus quo alJimaf: & c~tC! ra hm6i.Er hoc intellexit Auguftproculdubio ~ccraCtado hoc generalirt;r ta de aiam6di qua po fuit Plaro, g de anima hominis.fcd de ~njma hominis foMmodo quo ad hoc 'p dicit cam corpori ,f.1rece corporeli.D~ anima Vero 'tn6di qua ad hoc ide: iX quo ad hoc cpvidetur alferere 'p m6dus habet animi:fed hoc n6 qa [entirethoc ecrefalfum.Sed Q3 n6 certi[UdinaIiter nouit hoc elfe verti fcc1mcpretradadonc Mc quo ad illa claufuI5.Siue vniucrfaliter Vl' mudus, exponit in libro rerra Cbtionu:retrad5doqu~da diCta in libro Mufic,:,dicir fic.Animal eOeilla mlidu ficutPlato fenfit aliiq.lplii plurirni:nec radone cerea indagaremec diuillaru fcripturarG auctoritate ~fuaderipo1fe cognotii. V nde tale aJj~d a me diau quo id accipi pomt ,cda in libro de imortalitate anim~ teme~ re dictu notaui:non quia falfurn hocelfe confirmo:fedquia nec verii elfe comphendoq, fir animal mudus.V nde quia dict,: clauCulæ retrad:atione factam in libro de immortalitate anim't expofuit alia aut retraCl:ata ibi de de eo 'p dixit anima humana dare effecorporeuro:oino n6 expofuit: nec fURe.t rcuerfLL"e(l:cu tii ~ue oceaHone habUit reuertcdi fu~rvnu fieut rupra alreru,vtpater ex eis qu~ de proximo pcedLit ilidiaa:claru eU &dilucidu cprerrad:atlone illa quo ad dicta de anima hominisoino rata habuir:oecca in aliquoexponcdii putauit. Qc1 dico ,pptcralfguos illud dictu ia s Non quia hoc faHlUU confirmo,volenres retorquere ~tia :td l'etractationc dicta de aia hominis.q4 Aa 10enrfcia c§9ndsuo nequa§ poffunt:qufa,exprelfe Jy l.oc pcirc d(m~~rat ~dSa nctauir ~cm.crc~id(j,quo ad iJI~cYa~~, ·ruJam Siue vniuerfclhrer vt miidus:vt paret3fplClenrJ.Ncc potd} aliqUIs dIcere 'l' A ugufhnus 10 Ft:c~c rdligit ~niUla d~rc ~~r~ori ,de dare f~~de ,!ueadmo~ii A~i~cna pofmt jll~~JHg(tjas dar~ fo~ mas:Q:1Vl'patet lfplcletl, ludIt .pbare I.pamma no potdl couertI In corpus ,pprIu:d~ q~o ~agls VI . dcrecur:rer hoc.f.mediti 'l' dat ei formam fejpra: 'lu~ nullo modo ~ corpus porefleJ adlnu,ex quo ·dat tam illi. V ndeeti:i exprdfe dldt.Q uo corpus dt ,eIt ipCaanima qua animaf.qo no dI nili dan do forma 'lUt;ipfadl:vr fcom mete Augufi.idfIU fit hic :)nima dare fcrma «('rpori &:ipf.1m feipa dfefurma corpori. Aliter em efret ••liqun alia forma media inter anima &: corpus: qua ipfum cor~ . pus informaretur actione anim~ fu meris illa,&' imprimentis ea corpori.qcorpnsjnhomine dicat a p-ribusmateri~ cxtra p.lrres, comedaui coparariuc refp:ctu alcerius pofirionisq dicit cpcorpus in hoic dicit ab aia ron •• Ii:Er hocql1oad artkulli de corporis Chrilli incorruptione: cui nodI corrarill iII(inidi: arciculLi pollmodrl improbare finlplicirer:maxime quia in illa qltione llulI:1"dictaCLl poHtiomi coillcda triti X ui l1ific6parariue:fed nulla eam abfolute renui aut fuftinui 11eutp:ner infpidcri. Sic igit vr mihi viderur danl ethe}.> fcdm dicta fanClo.ll'homo Chrillus fieut & c~tl:ri,dt ex corpore &:aia, corpe re cxillete feorfum a1igd ab aia:no rone materil; nn &:prili cius exiO:enri(ic.ttra parrcs:fcd cr COIlC fori1l~fublt;'ida1is corporeitaris,alrcrius a tarina il dt aia.~ali modo no poretl dici atinus copori tus ex corpore & aia:quia in ipro no en corpus aliQd CcorCumab aia nifi rar/one marcriæ. fed q.> dI corpus,hoc no efr nifia form,w:j ellip •.• ia bruri. V nde queadmodu materia nuda fe haber adanl a ma bruri:/ic marCrl,l fub f0rma corporeiratis fiue ipm corpus fimp1icirerad anima hoi5. dI eniril vtrllql eonl potentia virahabes abiicics anima:fiuc a quo aia dans e{fedt ab);lta p.inrellechi.Dic\i tur flii ambo poteria vita habctia qucadmodLi feme habet potenria vr vi uat. Corpus aLl organ i r •.• cu in vtrif'1l code 1110 fe haber ad anima vtrJqJ. EIl eln ivrrifg3 get organicll dt porentla vira ha~ bes no abiicicnsaiam. Dicit eiU in vrri(cp qetorganicLi etl petitia vit;i habcs:~a habet ii aianl qu •• agat:& patiat.red m illo {~porequo dicit poritia vit,} habens:nec agit nec patif: fed dt ficur aiaJ dormiens. Et dicit in poretla, in repore in quo n6 agit:cui refp6dct ~ctllSfCClid9cgrcdics ab actu primo qui ell aia:vt no fir hoc modo alif]d habes vita in poteria nifi aClu aniolatu ai•.•q dt prfnd . : pium fccudor(i aauri vir~:qLJos rrfpidr illa poccriil.Er ctt differentia in dfcndo anim5 actli corpo tis organici in bruro &: in homine,quo;ld duo.Primoql1ia aia bruti n6fol6 elt forma & .1aUScor poris organici fcetm'l' d1:org01uic6;d.msorganico inquantll dr erganicG,dfe organlcum: lnclu;:l dendo fubllanda anim~ in radoneorganici corporis: fed echi forma &aClus corporis fimpliciter: fcetul cp efr ml.l:tll abfolure.fcd 1cetmalia &: alia inrellrlone:(lUia ell forma &: aClus corporis fimpli- cirer vt efl:lnixtu~ratione qua efllbrma fimpkxhabellsvirn fornu; mixti:immo vere ('xiflcns for" ma mixd.EIl vcro forma &: actus corporis organici:rarione (}ua('It forma qllf(dt anim:t.& dI illa intcndo prior & im~f(dior:i1b vero pofrerior & Rf~Cl:ior.Vnde & includit illam in eode fimpJid fcetm rem.Sed ilIa IXrfeclior diftillguif in dLl:1s.quiafcctm illtcntione vegcrabilis ell JXl'fectioorga nid nntritiui inql1amu nl1rririUll c1t:fcetmvero intentiouc fcnfidui ell ~Trfdtio organid fen/iri•• y ui:lle~ ha~er ,vlrcriore intenrioue.Er fcctm,hoc habet an~ma talis rrc,sintentione~:quatli vIrium in cludit altas 111 odem: &: haber eas fc(tm Idcm fimplex IO rCt Sed ahe;dux lbnr 111 planta fine ter ••. e tia: &: prin)a ftatin lapide fine aliis, Anima vero hominis no ell forma & aCllls corporisfinlplicioa ter [cetm q)ell mixtu:fed tale t:frab alia forma fcdm pdictadn qua c6ucnitdi Japidibus:fed ell fo"" lum forma & actus corporis organid [cam cpeft organicLi,d;ms ei dTe organicfi :illcludt:dofub/l5,- tia ai~i ronc corpis organici.fcd fcdm duas lllrcdones:~a fcetm ronc fiue inrctione vcgerabilis dt p:rfcdio orgctllici nutrldui inqu;ltu nutriduti eft:in quo couenir ho cii pliiris.fcctm vero iterione fenfidui ei}p'feCl:ioorganicifenfiriui.Et hoc n6 folli [cctm fubfr5ti5 ai~:fed fcam potedas organi •• eas c6fi1~sin hoc poceriisorganicis brut01f. Sed haber vlteriore ltcdonc.f.rombilc fine inrelleClll ale:fcetl1lqua d1- p'f~~liohois iquarii ho ell: & corporis organici vr hois cll. et hoc [cctm fubfhiri:i red 116 (Camelus poted5:~a poteda illa fe~ata etl no organica:~(\ haber opacione ireIligedi n6 vt i organo exiltcs: 'la ~t1ciepoteria illa: qllcadrnodfi poteda vifilla r.ficit oculu:licedndigcarorganis fenfitiuis & eo~ o~ibus ad fui opadonc.Vfi quo ad ronc vcgetabilis & fenfibilis,definitio illa Aia efr allus corporis organici poccria vira haberis,oino Vlliuoce coucnit ait['lOis & bruti:inqu5tG aia· hois pfidt [cam ronc vegerabilis &: fenlibi/is.Licer flU illa educta cfr de poter1a mareri~:& Cubllan tiaHter extcfafcetm eius extelionc:ilIa vero ncqua§:hoc 110 refert ad tonc adus.fcClm emoem ('ude modG & cadc cone ai••hois & aia btl1ti pfici6r corpus organicu feo mr6ne vegerabI lis &: fenfibilis . Aa ii ·Denrici a QSQndauo ira 'l' non alirer ani~,~ lXrfi~it modofc~~ has,rati~nfs,~ ,fieffet edu~a ~e pot~ti~ materi~.J~qu3 tu vcro anima homlnls pficlt fcdm ratione ratlonabs fiue tntdleauahs:llcc:t quam ad narurOlfub.- nanti~ anim~ vniuoce pfidt feml2'.quantu tii ad ratione ipfius potenti~ rationalis,pure æquiuoce perficit CU aliis potCt~is.Et ideo dicit C~~e.pon prjnd~i~~ful? fcclm ~e aj~tSi p,~ffibile c..R,de~ni ri anima dcf1nirione 10 vl'i , nulla defil11tloelt magis vtls g tltn:nec magls couel11es fubaat1~ alæ. Et iduxit huc lcrmone fub forma dubitationis cu dixit,si igitur aliquod vfe dicedum eR in omni aia dicemus llJ eft prima I?fecliocorporis naturalis organid.excuCando fe ab~quiuocatione acdde te i~ I?ribus huius definitionis. PerfeClio em in aia ronali & in aliis virtutibus aia:, fere dicif pura ~quiuocatione.qm vt dicit inferius,no later:Ced m:mifeaG eR ex hae definitione: cp ipoffibi~e fit qt aia fit abftracta a corpore,aut fccopofitus a aiaIi,& aia ronati.dicite Atiic.5i accipiaf aial tali eoditione vt no fie in fuafubflacialitate nili rorpordtas & vegetabiIitas & fenfuaIitas: & vtid qct dI ptcr hoc fic prc; teripm:mc no erit Ioge quin fit materia homini& fubiedu:cuius forma eft aia rationalls.Ex quo daret multli:quom6 brut6 nullo mo potell dici copofit6 ex corpore & aia fieut homo.Patet erga teuertendo ad .ppofini,q,Iicer ferrurppens''"()'I'non'halxfcontrarlum:& tale manet co ~ e~ .~ .• 1. fymbolum: qcllntranfl11utatione JlarUpdl mC1~etcOlJ'l1Onhabet eontraflum rg.princ. corrumprns. CONtr~.tunc nory'c(fer.conll,crfioaut·~ranfu.bfl:mtiario,(]CI lno pofitti faJ- t rum eft.ergo &c. .Dlcedum 'l'ahlJcI e~ q4ære~evtra materIa maneat pofl co'". uerfionem,& Vtrum aliquid maneat abfolute inhoc facramero.Hæretid enim R ponIio. J · aliqui non ponentes aliquam conuerfionem~ut rranfubftal1tiat(oneQ1fieri in hoc facramenro,poA nebant'l' in hoc faeramento tota illa.fubJl~lltiapalJi~manet,l*>ftconfecrationcm.Putabanr enim illud Lue.xxli.Hoc eft corpus meum;fpirirualitere[einrdligel1dum:& I1pndfe fic dictum nifi vt in figno & figura:motiex hoc,q,curl1 Ohriftuscfjxiffet Iuda:.istIoan.vi.~ifiniimducaueriris car~ .lem filiihois,& biberidseius f.mguincm ~&c.etdi·.ftqettei.()urUsf(lb~c fermo.tefpondit eis.Sp' rituseft qui viuificar:caro n6prodeft ~cij.quafi dicerer,quicquid d~corpore ineo & fanguine di;ll co inrelligaris fpirirualirer.Sed fide fi~rn" tCn~ndum eti in.~~rameijto'effe ,verum corpus. CbrirU ficut verba fonant quibus dicif .Hoc e cerp9 menwt n6fithj(: veritas 9cut irifol" figno,ficllt erat in 1acrametisveteris legis.V fi illud Matrh.vJtf. Vo~ifi:ufumvr~ad cOl1flitnarioil~ f~culi,itellige re debemus de veritate corpor3lispra:fentiæ ilJfa~~metlJ,vtcC'rf'usqthft vna. modo dTendi p ((os foJurnmodoincælci, alio·,D1odoeffendi piUtfel1s obisffl in [acramento. & hoc in veritate ea n derneiufdem corperis elfendopræfens'ibi &~ic.cjuodforafi4e,deprehel1diturt Secundum enim q,..dicit Auguft.furfum efldoniinusitamenhicnobifcumcftaomillus~COrpus~Jn quoreftir~. , .... '··',:Aav.' ~enrici s o.sBndauo terit vno fnlocoeR'eoportet. V eritasautc dus vbig; diffunditur. Vnde iflud:Hoc ~ corpus mdl nullum requirit fpiriruaJe i?t~lIe~um.st"d iIlud,N.ifi manducaur:riris,quodan:rno huraltm,quo darnmodofpiritualem requtrlt • Litc~akrn quoadl~ quo~ manduc,at~r.~a frcudum Ambr?~um de facra.ficut verus eO:dei filius dominus lerus Chrtftus,1ta Vtra Chrdh caro tfi:quam acclplm9• Spiritua l(quo ad mcdu manduca,di :~a dici~Augull. fupe~ pfa1.iii,i.expon~nsverbum prædi~~ fpiritualiter.qua: locutus fum:qula. ~:nOI1In propria fpecle ~fntlbus lan1~ndo carn~ ~hrlfh manducamus,qut'madmodum ludæl Intellexerunt manducarlontm,cum dldumffl C1s,N1fima ducaucriris.Hoc enim modo caro non proddl quicg:fed fub fpeciefacrameti manducandum cor poralirer:illud verum corpus manducando f~iritualit('r. PropterqcOllcedit illam, panis fjt corpus Chrifti.quia heri non dicitur aliquid ,11ifi ieut rer;j f minus ad quem,que~admodum dicitur creatura neri cu~ crt:atur,veI fieut fubie~qm coe ma~ nes,vt diClllefi.Nonaurdicirur neri rerminusa quo, nififumendofi·eri ordinalirer,ficut fi dice~ remus q>mane fir ~eridks.q)ofr mane.Et ficfone coeedii llhi,panis ~t corpus.Sed otdina1ircr no folet poni Iy firnifi medianrepræpolitione,dicendoexmal1e fit mertdi,es.Etfecundu voc fumendo It exordinaliter,& no fubie{tiue:quidam conccdLit iftas:e;~pane fit c9rpusChrifti,c~rpus Chrifii f~ctum eft expane: &; hoc t.ot~tranfmuration~ impo~tata rer fi~ri .int~lIecta circa P~r?~~, & ~ulla Ad arg.pri. cIrca corpus Ghrtlll,vt~lctpm efi. AD primum 111ppofitu,q, fubftal1tla vet m;Jt,~rrapal1ls ma ,R o net,quian6 habet corrariGcorrupens:Dicendurn cpvt'r~meffet fi ifia conuerfio fieret aC1:ionena turæ:q no fit fiue contrario corrupete qa n6 manet.Nu9 aut ~a fit actione fupcrnat:ura1i, licet 110· fit proprie corruptio:rame~ bene poteft no manere in fe,quia manet,quoquo modo~oppofito terfl mino:quod in nulla alia ttafmurationecotigitÆt q, alfq~litur,maretia panis eft fyrpbolu commu ne pani & corpon Chrift/ :Dicendum lp in rranfmutatio,ne narurali,quia fit per cotbrium,no fit alicuius corruptio nili guatenus eftcontrarium.NLica~rem fecundum plium quir,o Metaphyfic~ C6rrariu efi vel extremu extremo,vr ca1idGfrigido,vel,tl1editi extremo. ~orG prip16 dt 12fe co.•• trariu formaHter .Proptq qd non celTatforma agentis quoufgJ illud omninocorruti1par. Secunda vero nOI1efi contrariu.nili propter difpofitionemrenfi,veI remiJT{in forma. propter. qd cdfat for.- ma agentis a corrumpcndo,cGintenfum vel remitfum ad æquak. & fibi proporti6nale perduxit. Talium em neutru ab altero natu .d1 pati,aut corrurnpi,fed potllls cQoferuari +non em corruput nili e~cdletjæ.· Q!!are cti materia nulli habet cotrarietare,nec prImo rnodo,nec fectido,oporret q, maneat in omni actione agentis naruralis:quale no ~O: ges ima couerfionc:fed fupernaturale:qd a petefiatem habet fuper toni fubfianti [?pria vcrba,Hic e calix fanglli.nis mei, fignatur c6uerl10 vini in f.lnguinc co mo quo in forma confccrationis panis,dicedo,.E-loc d! ~cnrici a ~andauo cC'rpns mdi,patet q,aRtaecotraditlio.c;u nnvt di~udl v(~baiRaI~O.colu ~unt fisnificatiua:fht & dfecliua eiusqa fignifidit: fi ergo per tUa v~rba,~lceft c:hx fangul~ls. mfl,ftgmfic~t~r con~er fio vini ifanguine,ficur ~ iUa,Hoccft c?rp9meu,figll1fica~ c~u(rfio pams I corpus C!Jfllh:ergodla dfidunt conuerfionem vini in 1":'mgu1l1em,ficut pall1sIn corpus. Qz fific,nullu ergo ver~ dla ...• rum confequentium dt de forma Vl" ~ict~m dt. A~gu~lent~ ~rp.~ comra, non ha~l1t dficad\! rer:& periculo f.,clcncHcontra votum fe exponerct:& tic etiam implicite in copulam conCentiret fa cto:licet explicirc diffcntiret animo.Sed vbi efrcertitudo de voluntate diuina, conft?l1fusin potetia E nullo m6 ponit cofenful11in achi:nec etiii iplicirc:ga tunc n6 depedet fie potentia a volLltatc viri 'p polftt reduci ad adum flante Illa cerrificarionc •queadrnodurn prædeflinarus licet abfolure p~ tell dal11nari:adum rame il11FofTibilet ponifbnte prt;;ddHnatione.Vnde quando corfenfus in po d tentiam propter certitudinem nullo modo implicat obligationcm ad aCtum: nullornodo derogat en voro:quia votum non niti rcfpectu adus &: intentionis exerccndi aCl;um.ECOl1erfoafitdilfenfus Bb ~enrici a <§andauo in adli nullo modo dcrogat matrimonio:qui~ petere vel,non petere aaG,reli~quif ~oJUllt~t! cotra hentium.Po{funt enim ex confenfu fuperuemenre fe obllgare ad nonperendu •QUI:! vt dicit Au~ . guftJandiora· fune conubia I'arivoto continentium,in epiftoJaad EditiamÆt fi~iliter $x. ,-o~m:u pr~cfdenteeade radone:dGtiifitin vt~O'l3potet!a:v~ ~ctumnon exc1udat necc!fl,tas:ficut co~mglt infpadonibus:cu quibus nOI)contrahlturmarrJm.om~rn:fed voll1ntas:fi~utc~tl1lg1t,qu~n?o am;ll bo fufficientes dfent ad copulam fi veIIent.Sedquld dicemus ad Aug.cUJUS huram mduclt magi fier ad confirmati6nefuæ opinionis~Ad cuius illtellecHi fdeda:q> circa votumbeatæ Mari~ dt co F fiderare triplice conditione.f.affedum fiue defiderium de continendo : & .votum fimpliciter ~mif~ fum per fe deo fiue mente foJa,fiue etiam vocl'emilT.1i!lter fe & deum:& votum fO,lenueverbo eX:G ·pre{fum in pr~ffutia Io1Cpbex c6munic6fenfu vtriuf~.Affeau01 aut fiue ddidcflum tale non eft dubium quin fem~ habuit poft~ad annos difcretionis deuenit:qCl tfi no vouit nec voluit fiue dif pofuitflrmato propofito quouf~ cerdfica!a'prt;~icto m~~o fuit. vil in.§.pdicto, V iru":11l6 ~ogn?~ fco.i.me lloncognituram ,ppofui.NeqJ emm qUla~une \1lrU01l1011 cognofccbat,neccfIe dt mqUIrl quomodo po{fethabere fiIiG:fed quia nun{jfe cognitu.ra propofuerat.lntelligo quiitu erat ex fe:ni fi lex adhocconftringerec.vnde dicitglof. Sic ergo patet q, Maria no vouebat continentiam: fed propofuerar vouere· & virginiratec61Cruare.inteJligo quatu in fe erat ex parte electionis fu~.nec ta menfimpliciter ,ppofiIit:quin l"pter legis necetl1tate difpofuir conrrahere:qu~ prole fufcitare pr~ce pit.V otG aGt QccultG fimpIidter fJctum inter ipfa01& deum,fectidfi pdi~a,emifit ante marrimo nium.quando etiii quatti ex fecrat potuHfet·ipfumfolennizalfe:fiqua forma folenizandi tunc fuif~ fet~cl forte & fCcicvtdfet Jrrfee'tius votum: voles tamen fatiffucere legi quatG potuit confenrien do in matrimoni(i:fcclm pdicrtimoda.qvotum illud non fecit fimul cu Mar1afinc fJXdali fUJrl' hoc reueIatione aut cerp: tirudine:ficut nec fecit Maria. De Iofeph aGt dicit Amb.ru~ i1lclpfaI.defectio tenuit me.lofeph cui defponfata eratMa~ia:cu eam grauii vtero vidilfet, cum effet iunus noluit.cam traducere:& VtlqJ nu'lumadhu~ audierat oraculum.ergo anreconceptum nullum habuit oraculum fiue rt'uelatio~ 11c.5iergo ex reuelatioue vouit cum ipG,no vouit nifi·pon Chrifli conceptum.& qil Ambro.dicit: Quia"nulIa adhueaudierat oraculll:inteIligaf de Chrifli c6cepru.Q; fi aliam ante habuerat de vo uedo:aut ergo [duit q>Maiia fimile habuit oraculum:aut non.SI n6,dimifimr cal11Vouere cu iU;illud votum Maria cum Iofeph ta folenriiter no fecJt:mfi p~ng, fi,lIumgenuit intl1s in vtero.Sed pra:ter illud exprdfe ponit Augu.aliud pn;cdfitfe de fanda vngmltate vt dictum dl:de quo eftdubirario an fuerit antematrirnonium an pcft.Etea dem dubitatio manet in ]itera Magillri:quia propt~r eius truncationem non determinat tempus. Sed tempore dt'cerminato fieUt e1l in Decreco,de illa voto non manet dubitatio: .&JicnihiJ valet sauodltbet.IX. fo.CCCLXXVI. G ad probandu ,ppotitu~ fufi.Ex quo patet 'p Hugo cuius fentel1tiam in qrHone ppotita Magiflt1" fententian1 tenuit,Beda qui tenuit Maria ante miimonium vouiffe,minus iufte reprehendir ,fic in quiens in fenrcdis fuis.Beda in expofitione fUI?Luca vidcf affirmare beatam Maria ante~ iniffrt eli lofeph coiugiii,decreuiffe 'l' vita duceret virginalc.QCI cf1dea veritate videf deuiarelcll beata vir go prudctiffima effer:& JlQui{fetqCUll~lpie ,pmirterenr ~{fefideliter pcrfoluenda: veriftmile efr cp ab adolefccnria fe deo tora comiferat,parata fiue ad l1ubcndti fiue ad contincndu: queadmodu dea velle cognofcercc.qa edlaf Aug.in lib.dc nup.& cocup.his verbis.- Ulud crededum eft,q, beata vir go mence dutaA:ae.i.confenfumentis fuerat coniunxlofeph: & 'l' ,ppofuifiet I?manerc in v'irgillira~ te fi placeret deo:& alirer agere fi ipfe vellet.Ex hac auctoritate & ex hoc 'l' ipfa nOI1renuit defpon fari,manifelle apparet cam ante§ defp6faref con~inentia no vouiffel qua rame cerrum cfr ca & vi . rum eius pollea promififfc:ex quo vtriq3 myfteriumdfii~ incarnationis nngelo reuclare innotuit. Reurra rrudencia virginis fecit eam prt;digerevirginiratc:m ve dictum dt: & cerrificauit eam Vii etiam ante coniugiu voueret,vt iam dicef:parata cum hoc ad nubendtifeeundli q, prudcriafua de um velle cognouerat:& prius g certificata erat~& ante coniugium potius in virginitate permane!' re .ppofuit:licet aJiceragerec fi de9 vellet. V ii ex auCtoritate Aug. et ga cercificata no renuit defpa fari ,nullo modo ea apparet antc9 defponfaref cocinencia no vouitTc.Certu eda ('Il ex dictis ea V(),il uiffe abf~ viro prius ij my(lerium incarnationis alicui eorum innotuir:etfi ipf.1pcfimodu cu vi ••• ro votum fub maiori foIenieatc:ieerauit.Dicta afir aUCtoritas qua Hugo iponic.A ug.de IlUp.& con' cup.non dt in illo libro. vii I1cfcioan fit Aug.& vnde eam fumpferit.Sic ergo Marit( cfi Jof('ph iim . plicitcr verum & perrectu erat marrimoniu ,ppter ,pIem iX cOl1fenfumvt dictum dt. & fimplidCt't voni viq;initatis ecia ante macrimoqiu ,ppter reueJariol1e & cerrificatiol1e.nee marrimonii vcrita;ll ti & Rfcaiolli ca derogatu p peedes voni: quia erat fob conditione flante ex ceniflcatione fUR'lCC Jlabira aur reuelatiolle.Nec ipfum vctumiu alit]uo dt violatum per lcques marrimonium:ga no frat in copulam earnalem.Nec rellae ergo dubitatio niti de mo quo Maria fUI?pdictis fuit cercificq t:1.& dicunt aliqui q, Maria fup pmitlis ccrtificata fuit fpeciali fpGs Cancticonlilio.Cui non contea dico ex parre virginis:l]uia conera hoc expedIam auctoritatem 11011idi:ficut nec dicerem hoc. V i v det tfi mihi cp alius modus cerriticationiseius c6uenieneior & fillficies fine illo pore(l fumi ex ver.- bis Aug.in pr~dicto famone: gbus dicit fic.V icit amor in ea fcruad~ virginitatis:&: cxclufir ab ca rimorem incurccdæ maledictionis.& infra pofr illaqu~ fuperius funt pofita in prindpio.AmpIrtti do igitur get aceeptabilius dfc cognouit domino legis fperauit & credidit fe plene euafura male dictum dar~ lcgis,rcputans fecu illum tant~ bonitatis:rant~ fapienda:: Vedum fe nuIJatcnus iuxta COllfciemiamfuam melius fdre aut po{fefacere g faciebat aduerreret,celtll confiliul11ne quid pec cari in ilhs fubre(Xrct inueniret.Nec decepta cll:f1sem f(Xrauit in dfio & derelictus ('fr ab eo!Deni qJ vbi ram fanct;i intentionem eius,tam cafhi propofitum eiu~,tam firma fidem & conllantc fJrm & indeficientcm vidit charitatem elus:co miferkordi~ fu~ intuitu ei') circa illam: ve nec fanctiras 'inrerionis ei9 fruftrarctur: neccaflitas propofid cius violaref~ne aut finnitas fidei infirmata a fpei collarIa tirubaret:aut chariratis i~aplenirudo deficeret. Dedit ergo ei vt & virgo qet magis opta H ·bar IXrmallerer:& vtnemo illam a maledicto legis liberrimam dubitaret,fœcuda fierer.Sic ergo f X iudicio rect~ ronis adiuta gfa virginitatc meli') gd iudicauit fæcuditate ex copula miimoniali. Et ve Aug.dicit ibidc,licct ~ rcudatione fpus fandi apri edocti fuerint ocm veritatenl: incomparabili ter rii manifcllius ac eminctlus ipfa per eudem fpiritum ipfius veritatis inedligebat J'fundirarem & hoc quarti pertinet ad propofitum,quo ad diftantiam inter bonum virginitatis & fœcudir:ttis ex marrimonio:proprcrquod delibera ta ekctione amplexa ta cfr eam,rang·fdis prr cam magis deo placere:&: ex hoc confidens de eius fapientia & bonitate CJ:l ei prouideret vt virgo IXrmanes maledi ctu legis effugeret. Et fie dfio ante miimoniu eaftitate vouit abfgJ omni alia fpeciali reuelatione, il Juminata fapicntianaruraIis indullri~ & gi~:& mota ad hoc facicdu volutate bona,fide firmata:fpe roborata & 'ch3ritate inflamara p ca:teris mortaH.busfub deo.Propter quod liberius & gratiofius eius votum erat.& ideo magis deo placuit § fedffetfi rno~ & inflindG aut rcuelariol1c magis fp: I cialcl11ad hoc babuim·t.Vnde &p. hoc pri9 Chrillum concepitmenre § corpore: dicente. Augu. libro de "ir~initare.Materna propinquitas nihil Mari~ ,pfuiflet,nift fdicirJsChriflum fide fi carne gclhlfct.Jpra qUDq3virginitas eius ideo gratior et acceptior &c.vt habitum eft fupra. Sic enim eu primo concipiendopromcruit quatum in fe erat:vt eum poflmodum conciperet carnr.dicite.Au guft.in lcr.pra:dido.Nec fummi fapieria dei vIMin malfa gfiarionishumanæ viam inuenit:1? qua Vt difpofuerat in miidum veniens luctuo~ perditioni fubueniret;donec ad iftam de qua loquimur Bb.iie t;enricta~andauo virginem ventum dfd:fed ht;c mox vt in mundum ~er h~man~ .gm~rat!onis lin~aD1 ve~ft,~anta omnis boni virtute atqJconUantia perfecte refp1endult:Vt lpfa det faplent13 vere dignum IUdicaret per qua in homincveniens fola prlt cundis m~diatdx, ~ffici anfruir.~t ~c.~a ,Maria erat c,ofini~ ye teris &: nou~ legis,&: virgoera~ &: nupt~: v~ lI~ehoatloconfilll devJrgl~ltatl~ ~b~ruantlaa~ Ipf~ inciperet ex libertate nouet legIS:&:nup~c;;Vlrgmum exnecelT~tate veteriS 1c~ISm tp~m rermmare tur:vt de cætero damnabile fit ex propria voluntate pofl votum nubere, hue fuerit fimplex fipe ue folcnne: cuius folenni:atio fecundum certos aCtus in quibus votum caufetur , folennizari il]lS nituta dt ab eccIefii\: &:natutum ne de cæteropofr talem folennizationem pofftt contrahi matri.,. monium:&: impedit ur omnino ne coptrahipolfit.Sed ante folennizationem ab ecdefia inftitutam, nulla erat voti folenni::atio:1iceteniiU vnumpotuit fuiffe magis publice f.lclum galiurl, non erat in hoc nifi accidenralis differentia:quemadmodum modo divorum fimplex fiue fiarpriuatim fi;ll uepubHce,præter actus illosil1 quibusecdefiaordinauit votum folcnni:ari:ira q,quomodo;:,un91 fuiffet factum, fiue tempore legis. Mofaicæ ,fiue tempore euangdii, pta:ter adus folennizandi quos flatu it ecdefia,femlXr tt'l1uHfet matrimonium fequens ficut &:modo tenet:licet peccaffet co trahens poft votum fimplex • Vnde fi hodie coniuges ex communiconfenfuvouent voto fimplilll ei,&: alter coniugu velit fr'iigere votum, tam firmum dt, vinculum matrimonii q, alter debet redjlll dere dcbitum.qitpotdl: fine peccato:li~et non poffit petere.proptcr quod periculorum efr eoniug: •• bus vouere voto fimplici. Qz ergo arguiturcp votum virginitatis fimpliciter non ftat cum per~ k Ad arg. pri. feCtomatrimonio:quia tradens plenam potdlatf.'m ccrporis fui viro,confentit falrem implicite in carnOl1cm copulam:qui eonfenfus repugnat voto virginitatis fimplidrcr:quia poft tale votum talis cohfcnfus danmabilis efhimmo Etiam omnino tollit matrimonium ne poffit fieri :Dicmduil1 fecun dum pra:diCla cptradens plenam potdlatem corperis fui viro co{(ntit in camalem copulam dum noncft ccrtiftcata q, fic prouideref fibi a deo ne vng veniret adattum:certific:tta aut nequagco"" fentlr in actum copulæ,carn:dis:1icct confcntiar in porendam:qo l10nrepugnat voto virginitatis fimplidtcr:vt dictu eft.5icur enim virgine poffe in adu copu!~ carnalis non It'pugnat voto virgiFl nitaris fimpliciter:dum tamen perfecte llon vult actum:fic dare alteri poff'cfuper corpus fuum ad copulam non repugnat eidem:dum tamen certirudo adfir 'l' llungact9 continget.Talc aut ce[titU dinem habuit virgo Maria iam dido modo,fciens q, etfi lofeph 110nfuiffet fic iuflus quin voluiffec pctcreab ca adum copul~,qc1 potuit pro illo tempore ftciffe fine rrriculo ainittel1d~ iuflitiæ:'l'ta~ men dominus fic difponeret q, nung ad adum perueniret: abfq; tamen fuo peccato in dent'gando. V nde Ip fciret &:certa effet Iofcph fuiffe in propofito fimili cum ip.:' feruandi virginitatem & nli g petendi actum' copulæ:hoc llon erat necdfarium vt fine receato virginitatem fimp1iciter voue", ter cum propofitoeonrtahendi propter legis necdfitatem:fed fuffecit alia prædicta. Nucaute iRa debet e/fe nobis regula,q, ad id qit potcfl tieri vniconon requiramus plura :nechoc qit pot~fl fieri fine miraculo,imponamus miraculo:nec id qil potel} fieri ex dono natur~ impellamus dono grati~ nec id qc1potefl fieri dono fupernaturaIi daro modo comuni,rribuamus dono fuprrnaturali dato modo lpeciali. Vnde cum ex fdentia naturalisindu(}ri~ cum dono gratili dat~ modo comuni quo aliis folet dari,licet in maiori abundantia,poteCt poni Mariam cerram fuiRC~ recundum didum mo dum tp. dfo prouidenre nung veniret ad actum copul~ carnalis: licet non fuil1hcerta ex fpedaU modo fcudationis fibi fuct~fupcr hoc:& licet no fuiffet certa de Iofeph q, fic iuCtus erat q, cffer in confimi li propofitocum ipf.,;talcm reuelationen1 fibi fadam fuiffc vt ante matrimonium fimp1ici ter voueret:&: poftmoduan rerfectti matrimonia contrahcret:no oporret ponere. Si rii fciuit CjJ lo~ fcph clfct fie iuCtus vt cam non (/fer violaturus:fed rantGmodo cuftoditurus,fieut dicit Auguft. ad hoc bene requirebarur fpedalis reue1atio.Propter diClam igitur cerritudinemnon erat Maria: damnabiIe matrimoniuan dicto modo contrahere.Qz tn modo polt votii fimplidter fudum aliqua c6traheret,nolicerct:fed fecundG Hiero.vdle nubere effer ti danabile:f1<1 atrimoniu mo nec in li m cepto nec in cofilio:fcd in fola J?miffioe:ga pofr fimplex votu ftfi teneret miimoniti, cotrahes ~cc:t ret:~ a no merrct hoc nifi quod:imodo in aelti carnalis copul~ cofendret vt dictu elt.pofl votu aGt folene mt ~ccaret.Er gg apud deu no minus obligat fimplex g foJcnt:tame propter ecd'iæ intredi •• aum pofl votu fotcnc matrimonium non tenet. V nde q, fub noua lege virgo cotrahcret pofr VOlf r. tum,ad hoc nihil omnino poffet eam mouere njfi fpedalis rruelatio diuina :aut auctoritas fedel' fia:: cui~s effet in ,hoc dirpefare:ga ad damnationem fuamquoquo modo in adum carnalis copul~ conrentlret:~' perl~ulo fufHnendi illum fe exponeret.qc1 nonfic erat de Maria:quia erat c6finium· vtrlufqJ Jegls:vt dictum dt.Propterea mi nulla fpcciali reueJatione indiguit( quantGmihi videt) snuodlibet. IX. fo.CCCLXXVII. fed folli cerdfIcarione pr~dicta ad faciendum qel fecir~ paret ex dictis.Q uin tatne cu tali ccrrif1ca vr rione rcudario,quci multi ponunr,ei fuerir fada non penirus abllego:~a hoc in puro facto cofxftir. Sed fiue ex rali reue1ati6e fine alio modo cenificata fucrit:fiuc pofr matrimonium vouerit fine no de quo nihil dt ponendu nift ~ccundur.? tp ~i~3t rrcta ra~i? & dicta fal1~cni f-lc1um fuifie perfe;:; ttius:go ipfam pfumedu efrfecl(f~:tameex dictiS patet 'p hcltl::ante matrimOnIum rerfeclurn fubfe cuturum potuillct vouiflc fimplidrer ablolute. " ; lrc'1quintum ponat propter obiecta & ad maiorem intellectum qm;fiionis carus Q!!æft.m. carus. talis.Rex gdam potentiffimus reregre proficifces cGfilio h~rede fuo fucceffuro in regno,fepulturam corporis lui fi01pliciter elegit faciendam in ecc1efiaquorti dam monachorum.Morcuo aute rege prædido in regione longinqua,vifum dl filio fuo iam fucccdenti in regno oncrofum & p:riculofum corpus deferre cum itefrinis ad locum fepuIcri elcctG,&intefiina extraCla d(fiinauit upetiri in ecclia quonidam frarrum:fed ad innantiam archiepifcopi loci & canonicorum ecckfiæ marrids ,pcurata llJ intefiina inecdefia eorum fepelirenf,qdam de ordine fratrli prædiClorum procurauir nga di~(j bæredem q, cor ei con&rrcf ad lep:liendum in ecclefiafua 110mulni difiame ab ccdla didoru mo.- nachoni :quo f'ado,& corde cum corpore delato vfg3in ciuitat(m regiam :abbas dktorG 1l10nacho;J; rum cum fuo ccuentu confianter retiit tibi cor cG corpore tradi ad fepelicndG:qa cG Cisdenegare tur cOl1fianterab h~rede iam nouo rege:rande IXr proborum inrercdflone pofi ll1ulrnm contradi~ dionem licet inuiti dixerut dicti abbas & mpnachi cpfunineret hoc 'lel rex de corde f.'1ceret.e~quo pfumebat rex ipfos adhibere c6fenfum ve cor feJX:lirerurin eccltfia dicti fratris & c6fcarrurn fu~ turn:qo & fic factu fuifle propofiru eratJup:r quo di qu~fiio:vtru frarres illi cor illud tenerent di etis monachis refiiruere:& an monachi teneatur illud repetere. Et arguitur 'p fic:quia dicitur.xii. Ad arg. pri q.ii.§.Nuc qricur.in glof.Si~s aut in caru non conceIro receJt:rit corpus alienu)etiam fepultum red Primum. dere cogeEcum OJnibus qUf; a corpore ipfius receperat.Q U:1reCUI,11ade fit ratio in parte & in ra e to:cor ergo illud qd erat dictis fratribus alienum:quia a defuncto cum corpore fuit collatum mo;:! nachis:necerat aliquo-iure cOllcelfum fratribusvt ipfumad 1epulruram acciptrent:Cjuia niorruus nec.p corpore nec.p corde fepulruram apud fratres elegerat: ITatres ergo cogendi [unt Vl' rdhtu ant cor O1onachis:etiam cu omnibus qUf; a cor recererant:& fi dii .ememur f(niruere~monachi te~ nenf iIllud rc}Xrcre:!:]a aliter in hoc iniuriaret eccl(fi~('oru:& ipfi tenentur re~tere ca in quibus ec cleftæ eorum iniuria tur. ITEM fi ~llicui1egentur dccem,& fubrrahatur vnum:fubrrahcs tenetur Srcundum ~ illud rellituere,&: fi fint Iegat Secundum; dis fratribus tenerentur repetere cor & fratres rcftituere:eadem ratione ter.crentur alia inteftina reperere a prædictis canonicis:&: illi ipfa rd~ituere monachis.cli ergo hoc falfum fir:ergo&c.TER Tertium. tio fic.fecundum iura duilia:vbi fepulrum efr caput ibide cefetur locus re1igiofus ac fi totum cor,. pus ibi efret fcpulrG:eriam fi me01~ra alia alibi fuerint repulta. ergo multo focrius vbi caput cum humeris et brachiis ct aliis membris maionbus eft fcpulrum,& corpus fi01pIiciter cmundum dI: cITefcpulrum.qQare cum h~c fepulta fint apud monachos:corpus fimplicirer apud ros cenfcndum (fr dIe fcpultum.nihil aut aliud § corpus fi01pIiciter legauit eis fcpdicndum defunctus. ergo &c. QV ARro fic.in iure ciuili cautli en 'p princeps poten mutare tumulos:'P fi fic,crgo multo forri9 Q!!arrum. potcll non tumulacum corpus diuidere:&: parrem eius in tumulo feorfumponrre:cum ergo fti1f! tres qa fcc~rGttum,ulando cor,a.uctoritate princ~pi~fi::ceru~t:ergo ~c.'QV,lNtofic. reges pdccef Q!!inrum. fores el9cul9 auctoritate & collatloncfratres fqxlterut cor~cofueu('rut mtdhna parru & vxorG fua ru J?riri:& tradere ttfClieda vbi voluerCit qn in rerno[(s I?tib9rnoriebaf~fedc6fuetudo dat ius maxie rl.'gib9 &: pricipib9.ergo &c.SExro fic.qo poffunt aligrumulare alicubi,poftg eis datu cfi pfit drfrr Sextum fe & [umulare alibi vbicuw:qre cu fratrib9 dicti onus dara fuenit oia intdlina,et potuin"et ea f1l'in • Bb.iii. "enrfd 9~Qnd9UO fccria fua fepc1iuHfefi non fuilTct aliter ordiI:atunt.er~o"poruiffent iI!a vel aliqua ~artrh1, ex ~erfs tu1ilI'e:& in ecc1efiafratru vbi nuccor fcpulcucft,fepchutlfe.Q uare cofifr& frater Ille qUI obtll1ull: Septimum. ~or fepc1iendum apud dictos fratres,1ici~e potuit il,lud deferrc:& apud illos fepe1ire.er~o,&c. SEpti mo fic.~i por aliquid ~llmu~a~epoteft diu? al~erlad ~u~1U"andum dare :vel alter d~ Ilhus confenll fu:quare cum cor cum mtefl~n~s datum fUl,t d~Ctoardueplfcopo· 5: caplt~lo fuo, Ipfi potuerunt illud alteri ad fepe1iendum alIbt d~re : yd ahq~ls alrc~ cum eOClt~ coufcnlu.~uare cum rex de fOlii [um confenfuquibus data erant U1Uft1l13 edit fram cor ad fcpchcndum:vbl modo fepultum dt. d Oaauum. ergo &c. Oqauo fic.~i petefr dare integrum,& pa~tem ex iIl~.c,G e~~o rex potuit i~te,g!e inte... (lina dedilfead frpeliendG J10n41CCepro corde ficutde~dret C3n0l11CIS fr~tcr cor pet~u,l'~et:& de mh derat c6fratribus il1ius,nifi archiepifc:<'Pusfe oppofil1ffct:ergo & cor potUIt dare fratrI 1111 fepe ad Nonum. liendum vbi nunc elI'fepultum:ergo &c. NOno fic.qct fit parce cOl1fcnticrc& aUdoritate fuperio ris affiaente fuper aliqua difcordia,licitum cfr •fed in fepulrura cordis facienda apud fratres pars confenfit.f.abbas ~ monachi ad pces & voluntate h~redisjauctoritas etiam fuperioris, vt legati de latere pa~,& epi loci,qui cor ad ecclefiam fratrG attuJerunt,&propriis manIbus tumulauerunr. In quo ambo facto adhibuerGtauctoritatc fep:1lcdiibi cor:qd no minus erat Imo maius g adhibere Relponfio. auctoritate verbo tnl.ergo &c. DkcdG efr ad hoc. q; faCiu iUd duplicircr poffum9cofidcrare. V na M mo fecGdu natura fuiipfius in fe.Alio mo feClm l}> ei fupuenit difpefatioaudoritate fuperioris.&: de ipfo hoc fecunda mo erit fermo in dilTolutione vltimi argumcnti.Si ergo loquamur de ipfo pri mo m6,fdendG q, fedm 'l' fcribitur.xiii.q.ii.vltima volunrasmodis otiiibusconferuetur. Glot ca dI ronabitis.cu ergo vltima volutas fuerit regis defunai qua & .ppriis verbis exptfir.f. vt corpus fuum fimpliciter lcpdiretur:& ad hoc abbari & conuenrui fuo ipfum dedit,ficut pofitli dt in cafu. quiatic fimp1icitcr dicit nihil excipit:&: qui fimplidterdat aliquid~de dato nihil dandum alteri r~ tiner:vltima ergo volutas regis quo ad fepulturam corporis fui fuir 'l' integre nulla parte excepta alibi fepclienda:aur alteri danda:quare fic impleda fuit.Sed q, volutas regis II)hoc rarionabilis fuit pater:&: ex parte loci in quo elegir fepulturam:& ex parre corporis. fe(XIiendi.Ex loco:quia ibi funt fepulcra patrG fuoru:& Vl' probat pluribus exemp1is.xiii.q.ii.Ebron,& ibideconduditur,in fepultu ra paretum filioru corpora colloC3nda (unt. vbi dicit glof.t:p hoc confi1ium eft:&: ideo ex dectione morieds de(Xndet.~a tfi confi1ium ex:ratione procedit,inelius & rationabilius etl flecre id qd iure confutif g contrarium.ldcirco rationabilis fuie regis volutas iueIigedo ibi corporis fui fepuleura: & me1ius itcit aliis eifde exiflentibus ibidigendo g alibi.ilIud enim fuiGet ei quodarnodo ignomill niofum.fecundu.n.q> dicit glof.fup:r prædiclum cap.Iofeph mories in Aegypto rog",uit fratres fUlf os ve tempore vifitarionis fu~ olTafua fecGdeferrent: & infepulcruOl patrum fuorum ea colloea" rent:quia ignominiofum erat tunc q>aIiQsnon fepeliref in fcpukro patru fuoru. V nde ea vnus ca fusin quo locum [('puleri a iure determinarG pot aliquisdimietere.fecundu em q>ibide dicit glof. fuper.§. Nunc quæritur. quilibet debet fcpeliri in ecclefia vbi auditdiuinu officiu: vt extra de fe••• pulturis.ln noftra.nifi in rrib9 cafib9.fi velit tranfire ad epifcopaleecc1efi5.vt.xiii.q.ii.Vbicfiqwe1 fi eligit fcpulcrum in loco magis religiofo:vt eXtra de fepulruris Fraternitate.vel fi velit fepeliri in fe pu1cris panu fuoru:vt.xiii.q.ii.Plaeuit.Ex parte vero corporis fepeliendi firr rationabilis fuit regis N volutas: in hoc.f.q>corpori fuo fepulrura in eerro loco elegit fimplidrer nuIlii partem excipiedo vf feparando ad alibi eam fepeliendu.Efl.l1.multG rationi (6fonG vteorpus quaro integrius poteft fe petiaf.Apfs.n.Ro.xii.diuerfis rnebrisin corpore eoparat diuerfas I2fonasin eccfia : in hoc videlicet ll' ficut in idipfum.p inuice follicita funt rncbrain corpore,fic debet clfe J2[om;in eeelia. Sollicltu,. . do ergo qua debet habere I2fon~ic:ecYiaiuerf~.p iuice ex volutate i1Ia,depct ciTead iunar folIicitu d dinis qua habent inuice mebra in e01'J2e x narura.Cfiergofic laudabile & rationabile defidcriti vo e lun,t~t,is dt inte~ fefe~rna~es:vt ~ibr~ corporis_eecll~ quat~":' poffibile e~ ~fri mo~ietes eligat re" pellr. 111epulcnsamlcorufuoru,maXll11C partu,&: co[angmmrate aut affInItate cOlundorLl:vt pii f ret ex iam diCl:is,vrparati fint ad fimul rcfitrgedu in noulffimo die: vnde hoc .p caufa affignando 9.uare lop~ph volui~ olTafua fepeIiri in fep~lcro patrum fuoru:dic!t glof.fuper pdid~m cap.V d {la . an fpG Viderat {ladns refurgere deberet IbI: naturale ergo dcfidcrtfi &:laudabile efr mrnebris vni9 corpis:vt ~nfir,&quato magis c6iGCl:c polfillt fepcIi5f fir expectares refurreClione:vt magis quatti. efi} fe l2~tlad rl!1 git fepnlturam : & tenerell~ur mon~chl repeter~cor:~ propterea ,tllt relhtucre.vt.x~l1l.q.xll. SI IS C)ui.vbidicif.Ea qu~ in nobl,s COm?11~t,unturfacile pofiumn~ renllttere:ea vero,qu~ 11,1 ~eu~.run~ comiŒl:cum magna difcretloe.vbl ~ICltgloffa.S~d nunSl~ cp~fcopuspotdl rcn1ltt,e~elmUf1atl!at,a eccIefi~!Non credo Ip pomt [olus epI[copUSrenuuere.Na eplfcopus procurator diCitur ecc1efiaflt .• • carum reru. vt.xii.q.i.c. vId. V nde cfi fit procurator conditionfi eccIefi~,nonlJotefr f.lccredetcriorc ve extra.dedonationibus.c.ii.quare multo minus nec abbas cfi couentu: & fic teneretur monachi rep;tere cor:fi tame fine fc:idalo fieri polfee.xxiii.q.iiii.N6 potell.l.d.Vt c6fHtueref. Similiter fi [u JXriores metri qui cadere poruit it~c6ftantc, virum,!llducti ~uiffcnt ~d adhjb~ndu c~fenfum verbo vel faclo cordis fepultur~:n6 valUllfet fratribus cora deo qum reneretur rdhruerdlcet force ab ec defia fUlXriorib9habctibus ratfi factll fuG non cogeretur reftimere: nec monachi polfent tep:cere. Quid aure fup. hoc veritadsfir,quo ad bæcq in mero facto c6fiflunt:ipfi I? quos actu efi viderint. , Equuntur illa qU~fCrtinet ad human:inarura ~ ad hoies gcneralirer.Vbi qu~ rebantur quædii ex parte aninl~:quæd5 vero ex parre corporis:quc;dam vcro ex parrecoiuncti ex corpore & aia.Ex parce anim~ llUt;rebaf vnum p;rcincs ad fia Q!!~ll.xiii. tum elus[uj.trnaturale:vtru gratia & gloria fi1.1 c idcm;Ecduof\:rdneria ad fia QE~{l.xiiii•. tum eius naturaIc. V num ex pa.etefuæ fubfhidlt:vtrum ex fuildarnetis Arillo. '., i:>offit ftedi 'q, intellectus in oibus fit vnns numero:an cOrrarium poffit demo o Q!!~ft.xv. firilri.Aliud ex pa,rreofCrati6is elus:vtrfi in nobis fit aliquod inteI1igcrc abditum. CIRca primti Argu. prino arguif '1' gratia & gloria non fint idc:quia dnfdcm habitus idem dt actus.fed non cfr idem actus grarit; & gIori~:quia fi errent ide,cum aCtusgIori~ fi~imll1edi•.• videre dea IXr clfenti:i:tuIlC idem tc actus effetgr~d~:& habes gratia videret dcfi immediate p:r eflenti5 licet illc6pIcte:ficlJt gratia ef;ll fer habirus inc6pletus refp::C1:UIorit;,fiue gloria inc6plcta,fi graria &:gloria efl(~I]tidcm.c6fcqucs g In oppofitu. fatfum dl.c:rgo &:antecedes. CONtraNnus efr habit9 elicies adli bcatirudinis in diligedo defi ex parte volfitads &:hic '& in futuro:vc efi habitus charitaris. ergo &: fimilitcr il1 cognoli:cdo.C]uare cum habitus quo ipfum id pr~fenri cognofcimus fit gratia quæda:& quo in futuro cum cogno[ce Refponfio. mus erit gloria.ergo &c. Dkenducp ~uis aIiquandofolct appellari gloria obieclfi in quo bead glo B rianrur:fcom 'p dJcitur in pCd.Gloria mea ru es: Aliquado actus videndi filie cogtlofcendi deum. Hierc.i,'(.~i gloriaE ihoc gIorief:fcirc &:nolle mc: Aliqu5do delectatio c6fequcs,Efa.lxvi.Delidis affluatis aboimoda gloria eius: hic rame folfimodo fumif pro habitu:&: hoc principaliter ex parte ,inteUect9:de quo efr maior dubitatio g de habitu ex parte volLitatis.Ex parte em volutatis habit9 ~ft charitas quo diligimus deu &:in pr«;fend & in futul'o:no fic aute ex parte inteIlect9 efr aIi~s ha birus quo in pr~fcnri deu videmus,& in futuro videbimus. Vnde dt qua:ftio vrro fit in futuro ali:o= quod Inme gloti" beatis infufum differel1sp::r eŒentiiia gratia quæ habetur in pn;fcnri fine tali Iu m1neqo glirus fa picllri~:queJdmodu ex parce volutatis futficeret habitus eharitatis ad eleuandG: etfi no fufficerct ad eliciendu:nec eLiain eliciedo ali~d cooperaref.Nec vt videf .ppter aliud oportet ponere habitu fapienti~ inpatri:t.actus eln illtelligendi credita pro flatu vi~:ga non erat nifi ex fiddfuppofirionc in fundarncto vt :tlibi declaraui11l9,no manet in patria: ficut nc'll fides: licet mancat aaus intem- gcdi n:ttut.'alis:nifi pollaf habere alium actu ii1tdligcdi in patria g habuit ivia ex fundamcro fidei benrici a (§endsuo aut forte eu de fcom :tHIi modli.Vii licet hJbit9 rapieti~ no ordinaf ad nctG vfdcdi ipatria ie1icicn do:nccp ad actu intelligedi eliciedLique diciebat i via:aut 110 fcam elide modG:ordinat tn ad adu videdi i deuado poteti5,& apt5do ca vt fit idom'a ad recipiendu iIlu:etfi i f o 'p ordinat vl' ordina bilis dI ad actu aIique c1iciedlialiu ab adu videdi:voccf habit9 f.1pie1lti~:ineo tn cp ordinat e1eua•• tiue ad actu videdi:n6nominaf nifi habit9 gIori~.Qo mihi vider potius ponedG:& [com hoc dke dii

vna farti no elI ca cc alreci:no cfr ordo earCi('cnria1is~qremoro aia df;finat fe aia:fcd fiml' fi.it i natura i clfe.1 riis tuis fcdm 11' funt c1fcljti~:1iCCt aecidcralircr Vl1apefdlt altcl";ifedm tepus creatiois fUlt.Sed re,. uera modii ilhi no poneret Arillore.quia nihilra1iii ponrrctee nomi,vt ia videbif.Vii vr arbitror licetArilto.in ordinatis accideraHf nullli cet ineo uenies fuecd1iue i.infillitG Ire fiue anre fiuepoR2 fleue 110 cfr icoucl1ics diuifionc codnni ,pcedere iifinini fcdm diuifionc & augmcn1 p.diuifi appa fidoJlc:magmi tii eet incoucnies ei ponrrc hmoi ifinira fimr cc iactu: ficut e ipi incouenics pone", re eocinuli aCtu ce diuifLi iifinitli:~ ce ali~d aCtu mnitfi ex illo, appofitioc.iii.Ph}'fi. Ex g clare pa ter cp Arifro.nlig i pIiia naturali affcrtiue pofuic cpaia fel;)abiJiscet torma hois:~a fi hoc i natur;M li poia pofuilfer,nli§ in Meraphy.in qua fupponit detcrminata i pilia naturali: lbb eoditioe ;ppo_ L fuiffer. VLrcri9 ga ex gbufda aliis fUl1damCc1S daret 'p forma no dt vna fJXcie& ptes miero fuis l1ifi p. matcri5:diccre ipo.xii.Mctaph. Vnii naero plura,habet marcri5.&.viii.eiufdc. Oe (}a no het mareri{j,vmiqclt;p cOIF Rarim efr vnG.Ncc pot dici 'p ipe definire pofuit multiplicari p'l11ateria:no qti~ ellali~dclfendlt fu~:hocem expfie negauir:fed eui9 ipa eft aet9:qu':admoduAuicc.dcterrninat alas plurificari fcilm corpora :ga VediCtGcfr nec i15eplane detffmillat 11' ipl:' ((t act9 corvis. V li ga 110isact9 110c/Tetite1Hgerc nifi ga iteUect9 i aia efT'etforma ei9:ficut Arifto.hoc no aflcruir,iuxta il lud.Dico aut intellectu quo iteUigit aia:fi aut cn aliqd primo quo iute1ligam9 &c.fic nec plane de tcrmin:mir'ql1o ho irelligit.Vfi &ca tres fint virciai~ pricipalcs,vcgetatiuu,fenfiriuG,irellccbuti: Vtrli inrcllcct9 differat ab aliis fubiecto : vt.f.llofint in eadc fubihit;a ai~:an fir ide1l1illis fubiccto & fine ficut rrigonii i tetragono:idetermil1atCi reli~t.Hinc & qu dcfinics aiam dixir:cp aia cfr act9 prim9 cOCJ~isrganici:dicic no determinado de itclledu fie etre:nifi fi forte cet att9 corl;)is,fieut fUI: o ali~ vires ibrutis & vegetabiJib9.,pprcr qClfubdit. Si oportet a1i~d coe i oi aia dicere &c. Vl' fupra. vbi expo1irii cll quo iveritate fic en ponida inreJlectiua aiam elfe forma fubftciriale hois.Œuis.n. Adfr.no definiuic an ala fir forma fubfriiriaIis hois:in q funt vegcratiuli,fenfitiuu,irellcctiuli:ficut erigam i itetragono:&: il I?fubfr5cioi fua e forma &:I]feCtiocorpis organici:fel1firiuo & vegetadu.o p'feCtioorganolF exifres:& io no fepabiIis:itelJeCtiuo vero nulh9 organi exns pfeCtio:& io fcagente fiue interiore fiue exuriore poŒtpati,præter dictLlcafum in uihilu.Nec pOt dici 'p illud fit aliqua virc9 corporis:~a no elcm(taris, vt dictll ell:lJe~l cæJdHs: Ga aIi~ ponut dilari icorpore humano poll refurrcaionc,Iicetmodo domincnf dementa: ira cp fieut (unt modo corruptibilia .ppter aclione eIcmcnt0J1::fictul1c erunt incorruptibilia & impanibilia ;ppter actionc qldliscorporis. Sedh~c fictio cft:~p corpus c~ldle fcam fubfl5tiii no venit in mi,ttion~eLi elemCll . tis,~a no c6munlc5t in materia.fecundu virtute autem 110immittit ~bllS elemcrainlp:diatinfua aaioe,fcd l11agisvr f'xprdiat.Oportet igif ponere cp illud pofitiUli fit aliijd fup.natL1raleqa ab oi Fafi10e ta ab inceriore agete g abcxteriorqifeructcorpus gloriofi1 a ditTolllo6e eOl1l x gb9coponi e tur:vc dicat impJtf1bile & indifiolubile quianeceffe dt id oino no diflolui nec cOr1'umpi. hoc em icorpore gloriofo apolloJus attribuit vireuti Chrifti.PlliJ.iii.Refofl11abjt corp9 JltImilitatis Iloflr~ I &c. ET timt ali~]!l dicur 'p illa difpofitio norll aliud ggIoriaanim~: p.qua corpus fuu erit ei pIe: ue fubiectU.Proprcr l]a in corpore gloriofo no poterit effe aliq mutatio aut pallio contra ei9difpofi tiollcm:quia paHio no fir ab aliquo :tg~nte in patrum nifi ga diiium ful'mr; dcbiIitaf fupra patiens. Qd no vidcf fuffici~s:qu5rucLig;em corpus fit fubiethl anim~:fi nihill'ccept(j fitill corpore p.qC! ex fe fit impaiTJbilc:na 'l' n6patif bocefl ex illa fubiedione:e.t hoc ergo vt prius haber benecp nun ?i paticf:noll rii gn ex fe manearpalflbiIe& cppor pati.Nuc aut qrinms dm t:tlis impaŒbiliral'is qua necdle ell ipm Ilec pati vn~i nec potre pati.Etfi eln nunq diiium fornw q (Il aia,p6t debiIirari· fUl?n~arcriii q corpus dl:& ois pamo fit p'Vidori.i agitis fup.patiens:Vt 'pprerra mated.1 q dt cor pus no pollit fubiici carrario drianti,tollcdodiiiLlai~ filp'corpus:velfaltc ipm diminuendo:rfi dili •• um vniusex qualimribus ac1iuis & paffiuisetfinun§ debilitaref 'ppter diliuai~:potret tameNr di Clum cll,debiJitad:er ideo po(fct obhoc fieri p:lflio a l]ualitate vineenre in paffum:licet l1ung fir- rer:& fic vt prius adhuc ecrvere paf1ibile etfi l1un§ p,lterer.Scd nos qrll11uscorpusimpaffibiIeqc1 flc cfrimpaiTJbile 'l' exfencceffe efi no pati: \lCC aliquo modo pomt pati,vt dictu ell. V il ex illa rOlle J10 pat poni corpus im pa l1.i bile ,pptcr ai~ gloriii,nifi poncdo cp aia in hoie dateffe corporcG:vt no fit homo eopol1t 9 niti ex fubn5tia q en aia,&: ~l1ateriaprima. Vbi no video aliql1.1mmixtionc nec tUrmam e!C:I11Ctl:ncc iJliiql1æ dI ex e1cmeds,nec aliamcorrl1pdom:iu § feparationem animæ a ma teria.Nunc autem non ponimus fep;uatiol1em anima:·;'Icorpore uifi propter diffoIudonem imml nentem aliquorum in corpore ex quibus c6ponif:q r. fu5l1femia cotinet forma iUa q dt aia quatu por,vt dicif in fine primi de aia.Q uare fi {ola aia ecrformain hoie,ilo video cii'mcorruptiois aut palfionis,fiue aia fir glorificat;l fiue no.QJare fi corpus hiiami ex fc paffibiIe fit & corruptib.iIe fe_ didLl formilali{iabanima:vthabinl dt fupra:&: debet fcdm dictLlmodli efleimp;JffibiJe;oportet c.p difpofirione pofidua fCctmre peer ai~I11~& hoc fiat ex verum dlap}XlIando motarem primum deli.Oia in oppofi. enim amc?j fiant fimt anaau in eius notitia:& in cius fubftantia fecundum rationes idcaks 5;fXI fcct:ionaJesve habitumdl fupra:& bene porcft exmatcrla omnia producere immcdiarc:rceundG cp produxir,vt habet Gdi.primo.Sed ht;c 110nell intendo philofophi:~ intendit 'lI non potdi ,pdu •• eere aliquid qualircrcuQJ exillae in ipfo,nifi mediante motu cælefti:fceGdfi cp dicit C6me.viii.phy. V olunras antiqua nihil nouu facit nifi mediante ••lio antiquo.f.motu c~Jcfti.Et fic nrgumctul11 il1 redit concludere q.x motar primus naturali cudit mediante ca:lo ponh omni" ex materia produ;ll cere;yt no fie opus hominc remE gCl1erari 110 hornine.Et dt diccd6: 'p licet omia fim: aClu in prio motorcqfunt in poc(cia in mauria:non fame fic ~noportet ve pcrfetta fim primo abipfo produ •• Cla imrnediatc fieut 6: ca:1Li.& tunc mc:diante cxlo ~ mediantibus perfeCtis exmateria producit i diuidua confimiIia in f,xde ve dictum cfr. Irea territi arguif cp nooilisfemp. J.'eedit ab initio ab nJiquo 110biIi:quiaca feml? Q!ra:ft.;wiii. nobilior eft fuo effeClu.crgoquanto quis recedit a primo Ilipire:tanto cfr rnin9 Argu.prin. A no~i1isflip!rc:.~rgo ~~. lT:J ~6t~ari~eft'pnsfec(jdo ~~cro. DIc~l1dfi cpfccl1nd~ In ~ppofit(jf phIlofophu pno polmc.Nlhllahud 9 YlrtUs & mahtladetcrmmant [crufi & lt",Refponfio. berii:& nobiles &: ignobiles. Sed llOCnoer5 afpicicdoad habit9 gnaros,§' ad na tura les difpofitionesgbus hoics nati funt recipc eos:vt habet rcoo Ethi.nec tam afpidcdo ad dlfpofitiol1c h010i ye habita dI abfolute "baIiquo:§ vt diu tradaea p ml'ros medios ab allti~s ;pgenitorib9I1obilibus:~ .ppter naturali: nobilitate q bfi vfi funt in aClus nobiJcs cxcrCfl1 do:&' E hoc habitus nobiles aequircdo:merucrul1t pra:fid popu1is,&pofi l]~rcdcs fui iure hr;redita rio.Ec rcol11hoc piis dcrcr01inat q, nobilitas reSlrit &lnriS}tarc.Cu ergo c;rif vmi nobilitas giiis .{lce dat ab alii:jnohi!i an ignobili:Diccdli ljJ fi loq01l1rdcnobilirare fimpl1' fcClmnatura rci:ficnoopor rec cpnobIlis ;pccdat:1 nobili.imo ignobilis natura 6: moribus bfi por gnafe l10bilcnatura:S"jbono vfu n:1rur.x fit vere nobilis habitu :ficuc ccouerfo a vere nobili porcO:pl'occderevcl'e ignobilis: ve B iam dicer.Si vcro loquamur d(' nobi1iraregcneris fccundu qua vulgofolenr appclbri Ilobites,gui r~ pius fecundli rd veritatem multum [l1nt ignobiles:fic nobiliras includirautiquitarern.Er tUe diOi Cc v }bcnrtcia (§andauo guedum de initimquia aut eO:~rmo d~,initio ge~er~s:ve1de,initio fimpli,c!ter: Si p~i~o ~odo:lic dico cl' nobilitas femltt pr~e~lt a noblh.N,on entm InChOa~lrgen?~ ~o~lht~t!s ab l~trlO,m qu~u g; gener~ nobi1ium nili I1Pbll!svereaut ~~lmatus.nuIIusemma~ 1I11tlO l~CI~lt domman 3.?t Impii p:rare populo nifi propter ~ltquam p!obltatem ,qua præ~ertu~ eis. pa,r em,m~nparem llUllUdebet habere imperium. V nde Ner?t~,fecudurn rnaglftrurn hl~.prlmo fi~l fubleclt p?pulu,m:ppter 9(f dicitur fuitfe venator robufhlf1mus:hoc efr bellator fortdlim9.Qul fi vere noblhs fUIt vt-problta te fua primo inccJ:2itdominari in regn?_A~~rioru~:& acc~pit~xorem ~~iin nobilitate ref~o~~c tem naturaliter genuerunt p1em nobde.dlcetephtlofopho m prImo polItlc. Ex ambobus dlUl111S id eŒ virruofis & nobilibus progeuitricib9 radicibus quis vtig; dignificabit aliquid dicere ferua *f.generari ex ilIis!quafi ~icat,nu~lus.cui9 radonf fubdi~.Dign~fidit em.i.disnG di~Gt hoies & ,iufiai ((fe qucadmodG ex homine hommem,& ex befi'us beftlam fien:fic&ex bOniSbonu.Ethocqul3 mo res boni 'et nobiles informant nobiliter virtutem imaginatiuam:quæ hora conceptuscG habetur affedlo ad prolem generanda:in reneram materia impri~it fec~ndum condicione .ima~i~ati~nis difpofitionem-ad .pcreandG fœtG:kcundum naturalem dlfpofitlonem refpondente nobdltatI g~" nerandum.&: hoc ideo quia anima fimpIiciter non folum fe habet ad corpus Vtforma ad materia: ;lUt Vl moues admotum:fed vt artifex ad artificiatG.Sicut Cln artifex mediante forma exemplari artis p inŒrumentu confimiIem fpeciem imprimir artifidato:fic anima fbrma nobiIi virtutis & .P bitads atfed:a per virtute generatiuam in calore naturali ve per inflrumetG,fimile aut re[pondere difpofitionem corpotaIem imprimit nato:cuius difpofitione habilitet & inclinet ad confimiIern ac quirenda:fecGdGq, oues lacob:per imagines receptas a virgis conceperunt fœtusrefpondentes in colore imaginati.Qd ibide in Glof.exponens Aug.dicit.Inh~ferat animæ difeolor pharafia ex con C tuieu variaru virgarum per oculos impreffa.Hincdidt Chryfoflo.fup Matth.n:iii.Qualesfuerit parentes tales erGt & nati.Et ex hoc procedit '1' filii bonorum &:vere nobiIiG honorati funt a pofi'e ris loco parentum veluti vere boni & nobiles fimiles parentib9:c6fuerudine in hoc cofequctenatu tam. Nititur enim natura proles affimilareparentibus:non folum indifpofitionibus corporis red ~tia animr;:vt pulchri generet pulchros:&: turpes generent turpes:& iracundi iracundos:mafueill ti manfuetos:Iicet in hoc frequenter propter occurrens impedimentum deficiat.Propterqct conti nuo phiIofophus fubdit dicens. Natura autem vult hoc facere:multoties tfi non por.quia vt dicit in fecfido rhetoric~.qd quide in pluribus non accidit nobiIibus:fed funt multi leuis valoris. V nlt de dici~),Chryfofro~vbiJ~P!a. Si aute, ambo fuerint a;q[es,aIiq~ fit v~de bonis paretibus mali eXllID eant filn:& de malIs bom:led raro:qula hoc ett præter naturæ mtentlonem. Vnde continuo fub~ di~.Ecce reg.?la e~-hum~n~ na~u~~vt omnis homo narcaf d~os oculos habens ,3; quinos digitos: aliquando to n:dcltur ho fex digitos habens:autoculos omnmo non habens. Sicut ergo extra na turalem regulam natura: raro euenit vt deformofanafcaf deforri1is:ficextra regulamnaturæ ra ro .peedit vt ditrimiIis nafc: bili:&; ille prior ignobilis potuit .pcdliffe ab ignobilibus (cam genus: & ille fecGdus ignobilis poc incipere vmi genusignobiIiu:i[a lJ.' fcom plim genus uobile &;ignobile in eade linea fde gcncrat.iii .• E infinides poterit varIari &; ex parte ante &;ex I2rcpofi, AD primu .pbans cpnobilitas lcflll2incipic Ad arg. prI. a nobili:quia caufa femlXr nobilior elt caufato:Dicel?du cp llOC verti cfr in drentialirerordinatis:vr corpus c~li nobili9 ('fi J11ixto.lnaccidctaliccralit ordinatis fieut ordinaf 110 generans ad gencr4llu non oportet,vt dkllll~lell •. ,. Equunf I2tinenti;'ladhoics coicerex parre c6ilicti {'xcorpere &; aia:vbi qrebanf " qd5 l?dnentia il1dlffercter ad OfS hoies: & gd5 fpeciaIitcr ad C)u04iiillat9ltoim CIRca primum qu~rcbanf tria.Duo deopere bono: & vnu de opere malo,QEo ru primu erat de 0l?ebono fimplicirer:vrfu bomi ;ppriu magis fit .pcurandG?j ~æfl.xix. c6mune.Secudu erat de 0l?ebono ex genere rndi:vtru largitio deel11ofYIJ~'pde Ql!a:fl.n:. functo iu gratia,ambobus.f.dante eIeemofyna& recipiencc ea exifientib9 in JX'.C (iaro mortali .pfIciat defuncto illi ,p quo fit.Tertium erat: vtru fcandali:ans in verbo otiofo peccet ~æfl.xxi. morraliter. CIRca primG arguif 'l' bonu comune magis cfl.pcurandG,quia cfr diuinil1s. COntra Argu.prin. ordinata chariras dI prius & magis diligere fe§ ,pximu: bOlluaurem .Fprium ;pcurarur ex amore In cppofi. il fui:oonCicoe ex amore proximi.frgo &c.· DIcendu Ip hic oportet diflinguere de bono & l1prio & Rcfponfio. coi.Quia dI bonu ternporaIe:qd principalitrr pertinet ad corpus:& rfl bonCifpiriumle qClprinci .•• p;tliUf I2tinet ad aiam;Similiter dl.ppriu qo includit incomuni:& efi qet no includitur.Si crgoba na ,pprifi includaf in coi:tunc potius ,pcurandfi en comunc fi .ppriu qctincIudif incornmuni:aIiis dfdc fehabentib9.Si vero oonO .ppriu non includaf in c6muni:tuc vtrG~\ bonorum aut dI rcpora 'e,aut vtruqJ fpil'imale:aut vnG temporaIe &;aIteru fpil'ituale.Si primomo:mnc aut ;pcurans mul tu indigec ;pprio, &;.pxim9 modicu indiget coi:tunc .ppriu magis e(l ;pcurandCi.Aut ;pcuraus nlO dicum indigct proprio, &;;pximus multum indiget c6muni:t(ic c6mune magis e .pcurandfi.Aut mediocriter indigent:&; fic citra extrema nccdfit;ne ambe:runc Vtal'bitror adhuc c6munc ell m•• gis .pcurandum.quia cefi in comuni bono tcporali nO includif .pprill temporale:u6 tfi por cITeQI1 ;pprium fpirituale includarurex merito 'pcurantis.& ;ppriu fpirituale magis g:urandum dtaIiig t'ifdem fe habedbus g ,ppriutl2ale.Si vero Vtru9l benG fit fpiritua1e:tGc ,ppriu magiselt ;pcur5dii quia modiefi boni graciæ aut gloriæ ;pptfr eius a;cerml perfeuerantiam magis debet quilibet velle fibi §maximfi ,pximo:queadmodu debet potius velle folus faluari &;omn~s alios damnari,g (COQ uerro.Si vero vnu bonoru fit fpirituaIe & alterfi teporalc:aut ergo illud fpirituaJe elt ;pprlu, 6: tili porale dt c6mune:aut cconuerfo.Si primo m6:fic m;]gis ;pcur5dfi cfr .pprium:& multo m;]gis fi fi comunc cITetcciii fpiriruaIe.Sifecfidomodo:aut ,pcurans indiget tempora li ;pprio in extrema nf:ll celfitate,put:t panene moriaf:aut non tm.Si frcudo modo:fic magis ;pcu1'5dum efi commune.Si primo modo:autc6munenon ;pcuratu redundat in detrimeru publicum eccleftGlln fide &;mori •• i bus:aut non,fed aliquarum perfonarum tm.Si primo modo:runc magis ;pcucandum cfr c6mune G eda fi pro defcau l?prii temporalis deberet homo mori.Si fecundo modo:fic econuerfo. PER iam Ad argun ..• dicta patcnt obieda infpicienti.ln cafibus enim in quibus ;ppriG magis eft;pcurandum,non cfr co le. rnune diuinius:aut non fimpliciter:aut n6 .pcuraci.Diuinius aut c6mune nung cit magis procu randu nifiqi1 in ipfo indudlf diuinius.pprium.Diuinius em .ppriu 'ld noninduditur in commuf' lli,feml2 magis dl proeurandum: ficut & fpiritualepropriG fpirituali comuni,qfi ;pprifi noninclu dicur in c6muni,vt dictu efl.ln cafibus vero in quibus comune magiselt ,pcurandu, ;pcurare c6e 11011 tollit quin chariras a fcipfa incipiat:qnia hoc non fucit nifi quia in c6muni icJudif proprium~ Irca fcom arguit C}J eJcemofynad;]rgita exiftend inpcccato mortali ab iIJoQfirr ~ Il e(l i peccato mortaIi,no ,pficitdefiicto;p quo elargif.ga dato no placet ex dato: Aru~ f~X., , fedant ex diitisaio aut recipiemis.hic no placet exaio alrcri9 hOlJl:quianihil qd g.prllll:L . fit ab aio exfitis in mortali pbcer r6neai.immomagis difpliccr.diccore Grego • . Cu is qui difpIicetad irercededumittif,irati animus ad deteriora puocaf.crgo -. &c.CONtra.Ois cleemofyna pricipaliter dat deo ~ remp'parat') efr reddcrc:n5 In oppofi aGt nili Illi;p quo daf.crgo &;c. Dlcendu lJ1 fcom Augufi.fuffragianon ,pfuntdefunctisnifi qua~ Refi onfi~ H tenus mcrcbant dli viueret vt eis ,pficerccfi .p eis fieret.Propter 'la eleemofyn:1eJargira no ,pdeft p • defiicto ex aio datis aut recipienris nifi l2uccils:fed12 folum6exaio ~ fuit i defuncto cfi viuerer:li fe cet fubfhitia thCtiex aio tlcientis eleemoC}'nadepedeat.Etidcirco dicocp licet ambo fine in fCccato monaU,& dds e1eemofyna & recipies, rfi proficit deful1dopro quo datur:ficuc IX proficeret mitra l3enrici 9 ~andauo Ad arg. pri. illi .p quo ordinata dt addiccdu:licet faccrdos dic2~ ea i~lpec~ato rno~rali cxjtlell~. _AD.~rg~mc I rum in oppdfitu:cp daru,n~n ~lacet~x dato_fed~x,al<:.:Dl~en~L1,'l' eO:fcClm.dic~umo~~.Cu:1U veru [enl alfumif tp non proficIt mfi ex alo:vcru dt.tlh em cUl,pflclt oportet 'p rx :UO,CIUS ,pfl~lat: fed 1101) oportet 'p ,pfcct~siaeex aio al~eri9depel}d:a,r. V nde~. d:bet ,e~eernofyna.I2flcered.'lt1~5,opor tet q, .pfidat ex aio elUS~ placet:&~d~o danti ea ~nm?r~ah ,no ,pfiCIr:y~'p~at rO'J:.roficlt t!1d('fu~J clo ex aio iIli9:vt dictu efr.V!l qa diCItGreg.Cdls qUldlfphcet &c. Olcedut:p veru dI 'l' cotra nllf fum prouocaf:noll aGt contra mittcre,puocaf eti:ifimitrat maIu:de quo tfi multum plumit 'p fit bOllus non prouocaf diis contra mittente:[ed poti9 cotra mUrum gpfumit orare cu dlrpIicear. V ii Olittcnd,puidendu efr quale mittat, ne tamconrra mittentem g,contra miITum prouocetur. , . Irca terriu arguif:q, fcadalbans in verbo odoro ~ccatmortalitcr:qa fi quiso~ Q!!zft.xxi. Argu.prin. ram exhibedo ta1iin qUOe1Tetpecc;ttumveniale,occideret corporaltter:~ccarft mortaliter ~crgomultotbrti9 in verbo otioCoin quo ea peccatii veniale fcal1da~ In oppofiru. lizando:~a p hoc ocddif Cpiritualiter. CONtra.5i ... verbo oriofo quis fc:ida~ in , li:eE no ell fcadaM d:ttli:\13no etl tale vfiquis dcben~t Ccadalbari:fed dt fcanda Refponfio •. '. _ Iu acccptll tm:~n~uono,pec~l' r.c~dal~=5sed fcijd~Ii~atus t~. DIc~du lI' ~~e k f opus oll1lttendu eO:dequo pfun1l pol' q, fcadaIl1orlat:mfi rale fit ipllllpfo 001ltro veritas pench-- tab:] !1prer fddaIu qet polTerpriri no dt pcrmittenda periclitari.Melius enem, Vl'dicit BerNt fd daIu oriaf§ veritas relinquat fiue vit~:fiue iuO:idæ:fiue doctrlnc;.Vii & opusalias Iicitliomittcn,. dudi propter G:adalum.prim~ Gorinrh.viii.Siefca k:an(falizat fi:atrem h1eum,tJon maducabocar nes inærernum ne fratrem meum fcadali::em. V nde Glor.fu~r prlllcipium.ix.capitu. didr.Ind~ lm pit proponere exemplum: vt ficut ipfe abfiillfr a licitis, ita &; abllineanr. Et inrelligo q, quili~ bct abtHncre debft:q, fi nonabfiiueat:& periculumfcandali pdpiat:ctedo q, morraliter peccat :ct fi no exgfie operis:tii ex cltc6frantia opercids.Q U;1re&: multotbrtius fi gs confideret q, ex verbo orio[oqsfcadali:af & l1oabflim'at,arbitr.or q, mortaliter peccat. Si vero debita diligctia adhibcat ne quis infirmus alfifl:1rquifcand;llf::arivalcat:ctfi f<1cto eccati venialisoperacxhibear:co q,non p ea peccatll mortale ex gfie tlCli,fedex circGftantiaexpanefadcris:lJo credo q, mortalirer peccet: quia e:cparte operanrisno etrer fdidaM datG,fedfolG acceptucxpartefcandali=ari:qui non deberet Ad obic~3. fcandali:.:~ri eo cp t:lctU11011 malLinl0naledegne fui:fecGdliq, ,pcelfit f«uda obiectio, Si aute fa L ell dum clret mald de gfie fuo,eo q, tale quantGdiq; veniale ('Il ex fe,pbet infirmo oecafione rl1ill~:cre do cp qualitcrcuq3 ex tali f.lctO fC.idalumoriaturcpmortaliterpeccet:ficutqui rei iIIicitæ ex gene~ re f.tcti operam ••dhiberet:quantficunq3 eITerveniale,fi mors corporalis inde· contingeret peccaret morr.lliter Vl'pcedit pritn:1obiectio.Si tameuno efrer opl1smalli de gfie fuo,fed ex fola circ(jflaria ex parte operands,& adhiberer diligenriamqua deberet:erfi fequeretur lllors corpora1is,no credo q, mortalitcf pc:carer. Eccacocomprehcdere. Ad quod t ••menprobandum ngn efient reftes idonei nifi pili res fimuI comprehenderet in eodem facto fecundum numerum.Nec licet ad cognofccnda peCCata aliena explorare.dicente A uguftino in fermone pra:diao.Admonet nos dominus noller non negJi gcrc in uicem peccata noftra,nonquærendo qcl reprehendJs,fedvidedo quid corrigas.Vndepoft fecretammonicioncm fi teaes defunt quifciunt peccatum,negocium vlterius deo debet committi cui de occulds committenda funt iudicia.& hoc maxime inquantum de peccato occulto qrifcor rectio proximi prout vergit in nocumentum ipfius perfonale.De peCColtis utem quibufdam ac •• a S cultisquæ eti:tm vergunt in detrimentum proximi & rcipublicæ,dicullt aliqui:cp fide1inquensno corrigatl1r ex fecreta corrcprionc,tunc debet ralcpeccatlrm prælaro cfenunciando reuelarc;& hoc qqærendo de peccato illo correctionem dclinqueris prout' vergit in nocumemum p~blicum.scd licet iftu~ lidtum etfet,quia tii in bac dcnunciacione non quæritur prilJcipalircr bonum ddinquc tis,fed publicum,ipa non perti ner ad pr~cepruOl de fraterna correprione,in qu ••principalirer qrif bonum delinquentis. V nde &: fraterna correptio pertinet ad virtutem chariratis,& cfr de effcCllb9 eius:iIIa autem denudatio & correctio inrenta per ipf.1mpertinet ad vireutem iuftitiæ,non priua t~frd public~~~ ect eteoperibus (iP.s.IIIud ;lutem.exemplum qcl A uguftinduclt in~t'glJJa de vul" nrrecorporali.Si autem frarer ll1US h:tbcr vulnus &c.Dicendli q, Auguft.ficut patt't infpicientilt feram fecundum .iam expolkt,toquitur ibi de filentibus.&non vocantibus teaes ,cum cos habe •• .-eporTum ad arguendti corii iIIis,vt fi non emfndetur (,:orreptus diCatur pra;laro tan~ medico fpl rituali.Q uo ad hoc fiquidem bene fimile ('ft 'l' ille crudeliter fileret in propofito,ficut crudelitt'r fi Jeret VUblUS frarris qi! vellet occultare in corpore.&: [ecundum hoc proccffit primo obicctu pril~ cipale ad qfrionf adc!uCla.Nec ea fimile quo ad hoc: 9' fieut vulnuscorjxJrale qd vulneratus vulr celareominodebct re~di1r.e corporaJiOledico ignorari,licer illud folus fciat:ficvuJIl~fpjritualc(ld vulneratus vult cdare medico fpiriru:lJi,vr prælaroignoranri reuelare,licet illud folus fefar. quw niam vplnus cQrpo.falenon infamar,ficut facit vulnus fpirituaIc:&:. proprer folam fdmam cuRo.- dicndam qi! quisfolus nouit nulli dcberreudari.quia qcl ea [ecrctum quando folus uouit,poflij ai . T terireuelafferiamfecrerumnonelfet;& infJmia inCiperet. AD(ecundum argpmfnrum princi •• AdargJ op. paJiref inductum ad argumentum;cp Balliuuspotefl corrip!endum a fe no correptum præfentarC! . regi vt ab ipfocorripiarur:ergo & fubdirus corripiendum a f~no correptum porcft præfcnrare li lato vt ab illo corcipiatur:& fic reuelare factum illius abf'll monIrione fccrera pr~cedete:Dicendd 9' non elt fimile,quiaB:dliuus neminc poc aut debet corcipere nifi confdTum,aut couictum I?tell aes in publico Iudicio,vel cuiusfadu omninoeftnotorium.&ficfua denunciatio qua pr:d"enrat eU regi puniendu non infamiJt ,fieut fdcererdemiciatio facta plaro.proprer qi! Vl' dictu en iaa nul Io modo eft Iicira fieut iIla.Eft igitur exco q'l ultatlS,pOIlCr~pollent, manus a~ res ipforun1:11 per cpifcopum ad hoc compelli no poffcnt.PER di Cl:t pJtcllt obled'l vtrlt1fsr partIS. ~uodllb.ftonfj. fo.CCCXCIIII. Equitur vnicum & vfdmum pertinens ad corporea &ih:mimata, Vtrump::r Quæ.uxii. ir~lculum idem corpus pome die in diiJerfis locis fimu', &. in eodem tempo e.Et arguitur cp fic:quia vt· videtur ,nOI1minus di poJIibile ,rr miraculum di Arg.pri.pd •. ' ucrG corpora fimul eJfe in eodem loco § idem iu eodem ternporeeJfeindiuerfis locis:fed illud poteft tieri per miraculum & f.1ctum eftquando Chrillus natus It c1aufo virginis vtero:& quando ad· difdpulos fuos inrraulr dautis ianuis - . ergo &c.Præterea corpus.Chrifti verum per miraculum in faeramenro altaris &cundum. in eodm1 tempore Cubdiuerfis dimen60nibus habet e!fe in diutrfis altaribus:& fic in diuerfis Io.•• ds,& hoc ex coouerfione fubftantiæ in ipfum fub illis dimeofionibus.fed pec miraculum po1Tunc. dimenfiones facramenti coouerti ia dimenfiones Chrift;. l'fLmt ergo virr.ute œnuerfionis dimel1 .fiones corporis Cbrilli vbi erant dimenliones facramenri.Sicur ergo fubftanria corporis Chrilli poteltdTeper conuerfionem in eodem tempore li.lb diucrlis dimcfionibusin diucrfis altarJbus,fic & dimenfiones corporis Chrilli perconuerfionern polfunr drdn diuerfis alraribus,vbi eranrdi .•• uerfre dimenfiones conuerfæ il1ma~.fed non funt dlmcnfiones corporis ChrilH nifi vbi cfr veru to rUm & integrum corpus Chrifli:ergo totum corpus Chrifti fimul parcit dfe per miraculum in diuerfis locis.ergo &C\ IN oppofitu elt,~a tuc comradtClorb eflent fimul: qet nec pol1ibile dI:fieri In oppofitG. p ndraculG.Probatio c6fequedæ eft,Qadimcfi6es cotl?is c6mieranf dimefionib9locis.Siergo idem E corp9ccr j diuerfislocis,ectvml & plura,& Hcvmi &n6vnfr. DIcedu:'Id hoc q:.licee bii poHi[f1eri Refponfio. ali~d circa re aliqu5 miraculo a deo l? porcdZi obedied~ refpectu dei:qd ipoffibile e fieri circa illa a natura J? potcd:i ordinis naturt refpectu cuiufcuq; agentis naruralis~qct efi rep~gnat fimple & fm ~m potentiam naturæ rei,nuIlomodoaquocun'l3agente p6t fieri drcailIam.qui:l c6CUrref([cO rradictoria fimul.f.pofle fieri illud & non potre fieri.Nunc autem quando aliquid quantum dt ex potentia :Igenris indifferenter fieri potTet fecundum V:'lrios modos circa idem fi illud efrCE:ece•• r pribilc IlIius:fi f~cundu vnum iIlorummodorum impoffibiIe elt fieri circa illud quod p6t fieri, ti( flmpliclrer dt impoffibiIe fieri:&ecouerfo: fi fecul1dum vnum illorum modorum pofflbileelt fieri fimiliter & fecundum quem1ibetaIiocum.Verbi gratia,quia quantum etl expotentia agentis: co uerfionem panis in corpus Chrifti indifferenter in vno loco,& in pluribus:fimiIiter & in omnibus: idcirco jn quorcul]~ locis poffibileeft ciTepane, virtute diuina poffibjIe efi'ipfumconuerd in cor.- pus Chrifti,& qua urionein vno loco 6: in pIuribus;&c:tia in oibus,&: vbiS}J fi pams dfet vbi~.&' .fi panis 110 pofTcrcouecti virtute diuina vbidil.ll cfTet icorpus ChriŒi :nec fimiliceL'i vnico loco an F gul:ui exiltens po(fetcol1uerri in ipfum.Cum ergo quiitG dI:ex parre dd,ct.1 fit virtutis infinitæ,ip fe per miraculum potTerfacere q, idem corpus indifferenter rlf~t in duobus Iocis:· &' cp efleriu rri bus,&: fic deinceps,&: filc vbilJl & in ommbus,ti ipfum corpus pOlfer cfr~in illis locis:fi ergo fecti dum vnti h01Fmodoru impoffibile clt idem corpus per miraculu deo agente dre in diucrfi~ locis; 6: fimplicirer & abfolute impoffibile clt per miraculum deo agente elfe in quorcul193 diucrfis locis,fciliccr duobus,aurrribus,aur pluribus.fed impollibiIc dl q) per mirac:uIli etiam deo agente idem corpus fie fimuI in eodem temporevbiql &:inojbus locis. hoc.n.eft foliusdiuinitatis.ldcirco dico cp fimplicirer & abfolure efr ipotTibiIeide corpus dfe in diuerfis Jocis timul.quia fi efreepotfl~ G bile cp in duobus,radcr:'ltione cpin rribus,&:cp In omnibus.Qd etiam declaratur ex inconueIlie~ ribus apertis qua: fequuntur dictum illud, 'p fi idem corpus æquecorpora lirer & dimenfionaIiter fffet in diuerfis 10cis,:Jurqet ponitur exiftens in vDo,ponitur exiflens in alio,aut nequ.l§. Si primo modo: ergo fi in vno loco etTergelu,inalio calor,fimuI haberercalorem & frigus. Similiter fiivno loco no inuenies ~d comedcrer~efuriret',in alio aut iuenies comederet & faruraref:fimuI efuriret 6.: faturarec:&iin,vodlaa;iiFlcurrensinfirmiratc fX aeris intepcrie,in alio vero conferuaret faniratem pprer tepene:cfTet:ergcdimul fan9 &~ger:et fi ivno loco occideret, &in alio no, fimu) moreref& no morcref.si fec(jdo,cadc fequaE ic6uenietia :nifi lJ' ~m pi'imu,modu corraria fimul eent ieode, &. i fode IOI..'O:fm cotraria eent fimYi eode,fed i vno loco vnG,i ~Iiovero aIiCI.& fUt iRaeuidell aliti tiora icouenientia circa idc corp9 idiuerfis locis dirnefionafr exiftes,g illa q aIi~qfigl coceddi.itd~ corpore Chrifh exiflete icruccdimefionafr,& ipyxidefacramerarr,vidcIicet~ fuit icruce pafIibi•• lis et·morraJis,ctcp palTu~fuit vulneraee mortuus ex ds:i pyxide vero ipaffibiIiset imortalisnec morcu9:etq,~m hocidecorp9 moriebafet nomoriebaf,et eratmorruu et no ·morruu,viuu et no H viuum in code inftanti.Reuera omnia iUa pro iconuenienribus ecdefii1haber et habuit haCtenus. 5cdm.n.cp dicit G uiI.Altitf.poft iductione didoJf icouenictiG,q, ide corp9 nGero viui[ ftno v/uil: ell ipoffibilc &; c6tr01irclkdG.Propter hoc dkut oes 1n.1giflri 'p domin9 dcditdifcipu1is fide; corp' Od Hii . ~enrici a <§andauo mortale & paffibi1e,& ilta con(ed~nda dt,torpus Chrifli l1]()rit~t in p~xi,de,fed,omnes illæ n(gaD da: CUlltChri(l9 crucifigif in pYX!d~;ta~lceat,autv~ln~raf I PYXl~c~p~tl~ Pyxl~:.& I~O valet h~c , In argumct3tio;corpus GhrifHmor~f ~ncru~e mort~vlo!C[a:ergo vlo~ena Ife~[ur ct,~p'YX1~e,ga,~~t a1igd morit ~ violel1tiam ilIat? ahbl al~er~,~!c~r 1 ~o.Jeahquo moritur I?Vlol~nt~~. I1at3(apJtI e19! ! ficide corpus moriturin pyxlde per, vlol~~laei Illata u1 cruce,& hoc I?feparat,10neal~ Il corpore vbl cung; fuerit.&ideofequitur:fi morItur m ~ruce,aut mortuus elt:erg? !110rtrUr,aut mortuus, f,R: in pyxide:non tfi f<'l nent fe extra fe: & fefe ~netrare non poffunt.Er e(l 1IIa difpofitio im~feCliol1isin dimenfionibus: & fa præter dlentiam dimenfionu: fic qt licet difpofitione quacGq; naturali non fir feparabHe ab il'" lis:efr di feparabile ab eifdc difpofiriol1c fUf]naruri1Ii:qut; e(l dos fubtiliratis: qu~ eft qut:da naturA lis potentia non rdil}cndi: fie Il' nOr1rcfiftic alicui nec aliquid fibi. &-fic dt vis qua corpus'cui in$l e(l, ilIabi porclt ~IIrerr,abft1; eo q,tangir ipfum refillendo. Vnde & ralecorpus nonhabct cIre ~r fc in loco p- continentia inte~ latera corporisdrcGdantis: fed foltimodo p fe determinat fibf fin1 in corpore q B giofo priuilegiaro si fuo f:lcerdori. Sed fic iritdligendofl:tturum generate præccffiffe,& priuHe gium domini Martini Cubfequutum fuilfe: ad ditlolutionem quæftionls celtat inueUigare an IXI: illud priui1cgium fubrrahitur vel fufpendirur obligatio illius flatuti genf,'ralis~vt fcilker conti,.; rentes dictis rcligiofis a debito contento in dicto ftaturo de cOllfireodo,Jjlroprio facerdoti femel in anno omnia p.:ecar.f.nonoponet eos reuertl ad fuos fup:rlores ,Il prcrcadem confirenda:& fic derogat iuri comuni,Omnis vrriufqJ fexus.quia non dt ibi claufu,", la illa.Volumus autem.qut; ipfum faluarer.Sed quicquid fit de 11OC,lucc arius dt 'p p:r hac elau C d rulam. Volumus aur, natutum illud confirmatur &·In fuo robore coferuatur. Vnde & ad illud debita foluel1da fuis ,ppriis Cacerdotibus, præœpit diis. Martinus in fine priuilegii dictis rdigi~ fislJ1confdfos fibi ad hoc exl1ortarentur.Q~aJiter autem dicta daufula non pordl infringi I?:lIi", as, quin quantum dt de plano lirera: conferuer illud generate llarurum,de hoc fatis difputatum dt iII alio Q!!oJibet.Si vero dicant didi religiofi q, clarum &cerrti dt eis priuiJegiu ex aITecurat.t tione qua habent a domino papa: Econtra dicat pra:lati· q, multo magis affecurati funt ab eode. Sed cum feries liter~oil1o ve apparet prima f.1depro interione plarcrG dt:de quonoUru no dt iu dicare Ilifiquaten·us p:r Hrera exprimirur:yr mihi videc,magis certi debent eITede intentioue fua circa intclledum dicti priuilegii,§ipfi religiofi:nec ducere intdIedQm eius in dubium. Sed dices D q, nullo modoobftat priui1egium quin confeiTireIigiofis e.adem debent confiteri iurum ruis facer dotibus:quoad hoc em licet placis iudicare de priuilegio. Vnde extra de iudico Cu veniITent. fUI? iIIud.Cum fUlXrpriuiJegiis fedis apoUolict;caufa vertitur, noltJmus de ipis p:r aHosiudicari: di •• cit Clof. Sed nti~d incidcrer potell aJiuscognof(Xre §papa! &:fubdit refpondcndo. Si verba funt mal1ifella:iudex porell dicerc:non obRat priuiJegillm.extra de fi~e inftrumenrorum.Accepimus. Hoc aurem habet locUcu verba priuilegiiobfcura funt & ambigua: rue eius elt intcrptari cuius ell condere. Ell etiamabfqJ dubio intendo prælatorum magis tuta: qufanuJlum di p:riculum: immoe{} proficullm femel confelfum vni in bona deuotione confireri alteri:magnum autem dRt JX'r~culum:lI1im~rum c~l1fdr~religiofis non.confirer~ irer~to fuo p~oprio facerdoti,fi forte pri ui", I~glum non lI!fll~ger~t IU5<;omune gener~hs aa~ut( • .5lcergo ~lco:9'cumvecitate reguJari il:ll B IlUS propofitlonJs VnIuerfahs quæ ell legiS pofitJu~,q, vere pœmtcns confCflus &:abfoluru5 rite abeo qui potcfl, teneatur eadem !Xccata alteri confiteri, error efl:fimul ftarveritas illius pr~ firionis negariuæ parricularis oppofiræ:quæ eR legis directitia:q, vere pœnitens &:confdfu5 rite abfoJurus ab eo qui potelt ex gratia priuilegii,non teneatur ra dem Jtccata confiteri alteri cui te,. nerur confiteri de iure communi,q~ no reuocatur ,fed fal?atur in priuilegio,error ell.immo dice re '1' rcncatur non rU err~r.runt en~m fimul ve~~:ficut &:Ill~ du~. Omni depofirori gladius fuus reddendus e~.~epofi~orl,fact~ ~trlbundo gladiUS fuusno~ eR reddendus. V nde mirum dt.q, fe cundul11q, dlcltu~, aliqUI rehglofi propter regulare:m VerJtatem illius propofitionis yniuenalis volunt falfificarc fuamoppofirampartlcularem negatiuam: voJetes includere fiueinuoluere fub v~ritare illius p~opofirioni5 atfirm~tiut; rrgulariter ver~:veritat(m huius affirmatiu-: particula- rl~:q, vere pœlllte~s &:c~n~ffus rite ab~olutusab eo qui potellexgratia priuiJegii, teneatur ea•• de J%ccata. onfirerl alterI CUttenetur de lUre cornmuni:error • dirigentes intetionem ruam ad co" ~ fdfum fibllpfis & abfoluru ab eis virtute priuilcgii domini Martini: & ad facerdotes curatos cui t~ner~.r con~[(ri de~i~r~c0rn..u.ni lliU~ flat url.Ois vtriurqJ fexus. quali leuocani effet V illud pri:: I ullq~1l1& fU? r.,luatu J IpO.V n Jducut J probatione intetiois fur; tdlimoniu.xvii.magillrol1' in the o!ogJ~(\'rdictE) g figillaul'ruteis ~n ~I.ladi lit~ra m:i~vrl~ aff~r~atiua vera dfe ta§ regulare: cu ru V~ ~r~d? I~OI1, conccdrfcnc !"rgUJ(itllll:tm~?tlcularcatflrmatlua eITe vera.In quo multum dittis maglflns IlllurIantnr.ttlfirarcm cis imponcres.& tali intt'ntiom' dicta1l1Uteram imlXtrantes:cum ~uodli.~ccimii. fo.C CCX C VIII. fJug fuerit jtetlo eoru aligd de .pp5ne pticutatl aut l]ttnecibu3 atf mOli! pritiilegiil iudicate:nec de illis aHquidcogitaœt:vt a pluribusil/orli imellexi:g hoc ,ppriis vocibus relhficad funt cora quarot tuor epifcopis congregati vna cli pluribus aliis magifrris tunc actu regentibus tii religiofis fi ft;cu laribus:inrer quos ego vnus era:qui pdicla Jirerii non 6gillaucrunt: qui omnes vn3nimiter .pfeffi funt 'p illa vlis nullo modo applicari habet ad illa vticularemec debet aliquo modo aut potefr illa I F fub illa inuolui •. AD primu quo arguitut:cp error fit dicere cCifefIhmrdigiofo ex gratia priuile,.: Ad ptimli gii iterG debere confiteri eade p=ccata .ppriofacerdoti,ppter obligatione Ilatuti:quia hoc dcroga;. principaIe. ret virtuti facrametl pœnitenti~ poncdo in eo infirmitate; Dicenda q, f.llfum dt. non elii femel a~ hibitl1iterato adhibetur quia femel adhibitlino futfidenter explet effectGfacramcti:vt n(fumif in argumero:immo femet adhibituqu3ntG efi' de fc,futffdenter expIereffectu fuCiprimG & principa letn,ad queprincipalirer ordinaf.Sed exhibetur iterato .ppter obligatione pcepti generalis ecclefi~ explendu,& facerdoti fuo debitu ei reddedCi:n6 tfi fine dfectu fuo alio: vt ia parebir.Q ct bene Iid .•• rUm ell:cG etiam iterari paJTit .ppter obligatione ex .ppriovotO implenda.Potefr elii ex .pprio voro homo fe obligaread idem IXccani pluries vel pluribus confitendG:aut ad iterum confitendli pati prima confenione.Potell etU iterato adhiberi .ppter aliquas C:;luCas ptactas:& eas q in iure funr. ex prclT~,&:alias qu~ de nouopo{fent emergere,vt in ali~ Q!!oJibet expofui.Et iqUbet adhibitioe fa.• cramed pœniteti/t,erfi no habeafeffectu$ prim9 ei9 &:principalis:~a fufficicter habir9 cfr i prima adhibItione: .ppi qel·facrametu pceniteti~ di firmli & no debile eJemetu :qct clfer ti iIlli no haberet, vt vlterius a(fumifi argumcto:habef tfi aIigseffeetgei9 Ccclari9& nopricipalis. Q!!is alit fit effe et9 pilie:principalis & gs n3 prindpalis,expofitli ell ialio ~olibet.Et .ppi hm{5idfeetli fcefidariu Sacramctli pœnited~eU: potius iterabdcdrca eadematcriiifcam re g qUftda alia,vr iam patebit. G Qt aure adiligitur ad confirmatione rationis:q, pœnitetia dt fecGda tabula &c. Dicedli 'p ratio Ad cont1r riilione fecfi iportat ~ hoc 'p pœniretia dicitur tabula fecGda & feciidus baptifmus.ln quo exprf,. • mirur plane differetia eius ad prima tabula,&primu fi ue principaJe baptifmu.P1'opttrllCl pœni;ll remia bene porefr habere aliquas coditlones & 'pprietates .pprcr quas dI iterabilis:baptifmus aUI: Jlequ:l§.Et efi'prima & radicalis caufa ve puto:quia baptifmus non habet nifi effectus quos p,fectc explet' femet adhibirus.pœniretia aut nequa§.Propter qel circa pœnited~ factal11ctGpor fieri fra~ tutii de dusircradone:veI directe vel indirC'cte:vthabitueflfupra: no •.• litdrca baptifmu:dequo H ia apli9videbif infra.Œuis aliqui dicere & cofirmarc Qitaturq, pœnited~facramentL1 fi ireretur De pætl{tc;J circa ide p:ccatu,hoc fohi dt -ppterdubiu:an.Cpœnirens priusfuerlt vere cotritus:& ita a (XCCAtoda no itera,. abfolutus:non aut .ppter alique ctfeetu fecudariu: nec 'pp ter diminutione pœnæ debite;: nec .pprer da. recodl!atio~li ec:Jefi~,:ncc-pptet au&ment~ gratie:.~on .ppter diminutio~e pœn.«::quia ve dicunt Arg. prima. po~e: In prrmacofefiio!le ~ a~f~lutlone titi cont5r~,ye~ p0!l'ea tot opa fatJffu~o!ra age~e, 'p nulh1 Arg.fecGdli. deblCUpœn~ refraret dlnllnuedu.Non,pprer recocdl<1tloneecdefitr:quia vt drcut in prIma confc1;l Terrium fione &:abfolunonc qua abColuif peccatu~ctia: ecdefi~ vnif'& ficrcconciIi;uur. Item abfoIurusa Q!!artu~. curia Romana no remittif alibi otbColuendus: & ha:c efr e6fuetudo euri~: ergo femdabfolutus p feCterec6ciliatuselt ecclefic;:neciteru abfoluedus ,ppter rcconciIi:tdone ecclefi~faciendat Nec.p;;t Q!!intum, pter augmentG grati~:quia (,crametu pœnitedtt efi'ad fanandu ~grotG,vt in illa c6flitutiol7(":Oi$ vtriuf'll fexus.Sed fanatio no coflfi'it in augmeto gratic;:(ed folumodo in abColutionc curp~ & re~ Iaxadone pœnc;.ergo &c. Item facramentG In forma fua debet ptedcre totu dfeClli ruG. fed in ad~ StXtUI11. hibitionc facrameti pœnitcti~ no ptedif effectus alius § deIetio cuIp~:cii dicit f.lcerdos:Ego abfoI,. uo te &c.ergo &c•. Irem fcelm tria JXccati genera: originale.f.actuale veniale:& aCluaIemortalet SeptinUL tria fUllt facrameta eis correfpodetia: baptifmus:exrrema vnctio:& pœnitctia. Baptifinus coma origillale principaliter:vnctio corra vemalc:pœnitctia cotraactuale morrale.Sed baptifmus 8( ~ rrema vnctio no c6ferutgratia neqJ augmetugratic; niti ex ordme ad peccatli deIedum: ergo nec p~nitetia.Q uare fi no habet delere pctrii adhibitu:nt'cgratioi coferre aut augmetare.fed pofl pri ma abCoIutione nihil de peto a quo efi'abfolutus,rc(tat ddendu:crgQ in fequeti & ieetata cofeJlio ne ~ abfolutionenuIla gratia oino coferf aut augmeraf. V fi diclir, cpfi ex cofelTione & abfolutio.d O&luUl11l ne iterata haberet augmctu grati~:hoc no efr ex vi facramed:fed ex meritO humiliationis qua CO fitis recognoCcit peccatu futi vt dei offenfam:vr de pœnitecia.di.i.ca.i.Q ue pœnitet.Q; aGt pœ COfirmati" niticia circa eade petii nGero no efi iterabilis fieut nec alia facramcta,atguCit ficI&:e ad principale Nonti~ • qftiane.ln aliis Getis oib9 ira efll.p circa 1demicro oino ncHterant:nec b01ptifm9circa efide bapti:i:t ::atum circa ide peccatli originale:nec extrema vnC1iocirca ide peccatu veniale:necordo drca eu~ de ordinatLi :11I:C matrimonili circa corde coiugcs:nec c6fll'matlo circa eCidec6firm:ltu :nec fucha,. ltenrici a Q;~mdauo rillia drc:l confccr:ltionc eiufdem 11Onit,;:aut amunio eiufdcm in vno:quafi in indiuifibili tepere c quare nec facramcnni pœnitcntil; circa ~udcm .omnino eode mo~o fe h1Hqct alioni.Nec cino fimile d1 quo ad irerationem de hcc facramenro:& de qu~ Eeii ~enriciaQSandauo cunq; aliorG:fed argumecG procedit ae fi omnino e~et fia,ni~e. in~~cebaf vltimo:q~ado fa,craA Qj mctum eft pr1ndpaJitfr contra ~ccatu,t1on porefr ltCrarl m~,p:ccatl1lterc~: vt Fatct,l1l,baptl~no quino fteratur quia originale no iceratur:& in extrema VllctlOlle:qu~non, Jt(~r~tl1~ IUratis ve: IlIfi nialibus:quare nec pœniteria qUiteft contra peccatu actuale mortale,lteral1da dlll!fi pc~cato mo&: tali iterato.Cum ergo idem peccacGmortale fecud~m nun~erG nuUo m~do ,poffit Itera!I:I~ecY~ nitentia circa ipm poteft itera ri • Et qu~tif quare c!rca cade p:ccata ~otlus Jtcra~ pœ~lItecla g a~~ quod aliol}tÆt efr dicedum 'l' baptifmus fim~1 9uat~m cfr ~e fe ex VIfllCr~melltJfi no ~a~t Obll~ cem fimul remittit culpam & omne pœnam 1111~Jtam:& Ide~ P!~fumlf~quo ad vemal!a ,de e~ d fIema vnctione. Propter qcta fua inftitutioe baptJfmus & vnctlo CIrca eade,p:ccata funt 11llterabJ lia.De facramero aurem pœniteti~ qct eft cotra peccatG mortale actu~I~:,CUI,!,betur n~ulta &: ma gna pœna teporalis:non pr~fumitiJr 'l' fimul culpam & totam pœna 1111 debitam reml~tat: fed f? lum portione certam & fem~ ~quale quatum efr ex fe. Propter q~vt q~ rdhtt de fo~utlOlleremlt Ad fm pri• tar,pœnitentia'a fua in(}itutioe circa t'adcl11~,cata numero dI Irerablhs. AD fCfudum 'lct,erat T .ad principale,l1' accipiens in pafchate Euchariftia a no fuo facerdote:n~n tenetur lte~Ull1recipere tam a fuo facerdore:quar.e neq; COll:~us a!teri teu~tur ~adem confit~r~fuo f.1cerdotl:cum V!~GqJ horum æquaIiter ftatuarur &:pr~lplarur 111 ml1ls vU'lufq; fexus.Dlcedum ad hoc fecundu Iam O dieta,ll' a(fumptG de Euehariftia ll'.comunicatus ab alio in pafchare non r~l~etur iterum recipere: eam a 'fuo faccrdote: verum efr • llon tamen propter hoc verum dt '1' finuhter l}e~ tunc confee. fus alteri tenetur ('adem confiteriirerato fuo proprio facerdod: quia non efr nmile:eo 'l' fccudum iam dida,Gcrtlmetum Eucharilti~ maioris fit 'rcuere~ti~ g facrametum ~œnitcti~:&: facramitum pœniteti~ maioris ucceffiratis ct! g facrametti Eucharilli~. Siquis tamClllmmillcte pafeha fie fe ar ter alteri cofitedo & EucharilHa aq iIIo fumedo : eda fu~ hee priuiIegiato tali priuiIegio quale eR: domini Martini, q, n6 poffit il1debira deuotione & cocritione iterum infra annum qui finitur in pafcha fuo proprio facerdot! confiteri eadem,& comunicari abipfo:tranfgrdTor dt Itatuti &: mOl taliter p:ccat nifi ex caufa de licentia proprii facerdotis eXlXctet:& nihilominus tenetur fe pr'tpa ••• fare ~r contritionem &:deuotionem ve g citius poterit poft· pafcha confiteatur prius confdfa ai reri,&: fUJl:r illa tranfgrdfione, priuf§ c6municetur ab co : &:tie reddat deo &: faccrdoti debitum in quo adhuc manet obHgatus 'luouli;p txrfolucrit.Nec licet cum extrdare de confirendo vfq3 ad fequens pafcba infra annum illum femet diCla ~ccata cum aliis infra eudem annum comiffIs ruo iacerdoti confitendo,hoc enim non fufficlr: quia !Xr hoc 'p aliquis fit in mora foluendi d(bitG,n~ prorogatur ei tempus folutJonis:fed obIigarus manet ad foluendum §citius poterit.Bene autem licet elUtl eXIrdare vfg; ad feguens pafcha de comunione accipiendo ab eode:quia fup:r tr;rnfgrc:f fiol1ein eo 'p a fuo facerdore nOI1 dt comur1icatus,llo potd}: fatifri1erre comunionem ab ipfo aCc1A piendo:fed de tranfgrelfione ilIa pœnitendo:& eam illi confitflldo, Super tranfgreffione autem in tO '1' illi no eft Cernet in anno pr~cedete conretrus,f:nil'facic pœnirendo,& peccata alteri confdTa cli ilta tranfgreflione eidem iterato cont1tendo. V nde fi aliqUibus ex gratia priui1egii concdlbm efree ~ polTcnt finguIis annis minifiraJ'e f.1cramcturn Eucharif1i't fieut & Fœnjtenti~ quadocuq; opus effet:& minifirarent ipfum ante pafcha:fic vt noua deuorio poGet intfrcidere ad mininradunl il'" r~m a fuo !acerdore in pafcha,iter~ deber~r ipfum furcilX~e in pa~cha: licet fi in die pafchf; ille mi •• mUraret vnam femeJ:non deberet nerato m eadem die recIpere aham a fuo facerdore : etiam fi t~ pus reftaret quo eodem die cofuetum eftcomunionem red,xre.Sic tamen non dt de confeffione: quia fi in die pafchft aJif1salteri cofefrus eft & non comunicarus ab eodem: deber nihilominus eo•• dem die eadem coftteri proprio facerdoti:fi reltat tepus fuffidens illius anni in quo fuam coplere: polfe~ confeflionc : & confdlione copI,eta fi adhuc reftat tepus anni iIIius,debet ab eo recipere co. mumonem:ne fiat tranfgrdfor Itat utI de femel in anno confitendo fuo f~cerdoti:& c6munionem ab eorecipiendo.Qa fi lion reltat templJ.s recipied( comunionem:ltatim faClus efr tranfgrdfor ael tuti quo ad hoc: & debet de illa tranfgrelfione ftatim pœniterc 6: confiteri fuo facerdoti eandem fi citius poter!t:per hoc ei fatiffaciendo de fi~i debito. fed non ~ebet nifi Velit comunioncm redp: Ad confir. re ab eodem citra pafcha fequens:vt fupra dldum dt. PER dicta pater ad confirmationem de f:t cramenro baptifmi. no enim eR fimiIe de baprifmo & pœnirctia:& minus fimile de pœnircntia l\: Euchar~ftia.Baptifm9 enim natus eft habere omnem effectum fuum fimuI ~ fcmcJ:non fie autem Ad tatiG. ~uchan~ia ~ ~œniteria: Vt fupca dictum e~. AD tertium 'l' ex eo 'p dicitur confdfum ex gra V tla tem~rIeade ~terum confiterI fuo !acerdotl:orirur fchifma inter pr~Jatos & re1igiofos &c. Dicen dum dt de fchdmare ficut & de fcandalo ; q, dicere illud ex quo oritur fcandaIum vel fchifina dt ~uodlibct.eecimum. fo.CCCCI. ttroneum. V erwn en: dum tamen illud diCtum non fit de·iI1isqua: ~rtlncnt ad vc1'ititte opporru nam ad dicendu:vit~ fcilicet,iuftiti~,aut do6lrin~.Si vero fit de illis qua: rertinent ad aliquam ha~ rum veritatum:iJlud dicere 110neft erroneum,negJ quo ad rem diClam: neqJ quo ad actum dicidi Didum aute iftud de quo en qu~fti6,p:rtint± ad veritatem vita::quia vt fupra dilttumdt,ipfa de illo in quo confirHt rericulum animaru:& ell nunc temporis opporcunitas ad dicendu:eo 'l' habet X furtescotradiCtores. AD quartG: cpfacramerum pœnj[el1ti~dficadam habet a folo Chriltomon Ad quar$ aU[fI11 ab vIlo bOle in(timete &c.Dicedum 'l' verum efr tam in pridpali eius ctfedu g in fecuda •• · rio:nec itera tio eius proptcr inUitum pap~ dflt ei nouam dficaciam vt fupponit atgumetG.Habct tamen Vt dictu efr nouum effedum:fed a.[olo Chrifto. & multo aliud & aliud fft dicere habere no uam efficaciam de:qua procedit argumentu:& habere nouum e.ffedGcontra quem intendit proce Y dere. AD quintu cp nemo poterl: obIigari ad confitedum qn n6 cfr: Dicidum 'l' no obligatur ho. Ad quintd. mo ad c6fitendum peccata qua: iii actu habet in macula: fed qUa: iii had:enus habuerit;& manent I%rmemoria in con[deda.Nam vere contritus coram deo,prius § alicui confeJfus cfr : non habet in femacuram:quia per contritionem & propofitum confitendi deleta efr: &: tam.en cIarum dt.q,- illa p=Cc.1ta qua: non fimt,renef cofireri.Cofimiliter & conteffi reIigiofis licet non habeant macula peccati:quia per ab[olutionem & propofitum confirendi illa cadem fuo proprio facerdoti deIerum en:nihilominus tame tenetur eadem iterato confiteri fuo proprio facerdoti. Viide fieut in contri~ tione quatacuc;p elfet non delerentur p=ccara:nifi fimul adeJfet propofitul11 confirendi ea facerdod " tempore opporcuno:ita ~ fi ante cofeffionem refiliret a propofito confitendi:grauius crimen com mitteret fi erant peccata prius ddcta:fic in cofeAione filaa religiofis ex gratia dicti priutIegii.,qua ••• tl1cungJ elrce ~rred:a: non delerentur peccata in abfolutione,nifi fimuladdfet propofitum confite di illa iurum fuo proprio facerdoti:ncc eJfet vere pœnitens:ficut nec ille c1fe:t ere r.ontrims~ita l}J v fi ante freraram cOfdfioncl11confeJfus feme! refiIiret a propofito confitendi iterum: grauius ctime dimitteret g erant peccata prius deleta.Propter qCldominus Marcinus papa ne coufem dia:is reli giofis tale difcrime incurrant: præcipit illis reIigiofis ve diligenter & cfficacircr fccundlIDl datam Z cis a domino gratiam eos ad hoc exhortentur. AD fenum:ll' papa qui haber omnia iura in feri Ad fatUm, nia txctoris fui,ius abfoluedi & confd1iones audiendi iHorum qui vellet venire ad eas,qel dcb~ba,.: turfacerdotibus curatis,cotu1it diCtis re1igiofis:ergo abftuHt illud facerdctib9:Dicclldum cpmul tum refert de iure qa habetur in re tcpora1i:& qu habetur in re fpiritua1i. De illo qa habet in re corpora1i:quia non poten: haberi fimul a plurib~s in foIidum,verum elt l]J quando confertur vni aufertur ab aIio,vt dictum en:fupra de decimis noualium • De illo vero q ct1a iChrifto vino & mortl1o:~p no fcdm illa Rf'ectionecor~eitatis qua ab aia recepit iviuo, a q di i vi~ uo corReitas huana:Cj no manet in mortuo:vt ia iipIi9patebit.Et qcCiq;corpa fcom ifiG modu ftit ea de fpdpJ neceff.1riofut eadii fpefpecialiffima ,pprie dida.Loqndo vero de idctitate ccrJ?is fcoo mo dico 'p in hcic fcam ponetes fohi aiam r6nale eHorma in illo: nullo 016 e idem corp9 viui & mo&: tui ~1afe~:lCa:.lIa nihil manet form~ fubfi5daJis q prius erat.In aliis aut & eda i hOlefcdm poneres pfcs foras i ipfo,aJirer riidedu c Pm opi nionc ponetiu 'p cori2eltas [Oatis itcrmiara manet cade in gc: nerata & corrupto fient acditaJis:& no fir refolutio V corruptione iformis foa!ib9 vf9,3ad priQ.13 matcri5:fcd fiat i fora cOfpdtaris fimpfr:& fm opinionc poncdu 'p nihil fci~fDalismallet idc i gc nerato & corrupro:f, fit rcfoIutio vf {'mces poneres prcs foras icodc:ide e corpus fimpYr & fm Ilueru fiue f15aJefine aceiltale viui et mortui:et vir corrupti et gnati:~:p eafp9 itermiatti qacuq; idii c iquocu.;p fuerit fm'P pdia;u e de dimefi6ib9 icermbris g iP3fcquCif.Et fie fm illos no pI9 e ide corp9 Chriai viuti et morcud,§ corp9 Petri viua et mortuu. nifi cp i Chrifio ide ii fuppofitu i viuo et mortuo:et io iipo ide c corp9 i fuppofito viuu et mortuu:qct in nullo alio codngit .In quolibet.n.alio R[epatione ait; noua forma imroJucta dhfe cCidLi]J ialiis ~oIibet determiauim9.Et fm tenetes hac opiniol1i eade corvdtas q c i viuo no fa l lii manet poft ei9 eorrupdone:fed eria pfuit an ei9gfiationeJm 'p penes illa pofitione di iCCmc.fu~ de dU~tb9naturis.Sic fine c6poneds alicui9 cofufione copofitis c6poncda uit qnira~gume~G : forte .fe~l'et ~oclu~um In ratIone.fcd cu no eft Ita ve dictu efbclatu ea ~ nulla mo fequlf.Eft aut ad maIore declaratl0ne Fe iii ~cnrici a <§9ndauo dictoru aiaduertcndu q, circa illamforma corpordi duplex c6fiderarur ordo.V nUs reCIXCI'Uctu' a producendi eam in dfe: Alius Iefrtd:u actus (Xrficiendi & dandi ciTemateriœ & toti compofito" Habcdo vero af~Clu ad prlmii ordinc,dIda forma nequa g efi:d ifpofir io ad anirna:fed ea q [cam Il did:a faciut nccelfitate materi€;ad anim:i:nec eti:i naturaliter perdit anima:[ed naturaliter fimuI i fode infriiti [cam re & in eode figoo fcom ratione amb~ furm~ ,pducutur in dre. Habedo gde affC Cla adfcom ordine:diCta forma corporea eO:difpofitio ad anima:& pcedit ipfam in materia natUII raliter. V t. em dicit plis 1ib.viii.Politic.Corpus & ala duo funt.corpus aut generatioeprius g aia. qo iam etUi fupra dixim9,& auct,:ri~~te A ugufl.de ecc1c~afticis do~mati~~us c6fi~mauim,us: II1~ em forma etfi reflXctu adus .pducedt 10 eiTenec I2fed:enecIml2fectc dlfpol1lt materia ad amma:tn reflXctu actus I2ficiendiin effe:ipa dt ~fecta difpofirio materi~ ad anim5 :ficut icopletu qet I2ficitea reflXCl:ucopIemeti qa addit I2fectionein clle,& quod I2ficitea fcam dfe EfeCtum cu forma ilIa im ~rfecta.Et hoc eO:quod f.1cilius dicif:cp habedo afftctG ad fieri iIIaru formarii: vna nullo modo Il cedit alta. Habedo aGt afp:ctum ad eiTeearum in materia,vna efr difpofitio ad alia naturaliter p~ cedens:fclicittr: Be a~"ale ratione qua dt Ilbaa:qu~ fcil1œt natura & l1beltas non differunt fCcUdt1em' i volutare:; r Hhv fJenrici 9 c§9ndauo erfi fecundum rationem aut il1tentionem.& proFter hoc potentiaJe & actuale minus dia"nr in voluntate g in graui & leui.fecundu'P in.Qyolibcr pcedet~ d(clarau~us di~ingucndo di~afa Ad rimam genera moucntium & motorum. 1\D p~lDlum;'}J uon (~ Ita de grauI & leol ,~fuo a~~ab mOI l' p uent fe IXf fe: quia non mouent fe mfi ahud moufat : & Ideo fe non mouent mll IXr aCCldcl1s:er• • go nec voluntas mouet fe ~r fc:Dicendum ~ motus quandogt dicitur aride pro r:rantlationecor porali fucccffiua'habenr:e partem ~ parrem:aliqua~do Jar~~pro~ralltla~one r~bira ~ fimpJicc n~ habente partcs:aliqu:ido vcro larglffime pro operatione fptrJtuah ab agere fpl~tualt m ~alfum fp~ ritualc.Loquendode motu primo modo:vcrum efrq, graue & leue nOli mouetur a fe mfi f:t:racCi dcns.lmpellitur enim ab cis cum ficmouenf medium rcfiaens:qi! fi'atim quodam fluxu mouetur & fccum defert idql q, uera obiectum non aliter agit §mouendo intellectu:&: I? hoc eXfXlIcdotenebras ignoratiæ ab itel lectu:quo fucto volGtas mouet fe:quia hoc hetbet a natura fua non ab obiecto,nifi fecundum mO;1l dum congruentenaturæ filæ 1'5tactum:neca ,phibCtis expulfione:licet a.phiberis expulfioehabe~t 'l' libere pomt in adli fu~ poted~ mouedo{(:qvolunras·non poc vclleoppofitum eius qrecipiat effe dimi N nute,1icent idem fint re,redpiens & receptum,differentia autem fola interiont. Tertium efieve Tertium. dicuut)'!' enda in genere fUt,& determinata ad genus.Quod no poteltClluari nifi re differant cf fentia & elfe.SecGdum em C6mentatore in fecudll Metaphyfic~, Genus dicit fbrmam mediam in rer potendam iX actum~quiditas ergo cuiufiibet creatur<; eoipfo 'l' eU in genere dicit quid in po,. remia ad actum,& j:rr c6feques quid in poreHtia ad efie, ita 'p fecGdum cpnata dI red(Xre magis iX minus de effe,fecudum hoc cot!ituit alium & alium gradum in entibus,& eli:iu alio iX alio ge O nere,& in alia & aUa fp:cie cutis. Hoc torum Verum efl:fed non propter ipfum etfe rrcept(i,fed Refponfio. folum propter ipfam effenriam recipientem.Per dlenriam em fuam res funt in prædicamenris,1i,. œt funt extra in re p:r parddpationem cITecxHlenri~: &; fie (Xr effentiam fuam determinarur om nis creatura ad genus.Propter hoc em effentla cuiu~l; creatur~ compofita eli:ex forma generis & forma diffcrcntiæ.quæ quidem forma generis meqiriu~Ilo etar,ql,lia ipfa Cemt' eR:v~i~.:erg~ ~c. DIco cpficefr!n c~uer~one tra.r~bfriidationiscp conu~rrum quia pofl cauer Rdi ..fto. L fiOl1C no cft n1hIl,eo'1'I?contterfione no cU 01110anmhtlarG,fdeo nece{fecft ponrre q, poft couetfio- pl' nem fit aliquid,quia dIe nihil,ide efr qcl no dff aliquid. CufcG~ ergo coueilit cj,non fit nihil fiue 9' no fit no aliquid :neceffedt cocedere q; ipm fit aliquid :quia nuo, R:arepoffet .cQtradietotiG.f.q, 110 efretaIiquid,& ficcorradittoria e1fentfi.mulvet'a.f.q; non dfcr no aliquidi ~ i:J> n6 effet aIigd. id ergo qet conueefum eft,poft conuerfionequodamodo dt aliqi1id,quia no dt nihil: fcdhoc non qClerar prius,quia illud torti conuerfum efhnec aliquid ahtid ab illo in qcl c6uer[ul'ndhvt· n(leeu fubfl5cia panis couerde in corpus Chrifli fieut pof1:l5uerfionc fubfl5da panis.i.qcl fuit aliquado t fubfhitia panis no qcl mo efl fubflaria panis;no eft panis:fic n5 ea Iigml nec lapis,nec aliquod cttt' roru q [unt aliquid aliud a corpore Cbrifti.Oponetergo femire cpcouerfum pon conuerfiDne fit' aligd,vtvideIicetid in qctcouerfum eft:vtvcrfi fit dfcere cpid qet fuit fubllahtia panis fitcorpu!I . Chrifli:aut fi hoc no concedaf,faIreoportet cocedi 'p fcClmaliquemodu mirabile,&furte nobis,p hac vita no plane itdligibile, verG fir dicere cpid ali~d qtl en:cotp9 Ghrifti;~tie a1iquitas corporis Ch rilli (vt ita liceat Iaq) fit a1i~dei9 qetfuit fubftacia panis: &p hoc edii dfe corporis ChriR:i fit fcom efide modG ei9 qtl erat fubiUtia l>anis.AUter em nuUom5 pOJTetdicicpcoueeCtipoft coud. fione ee aligd fit,fiue cpeffealiquo mo ei couenirettimo oporteret dicere ..l'oino e1fetanriihilatu.. ' Qj fi fic,inomni ergo tra[ubR:ariatioealigtas fiUfeffeeius iqa couerCum cft~couetfione aliquo modo habet e.redus qetcouerfum:vt in .ppofito;eius qdfuit [ubR:atlapanis4 ~arc cu fubftaWl M da panis & vfirer oec6uertibile p rriifubftatiatione in aliud,fit finitu in e1fe&: quiditate fine aliq tate,a1iquitas aut dei fit infinit01,&fimi1irere1fceius fit infinitu~qu~in infinitu excedut qC1libet .a nicu:ci aGtqC1 natura [ua eft oino finitu1nulto modo corienire poterirelte qct(Il infininl2 vt~ it ex JudinfinitG dicat etfe aliquid & manere:& effeillud quoquo modo ~ical,e1feillius : idcirco qga dico fimplidter q; nulla creatura poteR:ttanfubftantiati in deitate Chrifti. qtl no folti facit fofin' ta diftanria intJ:r eJfenciacreara & increat3tVt aliqui po1Tcnc pinari; quia illa bene poreft ttanfitl . o fiue abfC?lui actione virtutis infiI*<,3 qUa tatdatut omJ.1.fs tr~fubftantfatio : fed hoc facftinfini •• ~ tus cxceJI'usaJiqultatis ~ c:J1'edei fupcr afiquitatem , cITecteatutæ~ qUIa opo.ner q, illa qUa:; "" L Iim fehabmt inter fe q, vnum corum rolt,it tr~nrubflandari inaliud: ficfin-ititer ~ ~af,~ant fnf~ fe 'I' dfe coru & aliqultates fint proportl~~aha:vt·ficut hoc ~tdt p tr~nful',aantJatJo~e c0n..u~1T! !II illud fic econuerfo illud paRit conuertllO hoc.Et fic orquetmpoflibde dt panem trafubftatlarllD ddr;tem,ficut impoffibile dI deiratem rranful.lftantiari in panfm.Hocdixcriol opinando 6: fine N p~iudido. Scddicet aliquis,q, no obfl'antc ifl'aratione poffet fieri conuerfio panis in angelG,q4 rame multi no concederenr:deberet em ,effeaufa com ullis quare necin deum nec in angelum por fet fieri tranfubfl'atiatio:non ergo huius caufa dt infinitas excfffus dei fupra quacu9' crtaturam, quonia angelus non excedit in infinita creatura corporale,cum anloo fint finita tO 'l' funt crtatu O Rfifio. r(. Et dt dicendu fitdlfpofita ad ,pduCllone l.1ecldetls ficut dficiens.si vero id non fit nffi pura forma-,q non efi'a fe imediate receptibilis abo1}'acciderili receptib'ilis tamen eR:in fe &:afe aCluum~uoIF ac~idenrali~,vtc~dng~ccircavolut~tem i~ia.ron~ li:idipfum 3 gcneratedifpofitu eft ad vrruq3:nec Imporrat dIa dlfpofitlo fup dfent1am reI ahud g ronem refpedus~ Q ct arguir~r c~nrra membra conce~um'lf virtus illa,nDn fit fub~antia,~d e Z accidens rei,quia fi eft fubllantla rel,tunc non dt fcdm dluerfa caufa dfedlUa &:l11atenaIts:Dlcen dum d~ q, verum efr fm diuerfa abfoluta: eR:tfi fm diuerfos refpedus fm q, alium refpeClum , in eode nolat potentia pa{fiua &:potenti;, actiua~ Qd vero arguifconrra hoc,q, tunc modus co A fiderandi erit cauCatanta: diuerfitads reaIis,q efrin dficiendo accidens & in recipiendo illud: Di.- ctndlhp noneft itJ,quia refpeClus illi no funt rationaIe~ exfoIa confideratione intellectus fedre •.• " les &: ex natura rei,& funt relationes pm remrno autem [ecundum rarione,guis non funt res alia abfolura a fuisfundametis:vtaJibi expofuimus in quællione quadam dereIationibusingenerali. Similiter qo ~rguitur ad idem fecundo:Sicut dt diuerCus mcdusconfideradi rem infe,& ve eli B dfectiuaaccidemis,ira diuerfus modus dt cofiderandi rem in fe,&:ve eft fubiedam accidetis:&: di proptc'r iII:idiuer1itate non dicit' '1' res confiderata in fe non efrfubiectu accidctiu:fcd aliqua virtu rc:ergo nec dicendum ell cpde fenon fit ca acddetiG,fed ronc virtutis.Hoc bene com:edo.ficut.n. non dt dfeCl:iuaalicuius nifi fub rone qua efr potemi~,fic nec receptiua.quaIitercunq; aurl1oietut' differentia inur fubtlantiam fundllmctale huius refpCd:USi ipfum refp:C1:u,fiuefm rationem fi••• & ue fc:ctiduinrentionem:dum tfi inteIIigamus CJ7 fit refpectus rea1is ex natura rei, no aut ronahs ere intellectus nofrri confideratione,de hoc non cfr mihicur2Zad propofirum,exeocp refprClusreales funt res ~continenturfubente vcro reali,non tn alia reaHrare fecundum rem S fit res fundame ti, nec tn alktate fecundum ratioI1tm nofrræ c5fidc:rationis tm:quia tunc no dIem ;l!ictates f('il . les,fcd alierate fccundnmiccnrione.EC' qa in propofiro ficf1tpotctia, Diccdl1 q,vc •• N naturæd!fol n.iefl,fed non vt ~ aliudr~~bfoIl~t~:fedrerpedu folum~vt ~id,Gfft.~e~fido fic.Ea q I~fitc~e i fi~ri O ffrreab aus in fubiecto pfupponunt allqa accldes~vt m~tus ~eatba~10111S mgredll1e~ergo motus m fpmtl1ahb9 arentia. qual~s eftintell,igere &yelle pfuppon11: aCCI~cns111U~I~cto,qCln~ ea njfi po~entia:;rgo &c. IA:tid i modIcum cOgIr.Qtem mo~us fiueco~po~alts ~ue fpuah~ Ulpp011lraccIdens 10 fublccto,hoc no c5 tingitnifi quia ea a contrario vel a pr1Uatluo 111 dptrar1Um:& fie tang acddens fupponit in fub~ c lecto non fempipfam potentiam qua dicitur aClus,fed ipfum conrrarium vel priuati uu actus aut accidentis qc1 per aClum acquirif.queadmodum dealbario præfupponit nigredincm vtcontrariti albedini~ pr~duce~dæ.Et fimi!iter dealbationis mOfu,s pfu~ponit quietem,fibi comrari<1m præce dentem Il1mgredme.Et ficacc~dc:n~q~ pra:fuppO?lt m,fublect? motus qUI eft veUevel inrelligere r non ~ft pote~ti~qu:l v~lt ?ut1l1telhglt:fe~ prll1..3tl,?hUIUSv~ll1I~us,vt n6veUc,vel ll~inteI1igere errlo fic.amma de fe !I~l~tat'l elt,ergo f~lpfa no pOI:~crCrmmarl ~~ dluerfa: e~gol? alIa a fe,nec ~ P dluerfos refpectas,qula dh non funt ratlonesagendl:ergo &c.DJcedum 'p amina determinat ad diuerfos aCtus vel fccudum genus, vel recundum fpedem, vel fecundum numerum.Genere enim aut fpede d.itferunt intdligere, velle7fentire.Specie aut ditfcrut videre & audire. Numero Vero dif ferunt intc1ligere,velIe &f.,hoc veJiII,ud.Ci~o e~go tpdeterminatione prima & fecunda determi- natur a.folo producente amma~,q~I dre~1t1æeIl1Sfccun~um id qClea !nd~dit q, potes dt ad illos actus dJtferentesgenere vel fpecle,l1cet no cum eff'ettu mli per detcrnl1nattonem aborg:mis quo ad potentias org<1nicas,& alio modo quo ad potentias non organicas,quam affignauimus in dicta quæO:ione d~potentiis animæ. Tertia autem dererminatione determinatur ab obieClis.Forma1iter aiit præter iftas deterrninationes determinatur per refFeCtus importatos in noibus potentiarum. Subftanria em ctfi cum refpectu cadat in fignificatione potetiæ:furmaIiter rfi fignificat refpectum & ab ipfo imponitur.ql1iquidcm refpectusad actum detcrminat,Iicet elicitiuum actus non fitmfi fubftantia:vuamen fubratione (efpectus exiftcns,fecundum cp in qucraionibus aliis iO:adadusex ~fui.mus.~ar~o fic~Diuerfi refpe~us rt~alesfllpponut diu~rr.1 fund,amenta ~calia €i non piit ee Q 111 ,mOla:JlfiaCCI~entla:erg,? &c.Dlccndum cp faIfum eft,qUla fupcr Idem redlUerfi refpcctus rea a les 111 rdll1e ad dluerfa bene fundantur, vt Cuper e;Jndem albedinem refpedu alterius albedinis 'fi~ o miIitudo,& diffimiIitudo refpedunigredinis:& tfi fimiIitudo & diffimilicudoimporrant diuerfos refpidus reales,quorum realitas edifit: afundamenro,diuerfilas tucft ex ordine ad diucrfa,vtex pofitG cft in qUa:aionib9 ordinariis.quem tamen crdinem n6 hfit ex illis diucrfis fedex ipfo .pdu~ cent~ f~ftanriam &: o~dinate ipfam.CaufaIirer e~ ~nppofito actus potius detcrminal1~ur per po te,nnas ~ cconuCrrO.DlCOquantum dt ex parte rel,bcet quantum eA:ex parre notitiæ porcnri~ dili ~ DER {j alllguunrur per actus,& actus per obiecta ~nl plium. ~illtO fic.Membra leonis non differunt a R ~'\ ~ _ '4'/~ I.~ .~~ ~ /.!:;:; , r t.":'" ~~ " t!J; $auodlibct. XI. fo.CCCCLV. membris œrui,nifi quia aia differt ab anim3,vr dicit Com,mmraror fu~ primu ~e anima % iri hoit cr~ in quo differt ynu membrG ab aIio,oportet '1',fit p~opter diuerfirarc a natura anim~jpfitJ,s,Cj 110 p6teffe exparte efTenti'ianim~:q dt eadc numero in totohoie & in qualibet eius parte;C'rgo ex parte potentiarG ei9:C'rgo&c.Et efi dicedG (eilm iamdida'1' verum en' Cedm modii ili determina rum diucrfitatis porentiarG:cuius prima & principalis caufa non elt nifi produe€s aiam.propter quod diuerfitas potentiartianim~ & diftindionis eam pon fupponit diftidione organol}: t:m§ po rcnrla fit cofequens.copofit6 ex anima & corpore orgaliico,in quo fit vt in fubiedo aut fundam eD to,fedm:!gis ceouerfo,1ieet aliqua feomorgana firporentiarG organicarG detcrminatio,vt.f.po{;i fit cum effe~t1 in adus diuerfos,vrin qua:fiione pdida efi expofitti.N6 di ex lloc:ois potcria ani ma: poniE organica~PoteflemaJieuius potenti~ non org,mic~,vtintdleCliu~,&mediante inreIl('du "olitiu~,dctcrminatio,vt.r.po1firin adG ruGcli effedu,quoquo modo fieri I?organli:fcilicet inqua rum intelledus vtif organo phantafi~ 'quo ad futi actLlintelligendi:fed hoc llon qucadmodG {fllfi dua vtic organo:td fufi actfi.llIa (m non (xercetad:u niti inorgano informato fpecie fcnQbiIis.ln;; tel1rttiua aGt quo ad intdJectti pleno VtlCorgano vt in quo fufi obied:fi fibi manifefiatur p. ilJuam tionc intellectus agcntis,actione tn cius exiftere feparataab(q3 organo & ;tbf9; oi fpede a phatafma~ S te recepta in II1tdleau fiue iri dfentia animæ. Qu frgo primo arguebat ad qrHol1cprincipalii:cp A~ arg. pri~ fi voluntasmceret fe in attu,drct virtute tale & ita nobilius &c.Dicedutil fcviCusconucrfusad alia vifibiIia no informatl1r fpede: bus colorum ilIorum:fed appar~nt ei omia colorata colore cuiLls fpede ('rat cxcdfi ue informatL1s. quæ quidcimprdfio maxime apparetocu{is c1aufis.Ira etiam q, fi hl1iufmodi imprdTio fortis fit nlUlrum,corrupitur organi harll1oni:1omnino:& manet impreffioilla fcnfibiliter no ql1afifpedcs lucis aut coloris:fcd qua fi verus color: & nu \Iius fpecieiorganu de ca:tcro efrrcceprluG,Si vcro hu iufmodi ImprdTio no fir ira fortisvt ccrrumpar barmoni:i:licel'dcbiJirct:continuc cuanefcit &: re., uertirur vigor rcmpcramenri:diccnrc A uguft.xi.de Trin.cap.fecl1ndo,PIa:l'UI'iql cu diurikattm,. derimus ']uæcunCJ.~uminaria:& deinde ocuIosclauferim9:quafi Vf.rf.,ntur in c6fpcttl,I quid.) luci l di colores vade fefecommur.lrcs & minus minufql fulgcces,& quodiimodo gradarim deficicdo va riari donec omnino dcfilhlt.quas inrelligendum dt reliquias iIliu~ dff form~qllæ facta erat ill'fcn f? ~um corpus lucidum videret. ET cfl:.aduert;n~ti CJl c]u~~oforri?s cfrjmpref!a,~at~ tardius de k flclt:& cppro quanto manet pofl:corpons exteriOris abfentta,pro raro erat fpecIes IlIaImpretT.1ex ceffiua & l'tfiua:& no recepta fubratione fpecici t:itum:fed quod5modo vcr~ rei: Vl' 110 tantu fub ratione fpecid lucis autcoloris:fcd fl1brarioncluds quodamodo aut coloris:qua vt d1'dictum no folum ces veca exrra:fcd fpedes eius in virtute fua potcl1:imprimere fhfccptibili corpori:quale dt illud organum. & hoc quodammodo:queadmodu lux in Ilube formaIitcrirnpreffa ex pluriG radio,. ru cocurfu multiplicat fe fub fpede coloris n6lnds:vt patet icolorib9 iridis.Er mc color exitlcs i ex.terioriparte organi fie dcbilirati ,non autem corrupri,viderur a vi vifiua in organo quo ad par tem eius inrcriorem: &. hoc ad abfemiam primi fenfibilis: ve licet fenfibilc pofitumfupra feurum nullum tlcit fcnfum: fenfibiIe ramm pofirum in fenfu dicto 1110do:aliquo modo facit fenfum Vl' fit idem medium fenriendi refpectll fenfibiIis exterioris: &.obiectum refpectu fcndentis inre rius.qCl inquantum huiufmodi impedit fellfum ad alia pcrcipienda extra. Et JXr huncmodum (entiunt aliqui ccntinuum tinnitum in auribus: &. multum impedit1rur ab audiendo alia. CIr ca vero virtutem fenfititNm Ipfamer virtus JXrcipit intcntionem inconuenientis circa feipf.lm: L &: hoc dupliciter: V no modo JXc aliqua fuiipfius l~fiuam l~fiol1em.Alio modo!Xr inconuenkntis orfendcntis FCrceptionem.Primo modo deficit deleclarlCl&. fcquitur dolor ex lacore in operari6c diurl)J. Vii quærit Pnus.x.Ethicorii.Quare c6tinue nuIlus ddedaf!&. rfidet fubdens.VeI labo rar:narura em b1.iana012:1o pot codnue 0l2arionofitigif delectatio. vbi C6mctaror qrir .None di n ex labore nooFCrari vtimur no deleCtarnur!&. rf.dct.Exfenfib9 no deIectamur:feciioo reucrfione natura: dcle~amur.Qsia igitur io operibus delectationes fiunt:qu~cun~ femper & continuco~ iluodlibct.XI. fo.CCCCLXII. rari po1funr, condntie deleCtantur vtfntelleduaIesnaturæ:qQorum autem operatio J~bore ioter~ rcinditur 1horum & deIedatio deficit.sed quia virtutes non l~duntur nifi quia funt in organo qCl I~ditur per fe:ideo virtus n011Jc;ditur niti p~r accidens. Etfic dolor iRe kquiturex J~fioneorgani per 1e:ex I~fione ipfius virtutis non nifi per acddens.5: !ie ifte modus caufandi dolorc:nl debet p:t lC: t:educi ad modum pra:didum caufandi dolotenufcilieet exI~fione organi. Secundo modo fequi tur dofor quia non dtproportio adiui ad pamuum.5: hoc dupliciter: vel partim exparre vnius partim ex parte aJterius:vel ex parte vnlus omnino.De primo dicit Philofophus decimo Etbicorti pof1'fuperius tada fecundum aliam traOadone: poft§ enim dixit quouf~ dur~uerjnt fenfibile ~ intelligibile:continuo fequitur.Er propter illud 110neftpoff1biIe vt delectetur homo delectatione: continua:eo.9' res humana: no po!funr agere actionem-continuam propter mutabiIitatel11fimiU- M tudinis qu~ elt inter agens 5: patiens.5ecundG patet ex hoc:cp exiftente optima organi difpofitioe propter obiecti indifpofitionem fcquitur dolor.& llOCqueadmodli eda bruta animalia deleCtatu~ ex fonoru 5: cantuum me1odia:5: rriftantur ex eOrUnldi[cordia:quia c6eordiamelodi~ eoncordat tt:mperamcro virtutis &: fui organi naturaliter.&; difcordia difcordat.Et quato magis ex natura flXdci vel indiuidui umperarum dt organum er: virtus fenfiriua ei naturaliter conremperata:r4 •• to magis illam deledat me10dia 5: c6ntriaat difcordia. Ita 'l' aliqUi homines,qul fcilicet fUllt il) optima dirpofirio~e remperamenti circa.organum audiens,maxime delectetur in mdodiis:qui ve ro non:neq~ illis dcledantur:fedforre poti9s offendunrur & triftantur.& fic in aliis fenfibus qui.- N dam odoribus 5:taporlbusaromaticis ~eIectaturquidam rrmantur. CIrca operationem autem virtutis fenfitiuæ ipfa virtus percipit intt:ntionem inconuenientis per ipfius operationis d~fuclio nem:quia enim operatio cuiufcunqJ virtutis nata (ft per fe deledare: cpipfa non delectat hoc fOlii lum contingit propter ~rceprionemalicuius imferfedionis circa ipfam: quæ fcihcet non ferat fe~a operatio dicitur a virrute.quæ imperfedio non contingit ex fe:fed folummodo ex orgall( d~ ftdu. Vires enim non fenefcunt in fe nee deficiGt:fed ex organo. Omnis ergo dolor talis procedic a}Xrceptione illius imlXrfectionis:ficur (catrario ex pceprio~e IXrf~diollis eius n;tfcitur delecta O tio •. ADqua;fHonem ergo refpondendCi quo ad vires fcnfitiuas cpomnis dolor in anim"li tanij c:xradice prima &;ex caufa propter qua fic, no requitur ex aliqua apprehenfione; red ex fola orga;ll RflpO.acl.fj. ni l~fione,vd virtutis offenfione,vel operationis defectione tang ex inconueniemis coniunctione. Sicut ecorrario:delectatio vt ex radice prima,non requit ex aliqua apphcnfione;fcd ex (ola orgalii confortatione,veI virtutis pacatione,wl OlXrisRfectione.Et v~generaliter caufas 1101'umalfignc .•• mus:quo ad omnes paffiones fenfibiles,vt ex radice prima fequunfex interionc c6ucnicutis IX dif conuenkntis imminentis quo ad paffiones qua: refpiciunr malum futurum vel bonum fl1tu~ rum. quales funt timor 5: fpes : vel infiands 5: hoc quo ad palfIones 9uæ refpiciunt nmlum præfcns,vt funt dolor 5: triftitia.Tan§ autem ex radice proxima dolor fenfitiuus & cæter~ pafil ones ex apprehenfione , ficu&'ex caufa fine qua non: expercc:prione Vtex caura propter quam fiet red fer accidens:e.dnteti6C' autem perceptacircaft"IlfibiIe vt ex caufa}X[ fe proprerquafic.ipfum enim fenfibile puta Jupus aut muJier apprehenfa fenfu aut imaginatione aut 'inreJIectunon funt &Xrfef.ldiua paffionum:quia fola imaginatioe vel iteIIeCi:ufpcculariuo aut fcnCuparticuIari appre henduntur:quænihiJ dicunt de aduallbono aut malo: negJ de fugiendoveIimitabili: etiam cum ilpprchendunt timendum aut Jæt3ndum:non iubent timere aut lætari: & funt fieut intelligcrc & imaginari in nobis cu volumus.In nobis enim eft facere hocpr~ oculis:ficut contingit politis il) recordatiuis.SecCidum phantafiam enim 5: intelleCtum huiufmodi:nos habemus fieut fi e!femus confidcrantcs in pietuta difficilia &contriftantia:ip~ autem intentiones circa fenfibilia 5: intelligi bilia qua:' confifiunr in ordine & relarioue rerum contriftantium 5: l~rallrium ad animata fenfibi lia:puta lupus aut mulier:vt inimicum &: amicum natur~,RcePtr: æftimatione vel opinione vt bo num vel malum actuale:quæ iubent auttimcre aut l~tari:& dicunt de fugicndo & imirabib cum p::rdpiul1r timedum aut I~randum: &: llon fUllt h~c in nobis cum volumus:5: cum exillimamus aut opinamur aliquid difficile aut rrifiabile,fiatim compatimur.fecundum 'l'hæc omnia habent ex tertio de Anima.Et fieut efi cum intentiones huiurmodi fercipiuntur virtute alia: fie dt cum p perdpiuntureadem. DE dolore autem quomodo contingit in viribus intelIectiuis : fciendwn recundum cpdictum dt fupra de dolort: ex apprehenfione fenfitiua: 'l' vt exradice prima COJ1ll cingit ex difpofitione fiue inuntione difconueniente corruptiua:quia ilIanon habet locum ex par re intelIettus:eo cpnon ('ft virtutis corruptibilis nec in fenec in organo: quia nullum baber:fed fglUll1modoCl d.ifpofitionc offellfiua & dircoQucnicntc.&h~non ei cius apprehenfiontfpecutad f)eorici a (§andauo \U niA vt ex caufa fine qua n5:fcd ex p'ceptionc:& hoc vel ga illa {nretio dt difcoueniens virt~ti vc:1ga cftdifcoueniens op'ationi.sedh~c p-c(ptiofit~o I~ifie:tde vir~ute Ccribus &: lIOrum concrariis:Tamen non dt vnicum membrqm fine organicumcomune ap~titus ad omnes paffia nes & motus in fe complendos:fed aliud & aliud fecundum'l' funt aliæ & aliæ palliones & mot9: & fimilirer a1iæ & ali~altc:~acionesdifponentc:s fecundum calidum & frigidum & cæteras conre~ quenter diuerfimode præparanres ad diuerfas palfiones &: diuerfos motus. fecundum €phoc di~ dtur tertio de'Anima de motu recundum paffiones:& etl idem inrelligendum fecundum alia. Di cit ergo fic.Intellectus mulcoriesinre1ligit timidum aliquid aut l~tum:non iubet autem timere.red cor mouetur.Si vcro lfttum,altera quædam pars dlwbi dicit alia rranfiatio. Multoticns cogirat in tellectus in aliquo timorofo : fed non propter hoc erit rimor aut deIed'iltio • Cor autem mouet UI: motu timoris: & cum cogitat: in aliquo de1ectabiIi, membrum aliud a cord~ mouetur motu dcIectacionis.Ecce fi plane ponit delectacionem in organo aliquo appetitus per hoc indicans €p fit B in,vi apJ=l':ritiua. Tertio hic cfr aduertendum 'l' palfiones mutuo concurrunt,&: fecundum fuos motus fcCe excitant vel impediut.Timor enim cfi maior elt per fugam impedit deleCtatione guo ad profequutlonem delectabilis & econuerfo.Dolor autem ex inconuenienti iIlare frequenter excitat C iram & motum ad profcquutloncm vindictæ. Quarroautem eftaduertendumcp licet paffiones inrelI~Ctualcsnon caufemur per difpofiriones alrerationis fecunda caJidG& frigidG:~a appeticus in telIcc1ualis non dt virrus organica:tfi. cauf.1nfper aliquid refpondens illi. In aliis autemFomnibJJs conucniunt.Sicur primum mouens in appericu fcnfitiuo dt conueniens vel difconueniens appre~ henliolle fenrus perceptum: fic & moriuum primum in appetlm inrdlectiuo efr conl1cniens vel difcolluClliens apprehenfione intellectus perceprum.lra 'p quemadmodum ex parte fenfus, quanra CUl](1fit alicuius ~rceprio fiue fit nociufi fiuenon:fi tamen no perdpiarurfub ratione nodu! vel 1 pro6cui,lloll fcquir ur patTio:tut motus in appetitu:qu5runcun9J enim ouis videret lupum Venic~ (cm Il non a:llim.1n':telIm nociuum,nung timeret acfugeret.& fiyideat canem cullodcm mlium: fi tamen CUIl1 x/Hmet lupum, timet & fugir: fimilirer quanruncull2J fir I~dens vel offendens, filIe ddcaans ;tpprehenfum pra:fenciZlliter:fitamen non percipiatur dfe tale nl!nfi mouet •SinliH~ ter COi lrillgi t ex parte intelleetus.Qz au tem no ~rcipiacur tale apprehenfum,comingit pl'Optcr aU qw.'d il1lp~dimcurum ex parte fenf~s & intelledus.fecundum 'l' dicit AUIc(nna nono Meraphy. PerfectiO & res cOllueniens præparara virtuti apprehendeml fi fuerir impedic:nsanimam abhorret cam &: eligit potius eius contrarium. Sicur infirmus aliquis abominatur faperes dulces. 'luia non di abomi(1;1tio,fedpriuario delectarionis:ficur cum formidolofus inuenerit victoriam non perci::: D pit C;t111 dclct'hirur in ea,quoufg; remoueatur impediens & tunc redibit ad fuam natur~m. De nec dclcd.uiollc aurem circa fpiritualia fimiliter loquitur ibidcm,dicens.Q uia nos in hoc fæculo & no Rro corpore demerfi fumus in multa turpia: ideo non fentimus illam deIectationcm cum apud nos fuerit ;tIiguid de caufiselus,nifi prius depofuerimus a ceruicibusnoftris iugum voluptatis & ira: &: furores carum.Sicut aurem pon apprehenfioncm & perccptionem ex fenru non requirur par fio,aut motus appetitus fenfibilis nifi præcedat in organo alteratio recundum calidum & frigidu: ficpiJlt apprehcnlionem & perceptionem inrellectus non fequiturpaffio autmorus appetitus iU1 rcllec1ualis:nifi pra:cedat in intellectu medium fl'lIogifHcum coniungens perceptum ad morum confequendul11 : vt præmHram minorem conclufioni. Cum enim fcnfus apprehenfione & p:rc(~ ptione fua quafi dicar €p imminet nociuum, fiatim naturalirer fequirur alrerario dicta: & ad •. 4 1 Iam motus aplXtitus fenfibilis.Q ua: alteratio fi non intercederer,morus ille non fcqueretur. Cum vero imdledus iua apprehenfione & perception~ dicir 'p imminet nociuum, nihil fiatim natur~ liter f~quicur vt impre1fioaliqua ad quod neceffario fequirur morus appetitus intdlcctu:tlis~ fed ti necdfe d1 eum frqui opoeret adi ungi E inrdleCliusapprehenfioncm, maiorem propofitioncm qua: virtute continet conclutionem,fcilicer ll' imminente noduo fugiendum efr,qua adiuntta p~n~s in teIlectus alTerriouem necelfario fequirur paBio timoris & motus appetitus in appetendo longius abel1e:& firr motus fugæ nifi fir aliud qct obfiftar.Et fcClmhoc piis in de motib9 aialiGpoftij deter minauit '1' aialia fiue r6nalia fiue irrationalia D10uif Ccdm ap~titu fenfibili alteratione facta rcdm Nn.ii. ~cnrtci a ~andQuo calidum & frigidum circa organum appetitus dic~ns.~oue~~r, & .pcedit ani01al.appeti~u a1!t e~ aiol1e,alrerato aliquo fea1dli fcnfum,.1ut phantafia.ftan fubluglt de mom,fccudu appctltu ronale fdCtanOlIaltcratione,fed augmentatione,fub~es.Pro~~tio au~ int(lIcau~ qnc;p~~e~af qfi~ nOI~ o oper.lf:& mouet qfic;p,qfi'1'aGt no mouet. V (dec finnltter accidere & de lmmoblbbus fyllogl=ann bus.cu.n.duas.ppofitiones intellcxerit,coclufionem intellexit & copofuit.Hic aGt ex duab9.ppofi::::: tionib9 c6clufiofit o~atio, vtpura cu itcllexerit ~a oini homini ambuladu:i~fe aut h~:ambu,Iat Ra dm.Si aut.q, Jlulli nue abuladli homini:ipfe aut ho:l1atim ~efcit:& hoc facltfi,no ah~d 'phlbcat.~ militer fucicdll mihi bonu,domus aut bonu:fudt domu flatim:& codufio o~at1o dl'.Ego aut defce des ad ,ppofitu addo fk.Jmmincte nociuo,fugicdu eft:nGc alit iminet nOcluG:crgo nGc fugi~d~ e~ & fugit:eft'1'codufio fuga.Sirr iminetc couenieti imitadu eft:nGciminet.ergo &e.Ve1,hoc Immcs E tit couenies ergo &C.111ac aut argumetatione maior .ppofitio debet poni [ub intcrrogatioe & da h ca c(rrificari intelleetus ~ inuel1igationc,qfi no naturali: in eo habet cc ei9 notitia ~ minore cogni" ta ~ceptioe intellect9 (tati fe~f mot9.ficut 1?pccptione Cenfushabet ftatim in organo appcrtt9 ce ai teratlo fecGdu calidu & frigidu •.ppter qct in aplXtltu [enficiuo ta in brutisg in hoibus ~ no vtunf tone ex p~rce maioris .ppofitiois ftatim fcqf ap(Xtltlo & oRatio nififit ipedics, no fie in intdIectiuo apud hOlesg no oparJi nili rone apparere in 'ppofitione~maiorc:ga qfi9J oportet prius ad notitiam maioris ,ppofiri6is rodnari: fed circa minore ,ppoficiont:no infi{hit:ga qu manifdla no «3fiderant ea:& fic iili no .pptcr minore red .ppecr maiore ,ppofitionc,no velociter operantur.Alii autem qUI 110ncurant de maiore cui oportet ratiocin:1I1do infjfl:cre : fed falti minori quam oflendunt fenfus & inedleaus:vclociter operantur. vnde dicit Philofophus ibidem. Interrogantes fic altcram pro pofiriollc.f.maiorc,eam qUf;eft manifcfta.f.minorc:ncc;p inrellectus confiftcns confidcrat puta fi am bulare bomihomini:quæ.f.dcbet haberi ex interrogarionc,

i f plidter fignificadIXr npme abf'll olni alia additione.In fectovcro mebro ftet p:r alicuius addido ne qct e extra natura rei vr ~ nome fignificaf fimp1iciter. Et fie hoc nome ens qct imponit ab adu t1fendl fimpIiciter,diuidirur In ens qcl ho eft nifi elTepurii:quia nihil pr«;eere11e:&I?hoc eft in fi~ n~ 1implici~atis:cuiurmodi efr deus qui eft exrra omne gen9 pr~dicameti qcl efi-genus logicli vt ia dlcctur:&,1I1 ens cui' conuenit elfe qa in fuo fignificaro includit aliquid pr~ter ratione rlTe.Et per h,occadIt In c6pofiti~ne ~ ~dicit :t fimplicirate primi enris:cuiurmodi cfr creaturæ dfcnria: q p:r lluet ad genus pra::dlcamcC1 n6 tm nominae dfe:fed eriti aligd cui cOllcnit eITe.ita'1' res cuiuili (1<1 stluodlibct.XI. fo.CCCCLXVI. bet prædicamend erUi in generaIilfimo confiderara copofitum quid tJominat tx te latitfih10 & aJi~ O quo cui illud conuenit,vti alias declarauimus.Et fecW1duhuc modG por exponi illud dittum Boe,; rii de Hcbdo.DiuerfulU elt ((fe &:id qSlefr.'l' quidem id qct efrnon- cfr ipfum effe vr dicit ibidem red accepta effendi forma dt .Sed hoc non aliud re;fed intenone foJa:fi enim fola rone ditff.rrcnt nul Iam facerent copofidonem.& cfr vtrGqJ (?ticipatio & J2tilllitasqu~dii in ferefpectu dfe Dei &: tefpe au eius qet clt idqet efr Deus:in quo e(fe &id qCleft fiue qet dt aligd fiueaHquitas eius:diffcrur fa la ronc. V nG tu illorum, vr ipfum e!fc,efl quafi quiddam participatum ab co qd elt aliquid in .ipfoa non aute econuerfo.dicente Boetio.Qcl dt participat aliquo.red ipfum cffenullo modo aHquo par ridpat.Et fic menf ura dicitur hic propriiffime:S}3natura continet pura dIe,& fecundG veritate fim pliciratis: &: effenria creata dicit menfurata:quia continet effe & aliS}tatcvt parridpatii per quiida imitatione ad dfc &: aliquitate Dei & J2qu:idii copofitione. &:ficvYrnatura inq debet dfe ro vni~ geneirads inter mefura &:menfuratG:in ipra menfura en fubquada fimpHdtate & claritate &:puri rate fpirituali:in ipfo me[urato fub quada groffitie,obfcuritate,& impuritatis admixtione.Propter qd reij:\:ctu Dei qlibet creaturæ eITentia,materiale quid dicitur;propter qet eda Deus no l'prie di;:: dE ens red e(fc:crcaturt; vero eentia econuerfo no .pprie dicif dfe:fed ens,qd includit ene. & 'lcl dt Vl' coe :1Julogum ad deum & elfentia creaturt; non proprie dicitur ipful11ens:fed ipfiml dfc:vt cc fit ipfum lati(ftmucoircr analogl1 ad effe dd,hoc efr qet efr ipfe Deus q non cfr nifi dfcl et ad ee cre 3turr:,hoc cfr non 'ld peife cfr ipf.l effentia creaturtt:~a ipfa elt ali~d pter eITc:qgdel11'aliquiras non cadit ,pprie in alrero I11cbrocti diuiditur elfe:fed in quod (ITede[ccndens per identitarem rcali in Rromltur &: obfcuraf Vt fir qUf;diiparticipatio &: participatti effe.Sicut aGr Deus minus proprie loquendo dicitur cns vel fubllanria, Vl' eus & fubfiantia fiut anaJoga quæd5 ad ens fiue fubfrand5, ii elt d(·9:& ad ens filie fubfhid5,ll efr cr~atur;l:cofilr in tali gfie entis & fubfr5tic.;,mcfura dI ens filil ue ulbthiria q dt de9:me[urani vero cns fiue fubfi:ida g elt ecnria creaturæ.Sicut aut fecfidli iii di~ eHi lllodli cOefimpJiciter elt vml genus in quo mcfura elt primli effe'Iet d} deus:&: mCfuratl1 ipGi ('!fmtra crearurt;:&: hoc J? fe: etR hoc ipfa dfc.::nria(rcatun; codnem in fe effe Vl' aliquid fui;fic ens qet proprie dicitur ens in creaturis dt vnum gcnus:in quo c6fimili modo iam dicto ens en prima p qa dt mcnfura ali<",um.Hoc enim ('ns diuidicur in em qa non elt nifi el1s:& in ens Ga efi alicuius, vr fi(ut deus dt dIc in fua puri rate non per alicuius appofirionc 'la f.tdr compofttionc cum ipfo; , & idco priml1 en~ inter cmllia ctfdk fubftantia efr ens in entitatis tatis puritare 110np:r alicuius addiriollcm:& ideo primu efJS inter enda in(ju:'itum proprie emia dicuntur: ficut deus dI prinlu fne imcr ali.ic/fe.Er fieut eHe(Ia cOlluenit etfcnrit; crcarun;,cfr dfe p'ricipationc quada,qt1(? quclda comp,1firionc h;'lbct cc in dlenria crcarur't inqu5tu elt cOelltia fimpJicircr:fic accidens dt ens ~ qui da pJrti(ip:lriollc,qa p.qua da VJrCriOfC6pofiriol1c hablrdre in drcnda-acddCtis: inquatti accidc~ c (,(l-.fCClidli hoc.n.ruDll:iri~ dfe reij.,rdu accidctis:elt c(fe fimpliciter.& p.confimile attriburiolli.,qu •• fe habet OJilC aliud e{fead elfe dci,fe habet ome aliud ms inquiicum clt ens ad ens qa dt fubfr5tinrrarii ine effectus. Sed inteIligedu cpoperatur ad corruptione Il=r acddes;& hoc duplicirer. f V 110 mo Qa ex materia iJli9 alict generatfcctm 'l' nata funt gfiari.AHo mo Qa 12 hoc '1' lunoi ftdla:s J13cnrici Q Q9andauo cum huiurmodi fignis a~ductitur,ab~,ucGtur coqtr~ri~ qu~ erant caufa ge,nc~ationis:& IXf a~du aionern fubtrahjf earG Virtus & debl~ltantur:& cum IXr~fectam,eIo~gat!one l?fecte~ubtrahJrur ~r defeaum eius corrGpuntur •.Et qUIa æ9uale dt ter,nP?s adductlo,nt~ t~lts gencrantls vfi]uequo fit in ~fedione virtutis qua l?ficltgenerato & a~d~ctlon.ls qua deficlt:ld~Irco ,fc! nii verborG bonu ea 5: alio modo fimilitc:r:imrno aliis modis pluribus.dicetc Greg. NonuJln tri~ plicirer indagamus:n:i primo fundamcra hiftori~ ponirnus:ddndc Q1ignificationc typica in arce fidei fabricam metis erigimus:adexrremli r;?moralicaris graeia quafi fUp'ductoædifici6 colore ve.4 nimus.talis expofitio in theologicisacceptatur.Sermone vero figu~atiuticxponere fedm planum verbor6fempmalG eft.diceceGrcg.Aliquadoap:rta verba inteIIigi iuxta Hterancquc6t?quia fUR fide tenus accepta nequag inftruclione Jcogctibus:fed errore gignGt.Ecce em dicit lob.ix.Sub quo curua ntur qui portant orbem.&: de tato viro quis nefciat cpnequa§ vanas portarii fabulas (cqua tur ve mudi molem fubuehi gigantti fudore fufpicctŒr fie hmoi frrmane exponere fc(tm plaou verboni non cfr boml,ira cpa1iquado fit bonii ipm exponere contra pl:tnii verbor6. Dicete Greg. Aliqu:ido ne intdligi iuxta !itera debeanr:ipa fe verba lirer,; impugoar. ait n5q; lob.lii.Percat dies in qua natus fum:occup:t eu caligo &inuoluatur amaritudihe. quia nimirG natiuiratis dil'sipfo impulfu teporis euolucus flare non po[erar.~ojgit pado ipm iou01ui c.aIigine optlld &: rn fi in k feni natura fubfiftcrer fentire amaritudine nequag poffer.Conftat ergo Ip nul10 modo de die ren fibiti dicif qui pcuri amaritudine oprarur:fed nimini verba litcrtt dUm collata fibi conueniu nC$2 queut aliud in fe aliquid qClqratur oftedant: ac fi dic:it,dG noftra nos conf picitis fUl2ficiedcftrui hoc in Dobis qrire qet ordinat1i fibiq; cogruc.s apud nos valeat itcri~ inucniri. Ex quo paret cp hmt tres modiexpofirionis fermonis:duo.pprii, & vnus figuraril1i. ~orl1m prirn9 e que malum dt ~xponere alio modo,& maxime cOlltrarf0 ~ fcClmplana verborum.de natura d9 debet dfe omnis fermo pofitus in priuilegiis:quia debc:rcxponi fcam planu verbor6:&: non alio modo maxime con uario penes aHque aliom duoru modorum.Expofirio em penes fe(tm mod6 non comp:rirei:quia IlO debet codnere myfb:rili.Expofitio vcro penes tertium modG ei no coretir:quia n6 debee conti . Il(re fermone figuratiuG. & fic( vt dictu eft)oportct fem~ verbis priuiIegii infiftere~& fcitm fenr- fum que verba predunr ipm exponere. dico gramatice loqucdo.queadmodu diis papa Nicolans vult regulam tratrG Minoru exponi,qu~ in ~lOC habet vim priuiIegii :pr~ter hoc cp fi dictio ambi:::! gua vel claufula dubia in priuilegio pana f 5: fc ergo qu~s ?aptl:atu1' nllmRer~o:folus tam~n Chn(tus cfi qUI ba:= pri:::at potdbte.& fic fieut folus deus,trll1ltas C~ p~te1',auctor~tate:fic Ch,nfi:9 potefl:atc,&:cn,mcs alii minifterio fimp1ici.Incer,quos l~l~tOres,&: P~'lI1clpaltore~ e~tan: paterl1lt~tc fut?t &: fic ~c~[JoIo co patres prælati eccIdi~ 'l~l ~x offIcIOordmano ha~cnt n~m,lftcrt~m præ?lc:tndl ~ ad,~lJ1Jlnran:= di f.1cramenta regel1cratl0n!s:tntcr,quo~ papa ~(t prI111us:EpI[COpl fec~1lldl:Curatl ter~lI.& on.mes alii fub ipfisful1t in p~termtatc e~l~m 111 baptl=~U1d~ COl,1t1crrendo ~delcs • In qt1,lb~s~;11~b~s ~ m quodam modo proprIe & vere dICI polfunt parre~ tlh, qUI non habcnt,llIa f.1ccrcex l~~f1rdIClIClle ordin:uia:fed ex ddegata:vtpl1ta quando fila prr;dlcatlone conuertunt mfldcIcs ad fiClc:ftucqU~lI1 do bapti:::iitvice ordinarii:& ctiam qui hoc f.lccrct in cafu necdritads ex fola chariratc. Sed III ta:= li actu maior c(t in patcrnitatc &: principalius patcr qui hoc fildt ex com i lfionc vel dekg;ctiOlIC fu perioris ~jqui ex folo charitatis feruore • Sub omnibus autem iftis illi infimi in nomil1(,p;-!t(rni", Q taris funt qui non agunt aliquid nifi circa iam genitum exi(lctcm in gratia adoptionis:&: ideo im proprie dicGtur patres:fed proprie dicuntur adiutores vel p<;dagogiVt dictu dt.l.ntC1' ho:.; tamcI) maiores funt in paternirare improprie dicta illi qui (XrfecGdum baptifmfi,fcilicct !XI'f.1cran,ctul11 I:JŒnircntir;reformant renatos ad gratiam p:r prlmu baptif01u:§ illi qui folum prædicando ('Of, il", luminant ad doCtrinam. Et adhuc inferiores omnibus inis funt illi qui ex folo fcruore ch:uiralls exiaenres in fidelicct informi infiru6t &: reprchcndul1r:l]ui nec patres nec p<;dagogi dici po!funt fed t;llltumodo fratres vt dictum cfl:.Et fecGdum hoc conccdcda (ft ratio vltima ad irtam partem Ad pri.pri. qua tenemus. Ad illud qa arguitur primo in oppofitfi:q) ille dt maior &: verius pr1tcr qui f.1dt R I'rxdiCla ex priuilcgio:§ qui ex potefiate ordin:ula (XC exemplum de Iairo: Diccdum q) illud 11011 facit ad propofitum quia myfticum cfr:&:ex myfhca thcologia argumctarlones formari non poC: funt. Sed efro cp ille qui fuit pater pucllr:, Interpretatur illuminans: &:IXr hoc flgnific3t patrem fpirirua1cm ;"lnil1læ fidelis qui illuminat fpiritualirel': arguere ex hoc cpomnis fpirirualitrr i1Iumi JlanSc(t vere patcr fpirirualis:dt arguere [ecfidum fallaciam accidcnrisconfcCJucds 'a fup.:riori ad verum cfr 'l' omnis pater fpiritualis efi:illuminans: quia debet e!fe i1Iuminatus Iu;::; infcrius.Ili.111l mille fdenriæ &: virtutum &: alios ex hoc potes iIluminarc:qui etiam ratione officii llOC(1(erc:te;:;, nem1' circa gencrandos ab ipfo quat um ad non bapti::;3toS:vclcirca gcnitos.f.iam bapdzatos. Vn de illuminare bene cfr actus patemus : fed non quo pater p:r fe &: immcdiate fit propri~ patcr,vt dictum dr.V ndc non cfr conucrtibilis cum patre: fed potefr alteri conuenire vel ex deIcgationc ip flus patris vel ex charitatis fcruore alicuius fidelis fratris: ficut etiam pater fpiritualis cfr lucidus vcllcicliS : fed non omnis lucidus vel fdens cfr p~tcr fpiritua1is. Sed etiam vlterius dIo qJ ipfe eŒ pater pl1ell~&: iIluminatus &: illuminans:&: proptcrea omnis i1Iuminas & iIIuminatus aliquo mo do pater poteft dici fpiritualis fidelis anim/t:tamen fi ad totum myneriul11 afpicianms: ipe Iairus magis repr<;fcnratiI1uminatos &: iIluminantes ex potcfl:ateordin;tria fi dclrgata : quia non folum dicitur pater puell~ Iairus: fed etiam dicitur fuiffc archifyn;tgogus:& fic principatum habens or;;: dinarium in fynagcga,ficut modo habent prælad in ccdefia : &: fic principaIitcr ;tut folum repr~::: femat ilIuminatc:s ex potcfiate ordinaria pr~lationis. Vilde fUIXrilIud.Venit archifynagogus no mine Iairus. dicit Glolfa inrerIinearis.Moyfes kgi(1ator.txr gucm potius pn;lati iIluminiites alios ordinaria potefiate inrelligu1ltur:qualem habuit 1\101'fcs:gilli qui funt iIIuminantes ex fola pote::: flare ddegara vel ex folo aCtu chariratis:quæ rcuera nullo modo potcfi dici parc:rna:fed folummo Ad c6flrma do fraterna Vl'dictum e(t. Quod autem a{fumif:'1' tales tanto verius &: magis fiue maiores de,,: S tionem. bent dici patres :quanro magis verius &:(XrfeCtiusfunt illuminati: &: fic aUos infrruendo iIlunl1;< nJlIr:iam patet ex fupra diCtis: quoniam ex actu docendi &: iIIuminandi non dicitur aliquis pater nili !Xr accidens:& in ordine ad IXrfettam generationem qua: fit virtute f:tcramcnti baptifmi : Vl qu:mdo contingit aliquem IXr pr~dicationcm conuerti ad fidem,& f.1cramcnti fidei fufccptioncm ad qu tlc1€l1dul11 maiorem potefiatem habent Illi qui faciunt illud poteftate ordinaria:quibus ma f!uodliber.XI. fo.CCCCLXXX. Cis com~cit ratione officii 'l' fint magis illuminati & magis ilJuminantes & melius:& qui eriii habet cx officio bapti:'1re quos iHumimic & ad fidem conuertunt: g aliis qui fuciuut ex fola de•• legatione: qui etiam ficut auctoritate fUi1,ordinaria fciIicet,non conuc:ltunt (rI prædicationcms red auctorit:tte & poteUate fUlXrioris /ibi c6miJfa:ica etiam fic coueefos non habent f••ramento , regenerationis perfecte gcnerare : red debent eos ad ordinarios remittere bapti:al1dos & fic per::> feae regcnerandos .•Et fi habentes auctoritate ordinaria illuminare non fint tales 'Jl funt magis illuminati ex fua prædicatione & inflruaione magis illuminare pocentc:s: hoc accidit:ficur illis accidit cp fiue tales.Vnde & multi prælati magis funt illuminati multis ex iIIis:& melius iIIumi•• l1ant ~illi.Et fic licet vniuerfa1ius contingit cp illi fint magis illuminati & melius iIluminant,ex i hoc nihil accrefcit paternirati eorum fiquam haberent :-quia non accipitur principaliter nili rc,. fpcelU actus gcnerandi in Chrifro p:r gratiam fidei fufcipiendam.cx facramento:quæ non fufd~ pit magis vel minus:fiue conucrritur quis ante fufceptione Llcramenri p:r prt;dicationc magis il lumillati & m:!gis illuminatis:fiue no. ita q, paternitate qua habet ex actu fuo i ordine ad gratia fufcipielldam ex f.1cramero qua vere generatur: tantu parer infidelis eR ille qui conuertit Ipliml per rudem & modicam prædicadonem:qu:itum ille qui p:c fubtiIitfirnam & maximam. Confi:A derando aurem parernitarem quæ magis illuminata conuenit ex ordine ad gratiam fidei daram a deo ante facramentG:quia ad ilIa magis difponit fua p1't;dicarione~ minus iIluminatus: & pct llOC conuerfus a magis ilIuminaro maiOre"l gratiam ante Llcramenrum recipit fi alrer:&; dt p.:t tectius generatus illa gratia &;p:r~ctior filius: hoc ergo modo confiderando paternirarel11:ma;;: gis iIIumin:ttus bene poreR dici quodaml11odo magis parer &;verius altero: fed nullo modo fi01 plicirer magis illo cui prædicarc competit infidelibus ordinaria pordlare. cui crinl11V I[(~riusc6~ perie generare {Xrfacramentum t]uant(icunp cxili prædicatione fua conucrrat bapti::alldum. Si autem tales prædicationes fiant circa iam generatul11:ex hoc nuIla oritur paternitas nili im.;: proprie loquendo vt dictum cfr • Sicut nec ex hae 'p pnter verus fuum inflruit filium aliquan~ do:vt dicit Apofrolus 'Id f-Jcbræos. Patres noflra: carnis hnbuimus eruditores &:n:ucrCbnl11Uf eos. Aliter enim cum aliquando corum aliquis I11ngiseifc~i1Iuminatus:§ fummus Pontifex : ~ Jimiliter prædicando melius illuminet alios nliquo modo: ergo maior (Hh illo &;verius pater1 T quod omnino {hlfum ert. Qz nititur idem probare fc:cundo {XrOauid:dicendum qJ propheta Ad aeptd non cfr ;.llillUisfimplicirer aur vere prophct:! ex aliquo actu prophetandi:fed folummodo ex pro tte Dauid~ pherica illuminatione &: profundorul11 myfleriorum {Xrreue/ationem cognitioc: etiam fi mm{j prophetnret : aut reudata fibi manifefraret. Vnde prophera: ex hoc cpfcripfcrullt figuras fub quibus cis erant myllcria rcuelara,non corum pl'ophetæ fed folummodo ex illuminatione & re;:; uebtionc qua cognollCl'llllr mylteria occulta illis tiguris J1gnara.Alirer enim Nabuchodonofor fi d(rcripfill~[ fimmium fuum quod vidit:propheta ex hoc dictus fuillct:qo non efr verum: fed Daniel ex hoc 1'010C}J illuminatione reuclatum fuit ei myUerium fiJb illo f01111110 obul11brai'" tum ,propheta dictus fuit & eC:1t.Vnde vt dicitur primi Reg6 fecundo.Qui olim dicebatur vi,:;; dens lIunc dicitur propheta. Et fie in propofito Dauid non e.t aelu prophetandi aut prædican.,; di qua.: vidit dictus cfr eximius propherarum : fed folum ex c1ariore illuminatione &:reuclario~ ne quam [1I~1:falios recepit. Seculldu~l cnim 'l' dicitur in principio GloŒll'Um pf.llrerii. Cum omnes pruphcras fpirirus (lndi rcuelarione conl1at clli: loquutos : Dauid tamcn prophetarum eximius quodam digniori &:exccllenriori modo § aIii,velut tuba fpiritus (lneti prophetauit.ln relligo.id d1-,myftt'ria qua: prophetauir:reuelanre fpiritu fancto vidit. Vnde fequitur continue~ Ahi nanq.l per quafdam rerum imagines atqJ verborum inregumenta,fcilicet {Xrf011111ia vi:a ac fioncs [Icla ac dicta propherauecunr:Dauid aure inflindu folius fpiriCllsf.lndi fine omni extrria ri adminiculo (uam edidir prophetiam.&: fie non ex actu propher5di :'1uia fub fj"guris & t;lligma tibus multa edidit & magis occulte fi alii quædam ediderunt: fed folum ex reue/adone fibl fl1~ cta dicitur eximius prophet;lrum:non aurem ex adu prophetia: inC]uanni ipfam cdidit:nifi for,; te {xc accidens,ln co videlicet cp cbl'iu9 cam edidit fi alius:licut clarius eam vidit.Quia tamel} milfus non erat ex officio ad prædicandum fiue ad propherandum ficut alii: ideo inter prophe~ tas nOI1numeratur vt dixit opponens & vere: & fie nonlXr fe quia melius prophcrauir,dicirur prophera c:dmius:led quia clarius vidit:nifi p:r accidens.quia ad dariore em vifione,confcquu:; tus cfr cbrior ac1us propherandi : ideo per acddens ex actu propherandi potius dicitur ex/mius prophetarum:§ illi 'lui erant propht:tæ & prophetabant I;~ officio. Et fim/lirer licet alii qui rue~ Pp ii -Denrici a ~andQuo lius docent, meliores c1crid vel magis Jirerati bene dicuntur, fieut Dauid nimius pro~~eta~ rum: fieut tamel'i Dauid quia non habuit tantam aUClori~atemprophetandi quantam 1111 qUI rx officio propherilTabant:norncn qu~d ex officio & auctorira,re prophetandi dabatur: ~on ~ac: batur Dauid ficut aliis: &- propterea non efr enumeratus I11ter propher:'s.: eonfimlh ratlo~ ne nec illi numerandi funt inter patres: quia paternitas non tantum. refplclt adu~l: fed po~ tdlatem agendi ipfum: red n~11quemlibet ~d .rotum illum q~i .tfr.gen~rare vt dictum dt. Ad aep1U Ad aliud de cantorc C'P alIquando etl ahquls c.1l1torex OffiCIO: ahquando ~~ actu eaJJ~ V & de cantore. fandi, &- 'p confrat q, melius frequenter cantct cantor ex actu g cantor ex OffiCIO ~are: cum maiorem poteftatcm ad iIIuminandum alios habeant priuiIcgiati § ordinariicx illumi:= natione: & edam quia dclegatus fungitur vice ddegands, &- ideo maior clt omni ~rdin~;:; rio • cxtra de officio iudicis delcgati. Sane enim &c. qua: fupra recitauimus) onmmo frI~ uolum cfr •non enim ex actu cantandi melius aut frequcntius dicitur aliquis cantor: fed po;; •.ius cantator,niri nomen æquiuocetur:q~ia q, aliquis melius cantat : hoc cfr quia magis ha:= bel' artem cantandi & organa correfpolldentia modularioni artis: & fic dicitur, cantor qua(j fecundum primam fp:ciem qualitatis. Alius autem dicitur cantor: quia haber fp:cialcm po~ tefrarcm ex officio ordinariæ aUCl:oritaris q, pomr canrare cantus incipicndo &- regulando alios in cantu: ctli eA: rre aureriam membrorum difpofitione non porclt prorumfCrc in opus a ita efficaciter ve cantor primo modo 1Et fic dicitur cantor quafi fecundum fecundam fp:ciem qualitatis: quemadmodum dicitur aliquis pugiIlator penes recundam fpedem qualitatIS pro~ prer naturalem potentiam: licet non habeat artem pugnandi. Proprer quod frequenter mc~ lius pugnat ille qui dicitur pugiIlaror penes primam fpedem qualitatis: g iJte qui penes fe;:: cunciam • Principa1ius tamen nominatur talis qui talis ell fecundum recundam fpedem • Ec fic canrans melius & alios in cantu dirigens ex fola charitate vel cx commiffionc fucta fibi,nu~ Io modo parcit dici verius canror § ille qui hoc habet tacere ex officio. immo ille qui facit i~ lud ex fola charirate, nullo modo porelt dici cantor penes fecunda m : fed foIum penes primam f~dem qualitatis : ne~ ille qui fJcic hoc ex .fola eommiffione, nifi quatenus gerit vices illius. Propter quod nun§ in nomine illo penes recundam fpedem qualitatis elt principalior illo aUI: .œqualis : fed femper inferior. Et ideo non foler nominari cantor fed fi1Cccntorvel porius vice canror : quia fucccntor folct aliquis aliquando ex officio eJfe. Et fimilitcr contingit in prOl:l . pofito de actu illuminandi per prædicationem etiam circa iam genitos: quia pra:lati habenr po~ tentiam ad hoc C.t officio penes fecundam fpedem. qualitatis: & quandogJ ex arte penes pri~ mam: Prædicantes autem ex charitate fecundum primam fEXciemfotum.quia non prædicanc ex eommiffionc fiue ordinaria potellate vt pra:dicantcs fccundunl fccundam fpedem. Er fi aIi::! quando verius & melius pofii.1I1t iciprædicatores ex arte pra:dicandi fecundum primam f~::: d dem qualitatis: llullo tamen modo illis polIune a:guiparari vel pra:ferri in nomine penes fe~ cundam fpedem qualitatis fecundum quam fiunt huiufmodi dcnominationes principalirer. V nde patrem effe,præbtum eITe, princiEXmeITe,iudicem elfe & eretera huiufmodi fune den~ minationes relationis principaliter penes fecundam fpedem qualitatis Vt ipfa ell principium actionis & paiTIonis. Vnde Phi/ofophus quinto Meraphyfica:. patrem & filium annUnlerat in~ X t~r rel~[ioncs f~ndat,as fuper actionem & p~ffionem : quarum principia fUllt naturalis poten:2 tla & Impotclltla : dIcens fic. Et quædam dicuntur fecundum tempus \TC agcns & pariens:fi::s CUt p.1ter dicitur filii pater: quemadmodum agens & patiens. vbi Ccmmenra. exponens il~ lud 9uod dixit, Scc~ndu~ tcmp~s. ~icit fic. Relatiua in gt'nerc actionis & paffionis funt relatlUa p:r potentias eXlllenres 111 quorum quædam funt qua: non funt rcIatiua nili eIs. in te~poribus de,termi~latis: fi,cut res f~nt a~i~æ & palliua:: & p,ater & filius funt de ge~ nere·1I1quo non Illuemtur aCtio & pamo, mfi III tempore determ1l1ato. vir enim ,& mulier De priuil~ non generant in qualibet a:tate fed in temporibus detcrminatis vitæ. Per iam dicta parer y giatis. falfum elfe quod confequemer affumitur Scilicet q, priuilegiati &- ex charitate oper<1ntesha~ bent maiorem potentiam ad alio!> i1Iuminandum. g ordinarii • licet enim habent m:tiorem fci~ Ad ,pbari~ enti~m ad hoc fecundum .primam .rp:~iem qua1itatis:non tamen maiorem potentiam qua:: Ile de dde •• Jrrtlnet ad fecunda~ fpeclem quahtatls fccundum quam debet fumi paternitas vt diaum 8atiS. dl. Qz tamen arguitur ad hoc pro priuiIegiatis f~cialitet probanda 'J' delegatus fungitur Z sauodltbct.XI+fo+cCC CLXXXI. vice deleg:mtis : & idc::omaior dI omni ordinario 1 Diccndum Il' triplex clt genus ddcg;atorum. Quidam enim deIegamur ad vdlitatem caufarum &: m~gotiorum in prouinciis illis ~d qu~ de" legantur:vt legati de latere papæ domini cardinales.de quibus verum clt q., tempore legationi.!! fu~ <]uiaperfecte funguntur auctoritate pap~ & vice pap~,maiores fimr fimpIiciter otdinariis in omnibus qua: incumbunrordinariis: & timiliter maiores in paternitate & principa1iorcs partes quantum eŒex potellateds commiffa.Alii vero ddegan~ur ad aliquam cerran1 cauf.1m lirigio;ll f.1mterminandam:quam cum inchoauerint,fuperiores funt ad ipf.1hltcrmin1111dart1nltli ordi:: o nario:quia de illa ordinarius non dcbct~fede cætcro inttomittcre: quia frullra illtCrcipt'fct cam poltg femcI clt ab alio affumpta I Propter qet ipfi: habet coeretioncm vt tibi in caufa: profcquu~ tione obediatur.5ed talis ante cau~ inceptionem non ~ftmaior ordinario:quill fi ordinarius pr~ ueniat eum per aetoris qucrimonia,potelt ordinarius caufam illius profcqui : nec poteR cam de legatus demallufua eripere:. Et1:vcro tertius deIegatus ad certum officium: & hoc in ordin:t~ rii fubtidium:qui aut nu1l:iomnino habet coerClione:aut fiqu5 habet,ilIa 11011abet nili in fub;: h fidiurn ordinarii.Ifle nullo modo en: maior:quia non eft nifi coadiuror ordinario datus:ficUt no el1ct maior quem ipfemet alfumeredta tamen 'p ad eundem actum excC)t1endl1m eodem tempo re ~ loco fel11p- prærogatiu:i debet habere ordinarius aliis cifdfm rcreuris: vr alia~ dixi, Et de iI~ 'Io qui fungitur vice delegantis [ccudo modo loquitur proprie ilIa Utera Sane: Iloh autem de de", A legatis tertio modo qui llulIaln habent coerctionem, Ad iIIUd:qltales non pofli.1lltdici Hdago Ad fm pri. gi:ql1i:t,vbi fides veni,t non fumus fub p~d~go,goye ?ici~u~Galar.iii. Hic dt diffid1ioris a~·um~ pdo:Dlcendum cp mplex el1ffarus populI deI pnncJpahs In ccelcfiaac fi torus porulus dCIcm~t vnl1S homo. Quorum primus dt fcruorum}Xr donum timoris qui in libertarem filiorum vo canmr,Secundl1s cfr filiorum }Xrgratiam adoptionis qui in hæreditarem dominorum confcfu3 tur.Tertius cl1dominorum IXr gloriam <]ui in h~reditarcm illfi:irufitur. Quorum Primus erat in lege Moyfi:in qua omnes erant ferui.Secundus cfr in lege eua!lgdii:in qua omnes funt liberi. B Tertius dr in vifionc dei:i/] qua omnes funt domini. Sub lege Moyfi cnlllcscrant ferui:quia lex Moyfi noa adoptabar:quia in facramcntis fuis gratiam non conftrebar:rlec iufHficabat niti in fa~ cramenro dreundfionis:fed hoc non nifi ve efat figura f.1cramCntlquo fit adoptio in nouo tclla mento.Er fie fiqui per gratiam filii erant in vereri rdlameto,(]uO ad hoc p:rrincbanr ad nouum aut hoc hab,b:mt virtute noui reltilmenri : & ideo illi in eo cp ferui,paruuli & pueri erant:& in hoc coercendi metu pœn~:Vt metu pœnæ eeti non amore iuflitiæ ab illicitis l'crrahcrcrur:& pet bonam int1ructioncm ad maiora præpararenf • Et fie lex erat eis pædagogus:fCcundum cpdicit Gabt.iiiJup.:r illud.Lex pl;dagogus nofrer erat.Glon: Nos quafi pueros ab illicitis compririlens & ad reela dirigens timore pœnarum.Sub lege autem cuangeIii omnes funt liberi & filii.I.cxem cuangcIii adoprat:qui:t in f.1cramcntfsfuis gratia coufert & iunificat:qui tamc runt fub eU:tngc lio in eo cpfunt filii expectantes h~rcditaeem:& quia nOl~habent finalem & confUlnmatam pcr~ fectiollem ad quam tcndunt,& COntlilUecrefeere & proficere pofful1t quou(cp iIIahl affcquantur non domini fed pueri fune. &: paruuli rcfpeetu morum qui funt in gloria vifionis dei:qucadmo; dum & ipfi fub eu5gclio funt liberi filii & viri perfecti rcfpeau illorum qui fub lege Moyfi funt ferui & paruuIi.& illi filb euange1io ha:redes funtproprie:ifti autc fub lege rcfpedu ifiorum no proprie hc;redesfunt fed folum vocari in hæreditatem ve diCl:umeltÆt mi quia fUnt liberi par; nuIi funt non ram coercendi metu pœnæ vt ferui:§ attrahendi amore iulliri~.Et fic euagdium !iuis non polfit habere ratione pædagogi refpectu alicuius flatus perfedioris in vita ifla,ad qua ducere habeat: cum non fie p:rfeaior lex vel edam cognitio dei exp:danda in Vita ma §p:r le~ gem cuange1icam habetur: quemadmodum expectabant exifientes fub lege Mo)'fi pcrfcctiorem in vita irla,fcilicet ipfam legem euange1icam : propter quod lex illa erat fimpIlciter pa:dagogus: non folum quia aliquo nlOdo duceret ad flarum (rrfed:iffimum vita: hUlllan~: fed quia indueel" bat a flatu imp:rfedo ad natum perfeClum,fcilicer emmgelicum in hac vira:potdl tamen euan;: gelium refpeau O:atus futuri poft hanc vitam dici aliquo modo filiis fiue liberis p~dag(lgus.f.in vifione dei: ficut lex Moyfi fuit feruis p~dagogus in fide ChrifH. In vifionc autc dei omnes funt C diii & magni{llut1us aure paruulus nCqJvt Ceruus negJ vt filius.Et correfpondctfibi Uti tres fia tus:quia ficut Itatus legis Moyfi eft figuralis & imRfedus refpeCtu flatus euagclii:fic llatus cua getH licet fit (Xrfed9 rcfped:U flatus legis Mofaicx:tame cfr ~nigmaticus & im~rfcetus rcfrcCl:u fiatus vifionis dei~quo veniente ficut get p:rfcdu efi,euacuabicur qClimp:rfedum eft:vt dicitur Pp iii ~cnrici a ®ondauo primc;Corint.xiii. Propter qd co~aran~o flatum eual1~cliiad ,flatum vi~onis,di~itur luc~.vii: Inter natos mulierum non furrexlt mal?f I?annc baptlfla,' qUI a?t~m rn~l:or e~ In r,egno cælo•.. rum maior efl illo: & hoc quia plus veritatis comprehendit ur mll1lma VI(loneg tOtius c::~ange~ lii contemplatione. Et fimi1icerpo{fet di~i co~para~do fl~tum,legis ~loyfi ad fI,at,umIegls,euan getii • Inter natos mulierum non fur~exlt n~alor ~1erenlJ~.fit Ita: q~l 31!temnUl1Imus~ft IOre;;; gno cælorum qet dt ccclefiaeU3ngehca,malor e~ dIo,:qUIaplus verItatIs fides euan$eIl,ca de~a~ r:lt minimo chrifliano bono § fecit tota lex maximo tudc;oquantum ~ftex parte legls.hcet ,emm Cublege aliqui nouerunt quæ patefacta funt fub euangeIio:quo ad hoc fecundum Auguflmum axrtinebant ad ftatu"? euan~eIii., Efi igitur a~uert~ndu~~:cp licet di~i tres flatus diftinguutur D Vt dictum eft:tameh 111 quohbet IUorum funt IIlfU1l1 edII & fuprenl1:& fic fecundum modum m Ratus legis aliqui erant indpienres:alii proficicures:alii p:rfeCli: fieut & in flatu euangelij iuxta modum e1U$.Qui aurem erant ~rfeCli erant miniflri legis & pædagogi aliorum, coerec~d.o par uulos paruitate feruili timore pœn'r quo ad ~ege~l:clucendo~ero paruulos parul~ate fihah a~? re iuftiti'r quo adeuange1iti.& fecudum hoc 111 ahquo conuemebat p~dagogJli legIs & euangehlt cum enim pt;dago~ium n~h.ilfit a1iud,9 magiflcriti vfofficium p~da~~gi:& ~nc!pie~tes & profi dentes erant tam rnlege SI In euangeho fub p~dagoglo (Xrfectorum IllIUS IfglS: 111 ahquo au~em ditferebant:quia pt;dagogium legis exercebatur metu pœnæ:'p~dagogium aute euageIii vrdlClU elI'exercetur llmor~ iullidæ: & proprcrea legis pædagogiunl euacllatum eft aduenicnte P'tdago gio cuangeIii.fecundum cpdic~r~.zr ~alat.iii.vt arg,utum eft.Mane~ tamen p'tdag~gium euang,e~ lii & ri1:mebirroro tempore mllttantls eccIefiæ:qUIa nullus p~rfectlOrfeqUltur mfi flatus glOria: in quo cdfabit omne pt;dagogiu: fed erunt omnes f\:rfecte edocti a domino.& ficut aduenicte fa cram~nro nout: legis ccŒlbat omne faeramentum veteris legis:fic aduenienrc vifione dei cdf.,bit omne f.lcramentunt nou~ legis. vt dicit AugufHn9 in epifiola ad Maximti.Sicut drcundfionem abffulit domini primus aduentus:ftc baptifinG auferet fecundus cius aduentus.Sicut em IllJl1{j E pvflg venit libertas fidei & efi remorum feruitutis iugum vllus chriflianus drcuudditur car~ ne:fic tunc regeneratis iufiis cum domino,damnatif9J impiis llemo bapti:;abirur.fed Ga ifta frgu rant.i.drcucifio cordis & munditia confcienti~,rnanebi[ in~ternum.Hinc dicit Hieronym9libro xi.qu~Œiolltiad Edibiam qUfa:Œiol1twiii.cp inclinanre caput Ieru & cmitcenre fpiricum velum tem pIi fdlfum ell in duas partes a fummo Vfqlin deorfilm:qu~rcndul11 an exterius an inrerius:mi~ hi'13videtur in paRione domini illud velum effecofciffurn qdici;:; tur gfiJlit('r~diui1l:t officia ibi ineelligunf hor~ canonic«;. nuIlo em iur~ gf§ ad hoc obligat ve quo liber die miffiml dicat vel audiat:Ced trn hoc pdpitur 01b9eda laids die dfiico fub prena cxc6ica~ tiollis.dc cofe.dilt.i.eap.MiJras.vbi fic dicif. J\ili!fasdie dfiica ~cuJarib'> totas audire pcipimus.& di cit ibi C lot:V il cotra pceptCl f.lclunt qui diebus dfiicis no audiGt mitras:niti aIiq neceffitas cogar. Sed qC1i ralib9 no pcipif orni die facicdG, deuorioi fingulorG comircirur:& feetm hoc cocededa dt R facio f('cfida ,p hacJ.?te. Ad prima fonc q erat in oppofitfi,dicedG cpilla litera Dolete5:no prt:cipit Ad atg.-f'f- f.lccrdotib9finguIis dieb9 mi!fas dicere aut audire:fed diis Papa in ill<1 lirera folGmodo prohibuit t'"''''' fupcrfIuJs comdli1tiones cofabulationes & hmoi hora maxime ceIebrandi diuina officia,& præci:>' pit diuinum officium diurnu & nocturnum deuote cclebrari:fecundu cpprius præceperatin iIlali tera Pccfb}'tcr quo ad horas diurnas.in qua & hoc pcepit:q, hor~ diurnæ debet quotidie obferua~ ri:fcd de mitrarum foIcniis quo ad determinatione temporis celebrandi ipfas:nec in vna licera nec in alrera vllam fecit mentioncm.Vnde fuper illo verbo OfficiG,in ilIa Dolentes,dicit glotra.Ad qd omnes finc illo præcepto unentur fupra eodem Prdbyrcr.& fic diuinum officium non extenditur S ibi ad milIarum foIennia: immo fol,Gmodointelligitur pro horis. Sed eftaduenendum q, in om~ nibus talibus qua: funt de gcnere bOnorum nec cadunt fub pr~cepto diuino aut humano:penfan::: dum eft follidee ~d pro quo admittedti fiue pofl:ponedG.Cjcl relinquitur cuiu1libc:t confcirnriæ: & cuius iudex in hoc debet effe folus deus qui fcruratur renes & corda hoc dt cogirationes fingulo rum & detideria.Vnde exrra de celebra.miff.c:l.Quidii.vbi rfpreh~duntur laici miffas priuata s au dientes: qU:1fimelius fit audire illas exfeipus, g miITasordinarias: non prædpitur eis 'p quotidie audiant miffam:fed hocporius relinquit in eorti volutate dicens fic.5ed fi voluerint vt fibi l11iff~ dicantur de eodem die mitras audiant. Finis Vndecimi Quodlibet Magillri Hcnrici a Gand:mo9 Pp.v. -"tnrici a ~~mdauo Incipit Duodccimum Quodlibet c1ufdem Magirlri Hcnrid a Gandauo. V~fitai noftra crat.XXX1.& ~rtmcbat?ifpu ratlom: de Quolibet DuodecImo ge~e~aU, ad deum t Ola ac ad creaturam intcllectuakm.Et erant coiter pertinentia :td deG & ad creaturam inrellectuale.vi.ad crcatuni aGt intellc~llalc incorporea tria ad homine aute copofitum ex natura intdlectua1i incorporea & corpo rea.xxii. Sex I2tineciacoiter ad deum,& ad creatura imcllectuale erant de deo vt eft obiectum intellectus aut voluntatis creaturæ inrcllcctui1 lis,quorum tria prima erat dedcovr en obiectum intellectus. Primti eln erat:Vtru dc:us fub ronc infinita ex parte fui fit fubiectum fiue ob kct:um alicuius fcienti~ crcatc,;. SecGdti:V trum in via dt: deo po{fit 'l' ~d dl,vd cpfit trinus,c1arius fciri,§ per lum e fidei. T ertium:V trG no babis tone cogente ad ali qua partccontradictionis,paffit illi aŒentire fine formidine. ~artti aGt erat de deo va:cfr obieetu voluntatls.f.Vrrum deus paffit diligi a crcatwm intdlectuali abfqJ co 'p ab illa aliud diligatur cu ~a:n.v. fO. Q!!imu vero & fexrum erant dedco:vt coiter dt obiectum vrriuf~.qtlOrG primG ('l'at:Vrru ~a:ft.vi. deus polfecfaccre 'p Intellectus palfit videre ipfum:.&'1' tii voluntas di non dJ1igat. Sextum erat: , . Vrrum habens meliora naturalia cum ~qnali charitare & gloria inrenfius videbit IX diliget deum A~g. prmcl. CIRca primG arguebat 'l' n6:quia nihil vnum &= idem fubcadcm roilC potdl cife fubieCtum fiu~ PClmu~. obirctti fcienriæ ifinirr; &= finit~:fd~tia dei dt ifinira :fderIa inrellectus creati eft finita.ergo &c. Pro~ ProbatiO. batio minoris dl:quia fdenti~ mltdift~ in infinitum:& fic diftinguunf [ecudu rationes infiniti & finiri.DiftinCl:io aGt fdentiarum dfbtt dfe circa rationes forrna1es abiecti fiue fubiecti:quia fci,ria recipit fpede il COlle forma1iobieai;quarc cum dc::us[ub rone infinita fit fubiectum fiue obicdum· fux fcienti~ illfillit~:noll ergo fub illa rone pouft dfe [ubiectum fiue obiectu fd(ti~ intellectus crea Secundum. ti finirr;.AIiter em fdcda intellcdus creati e!fct infinita. Item quia deus fubratione infinita dt ()b~ iectum fuæ fcienti't:ideo intdligcndo fe inteIligit omnia alia a fe. Si ergo fub eadem rarione infini;:= ta dret obiectum fcicntia: intellectus creati intdligendo deum:ipfe fimul omnia alia intclligerct.co feguens eO: falfum:quia homo intdligendo deum per fdentiam theologiæ l10nfimul intdhgit om nia alia. dicente Augufiino.xiiii. de:Triniratc cap.i,Rerum diuinarum fcicntla fapicntia proprie nuncupef:humanarum autem proprie fdcntiæ nomen obdncat. No vriW quicquid fdri porclt ab homine in rcbus humanis vbi plurimu fup-uacu~vanitatis & lloxic;curiofitatis,cfr huic fcicr1ætri bucndum: fed illud t5rGmodo quo fides fitll1berrimaqu~ ad Veram beatitudinem ducit gignitur~ nutrieur ,dcocnditur ,& roboratur.fulfum dt ergo &; antccedcns cpfl1bratione infinita eft obIectum In oppofin1. fdemix crearæ. Conrra.fub rone illa deus eft [ubiectG fcienrir;cuiullibet creata: fub qua dt obie~ tium fdentiæ bonorurn:quia & ipforumfciemia creata en: [ed ipfe d1:obicCl:um [dentiæ bonam fubrationdnfinira:quia aliter non quietaretur voIunta~ bonorum in deum di1igrndo & volcndo fccundum modum quo ipfum cognofcerent:quia vltra quodlibet finitum plusaprctcret:quarc cu finitur ipforumappetitus oportet cpeum ccgnofcanr & fdant (Xr intelledum fecundum ratione Rc:fponfio. in~lJi~am.crgo &c. Dico '1' deus fub ~atione infinita ex parte, f~i d?p~i~itcr.poteft .dfe fU?Ic,!um T fCICl1tJæ.V modo ve vtrG~.f.& res lpfa qua: deus dt & ratIo dIa mf1mCatlsfitoblfd6 fClcntlp& 110 ab vtcDg? & fecundum vtrunQl formatur & ad vrrunQl terminatur fub ratione & rarione vcriuGo &]l.VeIalio modo vt foltimodo res fubiecta illirationi fit obiectum fcictia::& ab illa fola formatur: t\: fecundum illam t'< ad illam terminatur:fic tamen vt eft fub ratione infinitatis:vc ipfa infinitas in quantum huiufmodi feu ratio infinitatis fit quoddam annexum fubicCto fiue cbiecto inquantum obiectum dl:fic inouam annexum vt fub ratione contraria non fitfubiectum vel obieaum:ita talll men 'l' ilIa ratio no~ fit obircta illi fcientia:.Primo modo deus fub ratione infinita dt obiettum foli us fcientiæ dei.propter q in reI lectus videat deum Vt finern:quod proprie ~rtinet ad imellettum pra~icum circa amabile;cum fit finis in que eU perfecta ratio omnis boni: & cp voluntas noIitipfum: immo neceffe efi q, fta~ D ' tim velit jprumfii\l~ diligat:fecudum cp.pcdfit vlrima ratio. AD prima tanoneminoppofitum Adprimum ll' intelIigcre &: diligere funrdiuerr~ aCliones:ergo &c.Dico cpaliqua differunt te quæ tamen nut prindp. Iam habet naturaIe conexione in eJfc:fciJicetnec exparte vnius nec exI]te alt(rius , quin vnti fOra Qq ~cnricia~an~uo quanta elt cxl'rdinc na~r~ fu~ patrit dfe fil1t'altero &ccont~ario: .qu~admodG fi.fi~ re differu,nf t'!c Cublbitia & qU3tiras contlllua~qa pla~li,«:llfic (t pa~re quatlratls:1~et~ru~al1ttr fir.paRerlor fub(tantia.anaturani1fua babet.quatlt~sq, n() (icordlnatur ad fubRantla quin quantu d1 de po rentia obedimti~ fu~poiT~ etTefine ea fi ~t agens qui r~pra talem potctia~ ~abet~im agidi. & oi~ t~1ia poteft deus fcparare.& facere.~ vnucor,um pofTIt eiTefine altero:qula spfe Vim habet agenda fuperomne potitiam 'obc:diiti~ in orni creatura.A1iaatit differun~ re qtame habent naturalem corinexione in dfe:fic q, voG eoru quantti en ~. ordil1e nat~r~ r~~non poffit ~lfe fine ~I~ero.&:hoc: quia vmi ('orum in dfe depende'tab altero vel, ambo a tertlo.Pnmo modo'no eR factlblle ~ vnum rdatiuorum fit fine altero.quia rdatiua funt:quoni dfe ell ad aliud quodamodo fe h:1bere.sec~n do mo in .ppofito voluntas &:intenectu~ pdielUS fic fe habent in intelligendo &:volido deum 'l' In 1>biectoficconectunfcp vnti CQrumfine altero dfe no p5r:quantticungJ intelligere deG &:velle fiue diligere ipfum ditferant fecudGr~m. V rrum aGt intelligerc deu fpeculatiue &:diligere ipfum fiue ve11e,poffitfeparari deo agete? Vt.r. be~t9 polTicitellig~re deu pure fpec~latiu; 6: ~5 velle fiite,ama Ad rcdjdli re ipfum,dc hoc pore(ldfe aha qu~(ho. AD fecundu,q,volunrasferf libere In oblectG:ergo In po S teftateei' (ferd&:no ferri in ipm:Dicoq, reue~••in pott'Rateei9 en ferri & 110ferri qii obiectu dt aliquid ad fine.&:,hoc no folGex ltbertate:fede~libero arbitrio ve dictGeft. Sed qn obiettti eius elt finis fub ratione'ornis boni,in porelbte eius e ferri in ipm:ga ferrHn bonu fub ratioe boni potena tis finlp!iciter voluntatis en:quia n6~nordinata ferri niti ad aliquid fub ratione boni:fed no ell in poteftate eius no ferri in ipfum:quia no ferri in talebonu oftenfum fub ratione boni no en poteRa tisvolLirads fimpHdcer, nec ecia potenadsobedienti~ v.ra tali actu fuo fufpendaf ab alio:quia non c:ftordinata diuerd nifiab aliquo fub fone ma1ifecundfidiclos fuos modos.& ideo licet Iibcreferf in ipm,no di libero arbirrio,& ga non Iib~ro arbitrio,ideo necetTitate 115coaaionis antecedetis,Q:I illa excluderet liberratc,fed imurabiIitatis c5comitarts ferfin ipfum.& fie polTe ferri in bonG fub orni rone boni fdticec in bonu qete(t finis & fimiliter in bOI1G en ad fine fub rone boni,en pote~ qcl fiatis fimp1idtcr:vnG libertatis & alterG liberi arbitrii.Poffe aGt n5 ferri lbonG qet eR finis fubJomi ratione boni autill malG fub omi ratione mali no eR potdhttis oino:ga vtrung; eorG e impolf1biIe po{fealit non ferri in bomi quod ell ad fine fub rone boni,1icet fit ei diminutio anllexa,a'Qt in oonu cui en maIG annexum,n6 en potenatisfimplidrer fed defectus libertatis arbitrii. r\.a Ilio vi • Ir~a fextG arguit:cp meliora hos naturalia exns in a:qli charirate & gloria CU aI:: ~ rine: tero inrefius videt &:diligit det1:f1aactus cofurmar potetiæ & habitui,f{'cGdum rg •p cpagens agit:quare hns maiort potedci ex maioribus naturalibus in eadc chad Confir. tate &:gloria intenfius agit fuaactionc:ergo &c. QEod confirmaf~ Auguft. _ xii.fuper Gen.cp aia feparata retardat ne ferat in fummu cælG.ppter appetitum .,/:~· ad corpus:hoc aut no dt nili f1a(eparata diminutaeft in naturaJibus:ergo &c • I oppo fi~W. CUNrca,tlic minore hos charirate polfet ee æqliur beat9 cti hfite maiore:qCl faIfum eU.Proba n tio c6fcqucd~.Sint ei ali~ duo i gl~a in ~qligia fiue charirate & glia:quoJ.1o: alter habeat meliora na ! tura1ia,~ COP(r.1~0eo ~u? tue ~xc~dit quo ad nat~raIia iI!ctdiuidar p.mediu,5: quatiras chariratl fiut' glorJt; ,pportIonahs IIhalcerl ppum toUat de lmte mellora nacuraha,rcmanet ergo ille in mino ri charitate fiue gloria g ille &: i maiorib9 naturaIib9:& quarG ifte excedif ab illo in charitate fiUf gloria tarG excedit ilIli in naturaIibus:æqualiter ergo videbCit deG & diliget ille &:me, &: fie erunr R.d"ponfio. æqliter beati. Oleo 'Pi a~u beaticudinis glorlofo volLitatis 5: illrelIect9 duo efl:c5fiderare.l:ordi op ne actus ad ipm obiectG ad qi1terminaf,& cui beatus p a~G futi vnif,& ordine ad ipm fubieaum a quoact'J elicif.& ex ordinatioe adobieClLiucipir a~9 forma &fpecie,ex ordinati5eautadfubiectu recipit intelione & remiffionc penes difpofitione fubieai vt tactU eRfupra ijftioe prima. Sed ex (?te fubiecti qet prinet ad premc qfiione,fubdiRinguCdti dl:ga difpofitio fubiecti fc(tm qua recipit aa' inreuOl)e &remilfioni,duptex eft.f.naturaIispotentia agetis &:habitus potetia inform:itis. Et tal1J potcria g habit9 dupl'r c5fiderari piit:aut quoad e01Ffuoam:aut quoad eor6 feruore ad a~u eJicic du.Sile exJ,?teimcfiois & remiffi5is dininguedG en:~a illa aut c5finir in ipfa fuoa a~us vt redit in obiectu: autlrn5 expeditioisin eligedo ipm ex fubiecto.C6fider:idoaGt intefione & remitTionem aCl9 prio m5,fic. femp fequif fubiectG exquo elicif fcam difpofitione vtra'l3 :fed pridpalirer rone~r uorisei9quo adactLi meredi i piiti vita,&quo O1dfu8amaa9 vt tCditi obiectG,&:qad expeditione diciedi ipm ex fubieClo.fcetmferuore em maiore poreri~ & habit9 chariratis act9 intenfior merendi t~icif & expeditius.& hoc rnerirG ex nobis e & ex deo.Q uo ad adG vrropmiu redpiedi in vita glo tlofa quo ad intenfionc & remiffione cius in fua fubftatia vt tendit in obiectu fo!(i fequif fedidum sauodltb+XII~fo+CCCCLXXXVIII. difpofitionem ,~ahitus,quia in ipfo co~fiflit ll;1eritum cui ~cddi~ur pr~miG fcClm'~ntcnfi~ne~ ~ttus vnendit in obledu:&: hoc a.follus dei liberalitate. Quoant ad 1I1tenfion,emmodi eXJXdlteehclcndi a~G ex.fubiecto:fcquif fecudd difpofitione vtraq;.Etideo dico 'p hlis meliora naturali" in æqli cha ritate eXJXditiuseIicit actu intdligedi & voledi § hfis minus bona naturaIia,attib9 tfi inre]Jigendi & volendi exfitibus æqIibus in vtrifwiuxtaa:quratehabituG gloria:.Et fcdm 110ccoccdendli dI: vl timu argumetu .pb:ms cp hfis ~qle gloria in meliorib9 naturalib9 no videt aut diligit dea intenfius licet adu videdi &:diHgedi quarti cfr ex fe eliciatexpeditius:nul1a tn cxfite difficultaree1iciedii ilIo . H qui ex minus bonis naturalibus elicit adU minus'e1:pedite. PER diCla cdii patet rfifioadprimG Ad primum dicedocp veru efl:Q.l actlls c6formaf lCmp potcri~ vel habitui:fed no fcrn(?vniformiter a,ctus meredi principale. &:adus pmiG recipiedi,&: actus quo ad fua filbtliitifl & quo ad ex~ditione e1iciendi ipm:fed fecu~ I domoduiii expofitu. PER ideparet ad rertiGdedicto Aug.qm aia fq2araga no efi:iomimoda ~fe Ad confi~. ~ione naturaliu extra fuu corpus,ideo retardaf iactu ftiq,no quoad filDam aCl9:fedquo ad expedl tion~ ielidcdoactu fruedi.Nec tii .pptcr hoc~ritbeador aiaqii eritc6iCiCta fuo eorr.i, fi qfi erit fe ~ata.be;ttitudo eln non cofifl:it maior vel minor i'expeditioc eIicicdi aau :fed fclamo in iureficne ~ remiHioue aa us i [ha fl1blhitia qua tendit iobiectu,&: vnit imefius & rerniflius agcre ipi fubiecto. Equunfqfita tria (?tfnel1tia ad creatura illtcllcCl:uale incorporea:quorG Prirnu Q!!~jo vii' 12tinet addus adione:vrrG peccatO in ipa fecundLl augmeni ;pccdat in ifiuitu. <8ætl ~iii· ix: Secun~Gp.tinet ~d ~le:ur~.adionig ei,~s:vtrti c~gitatio~es ipfi us ~rncrl1renf me ~æll:io. fura copofira ex lI1dlUlfiblhbus.T ertlU vero f]tmct ad C19 pafflonc:vtrum poC", Ad arg pri fit pari ab igne abfq' hoccp calefiar. CIRca primG inOl~ arguihppeccatG {ub •• (bpri~ intellectu alis incorpore~ puta dæmoi1isaut aiæ teP-ar~ ;pcedat in infilli rum:~a fcribit in pral.Superbia eOIFQ re oderur afcendit fem(?i1Iiaut pcipue timt d~rnoncs & an&' In ppofitti mæ danatorll :qnolf Cuperbia no aCcendit f(I11P- fcmpcr peccado:ergo &c. CONtra.Omne}Xc nffi o • carum :tdimit aIigd Jlabilitatis ad bOl1Ll 110cfr tnaIa nifi Qi1bomi adimit',vt dicit Aug.ln librc de :~a natura vonl.quare di ilh J}abi1itasfit finita eo 'p efr in natura finita,fi ipi1fcmQ peccaret in infinitti a1iqfi rota habilitas natura: ad bonu cofunJeref:Qa aliQd quadtatis eius qwitucunq; modicu quod Ilbecpetmadimerer.cofequens dt impoffibile:Qa impoffibile ell natura manente tolli ab ipe, omne It habiIitatc fua ad bonu :ergo &c. DIco cp in pao tria c6fideranf.f.ad9 quo fit;& macula qua i pec;l!RerpoJ1R~ cante imprimit:& reatus fiue debitum pœnæ ad qua peccantem obligat. Si c6fid<.:remus peccata primo m6,dico li' pcedit in illisit) infinitu.SemQ em hfir malos &:(?uerfos actus in voluntate iJ)te~ l"ius,'luos exterius exercet in opus (com C;P il deo I2mittunf.Si aut cofideremus pdm fcoo m6,non video quomo macula pcti,quæ.f. 'confiftir in habitu vitiofo,po1fir plus ,pcederc il1infinitum in au gl1lcrando ex actibus malis § habitus virtutis in angelis bonis &:aiabus fanctotL'm ex iIlorGacti~ bus bonis.hirusafit ille cti fit forma qda creata i!finitG augeri no por.& e eade difficultas i llOC & in augmcto charitatis;Si aut c6fidcremus petm tertio m~,fic tenet fides q, non augmcr dellsmouct fpualem creatur5 p. tcpus licet non I?IocG.Et ea tempus difcretum &: ex dircretis,habenspotius ronem numeri g temporis.de quoJoguif Arifto.N6 tame dt qu5titus illa qua: ea numerns,ficut nec oratio,1icct fir qu5titas difcreta:fed magis couenit, cu oratione co cpno ['manent I?res eius fimul,ficumec orationis.part~s aute numeri fimpliciter I2manentes funt, & fi 11011I?manentllocacciditeis.tale aute tcpus P1ius ponere n6potuit:!13 actione ,uiuOibet fubftatlæ feparat<; poruit e/fe ruam fubft5ti5:pofilit eln qualibet ilIarGe/fe deum qucd:i Vl' alias decJara uim9 Secu~du hoc ergo dic~ Ip m~n:ura ~ogit~tionG a~geIor(jc?pofita eftex ind!uf~bilib9 diCeretis triif O euntIbus ficl1t &: oratIo,&dlfhngulc fecudu ffæCIC aboratloue.ga I2tesoratIOnIS licet fint difcreræ ~(ltcr fe q!ibet in, fe~6[ habere ranc ~otinui ~ mcfurari ver~ tepore fecundu 'p morari po!fumus 1,11 prot atlo~e cUIuf11b~t yIlabæ, vtclUS ,platlo _menrurct~r ~(pore fi~ut & 110firacogitatio qu:ido f 1I1 ea perfifilmt1S,& no ea tota fimul:ficur &: qltbet cogitatio angehca.& fic cQcedcda ca prima ra Adconfir:: tio. S:0~fi~nliltioa6t eius falf~m ~uPPoJ:1itp ~ml? menfur~idceftin re cum menfur~tmhoc enim p ' mationem ~~lltldt?~!n folo -~fi· V r:d~ !JO ~ut~C~t)uto ),I!la confir~atl~ adducta 'ppter argumcru: fcd 'pprer primc;ronis. ~pam } !~~ 1 e:qu?_a I&a~. ~~arauIINn~uo &b~n~ulrelrno ~}dedo 'p ,no ~unr ide re. & {di ra~~ ~atls le~rlU\.Ie Iuate ."'~m~t;moe __ tepore l..~~o!u. ec o 1.~at '~a es ~~lur~ fint mtrmfec~ fuo .pprio 9 mer~raro:vt ~~u ~ulte~no,lfias mutatlol,tepus motui prlmJ mobIlIs '1C1I?lIlidt merura exrrinfe i Q' fli ca altolf moruu qU~1F efr meCura.Frequeter em .aliaacdderla itrinfeca funt fuo fubieC1:o.Sed Ille Rcf;'ll~~ • qre,cah~s in quo}dl~a~eto fit?&~di~o'p;..c in p~ic~m~toquatitatis ficut principiG ei9:queadmodG Q. . ~l1ltas& punctu. & l~a~ funt III pd,lca~('to qu~t1tatls.Q uemadmodum eiUex diuerfis indiuitibi ltbus menfurantlbus dlUerus cogItatIones cumfcunqJ angeli confiiruitur vna menfura difcrera quæ tempns :1ppeIlatur : quia confiituirur ex tran[cuntibus menfurantibus dlhei rranfcuntis. (ic exdiucrfis illdiuifibilibus a:uorum menfuranribus fubftanriam & e(fc fecundum fUb!tanria~ $t1uodlibet.XII. fo.cC CCLXXXIX. plurium angelorum numero diff'erentlum in vnafpecie angelorum coollituif VOi! mfnfur:t dira creta:quæ no meref appellari tempus:~a non confriruif f X tranfeuntibus miifurantib9 cJfcrei rraf.- funtis vt tranfiens dt, fed potius f X (?manetibus mefurantibus eJfe rei ~rmanenti$ vt (?manens dl:.Et ideo efr novna fpedes temporis:fed potius numeri.Etell: ifte numerus ex difcrctisvniratib9 in fpiritualib9,fieut cfr ille numerus quepoout Plii ex diCeretis in corpora1ibus.Q;1i contingat qt nO fit nffi vnicus angdus in vllica fpecic:~a carne pIuus poffunt eJfefc(fmq, alias declarauim9: ni hiI refere ad ponendG tale numerG dfe aliqua fp:de quadratis, fieut fi ome corporaJc effet Vnll co tinuG,nihiJ referret ad ponedG numerli naeurale dfe fp:cic qu:itiratis:cG cotinuG illud diuidi poffcr faltem I?intellectu:&: de corinuo fiat difcretU.Sic ergo æufi ifJXde cc5tinens in fe æua diuerfa mc/lol furantia dTe diuerfo1}'al1gdo~,eiufde fpeciei e qu:ititas difcreta & diuifibi1is i indiuifibilia:q funt a::ua fingulorG angelorum differentia inter fe fecundu numerG. &: fiab æu!s diuel'forG angelorum differctul fp:cie fieri poffit abnraCl:io machematica, ficut il numeris diuerfarG rerG corporaIium ditfcrctia fpecie,tuc torte fieut cfr vnus.x.hoim denarius &:.x.equoru, licet.x.nc5 funt eade,Gc ide R cft æuG in ljxcie oim angeJ01l' diuerfoq; fp:cic,licet ipf.l æuiterna no elfellt eade fJXcie.Q!!od aute Ad rdiqua alfumitur in cofirmatione: q, enter elfe &: cJfefu~t idem re: Dico 'l' fi p'enrer inrdligas mefuram ~tel11 cofir. cntis creati vt fit aduerbium tCporis,no en veru,ficut nec venl cfr 'l' tcporaliter eITeide dt '1<1 dfc Si aute enterjfit acfurrbiG q1itatis ficu t fi dica€ currenter currit:tuc ide fignificar entcr &:ciTelicut currerer & currere.Sed tuc effet nugatoriudicere iftcenter eft ficut eft nl1gatoriu dicere](te curre , ter currit.Ot autem affumif [JXcialitc;rdc tepore: cp prius &: pofterius in motu funt ipfe motus Ad atTump. & prius & pofi'erius in motu funt ipm t~PJts:ergo tempus dI: idc re qct ipfe motus: .Dic0'1' dTe il1 aliquo multis modis diciffecundCi Plir'l~iiii.metaphy.& funt duo:fciIicct dfc in 'It pars in toto, &: ve acddens in fllbiecto.Dico ergo cp pril1S,~pofterius in motu vt pars.in toto funt ipc motus g3 fUllt amb~ partes eius ,prius aute &:pofte~ipsin motu vt accidesin fubieao no funt ipk mot9 nec pIpfa fit cabda.Qi! nec dicI pordl reuer.a de ala quando pa por dtut ab igne inedi~te cal~rc:~.v~t ~xiftes in·co~r~. ,quare 'n:~Ito mi~' ~id de..~ngdo ve~ aia d fcparata.Palficiaute qe~ tn9Ulet~tlo,~fl.d~lort~lfhtla &: ~mol,:qUt;nO cofifht p fel1mmutatlo~e qefl fecundli actli:fei1~I~dl aut, ~ltent~edl:Sl~ o~~regu~arls adio efl ex fe Jl~ta ge~er~re ,de~edatl~ ~t'm:&ffl~ fedeledabdls:nec etlacofilh,:pfe 1~ltq la;fi~e fc<:tmfu(iamvrdl:pofitlo11C ahqu~ fe~tl~ tis aut intelligetis:ga tlic l~fum n6 fentlcsnec tnte1hges doleret:fed confifht IJ fe & formahter I fo Jal?cep~ione la:fiOl~IS actu ~ntie~di a~t in~~lIigendi jp~~~:ita~in cil~fan,d~doloren~_exactio~e X ~ fenfibil19 corporahs naturahtercoeurrlt primo Ia:fio tn lpo{cntletcautltelhgereex actloc materIa 1iipfi?fenfi~i1is:fceto ip13 Fenfatio aut .~telIeCtio i1ctiOefpua1isim.utat~oi~ a? e~de:tertio pceptio il ex lius Ja:fio1l1s qfbrmahrer &: copletlue caufat dolor fiue patrio 1I1quletas 10 1pfOapJ%tltu fenfitf ex uomediate fenfu;vd itellediuo mediate intellectu :fcc1m'1' hoc latl9-dedarauim9io Quolibet pr~ ccdente.lIIaaut Ia:fioab agere corporali no fir 'ab agentefenfibili p.qlitates aCtiuas iirunt calidG 5: frigidu:hifi rone exeeUentiæfuæ:p' qua primocorrumpGt harmonia fcilm difpofitione qlitatll a~f Uatu'& palfiuanl in patfo~&: oc habendo afpectum ad modo actionis qua naturaliter e~rerimur h ignematerialc agere medi:ite calore.& ideo tali mo agedi ignis quale eXl%rimur nu 110mo polfct fub(bidaqcun~ pari doloreitb igne quin necdre e(fet ipfam fieri calld5.Er ideo dico lpfeciido mo~ dum agedf ignis mediante calore que nos exrerimur nuUo modo aia vel angelus patit ab igne ma teriali medi:iteealido.Credimus tfi firmitcr lpab ignemareriali patiat & hoc mediate calore quo y agit ignis illa paffione vr Iriedi:ire iltrumeto:Iicet modG agedi & virtute ignis & caloris in iIMpar .• fione c.1ufando no plenenouim9:de quo ti] fecirn9 mentione aliquatulu inono Quolibet. Vnde Ad arg.prl.·CUI11 dicit in prima ronc cpignis n6 agit nili mediiite calore: Dico '1' hoc potefl intelligi dup1ici~ Z ·ter. Vno mo vt rang medio & inflrumetoii1 producedo quicgd natu efi:.pduci p agens f2ticulare rone fuæ formæfuDalis.A1io mo ve tang medio & inllrumeto i.pdllcedo tatG.mo id l?qd marcri;J fltnecelritas ad n:cipiendliidqet principaJiter.natu efi:induci l?agens.Primo modo dicur a1i(]ui ']I igilis agit mediante calore in genera do ignem:vt fdlicet calor agens fieut infirumetum non folli }la adione attingit in tcrminu fuæ actionIS in paŒoipm calore generatu in ilIo:quo de noncaJido f.tcitcalidU:fedetia attingit vttermiml fuæadidnis in paff'o ipfam forma fubfiatiaJcignis gene~ T.,ta in iUo,qua 'de no igne f.1cltigne.vt fecundG hoc mrma fuoalis nulla immediate habeat actio~ nemil1 .pducendo forma fubfl5riale ignis plus fi in pdl1cedo calore:fed gcgd agit & .pdudr ,media Q.uolib.i. q. te cali~o agit & ,pdudr,imediare alit ni~il oino~git aut .pd,ucit:cui9 contrariO i ~lio Q uoliber de lilii. daraul1:1l1s~dc~larando hoc eO:e, plane ~ot~a ~hd~fophu,~ In fecun~o de generatIone. Et ideo te~ nemus 1ect1ndumodu femp':fcdlcet '1'lgmsnoaglt medlatecaloremfi alter5do ad difpofitfonema reri.; & (u~eepti~iIi::ff~m,ateria d!fpofita i~fine aIter~t~6is ip~a forma r~b{h'itialis fe fola agit fur:t ma fuoalc(1 nc1:l1 gnatloms.Sed·dmerfitas 1 hoc modlcu valet ad ppofitu:quocugJerii 1lI0l1'duo~ modorli i~l~s~git ..in ~uoam i~:~rpo~ea~rfi ~l~imus 'Pagat fec,u~d(i illli mod~ p- calore arringeo tem eerm1l1ualtque rrafmutat101Sllll11afubfiatI3 quo l~fiua eft Ilhus quoad altquas difpofitiones ipfius circacorruptionc fuoæ? modo tfinob~s incognito& incognita ipfalæfione,abfql tame fOcp calefiar.fecundtlm 'p concludIt fecunda ratIO. Q.g~ft."l• Equunf qfira l?tfnena ~d~hoiemc'?P9fitu ex ~a~ur01i~telIectuali icorporea & COE pore:1,& erat pnmG l?ttncs ad ea q funt homml fuoaha:vtrG fola aia intellectiua poffit ciTe forma CUDa1is hoie.Alia aGt plurima erat J?tinetia ad accidiraHa ho in Arg. princ. ulini. CIRca Illud primli arguif 'p fola aia poffet dfe mrma in hoie:~a de' hoc pet facere eo <;p pot facere cp furma accideratis traCeat de fubieeto in [ubiectum vt patet in ~icatrici?us corI:"ru viuo~1i q reperiunf in morruis:mrro fortigergo lnoppofini. hoc p6t f.lcerede forma fuoal1 eo <1' m1l19 depedet a{ublecto:ergo &c. Contra.fi fic fet tGe ho eCt corpus a fuoa aix r6na1is:& fi~ret panis trafuDatio in fufiam ailf ronalis:q<:tefi:ipoffibiIe:~a nihilc coe fUDX aix itellea:iu~ & fuoæ panis.&fi hoc,ipoffibile efl 'p fuoa panis pamt trafubft~tlari ian.:: Refponljo. gelum. Dlco.fiex c6Gitionenat.tlr~ajæ hGan~ fit <1' formacorporeitatis media quoquo mo fitad hoc vt humana anima vniatur materiæ ad hominis col1itudonem,firmirer teneo vt alias f~pius A dec1araui:

:: fitum ex ipf;}:lI1im:trationalI & materia corporis org:tni'Zata: qua: inrelligitur per corpus:eo cp illud compot1rum l]uod dicit corpus,commullicat in materia eiufdem rationis cum materia compofiri quod nominat panis.& tunc fi ex hoc debeat concedi cpfieret tranfubfrantiatlo ill ipfam fubftantiar.ll anilll~ rOltionalis,hoc efiet ~r accidens vaIde:& Colummodo vt el1coniLiaa Qq iiii 13enrtci a f)andauo 'Corpori.quod nullum dt incoueniensvt dicu~t.Dj:.ent ta~i 'l' n5 debet conc~d! cp~ppr~r l1~cfial: conucrlio panis inhominem:t'o 'p homo nommat copofituex corpore & fubUatJa ala: ronahs non fotum Vl'dat' ciTecorpQreti:fed erla cu hoc Vl'dat dfe fenfiduu &: ronalc.Nec tn oporteret '1'co~c~ des no po(fe fieri trafubfl:atiationepanis i~nima f~~ata,cocederet.p ~anis..n~ p~fic[ tr:ir~Jbfi~tlOlrJ i hoiem • Homo em habet ati~d rrale coe t~ pane, Vlde!tcet mater~a elU.rderOl1ls,feu~lble~u a ~uo fuOlie comunitas natur~.no fie aGt habet ala ferara vt e ferara. V 11 &: via natur~ ex hOJepot fiCrlpa ·nis &: ecoueefo licet p multJs tr5fmutatioes:§uis no ita fit:de aia fCJ?.'1ta.homom copofitti nomi e nat' naturale hoc efl:ex materia naturali :ficul' panis:Iicct forma aiœ q efl:pfcctio matcrift hois nOli fit edudbiIis de potctla m3teri~ fieut en forma I?ficiesmateri5 panis.,pptt'c qc1folti dicit aia forma fUj,?naeuralis:fed tn naturaliter Qfidens materia c:iufderonis cli panis materia. V n & homo totus dicif giiari naturaliter ab hoie Ilonut creari:licet tota fubfi5tia aia: q furmahois dt, creeE. Ex quo rti5 poffet r6nabiIiter dici cpliCft cocedaf ~ in torti copofictiex corl2e& aia fiat trafublhitiatiopa nis Qfe:&:poffet etUi cocedi 'p polfet fieri in hoiem:no en oporteret Ip fieret couecfio In ipam fub~ thiria aia::fieut &: cocedif cptot9 homo gnamr & tfi aia q efl:eius forma nec l? fe nec p. acddes ge nerat. DIco LPimmo fcIlulIom6 fIat rranfllbfi5ei:Jdo in fubl15tUi animæ,nuIlo modo debet concedi q)hat tr! reE 'p rr.1nfilofbntlatlo panistlcret in totu hoiem I?feCqa nego) concedi oporteret C)' fieret in fub~ .• H lUdam animæ per acddcs:non tal:llen in fubfrar i..m anima:, vr dictum cn. AD primu argumcnl Ad :trg. pri. I cp deus pote n ~lCCrClp fo1a;lninu fit furma 11omjl}is:puroq>non dI: verum:co 'p hoc non effet fi1r:: ctibiIenifi anima; natura tratillutaret: & fie animanodfet anima & occurreret contradidio. Q; JJbab:p hoccft deo pofftbile:qll ia potclt tranunurare accidcs de fubiectoin fl1bieClu:DlccdCiq>hoc non c6rfngir nili quia quaIit~tes fymbolæ nata: fum manere in generato &: e01.Tupto.& hoc 'pprcr fllbfcctiidentitatem.& fic idem cfle naturæ fuæcoft'ru5t propter idcdtarem fllbieCticum quo 11a ber caicanei.} filIe fuerit fub vna forma fubfianriali fiue fub aIi~:non fie aute dt cadcmratio fuhie ai refpxl11 anim~ Vt cfr cum forma corporali edu{t:l de mated" & vt cfl:fine i1Ia:immo vtclt fineil la, rr.:tteria nuIlomodohabcrrariomm fubiedi rdpectufolius:mimæ.& fic anima non dl:ficutali quoli [)1mboI6ad materiam pura & ad materia fuo cOl'pol'dtate:ficut erI:cicatrix ad m:1tcri::ive en fubfurma viui & vt cn fub forma mortui.Propter flel non p6t tranftcrriaia vt informctfolii ma feriam qui informauit ca forma corporeirads:Iicct polTit tr5frcrri cicatrix ve iformet materi:i fub forma moreui qnæcandem informauir [ub form:t viui. EtJUunE qux!ita pertinentia ad accidcnta1ia JJO:'QUOIZ! primu &: vnic6 erat de a.::ddenr.l1i hoi pro fi'::/tudamn:tdonis & hoc ex parce corporis: Vtrum corpus ~~IHo.xi. llOminis damnati in inferno ponit fimuI effefumme calidli &: fmnmc frigidum. Ab :llitplura erae perrinctia ad homine pro fiam vita: J5fcnris:dequib911atim. CIRca pnn1uarguif rpcorpllshominis damnatilimul po1TireŒefummc c:didL'iArg.princi. & [umme frig~dllm:quia iII hoc non incidit conrradktio:co 'p caIidum & frigi" dum opponunt conrr:Jrfe lIon c6tradiC1:orie.Deus autem pordl fleere quæcl:q.l no implic:mt conrradia:iol1c.Nec h:lbmt dTccirca idcm:quia circa alia potellrl5 m:Jtcric;h:tl.;crefre k CJlidul11& circa aWlfrigid(j. C01\tr:1.fup.iiii.meraphy{jct; dicit Commentator.Si no pC1!fUl1t In oppofi. dle fimul conrradi.:toria nec conrraria:gula 110 c3pJrlul1t fe.DIco q, illud impofEbile en fieri ca oino Refpollfio" rcpugnat rei natura;:nuc aut lJatur~ rei IX qua: incll: & cui inde omnino n:pLJgnat qJ aliqu id fibi i Qqv l;)cnrt ci a Q§'andauo fir naturaliter ad qit en indifpofita natura cui ineit.Quare cG calidum &. frigidCi & vniuerra1iter cerearia nata fine fieri circ•• idem nat:uraIiter:& materia vt dt fub VIlO cotrarioIF excdlenti om nt no dl indifpofita ad dIe ruo cotrario exc(lIenti:licet citra ruas inrefiones fiue excclIctias cotraria cmniaq recipiut magis &. minus, poiTint dfe fimuI:idcirco dico g, impolT1bik dl corpus danati timuI dIe fumme calidti &. fumme frigidG.An aGt pati poffit ab vrroq; fimuI abfg3 calcfactione & infrigidatione,de hoc diccndum,ficut ia dictum cfr de paffione anirn~ an pati polTit a calore abfip to cp caletiar.Qc1 ergo arguit ad prima parre:g, deus hoc p6t facerc:Dico q; verG cfr fi fit faL'tibiIe L fed dico l]J non ei! factibile.Q ct arguif,

immo: quia Iy circa dicit circuita;.: da f~biedi & materi~ tm:I}" ex aut bene pat etia dicere drc6flatia poteti~.& fie funt fimp1icircr cir .caide:qit ponitcorradictionc:gg no funt ex eade poretia.ilIa em poritia non ponit re aliqua fupra fubft:itlam {ed folummodo refpectum dusadformam,vt alibi declarauimus. E qUllllt Jærtiner:ia ad hoiem accideraliter pro llatu vitft pfentis. ~Olf prima ~æfttxii. & vnicG erat ptincs ad ChriUG!1 efr & erat de9 & homo.VtrG Chrifl9 fi fuitfet mortu9 fenio fuitfet fcom corpus putrefuctus.Plura aGt alia erat de hoie puro. Arg.prind. CIRca primfi arguit lp fic.quia natura n6 incipit mottique nOp6t temlinare fe;:; . cudu plim.iii.meraphy1kft.terminus aut corrupdonis corporis viu.eds en putre factio, [cam plim m.iiii.rneuoro.ergo di natura tRu corruptionis terminu in fe In oppofim. nio Ghrifti 12eius morte incepilfet.~rgo &c.CONtra.tunc no fuilftt verG illud dictum prophet~ Refponfio. Nondabis fanctti tuG vidt;re corruptione. DIco de illa purrefactione corporis de qua efr qfHo,fio:: M cut de morte Ezechi~dicit beatus Gregorius libro.x.Mora.fic ioquiens.Nulla qUftio hoc mundo hominibus fiUnt abfq; oipotentis dei occulto confilio euenitit.mi cUncta de9 pfdens ante ~cula de t':reuit q 12f~cula difponunf.nec .ppheta igif fallax ~a tepus m~is innotuit quo Vir ille mori me::; rebat;nec dominica f}atllta c6uulfa funt:!Jin felidtate illa fpeculatfua potitus er fet exrra natu peccandi fieut [unt beati in gIoria:qa oino erroneu efl.~a ergo [emI?manet naturali ter obligatus reipublicæ &:en in fiatu mcrcndi &: demuendi,reneHem{? elfgercl11ori,p republica (,CIm diCl:mllmodo.&: hoc quia licet bonu fuu priuatu aliqa pofitimi non includif in ilIobono pu~ . blico,incIudiE rfi in illo bonum eius priuatu quafi negaduum.f.euafio turpitudinis &: mali culpæ ve dictum eCt:&:hoc fufficit ad propo(icurn,Qz fi in beno publico non fic includeret bOllu ruG pri uatum,pur0'P nullo modo deberet eligere mori dido modo ficut nec tenent hoc eligere fancti iu parria:ql1b non efret in hoc debitor reipublicæ fieutnec f.1nctiin patria:qui;t fieut iIhnon funt p-s ciuitatis eccIcfiæ miIitanris lJecde foro eius:fic nec me eer pars foderatis human~:fcam q, hoc vi det fcntlre phi1ofophus i nono meraphyficawbi dicit cpvireremita ne~efibonus ne'Jlmalus.vbi dicit Commcntaror:qui:;t no dt p:lrs ciuitatis. V ir autem eremira [cam philo[ophli erat felix felici y tate fpccnlatiu:1. Similiter qct dicit ad iccCidumcpmembrum habes ;pprium itelleet:um &:.ppriG Reie~iofofu. bonum fcparatum 110ndeberet eligere mori dicto modo nifi bonum (uum includeret in bOllocem ad fe(Udum. muni:non valet. quia licet fingula membra haberent fingulosinreIlectu$ in iudiciofcam recta ra" tionem de eIigendoillu adCi,deberentplures in~dlectus illorum dfevnus.etem lieer,'lt dictumdl-, bonum illius priuatum pofititifi non inc1udaEin illo bono publico,inc1uditl,1r rfi in ilIo bonum ei9 13enrfci a ~91Jd9UO qnafi negatiuti.& qd amplius c~~tiœ,t omi ciu~~iuatfipofitiu~~.!'nincfudaf i1~ b i1tobotJo ptlbl~ co:tii, intam deptndt:'t ab il10A' nili ehgtret ~10rl dlClo ~od~}] VlttLJ,~:t~pc ~cl1llcurr('rd:a~1i,t'i:: teret futi bona ,priuaru:quia non pordlftatc bonum Virtutis ~Ut fthoratJs cUlufcung; cum V1t1o. Alia rofio. Si vcro dicat fccundam iam diCta q,ifle fpeculatiu911On~, pars ciuitatis & ita non membrum :pro~ Z pterqcJ nullo modo reoci fe exponere:m~rti pror.ep,ubl!ca: ~ficn~cpfccaf~t non d~g.(do illud: Reitaio. Dico 'p puto fi ita efreeq,nullo·modo dfet pars clultatls:qul3,monendo amltteretomla bon~ fu.•.• & m1til'boni acquireret nihilgJmali eff'ug~rft~li'nullo ,modo ,IltIS, 'Equuntur quæfir;I pertinentia ad nomincs'fjddes,p natu huius v'ita:.vbi qoa: Qgærr. xiiii. rebatur vnicLipcrrincns ad habirii virruris: VtrG.f.prudenda poJ.:tit gl:ncrari fi ne generatione virtntismoralis.Et plura alia pertinentia ad t:xer.drium ad,us. Arg.princi. CIRca illud vnicu arg'Uif cp pruderit} polfit generari fine virtUte lC11orali:quia dictante recta ratione aiilluid mciendu:vo!untas petcft iJOn eligere illud di ef~ :ca~:& rat.ione hoc pot~~ fieri femel ex parte inre}I~us,~ fimi1iter ex ~te qua VlllUd;HI~:laU.(m ratione & plufll:s.fed hoc faClt~ndo gener~tur prudtnt'ltl In rat1lone fine gener:f~ tionc y{rruds mor~lis in volunratc:quia in rationc conferuarur generaduum Vlrtutis: in volon=, •• tate vcro gencrariuurn vitii.ergo &c.CONtra.fi fic dlet,tuncvirtut'fsnon e.ffent concxfcu pru r~C'Pfofirn. dcnria:quod eO: contra pfim.vii.EthicoIF:Scqueref etiti q,dfcnt cotraria ineade:fcilicet vitiO ivo Seclt~ap~rs. luntar{:t} In illo c:qucadmodLl ille no effet excoicatus g 1cgcdo euangeliJ.i iIo co vbi dt fermo de aliquo qcl tactu dt in illa regula,exponeret illud aliter ,expofirionc rfi corona fi B "({daut clarius g fir expofini in illa regula.Per pdicta patent argumenta vtriufW Qds.Oico em ~ Ad obieaa. nihilcotetfi in libro intcrdiCloquatucug; cedncat in fevera do~rina Eo< f.·ma:Iicetlegere prourjbi codnet c6rlnuatu ad mlcedetia & c6fequeria,in!:]bus cotinentilla erronea ;ppterq eftineerdictus. Sicut nec licet exponere eu5gelica coteta in collitutionedicta dili Nicolai pap~:aliterg gr5l11ari~ ce & fi Utera fonat. Dico vt funt coreta iilla & codnuata ad ailcedetia &:c6fequetia. Bene tii licet legere coumG in lIbro inrerdicto' maxime qcl codnet in fe veritate & fana doetrfn5,prout corinet alibi feorfum continuatu ad antecederia &:cofeql1ctia:in gbl1~non continent' illa. crrone •.•ppter . qu~ cfl interdiClus.Slcut bene licet C'xponereeu5gclica dicta coteta in ilIacoftlr:utione:vt en COI1fl tineturin eu;mgelio conrinuaro ad antecededa &:confeql1etla euangeIica. lrca Sexta arguif:q,debens fucere ali~d ex vna caufa,nolibetetfe a debito fi fa;:: Q!!~tl.xx. ci:1ti1Iud ex alia caufa : quia fi gs debet alterideceex mutuo, &:datei decem'ex Arg.prin. mera liberalitate & gratuito no liberat fe a debito aHolF deci:. Item fi aliquis Primum promittit aIi~]d voto vel iuramcro ex vno ,ppofito, puta religionem intrare ex Stctidum. dcuotione fiue ;ppofito cxp:riidi ilIa,no fe liberat a debito voti vel iuramerl in.: trado fub 'ppofiro n6 cxp:ricdi:fed fiarim exeundi.ergo &c. PRObatio ::ulcede Probatio tis ell~sp g Coluit vot(j deo,fatiŒlcit:fic intras no fatiftacir deo: cum fic intrare anteceditis. deus no acceptet:quia ficjntras JXccat morraIiter:tu ga menrif eti ab f O inquirit ti habeat ,ppofi;:: tU cxp:ricdi:diccdo cp fie.: alirer em no admitteret:tti quia ,pponic fe aIigd facturu vnde fcandali~ :.,bif &: religio,&: ipfernet. Item vones intrare religione, autvoucdo habet inrctione detcrmina Tertium. ta de cxp:ricdo & I2manedo:& ttiedaru efl cpefl obligat9 ad exp:riedu, no foJGiaditrad(j:aut ha::: het intetione de n6 ex(Xriedo:fe<;Htatlmpoll ingrelfum reccdedo:tGcno fuit voni: quia no cfl de bono neCde me1iori:immo de malo Vt dictu ell,& vot(j debet effc de bono aut meIiori:aut habet i tmone inddminat5,ncc de cxp:ricdo,nec de no eXJ?iendo:& tuc recl1rredu ell ad ius comunc.fe~ cudli aut illius inccrptatione debuit habc:reintetione de eXl?iendo:ergo aut non dt vot(j feu iura;; metu oino licita,aur: obIigarus ell ad eXl?1end(j. Irem fi aIigs vonet aut iurat fe inrrarurG religio Q!!artum. ne fub ,ppofito no cXl?icndiiII5,iIlicitu elfet voeG illud aut iurametu,ql1ia nocfi' votu nifi cocept9 melioris 'ppofiti:ql1ale no a Ulud,fed poti9 dererioris.MeIius em eet no Vouere fub ,ppofiro ftarim exeundi §vouere & intrare fub tali .ppofiro.Il1ud autno ell ita niii ga 'ppofitG intradi cadit fub il lo voto aut iuramcco.lIIud em cadir.fub voto autiura meto,fine quo no e Iicieu.IIIud aUt oportC't . fciuarc in foluedo votG vel iur21n1ct(jqct cadit fub ilIo.ergo &c. CONtra.qui honorat pareres ex In oppofitti. C naturali pietate liberat fe a debito quo tenet eos honorare ex pCfpro diuino.ergo &c. Oleo cpde Refponftof bes fJcere ali~d exvna ca porfuccre iIletex alia dupllcittr.Vnomo excludedoiIUicam.ppi: qua de her ilIc1fucere,faciido.f.id folumo ex illa alia ca,& nullo mo ai hoc ex prima nec ip1iciccnec expli~ cite.Alio mo faciedo illud ex alia C3,& CU hoc fimul ex prima.cai facit:aligd ex alia di primo mo Ad pr{mt1 no intedit fe liberare a debito ex prima caufa.Et ideo dicoq, adhuc manet obligarus debito ex illa princip. ci:vr ,pce!lit prima ratio.Q!!i vero facit aligd ex alia caufa fcctjdo~mo, int~dit fe liberare ex debiro Ad arg.il1 prim~ cau~.Et ideo dico ll' liberat fea debiro,vc ,pedIit vlrima ratio:irnmo ~feaiusquoquo m~ oppo. Rr ii ~cnrtci Q ~~mdauo dolibrrat rea debftotquia p:rfeCliC\rivolutare facit illud fin1ul ex alia cane, g ex Cof,tp~ima ca~r~~ V nde & honoras parentes exnaturali pietate: fi cum hoc no honoraret eos .ppter debItum dlUl" ni pcepd nihil reputas itIud,nec curas liberari a debitO il1ius,n5 liberaret fe a~de~ito & e!Tettra~ Ad fedidu grelTor diuini pce~ri: & ~cl:U ruG .p,non faCloa~ud de~m, reputaref. AD :ecu~u:cp .pmltte~s ah D quidrub voto vellurameto &c. DIco nec inrcdo nec ,ppofitu 'Iet in vouendo haber de eXl?iedoobli gac:~ll poffirilla mutare vcdidu dt Ui fupra: IX vtdicucaIig (qcl tii n6a{fcro)~npo1T1t hie ivo ucd~ ,ppofini & interiont: de nati exeundo pofHgrdfum:qCl efi dt votli fimpIiclccr & !idtu de in;;: trado ve diCtu dI:ica etia,!, fi .ppofitti fiede pfend iuramcco vaII61ru,benepolfetiIlud ante ingreG. Cum murare:ve figs fimul duo iuraret i huc modu: ('go iuro me inrrarurG religione:&: filir~r ego iuro 'l' habeo ;ppoficu de eXfliendo:bene em per dJ'e'l' iiunido fe iutraruru religione habet i i>ren ti ,ppofitli de p:rfeuer5do,& it;! veru iurat j hoc iur.idoiga tfi no iurat fe itali 'ppofiro Rfeuerat~ ru vl~ poŒingrdTum:nec fil'rter iurar cp in ingreltu ,pponet eXJXriri:ideono oblHireillo iuramen 1 ro circa ,ppofitli de præfenti:bcne polfec illud mutare ante ingreffum aut in ingreffu. AD illud Ac.t .rbatfo~ aue qct obiicit contra hoc mcmbrum~Si hab~t intentionc d(: no ex[Xtiendo fed de reccdedo fratirn ne tacii .• pon: ingrclfum:tlic no fuirvotu,qu{a no fuit de bono nec de meliori:Oico cp VOtlun no exhoc nf~ gaeur c{fede bono aut meliori 'l' pon bdLi apparet nidiu~ nofuifie VOllenti 1 queadmodG 110 fuit melius intrare religione illi ~ pofi votii apofiatauir,& J?miifitin apofiafia:fed ex hoc dicif de bono auc meliori 'p ,pbabiliter po1lC:[ fumiQ:1cd hoc '1' ex fe dt melius fimp1icicer,aIiquo modo parcit p dfc melIUs vouentl.NLic alit 10 ,ppofiro ficdtcp reIigiofus induces aliti ad ingrcffum quadcxp po tell pfumere q, licec ille,p tepore illo no habet ppo!itu de t'xp:riendo pofi ingrdfum fed pu[ius de fiatlm ex~undo,pollmodli muret ,ppofieu &.pponat eXlXriri:quead1l1odli(cia illequi aliqu5do in;:: rUUI[ rehgione co,ppofiro & intentiomwt amicum fuLiqui iam inrrauerat fecti edueat:poll Culi ingre1fum mutauit ,ppofitG & Iffcuc:rauit in religione cum amico ruo.& fic non obftanre

cadat fub voto:licer fine 1150 n6 fit Hdtu votLi:fi rfi fine illo no fit licitu:vt fifieret fub ,p pofiro c6trario.Suffidt em ve tale.ppofitG fit fol6modo annexG illi qa cadit fub voto: & ideo no oportet lIIud .ppofini faluari in impledo votu vt liberet a dcbiro:Iicet oportet 'p e;xiftarcu cmittif votii.Q ucadmodii in emittedo voni oportet 'P~dfit 'ppofinl de ;pfitedo tepore cogruo,& ~feue~ r5dovlrerius:ga fine tali ,ppofiro n6valeret votGde intrado,ficut nec fine ;ppofiro de exp;:riedo: quia ;ppofiru .pfiredi & {2fcller5diin religione en:finis intradi religione, Et ifiud primLi debet dre in intedone: licet vJdmu in execudone:vt ad qct ordinaf .ppofitLieXlXriedi.et. tn nullus dicerer 'p propofitii de .pfltedo femRoportet c6feruare: •.mter & de IXrfeuerado:quia fifiter nec ;ppofit6 de exp:riedo:etia· fi drcnt nece!faria ad hoc 'l' votli e!fet licitu.Q et maOlfefre patet R hoc q, fi ali~s.p mittat fub fide et iuramctoaHgua ducerein vxore no valet .pmiffio nifi habeat ,ppofitti·comonidi cu ea,& e5 carnaIiter cognofcedi.Er hoc,quia nifi aliud fup.ueniat c6ditio yxoris requirit ~ vir co moref cu ea. Tfi fi irerirn vditintrare religionc:c6fulit qda decreraf'P prius c6crahatcurn iHa:& tllc demu iotret religione:&: c6llat cp i(le no cotrahircli jJla cii ;ppofiro cornorandi cum illa & co gnofc~di i1Ia.ca~nal~rer~gualefi ,ppofi:u ab initio ha~uit &: ha~e:~ debuir. S,E~ dicet aligs''P no t QbicaiOt efifinJd~:qula Ifie lUras ducere vxore fub .ppofirocomorandl cU11l3,n6folUlt turamcni nifi mu::: O fando illud in mdius:ilIe aGt no murat In melius fed potius in fCius. Dico cp licet n6 fit fimile in fpeciali qU? ad hoc q.,i~lud no potm~tari nifi mutetur inmehus: ell tfi fimileingenera1i quoad hoc q, .pmllTum fub ahquo .ppofiro no oporrer fcm~ foluere fub eode: fcam ip' in .ppofiro potdl folui votum n6 rnurado.ppofiru in meIius,fed in conrrarilt.vel in deterius:ibi alit non hoc c6rina git:quia illud ,ppofirumeft cauCa.ppter qua Iidt6 efr iuramentum illud:hic autem folGmodo dt caufa fine qua non dt Iicirum,vr paret ex dictis. Q!!~.Uf.' Irca SeptimG arguirur:l}11J6 licet ecdefic;dare certa fumma fXcuniæ ad rerras Arg.prin. cmedas ve detur illi certa fumma fXcunic;reddieufi ad vita fu5:Qa no licet eme In oppofim. re red?it~s ad vita. I,N contrariG efr c6rut'tudo. Dicoq> bene Iicitu dlq, gfll' P Rcfpafio. h~redltate (ua precarl~dcr ('ec1efi~ fedm cp dictae conciliG:fic dices_x.q.li. Prcca rit: a,nemine de rebus ecclcfiafticisfieri prumant nifi quatti de quadtate daf ex .ppf1o,dupliiaccipiiit de rebus eccJc:fi~ fuo tatti gdederiit noic: fi res 'pprias io ~ eccIefiafticasfructuario vfu ten([c voluedr. Si aut res l1prias ad pfens din1i:; fluodbbet.XII.fo.CCCCXCVIII. &rint,ex rebus eccIefi~tt'iptti rru~uariovru in ruo tm quirg1note rumat.vbl dicit 010t Precatie Idc dicunf qda pftationes vfus.rerLi irecopefatioe ei9 'pprietatis q daf ecdefiæ duplu. Glor. videf corradicere lupra code.Si œconom9• vbi dicif'l' tarG de debet dari.fed lex iIla benignior e canone. Si aGt fie licet queg h~reditat~ fua dare ecclefi~:& illa fructuario vfu retinere ad vita fua:& cum hoc duplo de rebus ecc:lcfi~,aut rnplu,aur tanide:nmlro fortius licet rem rufi qua dedit ecc1dia: vfu fructuario retinerc,aut ea ad pfcns dimittere:&: in ea vfufructum quarti valet retinere: eccle lia qu~ illa h~redltate recipit fe & CUJ obHganre ad tatlide ei annuarim foIuedG. Q!!j.1 ergo l}ill~c clt p:cunia dOl ecclefi~ ad terras&poll"effiones fiue ht;rcdiratcs ernedas vt def certa fumma l%cu re l1i~,fiue redditus ;Id vita:& dare h~redirare qml modo gs poffider & feruare in vf ufructu certa fumma fCcuni.; fiue redditus ad. vita :1b.ecclctiaac~ipiedi:picoq, bene licet dareecclffi~ &c.fcvolcdi illud qCle ad fine,Sc(Jo mo ('oparan! itt'r fe ad~Jvo)cdl modo narurali aIiq necdfc efi principiu aCtusvoluntatis cITeab intelleCtu vt fupra:t:1mcn cum hoc 3? actu~l ~olel1~i &. noknd,I. &: fine &: ea qua: circUl~fi5t ipfum,~ fili· ad ca gua: funt ad fine: &: q clrcunlh1t IlIa,Qmdltferentla fe habet:&: quantum efr ex parte [UI & quantum el1ex parte cuiurl}' alrerius.Q ual1tum f'ln efi ex parte ipfius voluntatis & finis fub omni ratione l.;oni:ficut'cdJm ne~ (cITeefr ipLUllvelle finc,fic &: necclff (fi ipfam velle intelledu ('fiftere in cofidcrJdonc finis. Et fieut non en necelTeipfam velle inrelkctu r-fiflerein cofidcratioe cani ii fUlltad fine fecudo dictu modti fic nec cfr ncccffe ipfam velle eda ab initio intelleau intelligere 'la primo fibi occurrit:Il('91 eti5 ne;::: cdre dI: ipfam velle illud in cUIus c6fideradoe voluit intelledG Qfifierc:fub c6fiderari6c vni9 ratio nis in ipfo inrellecto,immo ftatim illo oblato voluntati prfmo actu inteIIigendi poreR:velle intdle~ au no intelligere illud,fed ceffarc.Stiire edii intellectu ad voIUtatis imQifiin confidcrJtione famica tionis fub ratione de1ectabilis,liberratc arbirrii pon'fr voluntas illam nolle & velle:&:fic in nullo aU [~r inrell~Ctusinducit volutare in adU volendi intelledu inteJligcrc vel fimpli:,ve1 fub quacGg; ra~ tione,&: 111 actu voJedi obic~"tll.vtrobiq; em ~qIirerefi inditferes quat um cfr ex parte fua. Nec necftf fe eit ~ fiarll1l coplaceat volu tati in prio aetu itel1igcdi:~ fie 116 oportet 'p in ipa cauft:f volido vo stluodlibet.XII. fO.CCCCCIIII. IMo intellectu intc:Uigere.Et mi· pr~fenta'toaliquo fub duplici rone,æquaIiter volUras pet fe liber,. H tate arbitrii ad alterG determinare •. QClaGtaddunmalem \1oIitione caurari abinreUetlu in volli tate &c.Dico cphoe fatfum eft,qm feeGdutp ~pedixi,Iicet principin volunratis fit ab intdIedU; IX volido caufef a bono apphcnfo,no ramc hoe e~ fieut ex caufa .pptet qua fic:fed foliimodo fieut ex caura fine qua nOlga ve a di .pptcr qua fic,no mouet volGtas ab aliquo ad aCtu volendi ncc;vactUa;:; tur nifi a feipfa.vr non folum dicamus voluntatem e{fedominil fupra flia actione in Qbufdilm vt illi dicunt~ficut patebit in qUtrfrionefequethfed in omnibus a principio vfq; 'in tinE;incltldedo ob actus IX primos & medios &vlrimos.1icet ad fine fub omni ratione boni apprehenfum, & ea qu, drcutUt ipfum,mouear tm libere & non libero arbitrio .pprie loquendo:ad ea vero q funt nd fine ~ IX q circufriit iII6,liberoarbitrio tm,vt alias expofuim9• Qel aGt ad c6firmatione dicti fui atguGt ibidem:

l In oppofitG. pter charitatis~lecdTitat~.~otr~. OlXra,.t'Pl:la. ~atulpfectlor~ pfi:rc~da funt tan~ meliora, g~ ~fe etio operLi .pprlorLi (tatuI,rndet ,I~filtatuI:c~ha a~t fUllt opa Vlt~~Ct1U,ft: propria funt ~at~ll pIa ga Rcfolut.q. torG,q pcrfeCbi~r~It §ftatu~ ~e~lg!of~rG,c~1 .pp~l~fUllt o~a,cOlltcpla:lu~.~r~o ~c. QUt;fbo ~aa T de operib9.vitarGJphca~ ~ofimde ~(hol1e,d~ lp~S V!~ISvt fic,hceat lo~,q eam ~fere~a eft pe1eCllone~l J tan§ me1io~.Et vt dicit Aug.~lx.de clUI.del.c~.lI.CUquærlt qaho~u~t.P?tJUs,e~lgend~, ~on fill1s boni habet cotrouerfia:fed qrud horu facultate afferat ad confequedu fme boll1,lIl hac qftlone ver::; fac.finis em boni cu ad eu quifg puenerit,protinus tldt beatG.vt em dicit Glof.Luc't.x• Dua: vita: funtinnocetes,laboriofa,& otiof.l.iter eas mcdi9 eflipe fons vit~. Q!!æftio etia illa de meliori inter has duas vitas,& operaearu,eft eade cu.quftfHone de peritaiori iuter iIlas.perfea:ionedico, qua !Is J2feCtu~ ~icif pfecte,tended~ in fine.vt, dicaf iI~e.p~r:ectio,r,g pe~fed:ius ten?it in fine,m ad p~e~i9 ip rum obtllledfi.& Vita pfectlor,& melior,&: elJglblhcr,filr c~a e19,Qb9meh9 & I2ftCtlustendtt m fi~ ne:ha:cCundlla,qad pfeusprincipaIiternos inudl:igare oportet circa duas vitas & faru 0l2a• EŒ V igitur fdendLi in principio,q, dupIex.dlc6teplatio.qdaq ptlnet ad fruitione& ad fine vitft IlUm:a;-;: Il~ fupnaturalis:vt di coremplatiopatri~:de qua fenti~dii c:p fimpYr fit melior, ficu t finis eis q funt ad-fincm,q qcunqJ actio,&: firr fi qdic;p c6teplatio pfentis vit~,q refprctu c6teplatiois futur~, actio debetdid,& tota vira pfens debet dici vita .ac1iuarcfpedu vit~ futur~,q fola .pprie c6teplatiua de ber diCi.dicere Aug.in 1crmone vlcimo fup-loanne.Duas vitas uouit cccfia,quaru vna elt in fide,al tera in fpeNna in repore pcgrinatiois,altera in ftternitate m5fionis.vna in Jabore,alrera in re~e. vn" m via,altera in patria. vna in 0l2eaetionis,altera in mercede c6tepJationis:& cftrera·hmol.& fequif. Ergo vna bona c, fed adhuc mifera,nltcra melior &: bcata.ifta efr fignara p apoltolu Petru.iIIa p-l~ nc.de ~b9 dixi fupra modicG. At vcro iuxta mylticli feufum in Petro actuatis vita,inloiine cotem pJ:1tiua fignaf.Alia vero efi cotcpJatio,q I2rinet ad vfum,& ad ilIa q funt ad finc,&eft duplex: qd:i iifuilfct in llatuinoecti~,qda q modo habef,& haberi pot .p natu pft'Ot1svir~. De pria dico:q, fim pliciter melior fuitTet;g tLiefuHfct qcunq; actio:ga mdi9 duxllfet in finc c$: I2fecti9.Et firr melior fu iff'et,g actio vit~ p~ntisfecudu quecuq; flatu gfialiter Joquedo,& gfialiterc6parado flatu quecGqs vit~ actiur; in pfenti ad Itatu vit~ coteplatiuft in Itatu innocctir;.1icet forre aliqd opus vit~ aajur:,~ maxime marryriG,qd in breui rpe cofumif,mdius fit&: p-fectius ad fine I2ducat § quodcuq; opus vnicfi cotepJatiois,qc1 in taro t(,1ecoplercf:de quoaIiqu5ruhi erit fermoinferi9.De fecGda.f.dc core X pJatione vit<;pfeoris c6paratlol1c ad actione, .pfequenda elt qllio &:arCtanda.De actione cofili: difli guedli eft,q, elt qd:i actio IlOisprindpaIiter ,pprer feipfum,& hc;celt in duplici gfie.Q!!r;d5.n.cofi~ ait in oVibus virtutG mora1iu ex mera eJectione:vt fUllt ieiunia,difciplina:,&hm6i ad Ccipfum, & oino q p'riner ad gfiale iultitia erga 'pximG,p qu<;ho appetltu ordinat,& palfioes coponit:vt fpiri::: tli .in corcpJatione proprCi habeat:q funt via ad cotepJarionc.Et ideo dico 'p coteplatio tali actioni omino ell pfereda, fieut finis eis quæ funt ad fine.vnde debet talis actio in eode pcedere cotcplatio ne.dicete Greg.vi.Moral.ca.xxxii.QEi c6teplationis arce tenere defiderat,primo in capo o~is fe ~r txercitiLi ,pbCt.&infra. V ir quippe ~fectus prius Vlt~ actiu~ opa cogregat,& poflmodG carnis fen~ fum pc6tcplationc mortua huic mudo fundit9 occultat. Actionis naq; tcpus primu clt,c6tepJatio nis extremu. Vnde nece(fe eft, Vt pfeCl:9 f<;p g prius virturib9 mete excrceat, atc;phanc poftmodu in horrm ~erisccindar.De tali vita actiua dicit Grcg.xxxii.Moral.ca.iii.Aetiua vita mulr()ru eft,co~ teplatiua aut paucorLi.lde fup E=e.par.i.Homilia.iii.ca.iiii.Actiua prior t~e, g coteplatiua:quia eJ: ~no ~pere teditur ad c6tcmplatione~. Conte~platiua autem m"ior eft merito. finecontempJalll tlUa . JI1trare poff'unr ad cældleD1 patriam, qUI bona quæ po{funt,l1on negligullt : fine actione au tem mrrare non poffunr,fi negligunt bona, quæ po1ful1toperari. Illa ergo in necdlitare,hæc in v() luntate.De qua etiam dicit Ifidorus de fummo bono cap.xv.QEi prius in adiua vita proficit, be~ ne a~ con~emp~ationrm corlfcendit.qulcul1L.Padhuc tempor~I~111 g!oriam,aut carnalem affedar co mJplfcentlam,a contemplatione prohibetur.ln ifta enim pC:f exercitium boni operis prius eLictae~ ~uodlibet.XII. fO,.CCCCCVI. haurienda funt vida:vt in illa iam puta mentis acie ad contemplandult1, deum quifgJ perrrafeat.& licet conuerfus ftadm ad contemplatione cOfcendere cupiat;tame ratione cogitur: vt prius in acti y u~ aetionibus C%erceatur.Q!!~da aute aliaaetio dt hominis principatiter ppter feipfum;quæconfi fiit in operibus mechanicis propter neceffirarem cotporis,qualein habent CIuesnfgotiatores;& co;; lentes terras ~ vineas,& vniuerlaIiterilli de quibus ~icitur.Du~ in lt1ola.T ali aGt adiani omnino prercnda elI'conteplatio,cG iIla actio fit pure corporalis;cOtemplatiua fpititualis: & ideo labor iae fpiritualis tanto illi pr(ponderet;quato ca qua: fUllt anim~;corpora1ibus pferulltur: vt dicit Ni!=O;;I laus papa inexpafitione regul~ fratrum minorum.De tali actione: dicit Jfidorus vbi fupra. ACliua vita mund:mis rebus benevtltur.Comemplatiua vero mundo relllidas foli deoviuei'e delectatur. V nde illi aaioni remiciant religiofi;quatum patitur viræ nfceffitas: illi vt priori in principio con uerfionis fe atfucfcur,& illa cos ad contempl:ttioneni difponir,vt dictum ell:ifla vero contemplatia nem impedit.dicente Gregorio.v.Moral.cap.xv.NcW mens .ad conre111plandaæterna perducif,nis: fi ab his,quæ exterius implieant,ftudiofe fubtrahatur.Hinc em veritas dicit.Nemo potelt duobus Z dominis fcruire. Eft alit pt~r dictos duos l11odosactionu qu~ funt princip;tliter J'pter fdpfas,alius .modlls :tClilJnis.pprer aliG vt ,ppter ;l'xirnG,qualis efr actio platorG ~nquantG pt~lati funt: & ad vd litatem aliorum procurad:i inftituti. Vnde dicit AugulI'.xix.de ciuitate dd.cap.1.-viii.Epifcopatus 110men en operis non hOllor1s:at9' inde ductumvocabulu,lJ' ille qui pr~ficitur,eis quibus præficif fuperinrendit,curam.f.eorUlugeres.Epi em fuper, fcopos autem intenriodicitur.Sicut aut epifeo pus dl:quia Q curam fupcriorem fuperintendens falud aliorum etfe debet:fic quilibet· inferiorum curarorum hypolcopus dl:quia per curam inferiorem faluti fubditorunl fuorum intendere debet Propter quod alibi dicit Aug.{b boni viri fumus propter nos ell,q, boni epifcopi fumus ,ppter aU os dr. Talis alit actio ex perfectione conremplationis procedit:ficut prima actio ad perfectionem co A templationis difponir:ficur iam infra decIarabirur. Inrer talem autem 41Clionc u~ necdfirati pra:~ q fentis vira: dcfcruit principalirer proptcr pro~ctum aHorum : & contempladonem vir~ pra:fcntis quælhonis noftrc; incendo arct5da cft:qu~ fign:tnf per Marth:i & Mari:i:dicete glor.Luc~.x.Per du as forares dnx fign:mtlu' vit~ fpidtuales: R Martham ac'tuofa operis deuorio &c. vt patet ibidem. Circ:! præ[ciltis igirur vita: aClionem & contcl1lplatlonem fciendum dt q:, inuicem potfunt com~ parari dupliciter.Vno moquoad fubft5d:i earum.Alio modo quo ad earum vfum.Si primo mo do,!i.;'diw q., timplidter &: ab[olure prt;ferellda dt conreplatio tag melior:quia ve dicif fxtta de rc: lllici;)rio!l~.Niti Cll pride.ipfa eft (ecurior Be magisfuauis.Ec fm hGc modum probat philofopl1us in.x.EthicOCli felicitatem fpeculatiuam quæ eonfiftie in vita conremplatiua ~ eius operibus, pra:: el11int:r~potentia: quxconfiftit in vita actiua & eius opcribus.f.quia operatio fpeculatiua efr opri m:z,&:optimi obiccri &deIed:tbHi(fima &:futficicmHfima, paucitfimis illdigens & propter fe elige da &; quictilftma acq.lp;rmanfiua:quorum cotraria cotingunc operibus actiur;.Et ideo dicit CloC. fu~r tuc~.x.&dt Grego.fuper E::e.(?ii.HomiHa.ii.ca.iii.No rcprehenditur pars Marth~ quia &: ip Ct bOI13:l~dl.1udatur pars Maria::quæ quare fit optima fubinfertur:quæ non auferd ab ea:quia co rCl11pbtiu.l hic incipir & in ca:ldli patria pcrficierur.Actiua aut cum corpore deficit.Hinc etiii di;; cir Ambro.Religioft; meris incendo fi cu fide cogruat;etia ipfis operibus anrefertur. Hoc enim ma ius:hoc ~:f~Clius opus eft.Er ve dicif ca.vii.cotepJatiua vira amabilis valde dulc(do ell:q fu~ femet B ip[11l1:liam rapit:ca:lcllia appetit:tcrrena aCitcoteprui habere fe olledir. Ad huc Dlodu coparadi inrer fe vita adiua& conrcpl ••riua,dicut 'l' vita cOIltemplariua fimpliciter melior dt & pra:frrcda acti UI;:&: hoc ppter. viii.condiriQ,es Qbus p1ius ea prifert in.x.Ethi. Sed ve infra dicer,!] bfi vulc co~ p.uarc dimrfa,dcbct eonfiderare illa ft:cfidlic6ditiones omn(s maxime fecudo pr~cipuas:& fecGda illotsiudicare comparata.Nihil elii ,phibet a1i!]dfimplicirer pcdlere alteru qc1fecudu id qet efr pric' pal~ in illo: qo tfi [ccudli ali~d non principaIe ab illo alio [uperatur.Go contingit in l'pofito : ~ain vrraq; vita.p pfcllt! pricipale e meri ra vfus:in quo(vr videbif iii)pceIlit vita actiua: qua rone mc:~ riti nuUo modo attcdit plis:no pones vira futura:&: ideo rones fumpe~ ••p1io modicG valet ad p~ fens carholico:i quo eii videnf fe frldare pricipalirer a1ig.Si aut ,actio & p[(ntisvitc; coteplaeio copa renE inter fe quo ad cilru vfum:ga vfusactiois refpicit of?iscxecutione: executio autem actiois,fj8 «:Ilad alcc:rG,ipfarefpidt & illos ad quos eO:fiuecirca quos eft:vt funt fubditi:& refpicit ipm ex(;=; quere aCliollc:vr plattidftoergo duplici mo por actio c6fiderari & coparari ad coteplatione.Si prio m" mo,dico q:, actio pfereda e coteplarioni ~a plurib9 vtilis eft:~a Vt didf in diCta decr(tali,1icet fie magis fecura:ifla tii e magis fructuofa:& licet illa fit magis fuauis:tfi ma dt magis vtilis:cu in fœ ctiditate fobolis Iippitudo & dltformitasLIæ,Rachelis pulchritudini fit platat Hic dicit Greg.fug SCiio. ~enrici Q ~~ndauo E:::e.p:tr.ii.Homilia.ii.cap.vi.Erar Iya .1ippa5:!h::cun~ll: Rac!1t~l ulc~Jra ~ infœcunda:quia corm~ p plariua vim (pedof.1di in ani?10:fed ~un: 'IUlcfccre It) ~lentlo appe~lt,filros n,on g~nera..r.ex_pra:dl do enim qui eris fl1~lI:udio ~n!us Fe 1.!1liorum c~lIectloljefu~cel1dlt.SC~actma Vita du !DO J?ver a bum,rnodo J? exemplum ad lnlltarlor:e fuam r~o::tlmos_accendlr,I~1Ultos 11ono opere fihos gene:: 1 b rar.Hic dicit Aug.xxii.contra Fauftu',cap.xxl1l.Ad vnu tendendu efl:fed propter hoc ,multa ,ferel] da fi.mr.Vtig; duft funt vxores lacob hbe~~,vna ::tmaf,aItera to]~raru~:~d ~~I~toleraf,l~fa prIUS & vberius fœcundarur ve fi non propter fClpfam:cercepropter fihos dlllgat.SI autem actIo comparc tur ad conteplationc'fecGdo modo,tunc diflingue e;" parte illius qui tale actionem c:xequirur: aut enim elt difpofirus 5: pdirus virtutibus, ad ~len~ action~ ido~leeexcquenda,!l,~ut 1,1On.S~ no?:dico .'1' mdior elt ei conrcmpIatiu~ vFus omnlllo ~ a~IU~: qu~afibl ~ro~c~re ~R.et m vl,ta fohtarl~ con remplationis:nec fibi aut nec ahl~ proficeret JI~Vita publ,lcaachoms:lmmo tak~ fi~1obfu~r,dlccnte G~ego.vi.mora.ca.~xxii~~~pe9U1 conte.n~pI,~rl eum qu~~yepoteranr, occuparlomb9 ceclderunr.~ d pt:r hoc etiam obfunt aIl1s:'lU1a fieut dlclr.ll.Pattor.ca~.!II.,~ nde fit vt clIm paUor per abrupta gr" dirur ,ad præcip~tium ~rex fequ:Jtl1;r. Prop~er hoc dl;-:ItI~Id('m contra ~ales cap.y. ~ta,gJabappe::t ritu illius cordis mfirnutatem mUlllmus nc Impcrfectl qUlqJ culmen arrIpere reglmll1ls audeant: neue qui in pbl1isftantestltubanr,in pr~cipirio pedem ponanr.vnde nec coactus ad cxecutlonem raIisadionis accedere dcbcr:vr dicie cap.x. Si primo modo,fubdillinguo: quia prædirus virtuti~ C bus quibus aliis profir,aut votunV3te 5: ex eJectione abfg; omni coactione & necefIirare accedit ad attionem:aue accedit ad illam coactionis necclIitate.Si primo modo:dico 'p conremplario pr~ce1Jit 'l' ve iam dicetnr,actio nung prc;cdlir nili ex recompenfationc necdfiratis & coad:ionis fimul.dici te Augurt.libro.:rxii.contra Fallrtum.cap.xxiiii.Pl~rig; bono ingenio pr~did ftudiog; flagranres,g uis idonei regendis populis eCfepotfint:tamcn euiranrpropter rurbulcnras occupatiom.~s.dcqui:-: bus port pauca fequitur.Sed plane:ve ha, cura lufdpianr vi coguntur.Si fecundo mo:dico (jJ fim:::: plidter aaio prær.dlit in rali quo ad vfum eius,&:melior efr §contempJatio:5: hoc fiue ad actione coactus fuerit ab homine,fiue ex chariratc: propter necdrirarcm 5: illdigeria qua videt circa popu~ lum:vt pome dicere cum apollolo i1Iud.ii.Corinth.x.Chariras Chrilli vrgtt 110S. Ta1ib9 em vriHor tn aaiua fic aCfumpta 5: magis meriroria fi contemplatiua.Primo propter fuga mali: dicente Gre go.i.pafto.cap.vi.Sunt nonu1li qui eximia dona percipiunt atg3 pro exercitatione magnis munt'l'i~ bus exaJrantur.5: infra.Q!!i nimirG culmen regiminis fi vocati recipere renuunr,ipfi fibi plærungJ dona adimunr:quæ non pro fe tantfimodo:fed etiam pro aliis acceperunt:cumw fua & non alioru lucra cogitant:ipft fe qu~ priuata babere appetullr,bonis priuant.Er cap.viii.Ec funt nonnulli qui rx humilirate refugiunt ne:eis gb9 fe impare.s exillim.mr præferantur : quorum ,pfedo humilitas fi c~reris virtutibus cingirur,tunc ante ocu [os dei Vera eU,cu ad refpuendG hoc .qa vrilitcr fubire pcipif J?tinax no dl.NegJ em vrre: efi humilis qui fupni nutus arbirrifi pn,effe vt debet inteIligit:& tamen pocellatcm contenir:kd diuinis difpofitiollibus fubdirus,& a vitio obllinarionis alienus cu fibi rcgiminis culmen imperatur, fed iam donis puentus eli:'p & aliis profit,& corde debet fugere & ,inujtus.ob~dire.~ec~ndo aut adiu~ vita fie,alfumpr,~,('1tmdior & mag,is eIigrnda proprer ade.:s ptlonemalorls bOI1l,dlcenteGrego.vll.Morahum.ca.vl1l. PIærung3 mens lUfii ad tantu fe virt.uris culmen extendit 9' CC ad quorund:i fiultitiam tolerand:i conuerrit,quos nifi ad forcia trabere nidl'l mur,eorum eli:neceffe vtinfimla toleremus:quia nec iacentem erigir,nifi qui Uatus fui red:irudi# nem pcompaffi'onem flectit.Cum ergo aliena: infirmitati compatimur, valentia nollra roboramur. Mens enim improficien~ q~~ minus alienis c~mpatiens conualefcere contra aduerfa non poterat cum ad roleranda prOXimimfirma fe attrahIt, ad aduerfa fuperanda conualefcit : ve pro 3010<= re ~~ritat~ pra:fe~ltis vit~ cr~ciatus ~anto yofl fortis apperat quanto prius infirma fugiebar. Indi natione nag; erlgltur:attractIC>e tcndltur:copaffi'one roboratur.5: hoc quo ad augmentum cbarita tis, ad rolcrandum ad,ue~fa:Et fequirur contin,uo ~e eius,a?gmentoad operandum perficta. Cum W 111 ~more,?1fe prOXimidd~tat: quafi ~xlm~d~t~tlorc~lh~1l:quanta fortitudinein audore furgar. Charltas nag; quæ nos ad VIm paffiol1ls humlhat, altIUS111 ulmen contcmplationis Jeuat:5: mul c tip[icata melioribus defideriis c;:lluat:iam peruenire ad vitam etiam per crudatus anhelar 5: defi~ deria ~ua vix ca~iens ip~asquas, du~fi ~imu~raepc;ena~amar,tranfirepermorrem apperir ~t cbri~ nere Vitam pIemus pofftt.Fundlrus II1l11fimJs xrmgUI defiderat:quo veri9 fumma cOfcendar. E~ e ce quia in tali furejficatur virtus, cont~a adm:rf~,e:tendit~r defiderinm ad,Perfeda,plenius opta1J !ur, rum~~:v~ non ~olum fit mehor alus fua atlJo,g fua fulffet cOlJtemplarJo:fed etiam fibi & ma;::: loriS mcr1tJfLIl:ctemm nDn fequatur:opus dI vtiJius:ergo dt maioris meriti: quando.("oJummodo @uodlibet.XII. fo~CCCCCVII. dt vtiIiusaIiquib9,fcilicet,circa guos o~ratur.Vt propterea verum fit illudAuguR.verbigraria' Mulier emens Ceruosvt faciat eos chriaianos:no dt ,ppter hoc æquanda fandI; virginitati:& hoc idco,quia illud opus licet fit vtilius aliis quos procurat fieri chriftjanos:forte tame non eR vrilius ftbi:vt propter hoc in vir~ Rfedione non pomt ~quari fand~ virgini.Bem: tame kquirur.opus dt vrilius:ergo melius eft & maioris meriti = qu~do fimuI eft vrilius operanti & jJliscirca quos ope;;::; ta tur vt cotingit in ,ppofito. V nde fi emere Cernosdicto modo eJret vtilius:n6 tantu illis qui Cina tur:fed etia ementi,§ cuftQdire virginitate:ficut c6tingit in propofito:ta1is mulieA'no folum effet a:quanda propter hoc fand~ virgini :fed præfercnda. V nde qui vuJtrede iillimate de rebus com~ pararis adinuicem fecundu coditiones ruas,n5 debet attendere vnam conditionem rmled oes vel plures,diccte AuguU. xvi.de ciui.dei.cap.xxxvi. Nouerimusnon €x bonis fingulis hominesintct fe coparare:fed in vnoquogJ cofideremus vniuerfa.Q uare cu adiua & conreplatiua vit~pr~fentis no funt nifi ad v(um Rueniendi ad vit~iæterna:& quado aliqua JXr feno funt nifi ad vfum,cuius vrus fimplidter eft melior,ipfum fimpIidter efr melius:fecundu hoc concededa dt vltima ratio:ll' quo ad vfum vir~ pra:fentis fimpJiciter magis diligenda & eligeda eft & melior talis Vita adiua fi D conteplatiua. Ad rarione prima q eft in c6trariG,q, pr~fereda funt opera conreplatiut;;quiafunt " meliora & magis eligeda,eo q, Maria opcima partem e1egir:Dicendu fecudG pr~dicta ~ fi Martha Ad ratione vrgente charitate ;ppecr ChriRi & difcipulorG necdIi'rate illa op:ra exercuit: forte licet op1is Ma::! principal~ ri~ ex fua fubU5tia & giie o~ris fuitrec melius,tame Martha plus merebatur tibi fi Maria. In hoc eJUcafu opus Marehæ erat de giie OlXrisad quod quis propter J?ximi necdfitate accedit. Et forte Maria illam iuuare non pr~cepit dominus in hoc cafu:quia Maria in talibus actionibus exercita t•• 110 fuir:~p vaga fuerat & lafdua:& ideo no multG eiusadiutoriG Marth~ ;pfeciffet.Si aute ex pi~ rate abf'P neceffitare hoc egit Martha,erat opus ei9 de genere adi6is difponetis ad contcplationC:. Quod magis credo:quia dicit Aug.de verbis diii Ser.xxvii. Sufcepit eu M*1rtha ficut folet fufcipi peregrini.Si aure ;ppeeealiqcl bonu teporale illud opus egiffer,de genere adi6is tertio modo diCl~ E fuiffcr.& iftis vldmis duobus modis Maria plus merebaE. Vel dicendG cpconteplatiua vita in prCi remi cccIcfia militate qu~ p.opus MarifCintelligir:dicitur melior fi pars Marth~:lXr cui9 opus illi' teIligif vita adiua:no quia fit magis meritoria:fed ~a efr magis ma[ura.diccte Grego.fuR Eze.Rre .i.homi.iii.ca.iiii. Qiuis adiua bona fit,me1ior tame elt c5replatiua:~a ifta cu mortali defkirvita;' F iIla vero 111 imorrali vita plenius excrefcit.H~c aute ca dido nihil opera f ad ratione meriti.VeI pa relt dici cpillud dixit Chrjfl9 in mylterio:figurado R Maria &: opus ei9,opus corepJati6is in g1'J'a: ve fcam boc opus Mari~ dicaf melius ga gerit typG & figura melioris. & hoc queadmodG Aug~ rcaa parre fup-Ioanne Ser. lxx. affignat ratione 'luare Ioannes plus dicebatur dilectus a diio fi Pea rrus,quia [cilicct Petrus geffit typum virr,;aCtiu~in ecdefia militante:loannes vero cypu vitf; con templatiu~ in ccckfia triuphante.dicit enim fic.Quod EXr eum fignificOltcui dicitur: fic eum vo;: Io manere:non nunc,fed cum venrritChriRus implebitur:qc1 aurem rer hunc fignificatur cui di etum dr:Tl1 me fequere:nifi nUllc agatur nec J%ruenierur ad illud quod expeClarur. At ipfeno$ minus diligit quales nunc fumus: ibi autem amFlius nos diliget quando qct ei difpJicear 110nha~ bebimus.lfta ratione oRenditur cur amplius Ioannem fi Petrum amauit ChriUus.lntelHgo am~ plius n6 ratloe :tmpJioris meriti:fed ratioe amplioris fignificati.C6fimilitrI Maria in ,ppofiro opti ma parre dcgir:n5 in merito illius actus que tue exercuit:fed in fignificato I? ipm. Hinc dicit Au guft.fer.xxvi.de verbis dfii,lOC}ues e op:rib9 Marth~.Bona fUllt h~c: mdius tii qet elegit Maria;il, d lud em habet ex neceffitare occupationem: iRud ex charirate fuauitatem. Audi meliore qua: non auferetur ab ea.1XrequiEin fermone ;pximo.VrI'lJ fubinrelligitur.a te 'lC!dcgifti auferetur:fed bo no tuo auferetur,vr qcl melius d} detur. Auferetur a te labor,vt requies detur.lntelligatis in his duab9 mulierib9 duas vitas e(fefiguratas:pn;fenre & furura,quiera & Iaborlofam.Jn Martha frat imago pr~fenriu: in Maria futuroru:q.' ~ nis. Ex eode medio arguGt q;nec funt in flatu fUFCriori?i reIigioti:dlo cp fint Stcundum. in llaru p'feetionis:quia facilius indulgef tranfit9 a llatu inferiori ad fup:riore afccdcndo §ecouer fo,vr i dicta firera Niti c;upride.quare cu iura oinoindulgeant prefbyteris curatis tranfitu ad re;:!, ligionem no autcecouerfo.crgo &:c. Idem probat rer canones.nam dicif.xi;.r..q.i.CIericiqui mona Tenium. choru propofitu appetGt:~a meliore vid [equi cupiut,1iberu eis ab epifcopo oportet I~rgil'i ingref fum.vbi dicit Glof.H<;c cfr caufa fuffidEs:ga de minori ad maius rnifcundu cfr.xciiii.difr.Legim9• Sub cIericis aute ibi coprehendunr prefbyteri curad:ga de mis cIericis dicit in capio fcqueti.Du~ funt legcs,quida priuata lege ducunf qu~ dignior:&: ideo no poJfunt ;phibcri a rranfiru p'1ege pu btic5.&:dicit ibi glof.cp ex hac excipit epifcopus g no por rrafire ad religione inuiro papa:fed pfby rer non exdpif:crgo includif. Deinde arguGtgfiaIirer corra quo[cu'13,platos cp non fum in natu Quartum. p:rfedi6is,fic. iIIeftat9 qui c6patlcur fceu id qet efr fimple imRfectionis,&:de cui9coditione n6 dI: agere ORaq funt Rfectiois fimpfr,no dt fratus p'fectiois:ticur ille aat9no dlllat9 virtutis ~ c6pad tur fecli ORavitioru & de cui9 c6ditione no efr agere o~a virrutis.fratus aute pr~latorfi efr hmoi. na habere 'ppria &:vxorc,imRfectiois ell:&: fimilr exercida o~ru circa illa funt ORaim12feCl:i6iset : tn illa c6patit [ccu fratus plarorfi,vt quo ad ;ppria pater in oibus platis:quo ad vxorcs in pr~Jads orientalis cccli~modo:& in olbus ante ordinatione eccIefi~fup' natu cotinentiæ cxiftetiu in facris. Sifitcr ip ORa fint }Xrfedionis hoc f.tcifit ;pfrmo ~ vlJtii fub quib9 filit. Ire n6 dI- fratus p'fectionis Quintum. nifi ex voto:ga qui n6 dt in ftatu f?feCl:i6isratu fuum no mutat op'a Rfectafadendo nifi illa f.1ccre f voue;1t,qu~ vOllcdo libertate amittit 'ppri5:& diuino feruirio mancipaf.Vll Virginitatis obferua.-: COfi'rmatio. tio licee fie opus Efca:ionis,ipfa en lcruata ab[SlJvoto t1:atGErectionis no habet.dicit elnAug.Iib.de virginitate. Neq; ipf.l virginitas ~a virginitas eft,fed ~a deo dicata cft:hol1oraf:q licet icarne fer~ uetur:fplis di religionc ac dcuotionc [eruat.Ac p.hoc fpGaIis en:etiam virginitas corporis:qua vo uel' & ~ruat c6tineria,qua integritas carnis ipfi creatori carnis &. aiæ vouet c6fecraf &.feruatur. Vlrerius arguut cp erfi llat9 pr~laroru cfr Ibt9 p-fettionis:fratl1s tfi tcligiofoni efr maioris RfcCtio Septimi nis.PrimD R mediu iam dictu fic.iIIeflar9 dl: maioris l?fedioni~ fI rnl11usc6patif qct cll il1ip-fectiois Pria l'batio. fedi,& cuius op:ra funt pfectiora:ft;ttus reIigioforu efl:hm6i rcflXdu flatus pr~Iatoru:ga ille c6pa rirur lecu ,ppria &.vxorcs q funt imp-fed:ionis:&:0f?abona iIIo~ no funt facta ex voto &:;pfdTIone non aute illa copatif tl:atl1srdigioforu;quorG eti:i op:ra fac1afunt [ub voto &:.pfetfione.ergo l\;c. Secto fic.iIIeftat9 f1magis ammi/aE fra tui oino Rfectiffimo efr ftat9 p'fcCtior&: magis eliged9 ~iuxta Secul1da, cofidcrationl: ptii i terrio topicorG.Q etdt fimih9 meliori,meli9 dt,&: magis digedG.ralis eftar9 co tcplarionis religioforu reflXctUftat9 actionis platorli:ga conteplatio vitt; p[entis magis affimil:1fvi t~ ci5tcplariuc;beatoru $i actio pr~latorG.Contcplatio em dt quæda inchoado fururæ fdicitatis:di cete Aug.fuR illud loa.vlrimo.Sic eu volp manere.lnchoata c6tEplatio manear donet venio,l?fiden aa cli venero.&. Greg.didt fUREze.C6replariua vira hic incipit vt icc;Icfripatria P.fidat.ergo &.c. Tcrrio fie. fiacus ille g rcgrit ORa~bus ho magis Rficit efr Rfeetior;talis aute cfr frat9 corcplatiois: TfIda. quia R ORa cotcplationis p'ficif religiofus in amore & cognitione dei:p:r op:ra aute actiuc;p-ficitu~ pr~btus in amore .pximi &:cognitione infirmoru qu~ fUllt circa ilIu.dicetc Grego. vi. Morar.cap. :rxxi.SJXculando in dei amore furgitur:pr~dic:mdo ad .pximi vti1irarc redit. V t em dicir fup-Eze. I?re.ii.Homit:ii.ca.quiro:adiua vita efi pane efurieri tribuere:verbu fapietic;nefcienrc docere:err~ re corrigcrc:ad llUmiIitatis via fuP.bienrc reuocare:ifirmitatls cura gerere:q fingulis gbuf9,3expe;:: diut difpefare:&: comitIis nobis qIiter fubfillcre debeat ,puidcrc. CotepJariuavero vita ea foIi ddi derio c6ditoris inht;rere &:c.C6frat aute Ip ho p19illis [uRnis & quo ad itelleau &:quo ad affectu g his infimis pficif.ergo &c. ~arto fic.p'fedior en llat9 plii §pridpis:ga pilus rone fui ftat9 p'ficif·Q!!arta, virtutib9 & fcIicirace f}æcuIlJtiuis:qua: l?fect1o((s fWlt g yinutes & felidtas politic~ qQ.ib9,p:rficif ~enrici a QSandauo . princeps:fcc1m p1ium in decimo ~thko1F.crgo &c~ Q!!i.?~o fic.aat~ ,& aClI~pr«;tatorG(~ ficu t bdla~ium in c~"p!s:aat~ re1i~iofo[~ cfl'~cuc co~h~ ~[~detl~ y~ca~~I.?,ll1':.r~lb9:fe? eOllfih~pru~ dentr~ vacantlu 111rblbus no dt mmorls prt;emmftl';9 opus bellatlU 1~ capis. dlcete ~u~ho l~b.l. v de officiis.Cli pleri~ arbitreilc res mai~resdfe bellicas g vrballas,e~ mmuenda, h~ ~plmo.&, lfra Parua em funt f'oris.arma nifi fit c6filiGdomi.ergo&:c •. Sexto fic.1I1grdrus rellgJOlllsabfolult ab oi voto~no fic auteingrdfusplatiois:qc1n6 eet nifi ftat9 relig,ionis pfectior,ru~~ior,& maior efret Septima. (latu pr~lati6is.crgo &:c. Septimo fic.Securu preredu efr 1X1'IC~Iofo:ftatus ch,glofo~ ~~ fceu.rus: ~ Oaau•• , pr~lato~ aute p-icutofus.ergo &c•. OCla~o fic:opus fpuale maIus eft &:~la~o:ls m~rrt~g _op9cor~ porale.dift.xlv.Du~ fut.Eleemofyna cordiS malor eft g clccmofyna corl2r,s:~orep.Ia!lo u: e_op9~l1a a Nona. gis fpuaIe g adio:ergo &c. Nono fic,angeIi quorii cftplidere fubfu!lt tlhs quo~u eft coreplan.e,[ In oppofiai. go &c. Conrra. flatus ille, efr p-fectiorqui reQ~it cp in ipfo excrceant o~~a Iffedlora:~ qUI requI;:: rit in fe habere Rfonas p-fedlOresad exerccndG Illa o~a,q?la correfpondctla ?e~et cJ!emter fratu~ &:cxifreres in fiaru:frarus aure prælatoru dt huit,lfmodI refpcdu fratus reJJgloforu,& hoc ~a~l ~n minoribus prælaris si tn maioribus:q~ eiuf~e generis:'p'a incGbunt ambobu,s:~t pater, e~ ~Ictl~ In Refp5fio a& præcedeti qu~l1:i6e.ergo&c. Ad ratIones JI1oppoficu refpondcndii p:r ordll1e.Q.ve ab illis obreruat:1icct ipfi eiTentex noc imp,fediores. Sed quocung; modo in hoc res fe babeat:dicoq, ltat9platolf il1qu:1tfiordinanfad feruadfi ipm,&quo ad iIIud ad quod ordinantur :td feruandum deco,pcrfedior cfr etUi fine voto:&; fimi1iter opera ilIoIFqu~ competGe fis ratione flatus g qu~ciig; operareIigioforum q com petunt eisradone ftatus:&§ flatus eorum etiam fubvoto quoctig3,~tHi fi plati nullo modo vIIa obIigationeaflringerenfad OJ.~aflatus[ui exe~ cenda:quod tn faJfum efl fcam pdiaa. Qo dedaro primo ex rone &:c5dirione ipfi9 plati cuigeŒ ~xtrcere oga cogrucdaflatui.5ecGdo ex rone & condidone ipfi9 flat9.Tertioex rone &:c5ditione: operti q debet exercere rone fuiftatus.Sec6d6 vtrag; CIn rone int;mtii excedunt flatus &:og:! pIa;; rOl}l flatG & oga religiofo1FCP nullo 1110 por votii ilIa parifical'c illis.PrimGpatet : quia 'lii aliquis reIfgiofus deductus eftad fummG a1igd &QfeClup opera,ppria reIigi5i:tuc prioeŒ idoneus veaf.: furnaE in pJatG ad exercedu ORapJationis.Debet em pl:n9 flari dfe in omni gne virtutis cxcdfus: dicent~ Grego.i.pafl.xi.lIIe modis omnibus debet ad exemplfi viucdi prorrahi qui cunctis carnis palfionibusmoriens ia fpirirualircrviuir:qui ;pfpera mtidi poflponir:qui nuIIa aduerf.1Qtlrnefcir: qui [ola interna defiderar.De hocetia fatis efl diafifupra.Hinc dicit Amb.Iibro de digniratefacer dotali.Audite l1irpsleuidca:germc facerdotale:,ppago fllnCtifkata:duces &:rrClores gregis Chri fii.& ifra.H~c nos pmifilfe debet! cognofcae vt oficderem9 nihil ee i hoc f~culoexceIJed9 facrrao tib9:nihiI fublimi9 epis reQiri:vt CU digne m6flram9 qClfum9 ,pfefl'i5e,qitfum9,:tCli5e poti9 g oOle V demonftremus. Secundti parenga in illo flatu cafus grauior eftergo ecouerfo drbet cc gfect9 ma ior:vt eda dictu cfi gA ug.fupra ex epra ad ValeriG.hic dicit Amb.vbi fupra.Sicut diximus nihil cc epo excdJetius!ie nihil dt miferabilius fi de fancta vita pericIiref:fi [accrdos in crimine teneat: 6: ve leuiuscft de plano corruere: fic grauius ·d} qui de fl,1b1imiccciQcrirclignitate.& ca;rcra. Tt Iiii ~cnrid G ~andano ~ fanp:r optimis wnixta funt pelfima, Hinc dicit Grego.exponendo ifIudIob,xix.Abftulir coro~ nam de capite meo.1ibro moral.xiiii.Capurfideliu non immerito facerdotes accipim9:quia pars me brOl'um Chrlfti prima funt.Corona ergo de ~apite aufert cu~ f1.1pe~na: remun~rationi~ pmia ipfi eda defernt g ihoc eccIefiæ cor~repræe1fe Vldebanf:& ~leruq; d?Clbus cadentl~~s la~lus fuccu" bit exercitus qui fequeba!. Tertlum,p~tet ~e~Gre~o.dlcentem In p~aor.Cap.X111.QUla~ pafi:ora X lis offiCii magiltcrium dlg~e ~ue~ertt:tn,eoqbter VIuere debeat dem~ftraIll9. Oportet n:Jq; vt ,mc titi fOlHciteO:udeatfub CUIUS æO:lmatlOncpopulus grex Vocatur. SIt ergo nece1fedt vt ccgltaa tionemundus:actione pra:cipuus:difcretus infilentlo:vtili~ in v~rbo:fin~~dis comp~(fione proxi;ll mus:præ cunttis io contemplatione fufpenfus': bene agentIbus p;:rhumlhtatem fOClUs,coutra de linquentifJm vitia p;:n:e1um iufHtiæ erectus,:in~~rnor6 c~ram i,ne~terioritm?cc~parion~ no? mi nuens.fecundum,q,fingula horum pro[eqult~,rJnfin~uhs capltulls.Ecce 9U1~a~lsea & ~n ta ar;:; duo pofirusq,tal1aagere oporret,quomodo eI m operibus poreftcompararl ~~lJglofus!qula fupr~;:; mumlnquo religiofus opus fuu~ rerminat,~a~ e~ pa~r~ perfOl~æopera~tis g ex parre operls,m fllrium de,berdfe a quo prælarus mchoar,RebglonJs el1lmelI:de ImJXrfectls perfectos f.1c('re,& ab operibus imre~fea:is adperfe~io~ p;:rducere,: & quafi p~r~ul~lm latle nurri~e:+ Prælatio~is C~ iam perfea:os In opus perfeCtIUsg firopusculUfcungJ reltgl0fi mquantum rel1glofus eft,& In age do & in contemplando inducere. Vt enim patet ex prædictis excdlentior ef1:aaio prælati g cotem platioreligiofi.Efteriam eminentior eiuscontemplatio mixta cum aCtione g fimplex contempla:ll tio religiofi.Quomodoergo folum votum inperfedione re1igiofum pr~ferre poteR:prt;lato cuius difpcfitio perfectior,&: in omnibus maior debet dfe chariras. &:deuotio,cum hoc CjJ de genere fuo maior eft e1usadioŒx 9UOpatet vanum elfequod dicunt:cpfl-atus pra:lationis exigitme1iores In;:: uenire:fedftatus reIigionisexigit meliores reddere.qfii quantficug3 bonumrrddit re1fgio,vix fuffi citad prælationisfi:atum:qula,vt iam dicerur,bc)J}us monachus vix eritbonllS clcric~. Et iteru na tus plationis 110nfotum requirit meliorem inuenirc g religionis:immo meliorem reddcre,quia iX plus augetur charitas p;:r actionem mixtam cum contcmplatiolle in præJatis, §~contcplationem purainrdigiofis,vt diau ell.Vfi dicit Aug.fu~ Ioaler.penultimo.Visamoris in co g pafcit aues Chrilli, in tam magnum debet fpidtualem crefcere ardorem,vt vincat ctta mortis natural em ti~ morem quo mori noIl1nms.Et fic licet perfectius eITetperfectum facere §perfectum inuenire,fi in ueuiens vlterius & amplius non perficeret inuentum:ficur dt perfectius diuitemfuccr~ §diuitein uenire:fi iflllenrus non amplius ditaretur: JXrfcCtiustamen imJXrfectum inuenirc & multo am::: R1iusperfectioremfacere g iIIcprius f.1duseft & g fieri potuit abiUo qui prius ipm perfecit:§' ab initio perfeaum 1imp1iciter facere:ficut perfi:di9 e diuitc ifluctu multo ampIi9 ditare,§' ditare po;:: tuit ille qui ab initio ditauit:§' ab initio ilIG ditarefimpYrJ-I,:;c IX talia deberet pdicare de pIa tis rf~ ligiofi:quia hoccederer eda multCi in religionis honore, q, .f.ftatus ille talis &'tantus ctfet,vt inde ~Iati laudabites a..tTuman~:,~ vice ve~r.1deberent pdicare pIa~ide reIigio~s.dicetc Augull.xii. ho~ Itb.contra Paunu cap.xXI1lI,QylSnon Videt toto orbeterrarG hou~saboJXratlonib9 fæcu1i & ire in o~~lic~templ~dæ verit~tis:& ecouerfo accipi ,i~eccl~fiafti~anecdfit'ate arqJ ordinarHgb9 minifte~ rl~ deI cafle~Jfpenfantlbus la~d~f & a,populJstlfa Vlt~ cUlusam?re co~uerfi f}Xm ~culi reliquc:: ru t:& ex CU19 ,pfeffionc:ad mlCencordla regendæ plebiS a{fumptl funt :ldgJ agut in oibus 1:1borib9 fuis~~t ilIa ffeffi,o quia tales re';t~~es p~pu1i~ de~it,bti9 &: darius glorificet.Jte Hieronymus ad Furla., 9.9IC~~ I? monachos dl~lt redudat 1 ~I,er.lcos patres funt !1lOnachol}t,DerrimctCipecoris ~ pallorls tgnoml1l1a elt,ficut creglone monachl tlhus Vita laudat qUI venerationi habet facerdotes Chriai & non detra~i~ gradui 12 quefa~us ea chriftian~s. Sic ergo aara religionis qui imp;:rfe~ ~os & [celeratos reCIpIt vrperfectos faclar,rnulro p;:rfectloreft aatus qui quantum ea ex fe no ni fi perfedos aut perfectiores recipit,& eos perfediores quantG eftex fe reddit. Sed dicunt: q, pluri Obictlio. bus intentus minor eltad flnsula Cenfus:vt dicit Glof.fuJXr illud Exo.xviii.Leui" fit tibi partito i Y Rcfponfio. . alios oncre:Dico q, iIIud verum eftaIii~ dfdem retentis inperfona intenta pluribus, & in alia ~fo:.: Z na n~n fi~lIltenta:fed quandocCiq; eml1lens e~celfu~ ca pcrfona: fU~JXrfona: perfonæ multu emi~ nentlmotlOrea fenf~s ad ~ngula &, ad plura g alterI aC!vnum, aut ad paudora:&: per hoc melius feruat pacem peCOrIS~ !nnocen,tlaf!1, ~ c~t~ra q~æ feruarI debent in homine perfecto,qualis debet cITe~rælatus.ACplc{m?sentm In hiS dIctis &' In determinatione noara non ad prælatii que t~lem e(fe In ecde~a cog,no~tnlUs~forre tamen,multi fimt tales deo noti,1icet hominibus incogni tl)fed qualem nO~lsdepmglm~s non vana cUrIofitate red Colidaratione defcribendo qualis debet: cfl"e pra:latus & In prImo ordIne & fecundo rcf}Xdu reIigiofi [upremi in fuo ordine, refpeCl:t1' seluodlibet.XII. fo.CCCCCXV. quorum debet attedi coparatio penes pr~minetiam.~od enim melius eft in melius diipoftto,boc dt melius fimpliciter.Sicut enim intendere oporret f X fectJndum naturam habentibus quod mal'l gisdt natura:& non in corruptis 6: peftilentlbus fecundun1D~turam:Vt dicit Ptius in primo Po~ liticæ 6: habitum ell fupra : fic oportet intendere ex feendum ~rfectjonem habentibus quod A magis eR perfedum,& non in corrupds 6: pefliIentibus. Eao ergo 'l' prr:1ati qui mo videntut in cccIdia tam epifcopi g facerdotes corrupti vita & pefHlentes fint moribus & fcielltia:qCl abfit:~ econuerfo religiofi qui mo funt in eccIefia fine in omnibus perfe~i: fatu~m elt valde ex taliu com paratione comparare int(r fe aatus & opera propria ftatl1um fecundum.perfectionem maiorem 6: minorem:qualcl11 comp.mitionem quidam nituntur introducere,& quibufdam apparentiis ex pr~Iatis & religiofis [ecundum c6uerfationem quæ modo comunirer videtur in ecclt:fia,metes bo millum obumbrare:ve crederefaciantltarum reHgiofqrum& corum opera eJfc perfectiora §ftatu prr:lator1i:& g po{fentdfe eorn opera fi taleseffentquales e{fedeberent: ad quales afpiciunt f.1nl~ti no ad pdHletes:fimi1iter ad religiofos tales quales e(fe deberentno aut "d peLli1ctesfiqui talcs fint inter illos. Quod patetex comparatione Ioannis Chl1'fofromi qua facit ituer illos vbj dicit in fuo dialogointltuIaro de dignitate f.lcerdotali. Si talc(inquit)mihi alique adduc~smonac1lUm ']ua~ lis vt fecundum exaggerationem dicam, He1i~sdl: is §diu folusdt fi non perrurbatur : J1eqJ grauiter peccat: quippe qui non habet quibus ftimuletur atq3 exafpererur:non tamen illi com;:; parandus cfr qui traditur populis: & multorum ferre peccata efr compulfus , immobilis perfe::: urrans & fortis.Etfiql1!smihi proponeretopdonem: vbi mallem placcre in officio f.1c('rdota1ian in foIicudinemonachorum:fine comp:iratioe e1igereI1Iudquod prius dixi.Et confratcx dictis cius 9' caura hoc cIigcdi cade cfr in f.1cerdotib9 curatis & epifcopis ne dicaf q>tantu loquitur de ('piCco pis.VndequJndo prt;Iati tales erant quales dfe debcbanr,pdicta doctrina no pulIalabat:rcd modo appropinql1ant~ mundi rermino,quando vt didt Hieronymus ad NepodanG,iuxta ,pplleram za chariam,ll:ultus paftor e{fecœpit,& fapienda deerefccnte refrigefcit charitas mulrorum,pullula re vidctur:cui quantCi in nobis eft,refiftere debemus §diu poterimu8.Quia recundum q>dicit Au guLlinus ad AureHum: nimis doledum eft,fi ad tam ruinofam fuperbiam monachos fubigimus; & tam graui cotume1ia c1ericos putamus dignos in quorumnumerofum9:fi fdlicetvulgares de nobis iocabl1ntur dicentes,malus monaehus,bonus clericus,& tamen aliquando bonus etiam mo nachus vix bOllum c1ericum faciat.Propter 'Io beatus Hieronymus docens monachos debere o~ ten1p.:rare a fludio talis doctrinæ,didt in epifio1a ad RurHcum monachum.Moyfes Vt pr~dfet pa pulo Iudæorum.xl.annis eruditur in eremo: pafrorouium hominG f.1ctuseft paRor Hoc dico ve t fic1ericat9 te titilbt defiderifi,difcas '.la potris docere:ne miles anteg tyro:ne rnagicter ;ante§ dUci pulus fis.No cfr humilitatis mer: iudicare de cc;teris:& de miniLlris .~cc1eliarum finiLlrum quic{j dicere:h •.• eant illi ordine &; gradu fuu:ln [oIirudine citofubrcpit filperbia,& fi p;uG ieiunauerir: b putat fe alicuius clTemomenti,& iudicat alienos feruos:nldlum veretl.lr:omnes inferiores purat & inter fratres fimuJat verecudi:lm qui platearum turbiscoUidirur.ldcadMarcuprd'byreru.PlI det dicere decauernis ceIIularum:d5namus vrbem:in faeco & cinere volu tati de epifcopis feureo ti:tm ferimus:quid facit fub tunica pœnitentis regius animus! Idc ad HeIiodorCi f Abfit ve quicg de his finifirum loquar ,qui apofto1ico gradui filccedentes Chrifii corpus r.lcro ore confidunr:per quos nos etiam ChriLliani fUt11US:qui claues regni cæloruU1 habentes quodam modo ante diem ill dicii iudicanr:q fponfam diii [obria caftitare c6feruunt:cIeri aues pafcut:& ego pafcor: milli ante: pre(byterum federe non licet: illi fi peccauero licet tradere me fathanæ Qz fite ad eundem or;:: t dille pia patIu btadimeta foIlicit5t,gaudebo de afcefu,timebo de lapfu.N6 ell em fucile Llare loco PauIi:renere gradum Perri,iam cum Chriflo regnantiurn.Monachtis fi ceciderit orabit pro eofa cerdos:pro flCerdotis lapfu quis rogaturuseft!Idem ad Nepotianum.ELlo fubiectus pontifici tuo & eumquafia!1im~ parenrcfufcipe.QCI Aaron ~ fiIiosei9;hoce.pifcopCi &prelbyteros nouerim9• Si igirurra1ia dixit tantus re1igiofus;&ita ell in rei veritate: immo quia ita elt, qUelfronte audet quis modernon1 religioforum(inrerquos notam funt c1erici si laici:quorG ftatus non dt melior ex hoc q>ful1r Iaici) LlatuU1re1igfoforum qui de iure communi deberent e(fe oues de parochiis &; cura prdbyterorum,aut opera eius inquanrum funt reIigiofi ~quiparar(',& qetmaius ell pfc:r~ re fi'atui & operibus prælatorum inquantum prælati funt,& dicere Ip multi prr;Iari in morte vel tem: fuiffe rdigiofi:Qd nequa g verum dt afpidendo ad bonos prælaros qui vi:œrunt fecundum B 'I' flatus foru requirit. SED dicunt aliqui cp beatus Grego.llOc confdlus dt de feipfo, dicens in Obiedio, primo Dialo.lnfclix animus IDe9 occupati6is rlJ~ vulnere puffiu9 meminir 'liis in monafterio aliqfi Tt V I;cnrid 9 ~andauo 'fnit &c.at nunc ex occafiolle'Cur~paftoraIis hominum ~culariG negotia patit.ur:& pofl t~m pu~ chram quietis fuæ rpec~em ~erreni a~us ~ulu~re fœ,datur ; cumqJ fe pr,;>co~defcenfi~nc ~ulto~ rum ad eneriorit fpaq;lt,etJam cum Inte~l?ra appctlt,ad ~~C froculdublO m~l1o~rc,:",t-.EtIdeo di eunt: q, Ratus re 1igionis aliquo modo dlClpotclt· perfeetlOr g ~atus pr.ho~verum dt,~n p~il1dpio:,quia ~1Crrora,di~uibati~ ene in ratIone mterIorl non Il'aCIU1acatur.: & Idt:o retrahIt ratIo fupertor CUlt1S p eO:dlU111accnte plari:poftmodum tamen pacata iii:l airius in diuinoru~ c~nteniplation~ e1eua~ur ,ve,d~ctum eR: per eundem.Ee fic bonus iX ~d?ne!1s,prælatus non..debUIt 111 0rt; v?llll~e fUllfe re~lglof~s a~t m vixiffe fecundum·fi'atum religionIS iX n01\fecundu Ratum prælatl0ms mfi forte ratIOne timOrIS metuendo ne forte non bene exercuilfet eaqu~ pertinent ad officio pl'~laturft:attendcdo illud apo ftoli.Nihil mihi confcius fum,non rame in hoc iufl:ificatus fum.& diccdo illud Iob:Verebar omia 0lXri1 mea.Super quo dicit Greg.Quia culpt; fubreptio invirrutis ;tCl:u vix vicitur. Et ficqu5r(j cun']J prælatus bene laborauit ,tame quia in flatu pr~lationis propter arduitatcm (latus & operis plus incertus ea de perfeaiOJie o.peris:ideo forte (51arusbonus in morte voluiffctfuilTc rdigiofus: vel inltatu re1igiofo mortuus ruilfe.V nde luper illud qo fiatim fequiturin Iob:Q lIare frullra Ia bor;mkdicit Gre.g.Hoc dicit no q:.eum laboraffepœnicct:fed 'l' incertum fe dfede pmiis & inter labores dolet.Sic ergo fi platus bonus potius velit mori rdigiorus,hoc non dt quia PŒnitet ea la ooraffe in pr~latione & d imififfc quietem rcligionis:fed quia plus incertus efi'de pr~mio,& hoc no propter maiora quæ in (btu religionis credit fe 1ibiprocurafle §in ftatl1 pra:lationis; fi eum bene adminiftraffet:nec propter maiorem innoccti5,aut puritatem,a ut cuftodi:i: nec ga actus purioris & fuperioris cOtemplati6is elt in eis:nec quia circa deLiin fe verfatuf cora actio &:c~tcra huiufmo di accidenta1ia perfcdioni gcnwldrr circa imperfcctos:fcd folum proprcr maiorem fecuritatem de merito ratione Hatus inferioris in religione &: aduLi eius&: modumviuendi in ipfo:'g in pr~Jatio~ .• oepropter eminentiam dus &difficulratcm aelua elus:& modum viuendi in ilIa.Et 1icillud qCl Rel1g lofi an inducere put:mrpro fe,omnino efr contra eos~ Qz addunt cprdigioii funt holocauUum qcl rotu C fjnt holocau comhuritur:præIati vero facrificiurn quod pro pane referuatur: Dico cppr~la'to competunr ra::= num. tione flatus eius aliqua ex parte per[onæ fuæ:quædam vero ex parre op:rum.Ex parte perfol1'tre;:: cundul11 prt;;dictacompetit ei perfonæ omnimOda pcrfrClio.& puto q>ex inflitl1tione prima Ratus requiritur in co q, fittalis:quia rcquirittp fit perfcdus ad idoneam officii fui executionem. Et di::; citHiero.in epilt.ad HdiodorCi.Perfedl1s [eruus Chriai nihil præterChriltum habet: &: fi pret Chrillum habet perfectus n6 eft.Et infra.Igitur clericus qui in Chrifto feruit ecclei'iæ,interprctet primum vocabulum fuum &:nominis definidone prolata nitatl1reffe qet dicitur:cleros em græ::: ce fors latine appellatur.proptcrea enim vocantur cIerici vel quia de forte dei Cunt vel quia do", minus ipfc fors.i.pars cIericorum ('lt.Q ui cum Propheta dicir:Pars mea dominv.s:nihiI extra do min~m habere potefl:'1' fi quippiam aliud habuerit præter dominum, pars eius non frit ••,,'erbi gratla,fi aurum vel argeutum iX cærcra hulutmodi.Si antem egopars"domini {iIm &: quali !euita &ucerdos viuo d~decimis: & altariofcruiens altaris oblatione,ruRcntor:ha'bensvid:um &:vefl:itu his c6renrus ero & nudam Crucem nudus fequar. SI igitur comparet fe religiofus tali pr~lato propter Vota,eiCdcmconltringitur pra:larus fieut &: conflricti erant apofloli. vt enim de vno illo D ~um dicit Hiero.ad Dcmetriadem:apoUolici tdligii dt perfCCl:æg3irtutis vcdercOli1ia &: paupe;:: v tibus diftribuere:& fic leue atq; expedirum eli Chriflo ad 'cæleftia fubuolare:& fic in hoc nulla elt I'r~rogariL1a religioro .(b aute pr~lati ex difpenfatione fecfidum pdicta mo votti paupertaris non faciunt,in hoc bene dinliuuitur de eorii perfectione perfonaIi: & erUiabipfis flatus diminuccob:: re~uaref ~ votii ~ffet de in(li,ru~~ne.~c~ctfi n,OI~ob{bite'p, anto~ct obferuarent.de •.latu"ip1i pcrfe c f tltores eAent:& J fl?t~ J?fC~IO!1 qUlcu~ r~hgl~fi:'ppter Illud em no eO:Ratus I f~lJ?fedlOr.&·quo g a~ hoc rerpe~~ r~ltglo~or~.. ,nfunt facClfi~lfi :l,lhholo,cauRfi. Et fcclm hac fentedii ,pcedit aIlego b & rtaGr5g·qul dlcltfacrlficlUdlos ~ bona teporaha hji dlrpcfanq~ted5do pauperibus:l2tc vcro fihi ~(reruado:queadmodfi facerdos legalis l?tcfibi dc= facrifido referuauir & ~te deo obtulir.Dicit aGt IU~S holocaultum qui nihil fibi referuanc fed om nia dimittunt :quia de holocaurto faccedos nihil tibi rderu.wllc;fccl tocum deo comburebarur.Nec in hoc prælati modo tenent locU apoflolorum seluodllbet.XII. ifo.CCCCCXVI. "cudum q,.xii.quæft.prima in ~p •Vi4Ctes;fupcrilIo vcrbo.T mit locum apollolorti.dicit GloIr. EpiCcopitenent locum apoftoloII,lID 9HQ a.d dignitatem:Monach~~uo ad remotionem propriorCi & c6mune vitam.xv~.q.prima. Ex au~i~ate.Omcs racerdotes 'quo ad CacramctoJ1'difpen&tiol1c ;ri.q.iii.A~fir.Q uo ~d.votum a~ti (;j.dl~t.a!is Obedienr:i~.æqual~t~r obIiganf cum teligiofis quaQ ~ F rum per[Jnerad otfJcIUm. EX parte allte Operum reqUIrJtur q, pr~latusopera perfectiora agat €i rdigi.ofus. & 9uæFuntvita: act}ua: .~. qlJ~ funt vitæCon~eplatiuæ: IX hoc fiue ad ~atli pl~lationis ex prIma mftItutlone fu;! requ!ratur Vo.qmlfiuenon.EtldcocuJ;1t hæc operafint dfentialia pr~lai; to ratiae flatus per fe,ad qUa::~tiain p~ælad mode;> exequenda afl~lnguntur:Dico'1' ration.e talium operatiomi pra:latus magiscopar3tur IwIocauflo,&.reIigiofus facrifido.~n facrificio enim vt· dicit Grego.pars pecudis:in holocauflp' a.lJ~~. totum pecus offerri confueuerat • CIi eriiaJiquid fuG deo vouet facrificium eft,cum ve~o omn~c;Juodhabet vo~edt , hoIocauftum eft. nunc aute prælatus fetotum otrert:quia & vitam ad fefuitium,& mortem ad fupplicium quadOcungJ fuetit oppo~u~ num.ReJigiofi autem non dant ~ votp nili vitam adferuitiu, &: hoc non publicG vtplati quod elt maius:fed priuatum quod eft minus:~ itll no dant mfi id qet eft pars illius ni~tioris,eius fdlicetqCl dantpr~lari.Vndeplatisbene com~tiJ; O1udpfaI.lxviii.Zelus domus tu~ comedit me.propterem nimiam chariratel1l qua prælatus diligit deum,non enim in fdpfo ve re1igiofus: fed etiam in pro;:! ximo:::elum habet non folum dei~quemfolum habet reIigiofusrefpectu prttlati:fed etiam domus dei id cft eccIefiæ,& ifte zelus eum ~otitJi~fr8c in VIta &: id morte c6fumit:quia In vita per ipfum feruit corrigendo, increpando, IX hmoiopera exercendq, & morti finaIiter fe exponit ve per hoc fit totum incenfum.holocauftum autem incenlum dicitur quafi incendio confu~lptum. V nde 'L'( de hac cOllfumpdone fubditur in pral.Etopprobria exprobri1Judinte1ligitur quando dt fimilius in mdiori,alias no:qucmadwod(i fimia licet fit -fimilior_ homini g equus ex.parte corporis qClno fft melior pars in homine, non ex hoc oporeet q, fimra fit mdior equo • Confimi1it~r in propo1ito : quando diCitur 'p flatus religioforum contemplatiuue familior efrftatui bc1torum cott'mpJatiuo:Dico 'l' (tatus bcatorum I%rficitur in cOtemplatiOe qu~ cctinct in fcno~iriam p:rcinent011ad intdlcctum, &: amorem JXrtincntem ad voltitatc:in'quibus meIiOJ:dt amor g notitia ve alias (xpofuimus.Nuncautem cp fratusifte coremplariuus rdigiofo rum fit fimilior llacui cOrcmplariuo beatorum,hoc dt ratione cognirionis:quia fciIicct coumpJa::= tioclacius nofcic deum ij actio. quod lignat Lya, quæ fuit Iippa oculis: & RacllcI qua: fuitdara, fecundum Greg.Ratione autem amoris magis illi atfimilatur adio quæ procedit ex maiori chari~' tate fecundum pdiCla:& qClamplius dt vita platorum ratione c6templationis corum qua: Iympi::= dioI e(l finaliter port actionem licet no fitir" Iympida fiue pura in prindpiofccGdqm pditta fi,u~ cOtempIatio reJigiofol}',fectidGpdicta magisaffimi1atur c6templationi bearorum quantum adeo gnitionem,g faciat cotempJado reIigiofo~ •Et fic omnib9 modis flatus platorum magis affimilaf nat~i I:eatorum:& i~e? fimpli~ite~~c1io~ e~ & IXrfedio~.Qz aute filbdi,tur in -a..rgt1~ento cp cote O pl~~lopfens~qtJ~da mchoatlocot(platlonJs fu~uræ:Dlco adhuc ampb9exponedo Iam dida,q, fi DlIlttudo ahquorum duplex dt:qu~dam fecundum genus:quædam fecundum fpedem • COtem:::! p1atio al:1temprens fimilis dt fururæfecundum genus,non autem (ecundum fpeciem:quia aliud genus cOtemplarionisomninoell cOrempIatio pfens 8:-aJiud futura:qufa'pfens cotemplatio cof~ nit in quadam inreIIcduali cognitione quæ fup:rior dt fide: femJ.U'tamen innixa fundamento fi,.: dei:quæ cnmino en aliud genus cognitionis g fit vifio alXrta:quŒ fidem euacuat t Vt patet ex di~ oisfupr3 in qua:ftione fecunda.Et fecundum hoc dico q, pfensa3rcrnplatio inclloario efr fun:ra: [ecundum aliud genus cOtemplationis & I%rficiedafecundurn aliud. Dico inqllantum dt famo de ~rfedionc: qu~ dt in arata vifiQJ1f'!Hcet fortdntellectualii coe'1irigin præfenti I11al1cbit qfici r $fluodlib.XII. fo.CCCCCXVII. cndaetiam feclidunride genus cognitionis in futuro.Q uado aGt aIigd ~rficitur alio fecundulU aliud gtnus!Xrfedionis st ficiIJi fit fimilius: non oportet 'P'propter hoc fitmeIius illo quod non Jrrficietur !Xr ilIud:immo bene potea eJfein pfenti maioris meriti ipfa adio recundum prædiaa Vnde ficut Auguft.exponendo ilh.Jd:Sic e.um volo manere:dicit.lnchoata contempIatio Ste.fie ex ponido illud quod pcedit, Tu me fequttt:dicit.Perreda me fequatur adio informata me~ paffio~ nis exemplo.Multo autem plus ea CequiChriftum ~feda aClioe fi manere ininchoata contempI~ tione:&: maior elI ~rfectioin illofequi {iiiao manere. Propter qd & Chriftus verba &:exeplo.hor tatus eft ad fe fequendCi)Xr roler5tiam epl'um qua: ~rtinfnt ad vitam actiu5:non aut ad fe imit:i dum p:r permanelltiam in contemplatione vita: pfentis fic hortatus ell. Vnde &: Chrmi vita il1 pra:fenci pricipalis magis fuit actiu;! {i cpnremplatiu3' propter quod ltatus ad quem principali rer p:rrinetactiojporius imitatur exenlplum vita: Cbrjl1ijg ille ad quem principaliter pertines: cOtempla tio.Vnde de Chril1i vita actiua dixit Petrus.Chrift9pro nobis paffus dt vobis relinques . exemplum j vt lequamini velIigia eius. Non autem fic dixit. Vobis contemplatus &c.licet vtraqJ Chrifii vita nobis fit in exeplGpropofira etia coiugatis.dicere Hiero.ad CeIIanri5 c6iugar5.Eligaf tibioppoftunus & aliquanruIfi a famiHæfl'repitu remotus locus: in quem tu velut in portG quali ex multa tempcftare curarG te ~ccipias:& excutiens foras cogitationum fluctus fcereri re traquil~ litate componas:tantum ibi fit diuinæ ledionis ftudiumjtam crebr~ oradoml vices,tam firma ae preOa de futuris cogitatio, vr omnes reliqui temporis occupationes hac vacatione compCJ]fcs.Nec. hoc ideo diximus quo te a tuis retrahamus:immo illud egiml1s,vt ibi difc.as ibi~l mediteris quale Ad tertium p tuis pbere te debeas, AD tertium q, p:r opera vitæ e6templatiu~ p:rficif homo in ",more Dei:~ opera vero aClil1t;inamol'c pl'ox'imi:ergo &c.Dico c;p vit" platorum fecund6 pdida mixta efi:(Juæ. licet inquannull cft O1ctiua rindpaIirer perficit in amore proximi, inquantum came dt coremplO1 p tiua p:rficir in amore Od. In quo etiam magis perficit c6tcmplatiua pr~Jarorum g reIigioforum: inqu5tum requirunfcffe perfectiores. Eti;'\m in ipfis platismagis perfidt ipfos in charitatdpfora actio fi corum c6templntio:vt iam dictumeft.Quare fimpliciteractio plarorum plus p'ficit in cha ritate §quæeunq; c6tcmpIariohuius vit~.&: ideo pro fiaru huius vit~ maior dt vit~ merito.licct enim diliger.: deU111x dedione [ecundti fe&:ex ruo genere maioris fit meriti si ex ded:i6c diligere e ;pximG:diIigere tfi ;pximu ex neccffirate coaCti6is J? tl2c11ui9vin;,maioris c meriti g diligere del1il1 fe:quia qJfie aIi(]uis diligit proximli hoc ,pcedic exnimio amore· & quo honm diligit DeG in fe & Cjuodcus diligit homine:quovulc fe diligi ab 110minenonfolu in fe:fed eda in proximo:& qc1 am plius dI cUl11lJccefHrascoaa:ionis occurrir, magis vult q, diligamus eum in proximo g in. feipfo Propter lll10d dicit Grcg.prio P.taoraI.cap.xvii.Sit redor finguIis cop:dfionc proximus: p cun~ dis c6tepbtioneftl~oenfi.ls &c.v~p ibi.Quia tunc ad altach:iritas mirabiliter furgit:efi ad ima p XimolF [emilerablliccr uahic:&&i benigne dcfccdir:ad im:t,valcterrccurric ad fumma.Exquo p:t rec cp f:llfl1l1l dfcerc,C]J uri c6teplatiui magis cognofeat Deuj&: magis deIcctenf iDeo:& magis C p in d> amore crcfc5r. Vnde & illi ~ nitucur c6tempIatiua vitam fimpIicirer pferrc actiu~,dicunt: Potdt came eoringere, cp a1igsin operib9 vit~ actiu~ pl9mcretur: g aIi9in operib9 vitæ corcmpl:t ••• tiuæ:puta,fi propter abundantia diuini amoris:vt eius voluntas impIe"ltur,ad ipfius gloriam in rerdii fl1lHl1ct~d tempus fea dulcedie diuin~ cotcpJati6is feparari.ficutdicebat Apoft.ad Ro.ix. Optab5 ego ipe anathema ec a Chrifto,p fratrib9 meis.Quod expones Chryfoft.in lib.deCOpul) ctionc,dicic • Ita tota mete ei9 dcmcrfcrat amor ChrilIi :vc eda hoc 'lC!ei prr: ca:teris oib9 amabi:: lius erat.Cce c6Chrifto:rur[us idipm;quia ira placeretChriflojeoteneret. me aGt f1fic in op'ibus aaiui1: p19meret: no e,vt patet ex dictis,nifi g coaCleadadione accedit:qualis 110elI reIigiofus il1 quantum re1igiofus:maxime fecfidum iIIumqui dicit cp religio a defcenfu tali eda erga parences abfoluit. Q!Jod autem fic coacto elI melius, fimpIiciter elI meIius:vt fimiliterpatct ex dictis Ad ami & ideo·in hoc fimpJiciter meIioreft vitaactiua. ADquartG cpperfectior efi (1at9 Plii §principis qu • Q Dico.~ hoc dt verum fecunda opinionem errom:a philofophoru:qui non ponebant fpem haben da alteriusvitc;:&: hoc pro repore quo no erat opus fe morci exponere pro repubIica:in quo (ccun dum pdeterminataoporteret conuenire philofophum cu principe. Ponendo tamen fecLldum fi.•• dem fJXmvitæ futuræ:&q, rota vita illa fe habet in ratione meriti refpeetu aIr'erJUsvita:: mulra perfectior eft pro tepore huius.vita: flatus principis coacti ad principatu,?; flatus philofophi:li~ cet melior &perfectiorc(fet flatus philofophig principis non coaCli:vt patet [ecundum pdetermi nara:accipiendo hoc nomen principis communicer : vtfciIicet continet fub tf nomen pr~lati:qui· R magis perreCltls effe debet fi princeps proprie dictus: ficut edam ell fuperior illo. AD quintum A" quinta. ,benrici Q ~andauo fl' flatl1s confiliantium, e~ ?erfe~iorg bell~torum:ergo &c. Dico '1' hoc nonv~let ad ~ropofi~ tum.quia flatus confihantui pertU1ecad Vitam actluam:eo 'l' bella non profunt mfi confiho regal) tur. dicente Tullio ibidem. Omnino illud honeflum qct ex animo excdro &magnifico quællimus .animi efficitur non viribus corporis. Exercendum carne corpus iX ita affidendum Vl'obedire COI1 filio rnrionisr Paffi't ill,exeq~lel~disnegorii~.& i? labore t~lerando.Hone{t~m a~te,m iIlu~ qct exqu~ rimns,totu pofitli el1'll1 amn'11cura iX cogitatione. Fortis aut iX conftantls alllml cfr no p.turbarJ in reb9 aij'leris:fed animovci & confilio:nec a rone difcedere. Temere enim in acie verfari iX manu cu holkcofligere iman~~~da &~elI~a~u fimiIeeft';5edcu t.ep~s nece~t:rl]l ~~ulat decer!iidum .ounu di: iX mors ferultutl turpltudmlt;p anteponeda. E~ Illud dlClu T ull11atfl1mptG I argua fic meto bene h:lberet locu in qfHon~ circa vitii aetiuii: cuius qdti adio dt iterior in aia circa difpofiti oneagibilili:qd? exurior circa_difpb~tor(j~x~cuti~nc:q ~lIaru~fr~ldio: iX ~fe~io!.E~dI: dicen~u cp illa q eft irerlor:qucadmodu ardutcCtoll1CI meliores fur & dlgmores I artlfielallb9 S malll1arufi Ad fextum. ces,ve dicit ptis ipric Met:1phy. AD fe:.:tLl:~reIigiois igrdfus abfolnit ab oriiivoto:no fic aifum S ptio curæ:Dico q, huius ratio efr ~a in male difpofitis fecundu pdiCta facilius indl1lgef defcenrus g afccfus:lieet in bfi difpofids ccorrariofuciIil1s admitcifafccnfus 9 defcenfus vt habitu dI: fl1pra Erideo eriii il1m:de vel in diminute difpoficis facilius concedit rranficus ad inferiore ftatu §ad fupl: riorc.Quarcctivota alia il i'e1igioefintpcipue proptcr infirmitate culpæpr~terit~ vt em~ndef:vd .pœnænc in culpa defccdac:ve1 vt in bono diminuto,,pficiac:in religione aLitmcli9 corrigunf dcli::: cta&f.1ciliusg extra. (cam Anfd.de'fimiIit'udinib9.x1iiii.&.xlv.c:tp.ibietiam magis cauet :tbinfir mis ne in pe1:aincidant:& vota diminuta in ilIa c6plcnf. vcppccrca ftatus reHgiouis refpcduoim a1ioruvotoru licet fit fUlXrior l'ef(Xau ilIoru,ndhuc tfimagis fupr::rdt natus redoni :,pptcrca igif t:lCili9l-)mitrit VtaHa vota nbfoIl1anf 12 igrdrutl1 religiois §p curæ fl1fceptionc.Et hoc etia illa de canC, præcipuc,quia fratus rectorum dt iam p'fcC1:orum: latus autem religioniS 'luo ad il1tran::. f tes cfr poriusftattis imRfeao1}::qualespfunmnt ini qui funt aliis votis irretit(; vt patet ex diais. Ad feptimu AD fcptlmti q, fratusplator6 en mugispericulofus &:c.Dico cpfeml?fccuru dI magis cIigelldu T • p'lculofo: & ita me1i9 di1pofito diminute & eda bi] difpofitocfi n6 vrget llccdfitas nec(minctma gnG ~molumctu.Scd cu necttfit'as vrget &: homo e bene difpotir9. & eminet magnu emolumcfll ,ma ius en cligcd6 &: mdi9 & magis p-iculofurn:vr in;ppoficonih6efi bri p'fett9 &: ppls indiget &: ipfe cogif ad pbrione &: nngllu eminet emolumctu.ideo &c.Supponir eda argul1lctU lf' cet r.icuIL1fine emolull1cro .pprie~quafi religio eliet timuI m;;tgismeritoria &: magis [ccura $i plOltiO:qO cft Vl' fulfii A d odauu. ex pdidis paret. AD octauti cpcotcplatio e opus magis fpGalc:el'go eft opus meli 9: DicoqJ vcru V ffr nifi opus corporale ;ppter nccdfitate coatti6is &: ;pprcr eoem vtilitatc afi"umcref fieut debet af" Ad nonum. fumi ~ilatio:vt patetex pdittis. AD 110110 ll' i angelis c6riEph1tesfunt [l1p'iorcspfidetib'1,Dico q, vrrfr ell: ~a l101t9ii/oshi1 t angeli vt ~b9 reml111Crant: : fie vt c6fidcrant c6tcpIatio & actio fee6dtl & fubfhiti5:llntus aut ilIoshabct hoicsviatores vt !JbU8merenf:,pptcr qo licet illis confideratis fcc(j dli fubfrati5 fua fr.n9· c6tcplari6isfcn1j2 cfr fUj2ior&In boibus & iange1is,vt patet ex fupra dictis famc quo ad vfl1m aCluu & ronem merendi p illos multo fup~rior efr ftacus actionis in pIatis fi co l'cmplationis fiue in rcligiofisfiue in platis:vt' patet ex praedictis. ~a:Œ. x-u. frca oClau(i ~rg~lif: cpe~~6mullicatus ;pverocor~mptu ab o~ici~1i no f~ccrdote J\rg. princI pofr abfolutlonc ab fode 111 for~a f':..clefi~:nef Jæ~e~c t ~b~Iut:ol1c iP codc.cotem~ tu ••fuo faccrdore cnraro:ga Iftc no obedledootftClal1 no folu dt lIIobedlens ho:s mini:fed ctia deo:gre fieut ~ iobedicti:t fuClahoi re~rit ~broIL1tioabhoie: ita fit'.r ~ ;pinobedicda f.lcta deo res;Iritur abfolurio a deo: & hoc 1Ion Ilifi p. facerdotem In oppofitu. o] In hocefi loco dei:ergo &e. CONrra,tGcmulti dfent decepti:!Ja de tali illobe Refponfio. dientia no folet fieri c6fdfio. DIco 'p cxcoicatlo non cfr peccatum:fed pœna me didnalis cotra pecc:1tllc6mittcdum ue comittat & ne pœna taIisincurtatur:& (da corra iam co~ X milfunl Vt ipfum celerius emcdcr:ira 'p qfi aliquis excomunicaf pro conccptu vero,hoc non dt nifi ratione peccat i.r.omitfr6is pcepti iudicis: ira 'p cefino apponeremr excommunicatio nihilominus ru peccatll illud maneret v~IJad verii pœnit'enti:i: &: indigeret conteptor abfoluri6e ab illo pecca t.o.Similiter tiexcomunicarcrur pro ilIo ante§ clfce pœnit~ns deillo~fimiIiter maneret obIigat9 illo p..'l6:& oporuret iIItide iIIdpœnitere&ipm conrcri facerdori.SimiIirer fi effer pœnit'ens ante abfo lutionemab excomunicati6c:dicoqJ eria poft abfolutionc ilIa ncceffe erret eGpetere abfoIutioue de pClo.Q<1c1aru e qiiotficiaHs e no facerdos:Qa nec cIeric9no facerdosficl1t nec laic9 f.,crametalircr a peto abfoluere pot.& ~inde eet fi eet facerdos:!l<1 abfoluci6cs ill~du~oino diuerf«;;fUt fieut (JœQaiX ,'," 'C sauodltbct~,X1I~fo~'C ' C:CCXVIII. (ulpa:~"gb9 fit abfbliiii6~1\:' feciii1dG' hOCC[)i1c~dendaen prima ra do hoc probans. ",'AD Jectidu~' riinc multi effent decepH:DiCd q;'veru'm e(lfi Ira'fit q; non fit cohfuerumconfircrfde tali.' pecCato Ad rationa ~d'~x, is' dd:epi~sar~9~i:-b~!~e nt r~#~ri ,ex 'ignoranti.a!ec~~dfi liqu~m,~od~~umradam in oppofitu. m p6[t1 a lIl.qu'ada'm' quæ(boIie;rllpe.~lUs.Propte~ qct facerdotes neficco.remnentes 12Jgnora~tJa 'va:peccatli h.tn:odi il0n,'~ecpgnofbJI)t d~c!pi:iPt~( ,~~bent.h~c populo fl;lopr~Cficare:& eum iri 'hoc doc~re.alf,. oqiiin ipfimet ~ell~potfunt'~.t,t:ilfo~iffioli~peccarc~·"'" "/': ".''', '::' ; ': ',', '" ~. :,',:! ,:i, '; '- '.,' " '-lrc1 ~ionuhlqcl'~W~ri~e~mGprim(i&.vIdmum,argtiitrimItjpIicitet:pro:&:;con;.l ". ti~:ga'q{HoiH~' eta~ per fe 9ifputata feorfunl~iUa ergoqu~ftio~rat:VtrG c6fdrus P~~a.,~~aprtti.i,l~g.i~,t?:'pri~i1~gi?d~i~~atri~ipap~'q~'~~i~~~it .~? &c.tencafcofiten ead~ruo,pprlo'facerdotJi, In hac quæfhoe mhrllritcdo\nouG yb~e.s :rruh9 Qsa:ft. XX1J y difci.~~~,r~lu'nI~:plic~re;'~~~dan1~qu"~~i~s citc~'ip~T-'~"~1e'd~teh11l.1a~a'funt: Rcfolutio. % &: rpptl!l.a 'quo~uda pr~latls m ea corraIlapu~quatl podens, fi!lt,recltare~'proce ~', ,'.dcd(rihea rec~ctu ,hGc'i11od.a.:; 'P#rilo:e~iril 'quædaolta'anaIiris, 'a'me ;'&corra i/Ia IUotum refponfibi1esn1C;Jfq;defeilfiqhespropcma:& 'in ,generaW& in- fpttiaW"SccGdo' cOllrra i~rp~noi]cs'eorGi~a'rg,~h~era.x~vUildti·cta;~coritr:i ~os pro pIatis replic'ab6. 'feftio~,:tvi.argum~ti~ i~dridis ab eiscortapr.i=latdstefJ)o~debci.~t,erf adtiertedG;cp vbi'acri?' ;pcccfir difpu~atio~~xde her pril)Cu!sfaceroorib9 cofitert auta fuis facerdotib9 ~tere & obtint~relicicia ad hocanteg c6fi~ tcan~fratrJ:aut poft oofeffioneitli f.tcti deoct,xure3 facerdorib9 cp rata habearc6fdlione f.t~am fratn.~ altero COf obtento nOtenenf cadi conteri fuis facerdotib9~Ncc'pptcr hoc tfi debet fubdi fluodltbet.XII. fo.CCCCCXIX. t:qs ~t~c·licCti3 ~.ftattr poR'it ahrotuere(qahoc'habttd~ pl'iw1egiouatt.ur.tt vtputo,ticet'at[q~i hoc negecvdaifi:a.vidcbif)fed.vt.abfl:rahafa :vinculo'quoob1igat9 cfac~rdoti ~ltarurti gnate ad ~Jlfitendii d:alias .. nimtenerctur:redire:ld cunud ireri\toconfitendll'cidecoœJTa fratri. CON~ t rrarii.aGt ccOtrarioad oofirmaduintitione fui.quo'ad jt~lledGprjuiJegiM:'PillptiU'iI~gio ftarrU 110 .lkcaCusatiQs deiectaro cOf/tido p~ccataeade: OicGtq, ba,v" 'j~'''~~f~~! ,i:'.•: "0~"1~~rJl''''+f( '7-?'"" ti,~~~' <,. V""~i '''''',::. ~ft;'~:lt".t', ~I "I~~'" I; t1I. V;-~ ",~,';?r?~ ~IJ .,~Uft" "t'~~{)li'~ v .' iV . u.... '".' 'vJ;i,if,~;!>.""'~"J<"""'"'' :~~.~ -i <", ~;., '.''-, .,/ d~U2d1Hif"';ttt6h1ffiitll0H~aui'cbiitcmbii~ 'Roiij~~iJFOfiffc(sW~I,1~~~r.lmlapoftoJka: 'r~~~Œ~~t~iri~H~t(j'~S?fiht iitf:titi~Gcetd6i:~mp&~cHi~lfum'&::atrenfu~opotefijslibftt pdiea t~pdpulis~a'U'dit~t6femoh~siabf61uH~'~Hitftii(~ap[pœnftfntiarifiiqgcr~r faltitat~5iNos igitur volente~~m:ttI6nl1ilt~iri't~me~iriiri1 €9fqf.trta:(HuCii!~~emtnliD9~fftate;-ddibeta~iol1e ~eni~~' Pt·duid~'dettaf.1hm$lcpi1rVbBisCteHi'r1i~tatf~~~HttI~c~~~~:r~e~,~!S,~~~~o~~~~~4~trl~i;a~~oIu di 'at'" 'iflllrtlttli~itiitiriencf f~6mnlftfaff~u;coMtllif~kga~ls~apoft~tl~æfeAf5 f()l'dl~a~lJsrol~I~~;t, B:t fratIll)tiscofd1io'l1ifi n~p ;Pp~e~:a?[?,l~,t!~i~E~i~' ~%C~6Iic~tia[~aq.f1~~fq~f4~~~'j~~~:~.exJ?~~~~tP,~th,~,~:~1:~tiriU~~~t.S~~s ~ prcfbyccrls paro,~}ltah~uscofit(n&c~ad(Jct- nequa~tenercn~'tj-pn9Iicc:ntlatl fudft:nt ab cifdelll. ,,lioce~~',c~,~~4lt,~~s:~t~~\UrU?1.~en~r~~is;:~P5iV~;~"~,~~'Jlc~:~i~ F~tal~e "', r~~o~~i.~~isfac~f~o~lsr~bdi~9) no' face~dptl'co.,fit(~I~abfo.l~nab' lIq;~,~O~<1t:Ll'tal1s. tenet ~edlre ad faccidotead~orifitehdli ~ non ,~,: ptout"'ftl1tuftgp011,i:'ftar4m 'fi ~litll~;p,~m;~pihitraF aiie&, 'pO~'cof~ffi911'e ~ct~hl~f~2~radt1 dt }iC~t{a r p~'r~nj~Us~";ID.!~~,:,~rg9.;q,§~#Y~NCe~iq~',dicGt'p~i~tgl~lfatqtes;tp~~)iQJufficlt Ji2etia'g"en~ra;:' pt(un~gi~'Ji lisaa-p~.i~;q~_'t#~,rcxprih1Jf:t 9et'~Qlu~f~qs, ie-'JiJrc'.-c5,~urii ~§~:"$~~~n:fff~hda c ili~Fpe~i~r~:a~\e~~~~~liU~!~p§: P~;iPtl~gm"fralut.~,l!:~ gJ~ifaJ~i~s: A dt fi~nu 'l' _ip~iiufi;j cam ~efe~dnn! fi rIa~i:qd (~~ ego ~rmii o?in.0~.Ad :ecudLi:'l~,di]\~ri pap:i fo Ad feeundi aere: InluUa c41m,& cp fic lmpmgo m CU:dlCO '1'no c yeru.nan em dlxlpapa fouere llufta dim:imo dixi Ip radturmtas pa~ poti? cet fignGcp fratres defcndebac iiu1l5 cam fi cp plati,fi ipfc fua tadtur l1itare ccr iculpa: qct neceŒuio lege ex moargucdi fractu pm pdicb. V t et ia dicii nuUo mo nccdr" rili fuit ponere pa pa fu~lTei =uIpiI.p taci~urll1~ate !"Uo1,l? hoc de~larado~ mod? a,rgu.edi frm pdid~ no Vah.1ic,~ hoc ad ofiededu 'p pa~ tactturOltas 1nullovfum lpfo~ CIrca prlulleglli approb;Jrer. B Ad tertili dico q,01no e fife d~ t.lclturnirilte.papc: i,f.:tctoITm &!,lato~:ptcr hoc 'P,fipfumedli ceccp Ad rerdam. 1-'pte[ illiul1am cam alccri9l]tl$ papa racu~ller,poCl~s _pra:fumedum cet_q,,p~rer 1.lJiullam Cluf;JnJ ex R~efeatru,§ ex parre præ~arorum t.a~LJJir(t~vr ldu ell:Et per_hoc ecot~an.? eua pfumedu Clp fi d l'pt !UlHidm qua altera 12tlUdefmddler$dhna{fe dtbullfet fua dcclaratlonc,'l' potl9fefiilJa{fe de bui{fet ea .ppi iufrii dmex p.eefim?i eX pte ~Ia:~r(j.&:I.eo~ t~dtllrnitat'e fua vrcrcrcequi poJfent,religionis fe ~in~u~oaftringe,ntes f pti~r.l & n~agpa'COlltcmpli(fcnofcut~r, fe,in a1i~nisnimi~m contr~ d,e~m ~ lutllt1an~ v{u~'~and? exhlbencpertlOaccs.Nee.eredo q, t~ltsracJturf1ltas prædlcta fuperlorJsplatlad teD1pusp~{kt ran~ ~xfuo fa~o i.t~s~ribuere.quiae~ caufa ronnbiH fieri po(fet Vf~l~d te~pus congruup.l corrigedi .,ta~ Iem pfumptionem:& maxime {?fon{s(n~bus ddure commUnI tale tue;cldere non por:quales t()r~ tefunt fratres:& maxime ex taIlfaao circa comtllUl1ltatenl parochiano,:fuv quos l10acgrit pfcti ptioquin pertilll~ant ad facerdotisparochia1is fubieclioncm &: obedientiam , lIifi o11111ino p:r cis præfcriptionem (i1btrahantur ne Iim corum parochlanl.& fie 9uantul11cun~ alteri confireal~tur abfq; licentia eius,femper tenentur reut:rri ad ipfum ad eadem confncndum ei nlfi contrarium in pnuikgiofpccialiter caueatur, vt dictum dt. ~m pdldosgJolI'atoi'es. Sic ergo .rcucru:ndo ad,p~ S pofitfi dico '1'vter~ papa tam Macrinus 9 Honorius bene ditrimulare PO[~I[ ad t12sfua tadrurni tate dlfcordiamquam nouit interpræJatos & fratres licet altera partium· foueret iniuft~m caura ~ hoc exeauCalicet no cuiq; ma nitcf!a &, abf9J omni culpa fua & negligemia.Dccrctum aut q vbj ctl:illud corpus:&: hoc totti ncgariue irel1igcdo fcom ia expofiru modG. Et ,pptea fi tleincra ccnt ••mota de fub.c~lo,infr.t c~lli ponedu eet drevacuu:qd tfi l1eq~ poncdu eet ene rxtta c~lu.Et' .t'ptea licet nG§ fuit e~lum fine dementis conteris in ipfo &:fubipfo:quia tame e~lu naruraliter pIlUS dt: elcme.nds:ideo prius naruraliter creatu ef1:e1ernenris:licec 1imuldutadone &'propcer hbc6gna 4 ter dicir beatus Icb de deo. Qui extendit aquilonem fu~r Vacuutn. non aurem dicit fup' eleme~ ta: quia naturaliter funt creata pofr creationcm c~1i:]icet fimul dur3tione~ Sed nunc poctfi creata funt elemenra fub c~lo apparet c~lum extenfumfup:r terram: ficu t quoddii tabernaculum fup:t pauimcnrL1.& fic non dicit c~lum exrenfum fUFfr aliquid pofiriuti : nec etiam fupti nihilutt\t Ji~ cut rerra appenfa ef1:fu~r nihilum: quam nec dicit appcnfam fu~r vaCuull1 atIt fU}l=taliquid . Per aquilonem aut beatus Iob intelligic c~tlJm:quia pars ~«iliaquiloJ,1atis maxime appatet fuptll . I10ftrum habirabiIe •.. Dcnricf B 6andauo Q!!~lum. Ira Quarrum arguitur~ cpdtus potuit fecilfcq,anima CbriRi fuifT'd:incorpo Arg.prin. recxiftentc in pyxidc ipfoiaceilte mortuo in fepulcro: quia tunc fuit in infrrno & magis nata dt effe in fuo corpore § alibi. pro tempore ergo quo fuit in infert: In oppofitG. 10,potuit fuitfcin corpore fuoin pyxidc. CONtra.anim:t non dtnara c(fein uo corpore nIli animado i1lud.qre fi fuitfe ponatur icorpore fuo in pyxide,ergo efret corpus animarum. &: viues ~n pyxide qa Iacebat mortqun~ in fepulcro: ~1I ftinconucniens:ga tuncfimuhdern numerodret mormG 8{ vJUG:quod dt In Rcfponfio. conucniens:ergo &c. DIcoip drc in corP':repoteft conuenirefubfi~tf~inco~pore~ duplicite~.veJ IXrfuamfubllantiam:ve1 JXrruam op:ratl~n~l.Perfua,~lfu~fiantlam duphcl~er: vel fimahre~, vellocaliter.Etell ille vIcimus modus onmmo Impoffiblhs cIrca fubllantlam mcorporcam:qula cum locus fit vltimG continetis corporaliter & dimenfiue,non potdl' dfe 10ca1iterin corpore niu qtpirill~~~C~nrel'tJare V Prima. ,In ~rlXtuG dimilf~ anim~ ~eo,~deus l~utIa~(edIitate retu~ult ammam ~C?~Vnl~01:quja nuUa necdI'itate determmatur:1d attionem m creatura:& ficeade porrnate .abmittO potuit alTumpfitrc: .secada. c:orpushumiilUltI fine al1~,ma.' ~t(m ad d~G'pot(~ fieri alfu~p[,io in elfef~b~~en~~: quia io deo dt rad~dfe & fubtifientTa: qua: dt in'natura affu~pra • fed,m lpfo dt ratt9,omms t'~e & fub~~ Q!!~.r~ nenti~ qua:'funtio creatur~~omnis erg~ creatura ~ue natura fubtiftel1s'pote R:, a~uml: . Qyl~ 11 Coluda. natur~ a(fumed~ pol1lbllit3Sad aITumptlol1em occulta eft,&:nulla ex parte det omoexlftlt dubiI" ratio an peRit tibI aITumercquaCli~ ~aturiia(fumptibi1c~ideo ~ota difficulras l1ui9 ~u,~flj~nis v~r Potitio prior tiecirca polTlbilitate naturt: aITamendr:.,Et funt circa IJOC pefino~s f"lennes.DIclt em potitlO du~ Refpafioad comunior& folel1~ior,cui,q.~~ ali9u:mtulu :drentir~ cef~eui:'P~u~hbet natum f.?b~~esm c!e~ G prima prin. turispoffi~ affu~l.~ hocpr!nclpahte~p~opt(r ta~am v~.tlmaral'Jolle.Tel1~ntesaut l(la~tirJon~ lefpodenr ad prunu i1rgumetti:O qClmalU, eft porell I1cn,& qClmmus:& (contra ti qi:lmlll9 ellno poteft fieri nec qcfmaius efi'&c.Dicendo'q, verti ell qu:'ido ambo.f.maius & minus cofequiitur po rentia eii.tfdemrationis,qd em potd1:'calc=facereel calefieri magis:por calcfucere,vd caldieri mi~ v rius.Sedhoc no c()Cingitin propofito de potcria paaiua a(fumptibiIis:quia natura fubfiftcs in cre eo aturis ex q, ell natura fUbfiftihi1isfimplicirer eft affumpnbiIisad vnitat€ fubfifierit; diuini fup~ pofitiqua fit filius dd rir naturj:non alit vndenarura dt fimpliciter fubfinibili.~en alrumpribilis adolXratlones vnitarisqua fit filius dei JXradoprionem,fedfolfimodo vnde dI: iteJleetualis. &fic nequa§ d1:t:'aderatio potcriti~ h~c & iUa,fiue poritia ronis eiufdc.Tfi ga no funt eiufdc fubicctt: nec func'adeudem actu:vJi necd1: idem modus vnius ronis naturr; diuin~ & hum.:1næivnitate fuppofiri & in vniratc olXradol1ls:licer voa necrffariocom;omitetur alteram: (ed hoc accidIt rene mat(~ri~crnatun; alfumpribiIis: qui:1.f.dt potTibiliras ad vtrag; in eode: id(o vt dicunt (& bent) argumentu A ug.non tener rationetbrmc;:fed r;ition(' materi~ tm: quia. f. in homine cfr potentia duplex j5dkb;V 11de 'quarguirur c6fimili rnodo:fi pordI fieriqa dt maius,&qd dI: minus:&: ceo tra fino 'la dt 1l1illUS,nec1 erit vng.Si enim inoperabilis & immobilis eft,int'xiftibilis oino cfr.Er IXr hoc aperte infinll:l.t er fi non poffereleuari per inreItcCtu,nonc(fee affumptibilis ipf.l fubfianria intelle~ Ctualis,ncc ipfe homo,quia nec cet homo,fcol11 cp pr~mittit ibidc. Q!oniiaurem ratiollaI~ & in" telIcClllaleaial homo,qualirer ergo ho factus cfr deus fi,carnc inallimata vel anima anouin.i.finc in rellectll alTllmpfilfer:non hoc em homo.Brgo fimiliter nulla creaturænatura dI fufcepribilis aut potcll etfe fl1fceptlbilis circuinfeffionis dei ad fufi:ipiendli in fe fupra limites naum; prima dei ore rationem prædicla,quin erl5 fit fufcepdbilis in fe 9peratiois fecund\:fecGd~ autem no ell fufcepti~ bilis nifi p:r potentias intelleCl:us &. voluntatis: ergo Vl' cocludit fecunda ratio prædida,vbi nata eft e1euari dleml:t dicto modo,&:potenda:& vbi non,non. ve idCIrco etiam cum hoc 'p gratia ma terit; bene tenet argumentatio Auguai.tada in primaratione,etiam non fallic in aUl]Ua mareria, quin fcquitur:fi natura ifta,puta hols,dl eleuabilis fecundG effentlam quin fit necdf.1rio fimuI de uabilis fecGdum potcriam:& fi no feclidum poredam,ncc fecGdum elfentiam. ~eadmodum fe~ quitttr ,fi anima farris dt immortalis,eria cuiunibet hominis aia ea immortalis:&: fi 110 cuiufiiber, nec fords:quia eadem ratio immortalitatis vel morratitatis ell in oibus.Et ideo talis argumerado ratione materi~ talis,bene tenet ae fi teneret fecundLjforma argucdl,quæ reuera tenet virrure fur rn~,habendo fciIicet afpectli ad comunem rat.ionem 'lua conuenie ali'luid materi~,putaimmorta"" litas allim~.ilIa enim eadem ea in omni anima. quæ quia nobis incognita eftex parte a(fumptibi::: N lis idcirco nobis difficilis ea intellectus veritatis in diaa qua:frione. Propterea h~c pofitio alia a Pofiriotcda prædicta licecminus [olennis,quæ tamen magis applicabilis efr animo,ticet non videatur ira vera propter c6[uetudine,tame forte verior ea : '1' fciIicet nuUa natura fufceptibilis efr a deo dicto mo •• do per circuinfelTionem nifi natura intellectu~Hs,magis milli placet. Ttnendo ergo hanc opinio::l Ad prima i nem ,ad p~t;fens,~ico ad FrimG~n oppofitu de c~rpore ~hri~i in tridu~:cp per nat?r3 illtcll:Ctua .oppofirum. Iem U1rclhgo&:Jpfam naturam 1I1corporeamaI1lm~rationalis vel angeh:& 111 Ol11lI1eatura cor h n . po1'is,inqu5rumordinatur a~ anima, Vl' perfedibile ad ~rfedione,& in quo anima fua operatio;: XI ~cnrici a~ondauo nen1 inre1kduale cfficadus operaf,amota ab ipfo omni difpofitione accidenrali iJXdienre inquatti clt fcparata,vt totum compofitu ex corpore &:ani~a cu [ua vi intell,eaiu,a fit ip~um fufccpt:ibi!c & corpus mediante fubllfitia animæ,&: i~l?r~in~ ad Illam,& fubftant~a ~mm~ v~ Ipfa cfr potentIa intellectiua,ita 'l' nuUo mod? fit fufc~prlbl~eId In q~~ nO!le~ po~entl~ l~tellc~l!la.~ hoc c.omprc hendedo fub potetia inrdlectlua toni 1llud,m quo pnclpalts cofilllt ratio Imaguus exilIens m fub~. .flantia ani.m~,vt nihil fit fufceptibile fiifi ratioe imaginis dei qua: dt in ilIo vt per drc(iinfe~one, vel fecundG fubllatiam & fecundu potentiam fimul,vt in folo Chrifto:vel fecudum potentiam fo lum vt in omnibus beatis ipfa imago dei quafi reimprimitur fine prototypo,quafi denarius figu:::: rœ/a' qua fibi imago fua imprdTa cfr.Hinc Damafcenu~ in cap.pr~dicto.Qa, kcfidum ima~ine e~ volens r(uocare deus,verbG factum ell:homo.Imago dei ell:homo fecfidum Intellectfi • Q!!ld autCl fecGdum imagine nifi intellectus~Qd melius igitur derdinqucns,~: ginatlollc tln. V nde g ponit 'f' talia duo inflatia teporis angeli fimul fuut in eode inflami teporis nofrri,vcrfi dicit:fed fi imelligir Ip funt fec6dum rem & veritate inftantia teporis angeli,ipe id qcl C cR:phanraflicG &: fecundli imaginatione trii,ponit ({fe aliquid fecundum veritate. Ad prim(j"cp Ad arg.prr. duobus punCl:isrcfp6det vnus &c.Dico 11'. hoc ideo c6tingit ga oes funt manentes in terminis Ii~ primCi. neqrul11 fuar(i &: illdiuifibiles fu nt. vnde no plus occupat ficus vnus ilIorCig plures:no fic autem cll:in inrhiribus qu~ [unt fecundLi veritate cranfcuntia:1icet fic pollt cJfe in illis qua: foIum tranf (Unt &: runt fccfidum imaginadonc;quft prius & poR:erius natura in tranfitu dicti fpatii difliguit fecudLic6fidcradoIlc qfi fuitfent fecul1dGaCtu. Ad fecundu qet videf arguc:re ia didorGcontra& A4 fetlidG. riu:dico [cam dicta lp n6 potduob9 inlhidb9 fcdm veritate exiftetib9 in tcpore 5geJi fcetm primu aut 1'C0l11liti modG pdiCtos refp6dere vnicG nii teporIs:ga in pr10 016 teporis angeli maria haber a mora,&: ideo vt dictu dt vnu inR:asilIi9 tpis angeli refp6det parti teporis nri: & oibus inlliitib9 q funt I iIIa.I1lfcao aGt modo reporis angelt inflatia n6 haber mora fed triifeunt mora quietis ange D li imedio ve dictG eR::&ideo 1ingulis fingula refpodc:nr infriitia reperis nri. Qet aute a{fumif:'l' Ad aft"uptG inR:{iriareporis angcHfucccdut fibi fine mOl'a,dico q, hoc ell:ipofi'ibi1ci infiacibus q habent ({fefe prima. E cud um VCrltate:fcd folUmodo verum efl in inll5tibus acceptis fecudum imaginationc tm. Et Get Ad alfuptti arguif Ip aliqua tibi fuccedunt fine mora:vt tepl1s &: ioUans:dico q, fuccedere fine mora poten in fecundum. telligi vel tinc mora media inter fuccedcria,vel poteR: intelIigi fine l110rain altero,veJ in vcrogJ ex trcmoru.Primo modo [uccedunt fibi inT.eIlectionesangeli Vt dictu ('R:fupra.& fic verum ell 'p aliF= qu:! tibi fuccedtit fine mora.f.media.Sic fibi fucced6c iufras & tep9,5: nox & dies,5: vfr oes partes c6tinu~ fucccfflUorG.timiIiter morus 5: quies.Sed duo fubito cranfeuntia no poffunt tibi fuccede re fine mora media,vt duo inflantia vr du~ mutationes in eode:ga non dt mutatio nifi terminus vd principiG mor~ vel mediLimorarG:vt mutatio inter duas intellecciones angeli q funt in mora ~mal1cce:vel mucatio iter duos mot9 quoru ell mora I?fucceffione vel iftas iter duo tepora:quo1l' quodlibec ell:mora motus: vel pateR: huiufmodi indiuifibHe effe pridpium & terminus rnor~ v~ F inll:as tQis &: mutatio morus.& fic fceto modo indiuifibile tr:Uicns nuS en fme mora. Adargu;: Ad argu. in mene G ioppofini 'p plura inflaciati?is angeli no po{funt c!fe fimul cGvno reporis nQUri:ga dfent oppo1itum. fimul inter fe: Dico 'p verG ell de inll:'itibus veris. Dc inftatibus aute imaginatis acc(ptis J? veris vaU dt 'i fe\:udum veIicace func fimtd cum cede teporis ncflri vt dictu cfl,non fame funt fmuJJ XX iii ~cnrici a ~andauo inter fe:quia ordinem habent fecGdum ill1agi~]ationem.,., , .• , , •..• , .• ' . EquGtur Cjfiradc hoib9:vbt qrebanf qda l?tll1et.la'ad,antn~aprlclp~r~:& q~a f)tl Q.ya:rt.viii. nccia pricipafrad cOpofitG,exaia &,corp?r!.~rln~o qreb~t vn~ pt,mes ad 1~e1lc: ctu.V reG inrellect9 ages 12rtneatad unagme 111 hOlc.Et tria l?tlilena ad vol~tate Qgdeus diligercf in ordine ad aliquid nIiud:quia cOllueniens femp-dt ad aliud.IIlud faJrum d1::quia omnia rcten1rur ad obie", RclponJio. du primu •. DICO fecGdGPhilofophG.vii.Meraphy.Simplr dicit aIind dupliciter. Vno modo:qa t dicitur lceGdum conlUnitatem:& ficens fimpIicitel' ell analogu ad decem pr~dic:Hncta.Alio mo~ do dicitur 6mplidrcr pori1TimGcontentum fub [crmino: &: fie fubfl5da dicitur ens fimplr. Sc;:: cuildum hunc modfi dico q; bonum fimpIidter dupliciter dicitur: vel primo modo:fic homi fim:= plidter conuertlmr cum ente vr dicit ffefida ratio:\'c11ecundo nlodo:& (ie bonum (irnplicit'C'f [001 luolmodo cfr bOllum fruibile qa in fe habet ratione omnIs b01li & dcfiduabilis. Similiter cda bo;:! num coucnicns duplr dicif.V no em modo de bono couenimri natura: vniufeuiufq; p. qa ipf.l p-fi citur &: faluatur in dIe.De quo dicif:'l' oia bonu appetiir.A!io medo dicif bOJju c6ucnicns appe:::l ritui ratlOllali.Cui por dici ali~d cOllenies igiiali vel i,11_'f.ciaJi:& vel vt finis vel Vt ('xifles ad fine ordinabiIc:& hoc vel vt coueniesappeted tmwcI vccOut'nicsap{X.tcri &: tini fimut.Loquc(~O ergo M de bOllo limplr prio mo:& fili: de bono couenicri prio rn6:Dico:cp l1cutru ccni dl: p.ft primG (1br:: iectu volutaris~la neutrG eorfi inqliantu hmoi cfr finis &; p-fectiovoIut~r{s inquaru volt::tas d'l:&d porius Ilatur~ cuiufcfic;pinqu5tti natura ell.fic Cln bonu famelici de clbus,& fitimris pOI·U.~,&: Jft.r mi f.1niras & huiufmodi ct;tera.loquedo vero de bono fimpfr Reddo mcdo,& fimiIirer de bono c6 N ucnkllti fecto modo,de illis bona cll qllio:fed de bonis primo mo dictis ne'Juag.iIlis orJ n:t1dis l'ci . dicif alif1d bonu in ordine ad voluntate:fed in ordine ad finc ad que naturalit~r fn.k·d fic.i:in CT;lI dinead voltitatc,dicif bonu iftis modis:BonG em fimpfr fc(to medo no erl:nifi beatitudo: ii habef vel in bono increaro. dicete Aug.de morib9 eccfi~.BonorG fumma deus nobis efi,nn;}. infra nobis remanendu efi nec;pvltra qrendG:aItcrU em ~ricuJofurn:aItcru nulIG. Sccutio dei bcatitudillis ap petit9 ell.Aft'eqnurio aGt,ipa bonitas.CG hoc oino effidmur q(t ipfe eft:ctic;pmirifico &~iteJjjQibdl modo cotingetes,eiufqJ veritate &: fanctirate.i.bonitate penit9 iI/uflrati & coprehcfi. &: tale bono fimpfr I~(jdt,li6bonG a1iq(tfingulare:in quo efi vera beatitudo.Vd p5t coJiflcre L'onu fimpfr.q4 l cft ~eatl~udo III bo~o cou~~iiti gnaJiter dido:qf nemiILlm fecundumqu5 deberet facere,propru illum non bene facit eS: non ell arbor bona: nec fit cit fcuClus bonos:&inguantum ell arbor bona placet deo & fructus eius:non ve pro eo remunc:te/ll tur: red ne pro eo puniatur: ficut puniretur qui faceret illa proprer Vanam gloriam. Punierur ra;:r en men:quia omirrendo peccat: 6: fie minus iUopunietur. Et hoc quod filiircfpoodet continuo . .Je;cnrici a <§anœtl0 ..,. rubdes.An refpondebis:no inquatu ifetix eft:fed inquarti ho eft:arbof bona dHAddo tfi ('go diem do:~ inquantu ho e(l,no fimprr:fe~ ages fecundu r~ne rt~a, ~:.1~uralead fine bonfi:h~er !1~ de .put berer(vt dictu dl')arbor bona eft.SI.n.ageret ad fine comr:mu,hcer fit homo: nequag tlJ:.. arJ:or ('~t bona red mala.Et de rati hoie ait Dns.Non pat arbor mala,fru~us bonos facere. Er fic ho mquatt'i ho no ell'arbor bona:fed folumodo inquanttiagit f(cla rone ad fine bonum vel fimpYrvel quoquo mo vr dictu dt.Et fil'r no efr mala arbodnquantu dI' homo folfimodo:fcd inquantli malt; volfita~ tis dI' vel fimpl'r &:omnino,vt ille g f.tclt dicta opa RP~<:r, vana $loria:v,el etiam li fimpr~,non, tii o~ nino,vt ille g facit illa quoquo modo .pp~er ~eu,ctla m ,lIlfidc1ltate:&:.l~eo m~lto ~agls vt die qUi f.tcit dicta opa .ppter deu vt rcdept~~cft,exfide It1forr:u extra c~arItate:q ~cledodlcta ~p:ra~equa G g dicendus cfr peccare:eft tn fimphclter arbor mala :llcet non 01110. Sed cotra hæc {btlm Videtur Aug.arguere fubdes.Sed forte dittu,r9 e~: l1!ifericors voluntasb~na e~.R~tl:e i~ud dicc:cf: fi quc~ admodti fides ChrifH.i.fides q per dlled:lone opaf,fcmp bona eft:lta mlferlcordla bona eeCfem!? SI·· aut reperiE &:mifericordia mala qua prona pauperis accipit in iudicio:propter qua rex Saul meru~ it a dfio damnari:qa cotra ei9 pccptu regi 12humanG pepdc affectu: fi vitiu eft male mifereri:.pcul dubio viriu eftmifereri infide1irl'r;(bfi &ipfamifericordia I2feipfam natura1icopaffione opus dt bonu,& ifto bono male vtif g infideliter vtif:& hoc bomi male facit Q infideliter facit.Ql!i aut ma le facit a1iQd,.pfectopeccat.Ex quo colligit & ipf.l bona opa q faci6t infidcles,no ipforu clfe: fed i1li9 H g ben~ vtif malis.Jpforu aGt e(fe peccata,verum ell:fcdqfi(jJ omilTionis tm:qfig; comifftonis: ve di aum eft:ficut etUi codgit in Saul. Et fccGdu mod(j diC\(j.peccares 12omifiionc fohi in diclis 012ib9 fdi boni hoies (unt poIitici,tfi fteriles:qa pro ope fuo bono nocofcquunf vita ætcrna:licer no ftcri les fine inquantu cuitat pœna C]u:lincurrGr comirrcdo in eifde.& fic tales bonos poJiticc bene pro omiffione I?infidelir:ltc mittit diis in igne ~rcrnu.Et fic licet multa C]u~fimplicirer dixitAug.in ca pimUs did:isbene & vere di"a fine contra IulianG QpoCuic virtutes infideliu ciTe veras &:I2fcttas vircutcs,& opera bona noncx fide fJd:l nullo mo dfc JXccata:& cpfolo libero arbitrio po{fet ho ca uere peccata,& cpp:ccatu originale nihil dfct:tfi bene indigent cxpofirioe &: dit1inaione mo i5 di ao.In quo videf Aug.confenrire,& ad hoc deCccdc:re:vbidicit in ca.xix.Qln falte c6ccdis opera in fideliG q tibi videnf bona,no cos ad falute fempircrna 12ducerc,fciro 110S nulla hOlem dicere bonu nulla voluntate bona,nutluopus bonu fine deigra.&Hra.Dicanf fecundii te 110161 volutates arbo res bOtj~:rl1fficitq, apud dru fieriles fint:&.12hoc ljObonc:.Et I?huc modli etia JOQ.t Anfcl.de iu(li~ ria&op'ebono:vt patebit in (equcnti ijt1ionc. Et Grego.in morallbus fup:r Iob.Moral. enim libro I xvii.cxponcdoillud Iob.xxviii.N6 coferet tinclis lndit; colorib9:dicir6c. Vl pnorfi'L1piida huic.f.(a pietiæ diuin~ mot1raret lege fubelfe,intulit:No coferet detis Indi~ colorib9.Ve ipos quo~ in cede (ia h~retic(\s increparet g a gentilitatis errore vcnictes fide qua fufcipi6t p fURbitffectioniscornprehendendoimpul;;; fl.1m,vd inftuxl1m >tbobiectocognito,a~t !labitum quccu~~,aut paflloneln,dl1llimodo intcUiga tur re diffrfl'c"a volumate,fi fine ea n6 el1ccretadum voIcdl:ct hoc fecLidUl11lP vultAI1[eI.~a VO IUlltas oihi! vult fine [uis Jffectionibus,& fic non nifi quia ea affectata,h~cnon i:"\Otdl: contingere nifi dupliciter.Primo /11odo,(luia volurns affcctata ncceŒlrio vult illel ad quod dt affectata, & no par ll6 velle.Et patet dare quia me mod9 dt impollibi1is:qnia o1l1inotollerer liberum arbitrium, & talis volumas neg.\iu fra pOllct d1e,ncS}3 inlulla,iecundum AnreI.de c:lfu diabo.cap.xiiii.Secul1;:l do Jl1odo,quia n voluntas ~lliquid ve1it,necdle cfr cpficafieCtata ad illud. Qa videtur dIe de int~ tione Anfd.<1u:tndo vult cp voluntas non potefr velle commodum fine affedione commodi,tlcqJ luCtum fine affctti6e iul1i,vr iam infra patebit.Qa habet duas cauras verirads.Vna,quia fi velit: aliquid,ncce/le en cpvelit illud ad qa cfr affeda.ta.Altcrarn,quia nihil vr.lle potdl:,ad quod no cft arrectam.Dicere fecundum primam cau[;;un,dl idem cum eo qa dicunt ponentes cp voluntas ne;: cclfiraccr ab inrellettu,quo ad actus dererminatlonern,vr fi velit ;lliquid,neceffc dt tp velit quod fi ofh;nfum efr,& indicatum a radone,fic tamen,

trbicrium, vt efr lIberum arbitrium, &:ve ordinatUr ad attingendum finem actu fuo fic'jJ polI1r feruare il1fiitiam,fed non defercl'c illam,&; cp paffit cam deCerere,diccntc Anfd.capi •• tulo decimoql1:1rto de c6cord.gratiæ & liberi arbitrii ~Accepit homo liberum arbirriUll1,fine' quo il1fiicia fi:ruari 110nvalllir:ira vt ilIa polTer dc&rere,quatenus cum illam non deCereret,fed ferua;:: ret,prouehererU1' ad confonili angdol}:Seru:lre aut ilIa no vaIet,nili voledo,neqJ deferere niti note do:Dc: dignitate ergo hfianæ natur~ eft polfe velle & nolIe,ofrefum a r6ne:& id ••d 'la volatas dt Yy l;Jcnrici a 4Sandauo "fr~ata Sed valde inconuenies dI denegare homini,qC! l1rinet ad eius digniate:cG hoc attribuere Obiedio. ei in nulio dcrogat cis,qfunt fidci;au~ morCi:!mmo valet ad illa?q fWlt morG.ergo ~~._Si forte di~ Z catA' porcll illud nol1c~licc:t on (tattm,Sja bberum manet ;1rblrrlum quo ad excrcttltl a~us,quo n p5r pdpere inreUedui ve de1iberet de i1lo,ve1no pcipere,ctfi pciperct ~t deIilxret,poft deliberatio ne habita pet intellectus iudicare illu~ no voledG,&.tu,~Cp~~ vo!~tas 1l1u~vc1le,& ~0~1e,&~c~~ I1ctlibera:Hoc no fufficit ad ~fectam hberratetn ar~ltrl1,ga la ~e~~d~r~t.a~lber~aterO~ls d~ IUdica do illud cfI"evo1endti vel non.lmmo oportet,~fit hbertas arbltC11ab InitiO prlmr; ollcfioms,fcllefum,& naturalis,non poterit igif ce eii feuro coelicidua act9 volcdi u6hoc,fcu circaobieCll101 negatum,cG ipf;t fit difpofitio coe1icitiua ad:usvoledi circa obiectli affirrnatum,vr diclir.h\c enim difpofitio,cG fit ab agete naturali influxa,puta ab obiectocogniro,ellnaturalis.Eade alit difpofitio naturalis no por elfe,vc dictu cfr, ~ fe IO agedi conrraria.igif illa difpofitio fi eft,non poterit tii ee c1i,feu ratio coclicitiua aCl:9 volendi circa obiectu negat um : fed fi dl',erit ve id fine quo 110.1[0 per idearguif cotra id qet addit,q, fi fit circa aliud obiedG affirmatG regrif alia affeCliofpedalis. Na act9 volcdi affirmat us pot ee circa obieetG,qel ell bonti appares &:malG fimplr,&: ita actus ille erie :actus malus firnpfr. (catrario veroactusvolfdi circa idcobieClG llt'gatG erit bonus fimpU:.Si ergo oonG atl:u circa obiectu negat6 pat volGtas dicere abf~ oi affecti(jc coelicitiua talis'act9, ii fi adiit, trit ta~ fine qua no,m?lto m,agis erg~ ~alG actu circa obiectu atfirmatG poterit dicere ex puris naturalibus abf<;p omni a~edlone coe1~cldua,vt ~aura&?ptcr qua fi~:& fi adtit,hocfolli erit,yrcii fi ue qua non. Ex quovltenus concllldltur,'l' fidlcaf,fi voluntas ahquid velir,cp neccffe ca di velle B id ad quod dt affr~ara,quare cu~non fit a,ffedara adnolJ~id,&: nolIe,e~ aliquid velle,ergo nullo mod? poffet velle tllud.,& fic omnlOo,vt prrus,tolIeret~r, lIberum arblrrtG. Et ~idem patet falti;::; C Ias clus,qd tactum dt In fecunda caufa.f.'l' voluntas mhd pofIir velle,ad qet no ell affedata.vt em iam di~um efl,1icet .pprie loquendo DoUehoc,vdvelIe non hoc,non fit velle aliquid,ellramen ali qua volitio,fiuealiquisaCtu$ volunratis,licet circa negatum obiectum,ad quem nuUam omino ar fcdioncm requi,rIt vol~ntas in fe.~ l1~nfolGad talem a~!ol1e circa obiect~rn negatiue non re~rit voluntas aff~ctlon~~ m .r~,fedenam m fenullam requirit a~ actum voIrtionis defeCbiul1l11, pura qua vult rehnquerc lulhtlarn,fiuenon tenerc,qua potca relmquerettiam volendo bonum Vl: nue qet ell malG fimp1iciter,quia ex fe fola patelt deficere.Requirit tamen ad illam obittti ollenfionem quia nihil pat voluntas velI~,nificognitum.lra 'l' fi nOI1ficnifi vnicum fecundum vnam drcunfhi tia~ boni ollefum,non po~cft 'leUe nili illud tang primum & per fe obiectum intellectus & co.: gnttum. Porcft tamen non velle, & noUe iI1ad,fi fit bonum aliud il fine. PotdI' etiam intellC!'l ~wn velle confidcrare,& non Vc1i(~t~ nolle:tanij ICcundarium oLiettum intellectus, & orceo-, sauodlt. XIII.fo~CCC CCXXXVI. fum in qlibedl1rellectione.Sic ergo n5 requirit volUtas ad actu volendi fimplr,nifi fola obiecti oae fionem.quæ quidc foIa obiecti oflefio futficic ad hoc,cpipfa voluntas viIiberracis fu~ in feipfaivt ap fXtitus efl,ex.erceat aCtum voIitionis,& obiecti determinati ollcfioad decerminata voIitione abfqJ aliquo influxu in ipfa abobiecto.Q ct plenius patebit foluedo argumeta. Vami nagJ videt tot inter D media cocu1care.Sul?flufi em efi ponere fieri pplura,qcl ~qualiter pot fieri p vnG. Loquedo afit d~ Rcfponfio. requirere aliquid ad eliciendG 'leUi volirionis fadIitcr & eXfXdite,bene concedo,cp ad fie elicienda :Ictu voluntatis non fufficit fo]aobieetl oltefio,ficur nesp futfidt ad eIicicdG actus pfCctosmorales neq1 maxime ad eIiciedGactos gratultos,& meritorios,fecundum 'l' iam inferi9 declarabif.Immo requiriE vel imfXcus ~da a deo/de quo alias locuti fumus in quællione de bona fortuna,vel infiu~ angelus fic factus n6 polfir R fe abf<;paliquo alio fibi addito exire in actu primai Volcndi. vnde concludit.Rcaat igitur Vt ille ange1us,qla aptus fuct9 dt ad habcndu voluntatc,fed tii nihil vutr,no pollkhaberc primam voluntatem.i.primum actu voIendi a fe.Et tractatu fccun do in principio.xiti.capiruli,ponit a deo volUtati angeli dfe inditG,1~ta pfentib9 non ~dh~lCgenerat ~llgd.~~~Ies aut ac fmes hablt~!, qu~da.Ecce pla~e,cp CUIU~g.rat~a.r. finis,fiue ca finaltsno cfr factlUa alicuIus motus,aut mutatloIs mfi met3p'horlce,neq; ahcuI9 dlfpo fttionis J?duct~ 12motCi,auttrafmutatione,qoap~JlatphiIofophus ibi generari.AppelIat aut fpe~ dem fine illtraquem qric inducere ages in materia,vt efr fanitas.fines aut appellat id cuius gra~ tia qrif f.1niras,& efrfinis extra, vt.ppter ftudiG mrd aplXtGt f:mitate,vtmeIi9 pomnt ftUdCfC.Hos crrJ modos filIis difringuit AuiGen.in.vi.metaphyficr; dices.Finis ~ acquirit ex adione agcntis,di,::; uidit in duo.f.infine qlii cfr form3,vd intedo in patiete. receptibiIi actiois,& in fine g no cfr f01'ma ·11~Cintendo in patiente fufceptibili vIlo modo.Eft igif in agere.Habitatio em iiefr finis fabricatol}' domus &principiG mor9adeIfendG dOl11u,ipfanulIo mo eftforma domus.Vocat aut AriUorc1~s & f~"\:cies,&fines habieus,';ja no hnt rone cauf~ fmalis,nifi vt funt in cognitione mentis,&: p:r hoc habitus iu iIla.(]uia ve acquirunf extra no funt cauf~,red effect9 a1iarGcaufarG poti9.diccte A uice•. jn.vLmctffinrhoc l1aberf a p1io dec1arando rufi di (16,& modti l110uedivoluntatis,dicGt q, volUtas n6 mallet fe,red affed<1ru.i.copofiru ex volutare & a~::afOl!c,fub nc:~eaffecti?nis c6prehcdcdoocl11 ?i.fpo?t~onc ta il,m.:1ta qua efr.'fiue g p-moru ~ ab omeClo 111 ea pollIt cauran.&: hoc,S]a rale gd eli dlulfibde I duo.Dlcur em cpvno 1I1oJ.1l 11fe mo cft uens,vt p-fe r6Ilern~ucdi fiue modua & cIicidua formaIii act 9 voledi,p-.aIiud vero elI 12 fern~ta,vt I?fe r6ne qua reccptm:t d1:volutas actus volitionis:& fic non monet idea feipfo prinio & fcom ro :fi,ne-iuftc volern6 velit excedere.Ecce plane cpaffeccio iuni no d! in volutare ve racio dicitiua vel ~oeIicitina actus voIendi:[ed [oIum Vt temper'ldufi loqmur de potetia paffiua &: rceeptiua ad'us voIiriois volatas ipfa vt c hbrra~fiueJiberi arbitrii: fiue.tOlle partis eius q ~ 1iberallras vd libertas arbitrii nOell in potetia ad actum volendi:fed fo16modo vt cfr appetitus firnpIiciter fccudum pr~dicla. Si vero loquamur de potentia actiua:dico cpquatli cll ex fe aut femper ell in luo adu aut falte in po tetia accidera1i ad i1l1i:&triifir in ipm amaro .phibem e vel adircto necclTario abf<;p efioi irnprcffi6e fada in iIhl:vr a mobili in cogniriol1c:qet vt eoglJitLimetap]lOriec mouet: fieut res vcro,cll ccrmin' motus:ftcut diCl:Jcfl:.queadrnodu fol efr in potitia accideta1i ad i1Iuminadu gn mediu 110 dt pfells ita cp i1'o pfitc abf'l' fui murari6e fi'arim i1ll1mmar.& ficut cfr de illumiatioe folis in aIio,itadl fuo modo de aClluvo1itionis in volunrare ipf.l [ceudum aliam &: aliam ratione. Qtt;rllio.xii. - ,-,frea quintu arguiturtpbearirudo pnncipa1ius pcrficirdrentiarnarJirna: §pote Argu. prio. tiam:quia cum beatirudofir fumma bonum bominis &: pcrfeccio:princfpaIiter . debet effe perfectio eius qa efr fummfi &: perfcdius in ipo. quia fccfidum dignita tem &t;qIitarc arirhmetica,.pcedit iuRiti:! dHlributiua:vt fcilicftnl:Jgisdigl1O magis de luno rribuaraliis clfdfm reretis.fcd i aia ~f('dius &: dignius dl fub(M in oppofitu. tfa aia: refpeau potctlæ.crgo &c. Contra: [ecundum phiIofophu beatitudo dI: , -operatio gUftda:fed o~atio prindpalius perficit potetia ai~ §fubllada.crgo &c. R.(fponfio. Dico cpvt dicit Auice.vi.meraphyfic~,Bonuqd dHinis no cfr refpectu dl(nti~ agentis:red agen::: L tis fccudo cpell principiti morus.&: fecudum inretioneipfi9& pbiIofopho11"bomi 'lc! efi finis &: bt.a tirudo bois vl'angeli nullo modorefpicir eenricie01Ffed fol(imo poteti:i rn ~fecti6is no co ueniat etrenti~ ai~ nifi ~ potCrias, vt 11 intellecta in ipfam cognofcedo,~ volun tate eda ipfam degufhido.dicete Hugo.fup, pr~dictG.c.vii.Duo funt,cognitio & amor: alterG ad il luminarionc I2rincr:alterG ad refeCtione.Cognitio ilJuminat:refectio fariar.in his beatitudo cofifiit cognofcere & amare bonG.Gnftate(inquit rcriptura)& videte qiii fuauis eft dominus. In guftare dilectio: in.videre cognitio·elt. Per hæc patenrobiecta.Primumenim procedit de beatitudine in . creata: fccGdum vero de beatitudine Cfeata: 8.:fic in ~quiuoco. Vt patet infpicienti. Ad oble~~~ Equuntur ~tinentia cofequerer ad coniGctu ex corpore & aia 111hoib9• vbi qU~i'e bantur tria I2tinentia ad bonu fpiritua1e:& duo pertineria ad bonum cotporale. ~rimG ilIoru triu erat I2tines ad fine hominis:& dt. V trG aliquis adultus potret Quenio.;dJ(. dfe nec in fratufalutis,nec in llatudamnadois. Alia vero duo J?tinebat ad illa qua: funt ad fjne.QuorG primG erarde voto caftitatis:vtrGaliqd opus bonum Qu~nio.:di~ fine voto polfit eJfemelius g cafi'itas fub voto. SecGdum erat de ingreff u re li•• gionis.vtrum ingrclfus religionem ex voto & expertus 'p patrit onera illius portate; teneatur pro QU~(ljO.lV• . flteri. Duorum veroperdnentium ad bonum corporal(','?rimum fpeda1iterperdnebat ad faceedo tes curatos. verum faccrdos curatus patret aliquid accipere a Iudæis pro iure parochiæ in qua ma QU(nlo.xvi. nent.Secundum pertincbat ad omnes exillentes in fratu perfectionis: Vtrum maioris perfectionis Qu~.~\'ii. fit vi uere de labore manuu: 0117 de euangetio~:m de mendicitate. cm ca .primum arguitur q, aIi,.: I\rgu.prin quis adultus non potrit dfe qui n~cfir il!fi'atu faluris nec in fiatu damnadonis:quia aut en i chati tate: & efi'in fratu falutis:aut non efi'in charitate & fic efi in fiatu damnatiois.nec efi medium iniol tel' illam atfi(mationcm & negationem:quia ful1tcontradictionis extrcnla:cuius fecundtlUl philo. ~cnriciaQ§andauo In oppofitij. fophum no eftmcdili.crgo&c. COtra,Iud~usaduI~us ~atim baptizatus necinft~rudan..a~~oise~ e ga in charitatc,nec ifbeu falutis:~ n6dG agom:at.ur,aur 011at9~ft.a:feCI phIl?foP.hU.•ll.E~hl. m no optimi fed agonizat~s·coromibunf.fed null~Hfhn fiatu ~alu~squl~ cOrO?:tblt.fi ~n1110 dlfcc RCfPo~lao. dat.cr~o&c. :DIc~ breult~r q,,~~G!c6ueniutin orando &: offercdo facrificia,p populo: concedo 'p vcrG eCtde D orationded hoc dt de comunibu$ vtrigJ natui qu,: fupponimus paria inoftra op'atlonc. Falfum fit aute de facrificiorG oblatione;Hoc em floco~tit rone flatu! nifi pl~t'js:no auti rdigiofis rone Ratus fuhquia no ea potior ratione Ratus faccl'dos frater in religione §laic9 (oucrfus. V nde (tfi J1:rfcCl:ius melius ficrenrorrtdones &facrifida a reIigiofis§ a platis,bocnihil ad coparationcm ~ naruLi propter tertUi conditione obferu:idam in c6p:Jrationibus: quia in his debemus fupponere re1fgiofos & pbtos dfc pares:&: qd amplins efl filati, incGbir ratioe fiatusor~rep populo vtpur gerur,i1Iuminef, & r.fld;tf p publicas orariones: non fic :lute rdigiofis: ficu t nec efferre facrifida. OJaddunh'l' ad obferuanti:i eotin~ti~ fidelius & firmi us funt obligati re1igioCtsi plati :quia p.vo tum indifpenfabile nifi in cafu no qUQCliqled arduo:non aure regularirer m:c vir vn§ cotra ob~ f feru11itJ5 cafHtatis difp:nf'aru eft cLireIigiofis,ficut difpenfatli ('fr cu faccrdotibuscuraris:qui non funt ad eafiitate obligati nificx fratuto generatiscociJii: Item nec oes f.1cr.rdotescurati tenent ad cafiiratc ficut J:;r~ciIX c~tcri orietales: Dico generati refpofionc'1' cafiiratis obferu5da abfq\ ma~ B trimonia non eCtde illis q p.fe p.tincrad natu platiollis~fcd folL1mo ·deillis que 1?tinet ad natu relii3 gionis:ira q, fi vrincar ad flatu plationis,hoceCt Raccidens: vt.f.libcrius poffir vacari tribus dictis cp'ibus quft l? fe cop:tGt platis rone flat9• V nde crfi apolloli ,pptcr hoc caflitatc obferuab5r,& fub voto,nequag tfi Rfe tratop9 rone ftatus niti Chrillus fie initui!ret:&: tae '1' no obfcruabaf a polle ris,hoc ('rarp-difpefatione qu5da ecdefi~ gfiale:fm q, dcterminaui in pcedeti ~olibet. Sed ihoc IlO dcrogaf EfcClionifratus i aIiquo:fed p'fonarii qfundn illo folumo:qucadrnodu fi difpefaref cu fratribus rninoribusq, pol1'cnt habere bona in comuni qui vellet, in hoci nullo vidercf derogari l? fe~ioni regul~ 8: narus illol}'q, poffent b ona in coi habere: queadmodti Ip foreres ordinis fratru minoru moniales haber po(femo~s & reddirusi nullo derogat rcgul~ & llarui frarrii minoni: nec ~fedioivo]~tiG ilIa ircgte obferuare.Er ideo licet ihoc pmineret reJigiofi ronc qua c3ihrate (cruat 6; llrictius g plati quoad obligationc:hoc ell i ('latis de accidctaIib9natiJi:ct diminuic de p'feClione pfonarCicaflirate no obferu:idLi ea {}rictitudine qua Chrinus e:iobferuari inftituit, fi tfi inUituir: ~t apofloli obfcruar(jr:nihil aut dittlinuit de ratione flatus Ilicet difpefatlonc generati antiquitu$ l1oobferuabaf:et q,mo obfcruaf ab occidcta1ib9,hoc e,vt diciit illi, ex generati flatura: r. qd 11 tln funt plari ad canirate anriCli fieut re1igiofi tX voto.Qd tfi nequas.i vcru dTc: puto:quia eti quif'l' ord~naf j fubdiaconli :.t[ dicit ei eps,fi hucufgJ inecllus :utlodo eafius,e6fenfu fuo & taciturnitare ~~uct:et cenfenduseft vouilfe, ficut rcJigiofus p:r Japfum anni fdenter et abfgJ coactione inr(_ ~Yrfc:ueranscenfet profdTu5.0,t aut facilius difJXnfaturin ordinatis quo ad cafiitate ij ire Ilgl,OIle:' Ilgl0fis,h.oc no dlproprer maiore obhgatione:fed .ppter euidentiore caufam difJXnfandi fu~ hoc qClaCCJdlrin clerki.s r~cularibus,t1o alit ireligiofis. 'Si vero calliras fub votoinon fit dt: (latu pIa. rionis txj~flitudoneChrifi'i:tunc obferuariocaflitatis adhuc cfr de accidetibus fiatui prælatorli li~t ~rfe rcrtin~au~ {tatum rdigionis.Er ideo licet in hoc I?fectioresdfent reIigiofi: quia di ca .htas extra matrlmonlli non rCtde neceffirat( falutis in illis quibus licet vri marrimonio:no tn fe ~utrerur 'l'fimplicircr dfent religiofi p'fectiorespr~latis ,pprer fecada c5ditione pdicra c6feruadci In camparatiombus: quia.f.olUa ~riapdi~ pr~liltorum muIm pm1inent ommbus 0lUibus ob;: seluodlibct.XIII+fo+.CCCCCXL v.· Ceruatis a religio1is a voto,vr (~m dittu dl,& plenius declaratli in alio Qyolibet,& iam amlJliu$ declarabit.Qi dicunt ,g) plati ad opus illuminar:ionis p pdicatione no Cum:obligat! ex neq:If(tarc f ft~tus fui ye curari parricbial~:'~icce furte ad hupc ~a~.~e necetftc3tc, ~ene~t1fepi: ',~o ad ~~os . Ilo,oporr.c:thoc ponere furte:cu dicat Apol1oJus.l. Tlm.m •.Oportet cplfcopu eftc doCtore.& TItu.i. OpOrtet epifcripu dfc::concinemc,amplet1entf eu qui f,diu' doclrina dt fidelem fermone vt potens fit exJIorcari in do,:trma [anfl:& eos qcotradicGe arguere •. :fiIl?hoc funt plurima capit uI:. idilli~' & ctionibus decreroraqu~ JOgum effcthic adducere.GregoriusaGe exponens iam ~j'ta fermoneQ1 rit.i.dide.i.p.lllo.xv. Pr~dic~ns olficlUmfu(cipitquifi]uis ad, facerdoriumaccedlt.· Hinc Moya præcipitLir ,ve tabern~ciJlti f.1ecrdosingrediens tindl1abuIis~mbiatur: vtviddicct V.OCC$ pdicario Ilis habeat ne fup:rni frClori.s iudicili ex lIlemio offendat.fcripro quip~ dhvtaudiaffonitus qn ingreditur & egreditur fancluJriLi In cofp:ctu dili & i16 moriatLlr; Sacerdos n.1~ ingrediens vel egrediens 11loritfi de eo Conicus pdicacionis non audicur:& iram contra fe oeculti iudicis exigit· fi fine pdieationis fouitu incedit.Sed hoc rpe opporculio: quia peeptli :dfinnadui.i efr, 110femfrl tenet pdicare In,pprb p.fona:fcire t6. teneEpdicatiOlllS doctrina vcparatU,s fit.ad c.t~quenda Ifiam erUi in.ppria p-fonaeli H~ceff~ fuerit. Ahas alit bene poteJl ipfill11exequi I?:diCivelminus:tii ron,= Ratus lemp-eU obligatusaddifcLend:i &exequendaeliophsfucrir:fieut1acctdosc,Qratus ex offi .do & fiatu feml?dt obIigatus ad audiendu confelrione~ fubdico~L1fuorfi:Iicet Wf1s qli'J3bene por::; G fit audire p-atiti,vt extra de pecn. Ois vniufS}3fexus.QdaLit dicit de.curatis: 'p Ifcet pdicare eis cOfrtar exofficio,ul ad hoc no fuilr obligati rone fiacus:qui:t:.p magna p-tec1]"ellti11flatu damna tionis cum pauci finc ~ faciant & ~ariores fint quifciai1t:· .Dico de primo liic dicto de curatis ~, non efr verul11:quiaofficiulU pdieadollisnequag eom[Xtit eis nili ratione Ila~us inquo fllccedQt Jxxii.difcipulis: quibus pdicare c0lætebat ratione fiat9 qucaffumpferLit cumitterenf a Chrifio, fi cut &.xii.apofioJi.vnde eadepceptaoino dedic eis imicrendoipfos.vcpatecMatth.x·.&: Lu.i~. Vj~ fup-Lu.dicit G Iof.Sicut iapYisforma ell epol}',fic i.l:cxii.forma efr pfbyteroJ.1:.fecudi ordinis,Ltxii • . mirrullcur qui tot linguarum gentibus euange1iurn prædicarent. Q};'dicunt: funt ne in fi~tit damnationis:Dico'cp fic,fi nedcianr nec pdiccnr;aut [dant,&: non pdiccnc [cclm cprequirit indi~ gtmia populi.p rpe opportuno:qucadmodu alia pcepta affirmatiuacbIig5c~Sed ad lioe no re~rif, nlulru emincs fdetia modcrnis t[Jibus:Iicct maior cc!Jrif in epi.5g curatis. Ec ideo OP .00oderno rEe; no par dici tp p:lud fdant qu:itu uece{firas rc~ric:aut exequant: eddeo nec;cplindulbtu dana~ cionis poncdti efi.Q!Jalircr :Ultie ltabt:b5t rRJ pcedcrla qfi enith~rer:ici:& fe habebCitt{2afutura i pdicl:is:n'dCio.Arcf1ti ira ccc q.,pauci [d5t &:rariores fadut ,put fi:lt9corG r~grit:'ct ,ppiea dicedti efret q, dIem in fiam dan5daru:qu5cL1c6q; fir durum dicere hoc: Foti9 tfi dicedLidrct fi falfl1m di ccrc circa iplo1}LfiatCi &:mcdri.Sed ~d hic laboramus:ti pJad n6 funtobligati ad pdieatiolJc rone fi fui tbcus:llIillto minus hoecof\:tirrc1igiofis ronc fiacus ipfOJ}::quiano plus m.lgiflris vel U1ilgi=.i firis rhcologi~ g I:ticisc6uafis in ordine ipforu.& fie illud dictu eol}tnihil valet ad "ppoficu • Pro I pur qd addut diccntes.Daco 'p ad opus pdicarionis ces teneant &: f'pi &.curari: &:~libet illo.IF,ad. ipm Ht fufficiecer illru,ct9: me nTaclus no· efr t5[<;ditIieulr:ldsex.genere flio Ilec arduiradsq115te {unc ex genere Cuoaa9 religiofOi}::vr.ppiioni aboegatio &: .pprit; valli ratis p-[ora vitii Cuiiabrcnti ci:tdo. Dicocp etfi inoffido pdieationisllo fit magna difficultas icorporlsafflictione:.maximarii k dI in afflictione mCrls,fi eo mo exctceri debeat vt njtus varius auditol}:rc~~ir. yr clii dicir Gr:eg. in pricipio iedi }Jarto.l'\6 eade cGctosexhorracio colhlgir ,QOfXrUn1'ppriis platis ,etiam incumbunt eis pJuraaIia :l11I1cxa: funt potiora & difficiliora oib'1iduniis&ccrrcrisaf}Xriratib9rcIigiofoIF:euiufmi5i ful1tof.]:tpietatis, & mifl'ricordi~ erga fub dicos illa debite exercendo:vr quilibet corum pa1Iit dicrrecum beato Iob.c.xxix.Oculus fui ceco, & IXScJaudo,patcr criipaufXrum,&corvidu~ confolatus fUn}.&eum beato Paulo.i.Corin.ix.Cu ex bmnibus efIem liber oim me feruGfccl &:c.Q ct· mlrdkGr:fi flatUs pbtorG ci5}J:tref d flatll reli~ a gioCorum quannl ad cogrucntia porclt dici t;p fiatus pratorum cminetlor dt & lXrfectior §flatus religioforl.i :~:pcogruit vfonasqu~ exoffido habet alios p'ficere,elfc p'fed{ores g religiofos:no cp de necdfitateoporteat pIaros cc tales:ga llOCcerdanare eos.Pvt ron~ flatus pcrfonæ prælato~ debet e~p'fectiores,~a ad opera perfl'd!ora & dii ficiIiora obligati funt?i re1igiofi,& hoc de nccemrate Hatus,&non folum de ~ongr~eJ1[la ex parte & }?lOuarum& flatus. Qz dicunt q, licet epifcopi finc in (latu perfedionis,non, tii curati, licet eis X compct:1I1C e~dem aCl:iones:quiaepifcopis copetunt l?obIigationcrnpcrpetu5,non aut curacis:Di~ co cp de iurecoi ~qhter aflcicti funr flatui fuo & opibus illi9 curati & epi: licet curaris fuper hoc cocctra fiedilpefaeio gfialis:quaIis eehiepis poIret cocc:di.qr.focdf.l eIret,cofbt cp neqfi mutaret vel diminuereti aliquo llaruepoIF:qrenodirninuit fl:JtGCUl'3tOJF,autmutat. Q.a dic6t:qre vbi y illa difpcntnio inueniatur in iuce & no inuenies:mirum dt quo hoc pfit diccre:cGfbrim fupr'l di ;rerint cp fic fuit ordinaru i c6.ciJioTolerano. Vbi aut illa giialis difpel;1tio iillrc iucniaf &- quo iret ligedti fit cpcurat9 rr:ifice poc ad religione 'ppi fruge melioris vitr; & ductu fpus f adiuncti.f.non tfi magis mericoria. V nde & cotra hoc adducu t auctorit ••tes Grrg. vi.Mora 116: & ~u~.de .~!10 c§i~~a,li.~9 pbat~~ 'J' c~templatiu~ e magis meritoria.q nequa?j fUt COrr.lillelad dItl1 afptctcdo ad 1tetlone argumen,t CUIUSIIrolut1onc ponunt dicta: expofinones.Dixi em idicta d q{hone q, afpiciedo ad vfli dictar(i 0l?ationum,c6teplottiua.:.f.& actiuæ, fi loquamur fpecialitcr de operibus actluæ q l?~efpcciali~e~& ,pprie coueniut 1'~atisinquat~ plati fun~.f.r6n~ fui (bt9 ,'P po nora fun~ opera actluæ fimphcltcr quoad flatum VIta.:præfentls & magis memoria §fine qu<\': cunlJ op~ra c6tipIatiuæ vir~ piitis,dll tii 1'lat9 coad9 accedat & ralis fit & taliter opere[ quale & Ei Jit~roperance ~at9 re~rit fm mod6 ibi cxpoficu , & iii in parre tactu.Afpidedo ergo fpecialircl' ad ulta opera actlu~ pr~latoJ}'& c6replatiua: vita: pfcotis vera efiilla addicio.opera enim talis adiu~ operibus talis coteplatiuæ magis meritoria fimr,vr ibidem [utficietib9 'luCtoriratJb9 probaui.Jlec cont~.lhoc!nueniet aliqua audoritate.Vl1 quia argumentum nitebar probare per illud dictum Maria optImam panem e1egir,l1'etiam conremplatiuæ vitæ præfentis opera potiora dIcnr & ma tluodli.XIII. fo.CCCCCXL VIII. gls merirotia g opera dicta adi~lt 'p'Jar""fj~ne amgnata t~contra. imus atgunt~nti intentioncau dicta upofitfo;~ vaa,& male rephel1G,nifioftidant'1' ope~acontanplatiu~ vita: pra:fentis fQJ1c magis. medtoria fi opera attiua: plat~rum p~a:diCta.quodnGg probal1r;fedfolummodo fupponat er c3traria abfqJratione & auttotitate rephendunr.Auttorita~~s.~.quas illi ferodii A ug.& Grtg. adducunt ad probandum '1' 0ea cotepJadua:' vit~ pfitismagis medtoria funt g 0ea attiu~:inequa~ §loquuntur de "I?ibusadiua: platoru .prædictjs, fe~.folumfl1odo de operibus adiur; laboriidtlln iri mola vd pertinitib' ad aes & circa opaa madato, & vi"'tutU raorali(j,vd (da pJatorG:ad q n~' coacti,fed vItro aeceduDt:ad quod eas ibidemaddl.1]im9,& de quofolummo loquunt~vt patedn Z fpicienti.& ficmaleab i1Iisretorquenf contra dicta fectidaOlexpofiticnem. Vlteri9 autem Vl reuet tar fu~ calUni:iprima: expofitionis add(dQ dictisin qllione pdicta;fcicnda dI q, neut opera præb co~ pdida .ppter neccffitaretoti9temporisvira: pfcntis pferunf operib9 cotemplatiuæpiitisvira: licet operibuseol1 adiua: ad qua: vItro feolferCit~pferanf ~a conumplatiuæ, & hoc queadmodti o fub legeMoyfi opera coiugii pra:fcnbantur OP d~terminato tempore operibus .continetj~,1iccti alf quib9 tunc progatiuc in aliis erat' OJ;?3cotinenriæ,& ,pt~e modcrno 0ea cotJnetiæ pferanf.dicetf ' Hicro.ad Argu.Olim gfia: erat audire ilbiverficutli.FiIil tld ficut noucllæ' oliuarGin circuitu me. ~ tu~,& videas fi)iosfilio, tuo1jt.NGcvcro de cotinctibus d~df!Adh~fir aia m~a poft te.Ide cotra HcJu. ha:rcr1cum.Nccputcnt me aliqua fecilfcdiflantiam inter ran~os veteris teftaUlenti &: noui J.inter eos Q habebaot.coniugia,~ hos qui a coplexibus pcnit9 receffc:runt. V er.Gprocondition~ tcporlialii eos tunc fubiecilfefententiæ:& alii nos.idco nanqJfylua crefcit vr fuccidatur poRea,••: plenus elt orbis: terra nos noncapir:ideo ager feritur ve metatur. V nde Aug.dc:virgi~~tatc:. Prio ribus ~ppe t~ibus venturo fecundum carne Chrifto ipm genus carnis in ,pphetica gete necdfariq fuit: nunc aGt CUM fX oliii hoim gen~rc adpopuJCidei membraChrifli colligunt, fac~aOlvirgini rate ~por capcrecapiat.de quo H1e~0.adEufto.Alia aGt erat in vrreri legefdiciras cu vacuus erac; orbis,& foIaerat bfidktio Iibcro1J:.paularim crefcc~efegeremdfor immilt uscfl. V irgoerat He aGt lias: HdiCcus virgo:virgines filii ,pphetarLl.Hieremiæ.dictu dt. Tune acdpi~s V,xore.&Greg.fue Eu:igetO) em per incremera tporti excreufrVirt9 caflitatis 1 eoi}trall11ationequi afcefionediiic;i t dcfignauerunr,ot1endif.nam Enoch vxore &.fi1ioshabuit: HeIiasvcro nec vxore necfiIi()shabui~ fe legitur. Tran!latlJs efl Enoch per~oitu gem~ras,&p coitu genit9.Raptus elt Helias p~r coita g~ nitus,fc-dnon per coitum generans.AtTumpt' vero dt diis no 12coitu gnans, nec percoitum gfJlf tus.Ambro.1ib.ii.fup Lucam.Deniw MariaexepIGedidir.ln ipa em cœpie dignitas virginG.Hicr04: inlib.de hoieperfecto.QBæ virgo pe{?itqet virgo cOcepit: q I'ri9 mater rntfa e!jmaritata.COfiYr oi 1100123 pietatis & mifericordir: adpximios vit.; a~iur; ialigb91?fonisCP ra infinc;:! § re contcmplationi •Sic etiam in propofito forte pro hora qua dfiq [(ruiendum c:rat a Mattha & Maria, vt hofpiti, perfettius 6;magis mericoriti fuit Mar~hæ (Ite foIlidta circa opus pieratis exhf bcndli Chrillo qclerat Vita:actiua:, &,fi1'r lagis merirori(j furre fuitret Mariæ,fi.e:xerCitatafuitTec p in illoopere fieut Martha.Qli ~a no fuit,&' inutIo ;pfuiff~:Marth~,licet illa Vocaltetloques,vr di cit GloJfac.tm~1jtperrona, qui diuinæconttplationis igpadfoltj,didicerefraternt; dilettfonis op9 magis meritoria fuit Marir: ,p hora pars qua eJfgic,licert11agismeritoria ~~q~m~uiffet.p hora I?s Mutha:fimpticirer fi idonea fuiJfet ad opus iUud.&fcdOlhoc proceffit illa.p.pma exp9(itio:q oin~ literalis erat 6; abfQJaliqua ab(urditate,nee difcordasfidd. ~ mori~~.proprer;qQod nequ'~fjdebet rtputui fuiff'efaU~,dicenuAug.in Glotra fu~ pridpia Gen. Cum ,oesdiqi~os. librC?slegimus.;i ranta mult.irudil1cverorG inrel1eClQU de paucis veri~e.rutJ{1tu~/lud·potjl1iinul1;ldeligamus qc1 g i ,pparucrit ea fentire que legimus.Si autem hoc latear,iUud ga circunllantia fcripturænon imJ:E ~it & cu fana fide concor4~t.(~~~J;'~,CUI1lproppfito,lateat gd Chrift9 fenfeticia1ipqmllnOn ram in varia: fxpofitionesinipfo drenr,nec,il11pedj~ lireræ circunllantia,& ipfa conc9rda~ cum fana fide! ncquag· ergo falra.rep~t.tnda dI •.Ca:tc~Qmcumpdma~ duas cxp.ofitiones.npo t1ppr.obanr:qua re tertiam cui nequ:a§contradicunt: non commendant!Q uia. expre(redccJ:lr~t.q,ncqu3§. de con tcmplationc viror:pr~fcl)tis lld actiQJ1cOl eiufdau dictul1lilludintdligmdu fit ficqtipft.v.oIlirillud A Inrelligi,fedpotius de actione vita: pr~elitis~& contemptarione.vitæ:fututa:~quarumtjgurani get ralcMa.ria ~MarthatQJ dicat vlrimo:~ io aecllolisfuit omnisperfCaio,qq~tU ad opera religiofo ~cnrict B ~andauo ram &pra:1arorum.vnde flatum præ'fadon~s habue~t fub]jm~:fcdin dilfic~ioribus!d1~9 g~u~t; cotlnetia,3bdicadoois,pprietatl, &abnegatlo !,~oprtæ vol,u~:~ls vel obedl~tl~,f~ccf~u~els re!lglo fi. Vii no (unt abhoic ithtuti quatti e de (u,bfta~l~n~1t~rdlglol~;fe~ Q3 t~ta ~Ien,Jtud~ncFfc~lonti f natura bGana no poterat fufiinerc in v~o:ld~o ~IlS9 fut al1~torJtatls &;~Igmtat~s o1u!11orp,l ~~C~ , cdferunt arol101is,& fJcerdotes curatl'7z.dlfclpuh~.vn~e .patetqd .•. dlcl;t,q> a:llgto~ 10 d1fflclho~ ribus attibusfuccedunt"apol1olis.cx quo patetq>l1a~9 re!l~loforu~ e 12~ectl~r fl~t9 pltlt?lJ'&~ e g a Chriflo iftitut~lficut &:plato~.Dico l1'fiois I2fcCtlo ~apoftolJs( dico Olb9)vne~go progatlua fuit 9 Pauli q, 'pprHsrnanib91aborauic &:grat,iseuii~pot1fcx no ve xps,& IO fUIl,19p6t1K;cfl1ccdfor c:i9 h~t pc:ite m'it~cdi qu~s vu~: 9-Uei fupna pkt~s ~ælos apuitdi:feqJ illi Icfus de fublimip'ollidit:Q IUOli corpis ad tps prrdidir,lumecordisi p'petuu accrpit.Qjfi Paulus imcdi" re m iJTus fit a deo,nungd &cæteri Olpoftoli!fiYreriafiapoRo1i,nonne& difcipulillicrr nO nili vn:us fOrum princeps,Petrus.f.fupros a deo fitordinat'Jvtipfe circa cæterosapofiolos & difcipulos eti Ctadifponar,& fili' Petri fucceJTordrca fuccdfores apoflol011' & difcipul01J.t,(btnte femp imobiIitCJ: crdinacionequaChriltus in diis ordin3ujt,de~bus alias farislocutifull1us. Vii ~fecundL11l1hoc loquitur decretum AnacJed papædift.xxi.ln nouo tdlamenro. Irca urtiu arguif cpigrdfus religione ~X voto & eXpt9 poR igrdtd q, poffir ani Q!!~.:tV'. ra i1Ii9portare,teneaf iilla ,pfitcri.ga fiCl1tfe het votti ad igrdfli !ie eXRictlapoll .Arg.pri.pri~ f rgrclfU fe Mt ad .pfcffione.ficur.n.n6 c vota nili ,pprcr igreffu,fic no cll:cxvicria . nili propter rfdfione.fed voues fe igrcfTurG religioni aliqua tenet illam igredi ergo firr exVtus in iltacppaffir onera eius port"re,tenerur in ea profireri.Jrcm.ne StcWf,um.. mo mittes manu fua ad aratrG afpicics retro apt9 eR regno dei, Luc~.ixJed me fXp,t9 mme manu ad arami rdigi6is:recededoaut & 110 ;pfitcdo afpfcir reero.crgono e apt9 regno dei. hoc aut no e nili ~a mortarr peccat no .pfircdo,& ~1ibct tenet facere illil ga n6 faciendo morralt peccat.ergo &c.C6tra.voucs itrare religione n6 p19tenet fuecre r6nevod fj fub votocotfnef:fed InoppofitG. .J'fcffio n6 cotinet fub voro de ingrdf u:guia tunc vouens ingreffu timui voneret ;pfdlioncm :qClfu) Cum eft,quia nec vouet eXJ?ienti5.alirer em non po(fetexire ante§ {'(ferexpertus an fortis cJTetad p portandG onera reli~ionis,an iratu debilis t1'no cofeqnenter teneret.quare &c. DIci1t aliqUI q,g Opiolo qua libet tcnt:t f.tcerc ilId fine quo jl)ud ad qet tfm:f,fiue ex voto,fiuc alio mo,no p6r impleri:nifi vane lWldam. &: inutiliter:pura fimiles.pmirtatregicp lecum ibit fiuevenier ad bellu cotra aduerf.1fios illius va~ . nc &: inutilirer iret compar.edo cora aduer fadis in bello,fi non maneret & rnanendo pugnaret & in pugna perfeuerarer,fed recederer:nec impleret promiJTum de eudo fiue veniedo ad bellum fine mora &: pugna & perfeuer5tia,nHi rationabilis caufa"de recedendofu~uenirct: puta ægritudo aut notitia LI' rex inil1rtum bellUmouercr,aut aligd bm5i ,quia fine illis vane vcnirct,qa nihil ,pficercc & inutilircr,quia aliis miriJibus excplum recedcdi pberet: qcl torfi exercitu regis in timorem IX fLI gam (aucrtere po(fct.Sed ingrrIT usreligi6is ad que,quis tenet ex voto no po(fer impleri nili vane & inutiliterti no Ulaneret & mancndoexpcriref &exJ?tus .pfirerrtllr& perfeueraret, (ed recederet quia fine illis vane & fille .pfcCtu intraret atg3 c:rperiref,&filr murilirer,gaaIiis fibi c6firnilib9 eX~l emplu recededi cofimiliter pbcrct &: ad recc{furnqttatfi in r~ .puocarcr, &: fieeos fcandaIfzaret dfet Nec dt cauf;) ronabiHs de recededo (ilp.uenics de l1un§ profirendo,qufa negJ ex parte fua,qClfuppo nitur, ncCjJ x l?tc rdigionis'S1a fupponif cpqlibet religio quatG de C.l parte fui fit conueniens cuili e ber valenti oI1craillius portare,ergo ~Hbet VOllesingreffL1religi6is tenet no folum ingredi iUa,fed (cia manere quouf~ fitcxr.t9 vires fuas dia:omo,&' fifr 'pfitcri ti fit eXJ?t9'}1oncr.l itli9 religionis fut fidt portare.&, fm hoc c6cedunt duas priores ranes.Ad ra ne alit i0PFofitli dicunt cplicet profeGt 60110 c6rineatur fubvoro de ingrdfu p1'incipalitu,cotinettii Cubillo ex annexo,~a vouesigrc(fLi debet hrf .ppofitti de .pfitCdo fieXJ?t9 fuerit vires iuas fufficere ad onera illic)religiois port:'ida. & i5 profdfio futura cadit fub voto fub c6ditionc fi tales vires exp.t9 fuerit fore iCc,necillis exp-tis poter:= rit exirc.Er ~:p<:xpt9ficecno p5r nifi pri9 expiaf ,necp experiri niti mancar,ideoetiam irnp1idte & e;( annexo fub voro ddgreff u cadtir finlp1idrcr &: abf'-Pv\1acondicione manere & cXf?iripofr igrdft'j } .. ' E quoufq; fuper viribus fuis dicla habuerit experietia. Cleo ego rp in omni qw;fi'ione de quacun<;}l R. 1.'Onfio. o obferl1ancla regubri ex voto qualis eftquæfiio ia ,ppolita,& qualis erat 'iftio qua habuim9 i pC't'de ti Quo!ibcr:vrru videlicet igretfus religionem ex votopcedere fi Ib.rim cxear pofrigreffU votu fuu txpkuerir,duo fUtc6fidC'r5da.f.vis & ob1igatio vod,& vis at'-Pobligatiofiatuti ecclcfiafiici, fiqui;;; de circa illa obferuami5 fit editum: & fin1i1itervis er obligatlo confuetudinis circa illam obfer;::: uantiam ronabilis &: præfcrtptt;:q merito vigorem iuris debeat obtinere.Si em fiarutualiqcl circa III~fircdini,auc cc:fuerudo obfcruata, ~m iJlavotli iIl<1irerprw'idu el1::pura fiqratur,vrrG igrc(f9 religione ex voto pcedete pofr lapfd anni poffir libere exire fi lhrutu atiqcl ecclcfi~c6tineatcp .taIJ'$ pol1:lapfum anni ltatim teneatur pro profetTo CeuteneatU»:profireri,aur etiotmconruerudo r(li~ gionis,fendendli efr 'l' ille nequag potrit de ~tero exite.Si aut nullu natura circa il1aobferua'tia fditu fit,neqJ confu('cudo aliqua obreruata,votG illud foIurn6 & pcife iterptadu elt fecundum vim & obligatione vori.Imcrio igitur mea efr refpondere ad .ppofit:i qllionern, quea dmodG erUi fuit in refp5fioi1eadq!lione diCti p-:edcrl Quodlibet, habedorefpeCtufolumo &pcifc: :tdvi & obligatio ne voti f~luooi natUro ccc1cfiallico eirca obferu5d:i regularc ifita ftatim,aut: iluodlibct.XIII. fo.CCCCCL. Obligans fe ad ,prellionem fhturam,pon talem obligationenl alit profeRionem tenetur intrare & morari,fed non ad experiendum,fed ad votum implendum, non tamen econuerfo poa introi~ tum tenetur vIlo modo morari experiri aut protiteri quantum ea de vi voti. Et fieut' ifte ex vi \loti ingrdtus non tenetur experiri: ficreIigionem ingrdfus ~ apeJ'eus'1' potcft onera eius por::t t;U'e non tenetur profiteri.Q9od dico:fi foIummodo exprdIi'tvorum introitus. Si eniin fic a~ pertus teneref ex hoc ;pfiteri,vidc:f cpfiquis e1fetpfeCteexp.tuscp fufficerent fibi vires ad pore-adu onera reIigionis,ficut plurimi funt clerici:g moranf ca reJigiofis: !lfceretis cofi1iis & laboribus (?d nentibus ad onera religionis interfimt: qui etiii experientia vifus & audit9 & aHoru fcnfuum plus pofluntnofcere onera religionis g nouitii in ilIa quacunqJexpcrlcntia o(?is:talls inquahl vouendo imroitum rdigionis ftatim etfet obIigarus ad faciendu profdfionem:qct falfum cfr,qu ta etiam taU a iure concefTu5cfr annus probationis:~ frunra ei cc3cederef.Perinde em efret tale nat(j pl'ofitcrl 3: rxpettare vfq; ad annG : nifi cp maior experienria efreein iplo,fi cum experlenti ••[cnruti dlct expcrf c:ntia o(?isinipfo,?j fi no eflct.Sed no videf c:p re~rif in hoc fumma l'Xp'ienria. Aliter nn nouitii de~ berent inrcreffe fecretis cOl1filiisordinis:in gbus grauia se ardua ordinis tr:tdant:ad q i plcrirq; or dinibus nequa§ admittunt.Falfu fa ergo illud ex quo ill ud f~~tur.(cp vouens fimpll' imrare tene rur ad ,pfcmone fi expertus fuerit fe fore idollc:Ll d onera religionis portfida. Q~arc no plus VOllCS a intrare fecundum didum mod6 tenet p-rnanerc ex(?iriaut profiteri fi inuenerit fe idoncu,?j illwJS ftmplr abfll~oi pcedenti voto.de quo oino manifdlu di cp ad nulla iJlolFtenef,~a nihil oino \'ouie Ilut ,pmific nifi ex fallibili ap(?cntia facti.p6t enltalis itrare dcriforie cu intedonc frati exciidi:~ gra iliter peccaret :queadmodG grauii peccarer ille f] in facie ecc1efiæducerer per verba de puri n\ulie re cui nonelfet in alfql1opri9 obligatus,cum intentiollt~ se .ppoftto ipfam fiatim dimittendi &:i11 trandil'dlgionc. & tilficut iften6dr obligatus ad fiandli cGillamuliere,quia nec dt ~iin vlloobli ga tus fcctm rL'm:ficnec ilfead I?manedii in religione. V ndc c:p peft introitum reIigionis,ed;i ex vo to,aHquJ Illora aut experientia f.xpectanda funr,hoc non dt exaliqua obligadonc in voto de inmi do,fcdfolumm6ne profdflo fiat indifcrerc,vrpatctex dictis tanetOl1'ppofitis.Nec etfamecclefia ex natuto fuo tale tepus indulfit ulfi puio iudicio red~ ronis naruralisq fic debet fieri:fed fundor:adiuxir.I.abonitc agricola &c. ve in[elligercc neceQ;uiu fibi fumere ab illis ~bus militabat,no dTemedicirate red potefiate.Nec tm ad opus m:muale Infirmos ægritudine corpis rcputamus inidoneosrfcd etia diffuctUdiue opw1di haberes &:imperitiii.dc ~bus dicit Aug.ibide.Siq (lIte babebat aHqd in ~cJJlo quo fucilefinc: opifi". do futletaretUr, & couerfi ad dom indigerib9 difptiti funt,& credcda ('oru ifirmiras cfr &ferend •• folent em tales nomdius ficut multi put5t,fed 'la cfr veru Iaguidius edu<:.,ti labore operti cotpo raHu fuflinere no patre.&: fic taHb9 meIi9 efr medicarc.Si tii quoquo mo po(funt,~fedigefr fe labori aponere.diccce Aug.ibidc.lI1i q relicta vl' dillributa opulctia iter pal112esChrifh noerati voluerut ijg ra magmi deferetib9 vice fi1fHnedftvitæ eorum res ipfa &:fraterna cbaricas dcbear,tJl fi ct ipU manib9 ojærenr,vr pigris auferar excufarioncm,mulco mifericordi9 agur fi cu omnia fua indigeri •.• bus diuikrur.Qz fi nolL1t,~saudeat cogere:'gb9 eii inucnicda funt 0l2a in mona(terlo et iii fi cor~ali functione Jiberiora :fed vigilanri adminitlratione eurada funt:vt nec ipfi pane fuu qm cois iii fuctus V eft,gratis m5ducer. OmilTis igif pdiCtis trib9 gfiib9 hoim,nuc diccdu de validis Q conc (l-atus;Pjll priis reb9 carere debcr,& diuinis opib9 vacare:vt no quærat odu fieut primi, nec habere: .pprili fi •• cut feeudi,nec funt infirmi fieut terrii.~ quide vatidi fimt plati ecd1r;&:reIigiofi.Prr;lati ~dc ~ foli potef1'arc hiit viuere de euiigelio: ~ &:po!Tunt vi uere de labore aur de medidtatc: ~a vt dicit Au guft.de ope mona.qUl; dicta runt cp de eu5gelio viuerctno iuGa fed ~mifia funt. Et vt dicit contra Adimad(i,cp ait Diis,Nolire portare aUl'unec;p argeru neq; numos i zonis vcfrrjs~ 1]0 ifta iuHa: [ed pmilf.1 dfe aplls,ex hoc irclligif cp apfus Paulus manib9 ruis C12at9 victu qn::bar:ad lJOcdixit omnia iU••ne:portarent:vt vbi opus e!Terab eis acciperet ~ annudabant Il-gnG dei in militia .vtllra ~nec il) eraftinu cogitarem'}; ga 11011 ,pptcr illa rgaHa q ptinet i1dcra!linu: ied ,pprcr illa fcmpirerlla vbidl: fc:mper hodicI1l9.Re1igiofi nde qui no habet potefiatc viucdi decu5geIio tru v[ fpuarr cpantesm3j11 d:Jcee pane ruu a corporali labore gratuitu;quale potdlatc Vluedi de eu5gdio.r.habet p/ari ecer/a: maiores &. minores eis data in aplis &:difdpulis fccfida Aug.dc 012emona.fed foltimo hfir Fottfia teviucdi de labore,aut de mcdicitate:vr fic rclhigaf qtlio ad illos q funt i Uatu ~fcdiois exel'cid«:t vt funt plati:fiue in flatu ~ltctjois gener:id~:vt funt reIigiofi, &:gdl9? viuGt de bonis comunibus X tccll~. Et videt mihi bic in primis dilHnguedu effe de no labore fiue de nolabor5tib9 nec;pviueti,. b9 de labore.dico m:muti.de quo IOQf ug.Ii.de ope mona.drca exfites in (l-atu p-feaiois generad~ SI A funt rdigiofi,fic i I2Cona ilIol'ti dices in pridpio lib.No de ope corporaIi:in quo vdagricol~ vl'! opi,. fices laborat:pc('pir A prs. '-.Theff.i.QEi no vuJc operari no maducet.no.n.p6t ce cotrari~ euagdio: vbi ait dfis Marrh.6. Ne folliciri firis &:c.vt nos curis opificu onernret.qpropf opa fpua!ia dcbt'rnC) acdJ?C&c.Et rfides eisAug.fubdir.Su(?flue conat fibi &:c~terr caligine obducere.& ifra.Denfidam9 ingt, qrii fi gs 110 vult 0l2ari no m5ducet.audiuim9.n.qfda iibulare iter vos i!:Ierenihilopates &c. Q!!id ad h~c dici por!de talib9 iqu5 g quarti cfr i fe parati funt laborare: tfi· !'lpt mai9 meritG in di uino ope fpua1ilaborare.f.corporaliterominGr:Diflinguo:

i,ncaufa fc adminiltrat o!lC'lIdir.ali•• ter enim poffer intelligi fi diceret, nlic o~raf:vc no efret neceffc vt 012is codnuationc acdp('rcll)9. aliter aut cogit irdligi cu air,V[ll3nGc:ex iIIo.r.cu codereto(?at9 en.Nota cpaitAug.Si dicerer,mic o~af,non neceffe cct o(?isc6rinuarionf icelligi:vc.r.i ope Discreatur~ 0l2aref alit §dodo ei ab inido vires oJXcn~ tum en ~d produci de eo in quo cft,puta IO ~cmmee~ul fi re~lp~af111 at~l~e e~u~ & calor~ e19 fa m ueatur:fi aute extra ceciderit cfi calore,~r frigus ftatlm corrupttur.& fimdlter m grano & m ouo &rr aUqCltepus,nifi nimiu calore vel frigore alteref: infra qafi prius g in grano aut ouo (Xr anti_ quitatem grani au! oui virtus in~ dcfidat,g~anum ~(mpore congruo comittaf te~r~ & ~menro folis & ouum fomero alarum galhn~,produclt etfedu fuum de ouo & grano.Et'1' mtantu en ma fiua in rebus naturalibus eft a diuina ordinadone:qu~vim talem inBui incaufis fecudis a primis ordinauit :& fic tato tepore coferuat quato dedit in natura ilIaru poffe conferuari, qIctuvirtute pocefi bene feipfum deducere in actum fecundum formam ad qua en in po;:: renria: &fic formare feipfum:ficut & formare poffet alium fi talis aCtus poflef tranfire in alterum & etr~ alterius g agrnris:ficl1t motus tranfit in alterum &eft alterius g fit mouens.Sed iflud no eft natum contingere fecudum qucJibet adum in creaturis:nec en tamen oino natum fieri in diui nis.Licet em relationes in actiuis & palflUis habeant (ffe in diuinis Kcudl1m diuinos actus qui funt generatio' & fpiratio,& in creaturis fecGdum actu volitionis,& illi confimiles,fecGdum quos idem p~tdt fe ducerc~de poten~ia in actl1m~vt dictua:neU:& fimiIirer increaruris fecGdualios gbus nihIl felpfum fed folumodo altum potentia potdi 111 actum ducere, Vt pat~e in calefaciente, & calefa~ ~uodlib+XIIII. fo.CCCCCLX. d:o:hoc tame e(J;multG alio,& alio modo:ita l]J f'ecGdum hæc trltl genera reladonum in adiuis &: D paffiuis debent accipit AD cuius inte1ligetiii fciendum eft,q, in fundatioe dictarG relationG rc:t~ lium in diuinis fUp'idem ea duocofiderare.Vnu.f.ipm idcre,diuerfum foJuratione:vr fup ipfum fundae vna reIado & alia. Aliud vero.f.pfonarli conllirutione I2fingulas relationes eli ipfo funda •• mento & illara fundatione in iao:abfq1 oi aIi,?,pducto de fundamCt().Q uo ad primG ~de fimiIe c~ de diuina effentia in fundadoful2 ipam reIatione actiui &paffiui,& de voltitate.Q uo ad fcom aGt magna ell ditfercnria:quia in voluntate relationes CU fundamento fecfidu diucrfas illil1S ronesno cofHtuUllt ipfa rdata: red ipfum fundametum p diuerfas reIationes fccundum reIationc adiui &: paffiui,refertur fecDdum vnam rationem ad feipfum fecGdum aliam ratione:& cum hoc edii ipf€; relationes no fundantur fuper illud vnum iu voluntate: nifi per actum produttum iu fundamcn ca to,qui dt aliud re a fundarnento.Aliud em voluntas aliud votitlo.Et contingit ifta diucrfa re periti multo magis in actiuis &: palfiuis:in quibus relationes fundantur fuper re diucrfa. in diui~ nis em 110dt nffi vnicum fccGdum rem qc1 eli fundamentG Vtriu('l3 rdationis:& cu Vlla rel:ttione cOllltituit actiuurn fiue agens & producens,vt patrem: qui diuina dfentia ve ea forma &: potenl" da adiua fuperqua fundatur paterniras,gc:nerat:cG aIi;Jaute relatione cofHtuit paffiuu:fi ue :lClii 6: prodU(lu pura filiG:qui eadem diuina etfenria vt quafi materia & poteria patfiua fup qua fU1)::;I datur fi1iatio,c6generaeur.nec dt ali~d medio ,pduClGde clTentJ'a:vt motus feu forma eduCta per nl0tu,aur operatio,qualis ea volido in l1obis:vt nihil heae diuina ;pductio de a~ioe & pamae niti rationes refpeduli in fuppofitis ve c6flirutis per illos,&: in e«enda ve in fundamcto eor6:& fi1t,illi refpettusa quo & ~ ab.& il folo primo refpettu denorninaf pater !,duccns:& ~a f!l0dollatur~ .pdLl dt denomiimt Cpecia1itergencras:ab alio vero reCpretu ec6tra filius denorniaf;pdudus & genitus Et fidu ifra ,pdudi6e ex ~te .pducctis 110ell c6fiderare nifi fuppofitG qCl dt P fe ;pduccs, & In ipfo dcitatis cffclltiam,ve furma &porentia atliuam Gua ,pducit,& nota rdaticnis qu,: eft a,qln a pa~ rre ell:filius.Er fimiIicer ex parre produtli n6nilUpfum fuppofitum per fe produtlum:& in ipfo dfentlam diuina:vt C]uafimateria &: potetia pat1iua de qua ,pduof,& nota relati6is qu~ dt ab.nec E ell:c6fiderare in HUsplus. IN creaturis autc cu ell idem fUlldamCtu ductrli rdationG no callimi: tium rdara,hoc no efr nifi R aliquiddifferens re a fundarnetoC]uod educitur ~e ipfo,vt dictu ea: & :taiuum in talibus per hoc dI: aCl:iufiq.,virtute continet actum ad que palTIuG dt io potemia •. & feciidum hoc cfr il}actu refpectu pafI'iui,& paffiuli ~ hoc 'l' rit paffiuii:qui;1 de ipfo nata dl: edu •• ei forma qua fit in aau formaIi,qu5 ex fe fola virtute continebat agens fieut dictum dt:& produ~ de ve dl aaiuum iII••virtute illum "Cl'um formalern: &: producitur vt efr pafliuum, de illo VI: ~ft in potentia &:carens forma ilIius:JCl:us: vt feefidum hoc prt;rct rationes refpfctuum in relatis cijm fundamento [ecGdullJ quas folGmocloratione actionis &: palTionis habet e!feproduedo in di" uinis a qua denominatur produccns &:productum,habet ifia produd:io in creaturis i1l)ua deno .•• minatur producens &:produali :Jliquid plus,ucundum q, h~bct plus de ratione ::ttlionis & paC. [tonis:&: dt illud plus actus ipfe qui dt voJirio,aligd.f:i redifferens a fundamento: a C]llavoIitio:t ne pocett dici voIiciens: & actum potefr dici voJicinl,fi.Iiceat nomina fingere : ficu t ab illfrigidatio ne denominat infrigidans &:infrigidatt;.&: dt reIado realisex VtragJ Ete iter voliciens& voIicitG, flcut inter actti & Jgens:moucs & motu.&: in illa ;pducti6e ex parre ;pduceris dt fUppCifitfiqct dI: P fe voIicicns.i.inrorm5s leipm voIiti6is furma,ficut calefacies ell informas aliud form~ caloris,vl' mouens dt informas aliud forma mo[9:& in ipfo ea vis volidua virtute corines forma voIici6is:fi cut fol caIcfacics virtute cotinet fbrma caloris vel grauieas moues forma mot9: vel vis in kmine forma gencrad5 ex {fio:&:~ hoc vis voIiriu:t ipa en:forma &: potetia aCl:iu<1 ;pduciti&: nota vo qua liri6is q en: a quo:fimi1irer ffr in ifto:qm a volidere en:voIicitri.Et pro ifro fuppofito accipit voJid tas C]uiidocfr qUftfrioverum moueOltfe aq adUlu vo1cnqi,& dt ratio moufndi in eo dicta virtus, vt furma qua agit:qu: id$ Clrco mouens &:agens vniuerfahter dicitur referri ad id qa mouetur:&: eeonuerfo ~ motG &:m~ diante motu aut volidonc.&: uc dicunt dicta: relationes ('lfe &:fundari in illis p motG &:volitione: aut inediadb9 illis.penit9 em eode mo dicit volGtas vt e moues referri ad feipfam vt el1:mota per volitione &:mediante votitione: fieut calefacien.!l d calefactum mediatc ealefaa:ioe & p motu cale a factionis:pr~ter hoc Iptatis motus efi actus impfcCtus tranfiens in aliud:&: volitio eO:actus pfedus manens in eodem.El1: em adus volitionis ipfa motio [eu mutatio qua de no volente fit voles:& dt '. media inter voluntate ve el1:moues &:vt efi mota a fcipfa. Q ei ergo arguitur primo:Ip voluntas k A~ p~tmam actiua per adum volitionis referatur ad feipfam vtdl paffiua:& econuerfo:& hoc realiter:potius obleCtlom~m. debet referri realiter ad volidone.Dico cp verG ect:fi ratione maioris differetit,; fieret illa relatio t:p in ipC1volitione fundaretur relatio per qua voluntas refertur ad fdpfam:ga fcilicet ipa volido dt in voluntate vt in fubiecto.Sed no el1:ita quia relatioes aCtiuorG&:paffiuorG no fundantur in ali:tl quibus nifi rarioe differeti~ CJu~ l?potentias actiuas &:palfiuas:qu~ no funt nifi in iI1is:licet no efi nifi per motu aut vo1itionc media:vt dictum ell.Idcirco fub ratione aCtiul aut paffiui nullo modo poteft referri voluntas ad volitione:fed fo16modo ad fdpfam :fieut nec mouens ad actum g dt mo Ad fi cGd ,tus:fed [olGmodo ad id qa mouetur: licet n6 nifi mediante volitione & motu fieut dictG dt. AD 'L e am. feeGdum'1' volitio no el1:mediG:fed potius extremG :dico '1' ficut motus ad palfum e6paratur du- pliciter:vno modo Vt ad fubiectu in quo dt.alio modo vt ad terminu in que ab agete recipif:&: pri mo modo bene veru efr Ip refpectu paffi fe habet vt extremu:quia ve accidens ad fubiectG. St:cGdo tn modo n6 efi nifimediu interagentc&paffum fluens ab vno inalterfi:fic &:volitio V~ efiin VO::S Iuntate prout eU:palI:1 ficut in fubiecto, ipa exrremu eO:refpectu illius. inquatG tn .pcedit a vo..• IGtate agere &:recipit in eadc palfam vt in termin6:femp ell mediG iIJo~: ficu t etiii mediG eer iter . intelleclfi &:voluntate fi inteUectgeffet ;ppriG modud voluntatis. ADrertiG:fi in volunrateelfent M Ad tertIam. a1iqu~ re1atioes pvoIitione,l? illam potius referretur ad voliturn §ipfa ad feipfam:dico feeundum iam dicta q, verum elfet fi voluntas referretur ad aliquid per volidonem:ve per id in quo aut fu~ quod fundaretur relatio p qua referretur:ficut intelleCtus refertur ad rem inrelIectam:& fdens ad fcitum per fcientiam qua: dI in ipfo [dente & intelligente:quia in ipfa realiter fundatur relado R qua intellectus intelligens vel fdens refertur ad intellectum vel fcitum:&: hoc per accidens.dicente philofophoN.meraphyfic~.Reladl1or6 quodda dicitur mo accidetali flcut homo qUI efi reIatiuus ga accidit ei elfe duplll aIicuius:qa accidit ei quatitas in qua fundat duplatio. V nde qm ibidecirca opinione æO:imandG cp fcies relariue dicatur ad fcitum per acddens, ga fcientia efi gd comune il~ lis, pr~mifir diccs:W:a~l1:imatioaccidit ~a rdatiuoru qu~da referGtur adinuicc 'ppter hoc

i magnirudo:&non babet aliquos gradus maioris & minoris niti maius & minus i(xtctione no au re in formæ {?fectione.,pptcr qa no recipit magis .&minus ncc in vigore nt'c ll2ticipatioe .Propter qc1ipf.1feparata etiam eundem g.radu extefionis fc(fm numcru retinct que habuit illl11atcria eo l}J nec a materia nccl?materi:i habuit i1Ia.Formaaute de qua lcquimu!ecotra ex fe non haucr extel1 fionc nec parte extra parte nec l11"gisaut minus:quia hoc folum,vt i~dittiieft,habct in fubiecto ab efficicte:fed quanto ea exfe ell infirnplici seinuariabili dfcntia e5611es:vt dicif in pridpio fex pridpio~:1icet illa accidat ei fcllm cpeft copo6ti5i cotiges:Se ideo exfe nuH(i g.radu por habere ni fi gradu fpedet fllæ, ve didU cfr.se ideo forma abfl:rada a diucrfis dlffcrcntiu9 in fubictto fcdidum maius se minus aut magis &minus,putaa magis calido & a minus catido,l1ccdfario~qua1is g.ra•• dllS iX cotineti~. cll :pptcr qa Jiœtquatitas fe.parata nopo-1{'il' habct'e.in fe [ec(idfi gradll rones oim IUJgnirudinu q funt p.tidpat~fubfua ljJccieJbii tfi pot illas ~'l~lbereorma nra feparaea q (~itas dt. f Equif de ~tinetibus ad fubllanthi fpualerW.fep'3r:l3ut coiGa5.vbi primo ,PP0;l neh:mf duop-tlnetia comunit ad vt'ra9?Quo~prim(i l1tincbat ad flatu grati\'; Q.!æft. iiii. fpedatiter. Vtru intelled:us beat9 pollit ,pficere in cognito1}:multitudinc abfqJ Quæll.v. hoc q, .pfid~t in cognitionediuin~ drenti~.Sedidu veroptin~t ad ocm fiatu il1 , diffcrenrer:vr.rfi videlicet inteIlea9 se vo16ras ambo fine ~qllelibcri,fupponcdo q, fupmfi:fuppollcndo 'l' libertas fit f:1culras'luædam :'luæquidem f.lcultas fcom fe nihil aIi.ud eŒfi habiIitas ql1æd5.indif fercnter fe habcns ::1dpatiendli &:ad agendi1.Nullc aurem vrfratim infra vidcbif,llbertas non eR: 1/1 pote dis pure paffil1is,Prima ergo ditfcrftia adiicienda t:lcultati eit,cp fit ad agendu. Vlteri9 au te dico q, libertas no e f.lculras ad :lgcrc vel patre agere bomi:& potre malfi:nec i hoc confifHt:!1a fcam Anfd,dc libero arbitrio pofle malLino e libertas nec I?slibertatis. Efrergo Iibcrtastlculras q quis porctia aUqua por oonu agere Huc opcrari.vnCiquodg; em ens i creaturis fecfida fpecie fiJ~m ad aliquod bOlluordinat qa natu dt fibi acquirere fil~ Fpria oratione.fecGdlhpde hoie dicit pilus lCcundo cxIi & mundi.lpfe non dt cum integra bonitate. Res em inregra bona non indiget opere quo fit bona:qrii ipl1 eR illud. &:addit Comctator. Cuius fub!l5tia dt adio.Vnde eda illa quo~ 110biIiraseŒin a::tiae funt dfminuta:vlldc ad iI1ii dirninudonem fupplenda quætibetcreatura fecti dLifu5 fpecic,pprUi actione haber q bo mi ij:~cid hlæ ,ppriti tibi 1c!jrit.& ha:c c feaa ditferotla addc da.r.~ libertas e facultas ad agcda bomi. Vltcri9afit cp frcqucter potetia q pot agere bonG',por ethi no agcrc,iIIctllibcrtas aut no eŒ poJfc hoc,& potre no hoc:vr poJTeaIiqo bonum velle & poffe illud no vellc:qufa pro quato pat aliquod bonti non velle'p ranto dt defectibiIis.ficut ergo in ordine ad malli n6 c6fiŒit Iibcrtas,ncc p-slibertatis fcom Anfd.nec filt cofi!lir libertas inpoffe non agere feu no velle id qo bonum ell. Vnde &:libertas en- ipfi9 VOlCit;ltlS circa fine pfente:ql1c tamen no por no velle. Q;autem potrie bomi velle &:non velle: hoc n6l?tinet:td liberrate fimplr:fed folum ad liberii arbitrium:&: ficlibertaseŒ facultas qua quis potell bonum non dico non facere:fed fucere.&: l1~ce terria ditferentl:t. Vlterius autfl1l ficurJuxta dictum philofoplJi in primo metaphyficc;,dicim9cp h6libcreŒ cum fuiipfius caub li!":&:non alrerius:ficfo1a illa potenria libera ell quæ fuiipfius CaU fa e!l:& quæ magisell taIis,tlla magisetl libera.EŒ aGt homo ille fuiipfius cauf.l:& no alterius:qne nO oportet caurari feu folIicirari de aliquo a!io:fed de feipfo ttit.qUter homo domin') liber ell refpe Clu hominis ferui:quia feruu oportet foIIicitari de doo fuo &:de eis qu~ funt domini fui:&: hoc ex condidone feruiturisq eftcontraria libertati:&:no ecouerfo:&: hoc ex abfotutione &:coditione fer uitutis quæ Iiberrasfft. V nde feruus ell vtilis domino fuo vrilirate feruiJi,qua nequag elt domin 9 VdlIs feruo.de qua dicit Auicena primo metaphyficæ.Minus communirervti1iras eft vr fir addtltJ ,(l1s ad exceIfiorc qui cfrei fieut feruus:qula ell proprereG:fed non conutrtitur .vtiliras erii minus communis pene fendtus.fed vdliras qua: proceditcxnobiliore in ignobilius,non elt fimiUi CeruiP ~enricieq;andauo ~ti.Struics tii Vti1iseft ei cui feruit:~ ille cui fcruifvriUs dt feruicnti.Sed cufufW vti1itatis pro prius modus dh&: alia ma~eria:& hc:c,S]~ ~ilita~ ~u..afUI%~io~ vtilis e(lfubdito,ell .p~e~9fubdid filie quo non polfet dfe:vdlttas vero q mt~rJor V~lltse furcl:l0rJ.,clt necd1it3s fine qua no poffct be ne-dr~:fed il fuo fine exeqaendo i11 ~fu j~dtref,Ptopter qit cti dicit pliusq,fapics'l1 fe fuffideritli mus C(l,apponir.Me1ius Rtitfurtecool?atoreshab~r(wbi dicit Commcl1.Hoc aurem.f.forte,adiacct qm circa nr.celfaria corr0ri noadf~i~ttat(ipfa~.ru.nt~oper ato~es,nonad -eiiq fe~fidli intell('ctU •. eft fpeculationMedadlmp.turbameru fpecull1tlols.Indlget em elldtt olera: & 3'luaferente:& ve. Re mGd5te.,& totalif necdlitatefacictc·:&:·flhis idiget Vre~1.'remeefurics ('.orp9:vrdifficuli~gl'oras iml%dlt f~aitatione:l!fetii fufficietilfimus e(1;.,ppterpaucif1ima idigere.Haurietem & jp[e aqua & olera eIixabit.Si quidcem I?dicum &phafianol}: e1ixadone-indigerer, tunc vti~f!ff"ct ·indigens li (ut feru.us.f.cupidiratis: fieut feefidum TulY.de paradoxis .funt omnes iprobi & fracti animi &:ab ieeli & arbittiocarctes.Nunc autem me vere diu(s dl:ilH autem vere indigentes:fecGdum 1rn iam dicta1'JJ, vide I)cnricta (§andauo . llaE Platani tJ' motum ex fe componirur ex moto & motore q~i moue~ fe I qC!procuJdubio,yr dicit Commel1tator,verum cfr dc ,moro & motore non mota omnll1oab alto:quahter moua c~lu,& ho moab aia.A morore em ~li non'mouef c~lum,net.P homo fedidu corpus ab anima,nifi quia moto res primo moue,nt fe motu v~lurad5tBruta a~t. moucs fe prio mo abfrradG elt folLirno~&J1odI in cOeForenec virt9in cor pore,vt funt fcam pliumoes motores ICl!ati:fedmoucs rcao mo n6 (fi abftraa6:Jcd dt vin9 icor porc: licet nO de corporis poteria ('ducta ficut forma 'materia!: vt funt fc •• Itis oia,fcdebitis fup' fedes.xii.iudiciires duodedm trib9 ICrael&c. IN~orr;uili In ~ppofitu. €It Augull.fup' illud pfal.xlix.Indrcuitu eius tempefias valida.vbi exponcs ilIetMatth. xix.Amcll Prtmum. dico vobis &c.qrit fit. Duodecim apoil'oli redebut 110 amph9• vbi ergo c apoil'(l19Pau19!miqd ide Ce pararusefl!Manifdtatquidemfcriprura q, i loco ludæ fit ordinatus Matthias. cadere ergo Iuda impIcmsdt nuer9duodenarius.Qcl inrcrponir Augulr.ne dicat obtinere fede .pmHr.i ludt;,& hoc fuppc.fitofequirur,& quærit.Ctl ergo ille numerus duodenan"occupaucritduodcd fcdcs,1l6iu;4 dicabit Paulus apoflo1 9f an forte ftans iudicabidqli dicerer,ncqg:f1<1mioris aUdoritaris c iudicare (lando fi fededo:Paulus autem no iudlC:lbit minori auctoritate ~ alii. ~ hoc c qd fubdit dices. No fit Ita.Non enim (his iudicabit f1aliis plus laborauit. fedens ergo iudicabit.ergo &c. Ite ~ eiufde Secundum •. gradus funt i fiatu meriti,eiufde gradl1serunt iItatu pmii,durn tfi. cc;;tcrafunt æquaIia,quia pr~ miu ~m a:qlitate refpodebir rnerito.fed plari maiores vtepifcopi & miores vt curati eiulac grad9 funt in llatun1critl i pfui eli apofioJis &: difcipuIis Chrini;ergo epi li merita eis fuffraganfi code gradu enit pmii di apollolis.feJ iudiciaria potcftas in futuro pertinebit ad præmili.ergo &:c. Itc Tertium. Grcg.didt.x.Mora.in fillc.Si quis ftimulo diuini amoris exeitat9 hic poffdfioes rcliqrir, iIlic .peuI••• dubio culmc iudiciarir; pratis obtinebit: vr 1imul"tunciudex cum iudice vcniat~ nfic cofidcl':ltioe G iudicis feCefp6ranea paupr.uccat1igat. Oleo cp moriuufiI huius qflionis ab il)itioc1'at perfectio Refolu..q. P.luli apollo!i & derermin.uio duodecim fcdiii duodcci apofioIis"pu t .pcrdit pri;) r6,dc quorfi nu merono erat Paulus Vt procedir feClar6.Hic dicit Aug.fup-locLi ia diCtiiifinuando dilloludonc q ftIois.C<:rr(' ille vn9 aplus Pau19 cogit nos diligcIltt9 cogirare & p,fcrurari,qre did~ funt.xii.fcdc.s. & iuenigatoq) R minlltcriU diCl:æflir.xJi.ditfoluit gniollc filbdcs.S~d i duodcci fedib'>no.xii.hoic~ fed l1lagnus dlpfc{torti llumcr9.guid fibi volunt fedcs!!Jd fignifidit!?csvndigl qui perfecti effepo t udr,qa Rfedis dictu e:tedcbiris fLI l?Cedcsduodcci :ipl1lvndi'1l qet dictlU9 de raro mudo,Q ct .pbat ~ Paule! de fe,& de aIiispcripm fubdes.Apfus Paulus cu argueret fideIeslaicos lJ1iudici;} fua ad cc cIdi:l no!] defcrrcr,fed:-ld publicu trgs dignifieabitaddicere ferutHDignificanr on quc.- admodiiex hoie hoiem fie ex bonis bomlmatura aGt vult hoc facere mlcodcs,&rfi no por. N6 [up poura afitprindpisidufiria,fed poti9 cotrario,du tii adhuc cctcolcrat9,fiatuere pofice 8.:ei obedit: dG cet, fed pori9 agcdli ad ei9depofirionc §rGcL1gJha:reditaderegnaueric a ,pgenirorib9 [uis,ve de potitus 110poffet Ibcuere,ncc debitum eccclobedire,quia 110cct pfU01CdLi fua flatum cotincrct cp 0p-Jvirtutis.q en fi 110dfemeuidCI)[cr cotr:tcia virtuci,quoadufg; coleraret fU12ior,lbtutis ci9 oj~ Ad .. i P M 110obrdiedLi cer. AD primu in oppofinl 'p talia fiatura no p-tluecad ~l1iqdfpecialc votum,nec mc prI. o • d~ nceca1tatdalutis,quare n6 c obcdicdl1m cis, Dico cp !?dnct ad fpeciale vorii fiue ,pmi!luffI coi tatis & finguJo1Fin ipfa inqu5tli funt p-tt'siIli?.!icf':tno ioquarli fum fingulares J2fona:pateres tang lIberi felibere tr;mfferrr. de c6itatc in conm1tll1itatc.put eis placuerit.qa gde votG fiue ,pmiffu iter pratiue ghbcc de c6munit:ue tlcir.t:recipicdo illi! in fur.iore,& hoc vel ;pprill clcctioe, vd aliquoJF viceoim,vel ad ,puifionc primi (up'icris,vdiure hærcditari~ fucccffiois:eri5 finuWi obedieti:i ver bo illi ,pmitt5t,qu:i tn Olliqfi aiores de cairare vicecoieatis &: finguloJ}: iiII:} m filp-ioride nouo 1ftiru to ,pmittut. Vii 1111'eG comor5rcs i coirarib9 q aliquo publicoe6(}1io l'cgtif fiue i bcghinaftis,fi crrat uc:cogreg'ldonUJUs quibufcuqJ,fi credant fenoobligari;td tcneat} publicll edicta ;'Idvtiliratem c6i Ad fi adLi' tatis edita a (ul?lorib9 [uis.Ad fecudGq, tue fubditi Iaicl tenerenE foluere decimas pridpi fieut de ec • riei papæ: Dico cpveru e fi ncccffc fit ad dictCitJnc,& no folti dccim:i,imo medietare,imo totii,irno feipios.Sed bene dcbi:tcauere fibi [upcriores cpnihil raliLifiatuataurexig5t quin falte cuides fit ip fis c:pfir ad cocm vrilirare reu public:i,no Uil ad priuat:i:& ponar filltl1ta & edida tarationabiIia, ve ,pced5 t ab ipfis no de poretia facti fed iuris,ncc de potcda abfoIute,fed de poteri" relara penfa ra tionis 110n erranre.Nec video in hoc circa cIericos ;J1.1tlaicos refpedu fuoI}tfU1?lolJaliqua ee ditfe renti.'i,ticct plati cIericoJ.F cpnuIlIi hæredirariu ius hfit i fuis dignitatib9 ficut pricipes,fucili9 PO\ co funt deponi ~ principes,&: Iaici nullo fiaturo fUJ2iorisconridi IIbcriore difpofitione de bonis ruis hfic§ ekrici,eocp bona c1erieoru c6municada funt pauJ2ib9vlrra idqc1 i ,ppciosvfus OlffumGr,ficur a1i9,dcnucro paupcru,,put alias faris expofui,Ad eerdu

:mi expc:ccaro fimuIatiois paupcrtatis iII' t1uodlibct.XIIII.fo. CCCCCLXIX. S kncturrefHtuere. DIco. fi.tbp~~cittr~~ n.till~tenetur rdtituere ;cefcr~tirecepta ~jt.ulodech1ofYi1~Rcfponfiot quantticuncp habeat G.>ff1clenrl:l [ufietatlomSt eo ffit fimuI feruire il1 duabus cccIefiis. Et dico 11' non valet colIado,& tenetur reftituere lfendicium,fkut nec valerm:a rrimonium cum viro carente membro virili,fed deber't feparari. Aut cfr condicio talis cpper il~ Iam potdt impleri fer1litium, licet non ita cminetervt crcqcbatœnfel'ens ,.& vt ille fe fimu~ ccm ~cnrici a ~andauo uir potre implere.Er 'tunc dko cp lx~cva!ct coUatio & non tCl1et~r rc~i~u~c~qu{a fufficit (d<:ne" dare quarti e ex ~te rcclefiæ cui feru~edfi.e~a:hoc ficut~al~~ marr~mo?lU_C~~Jro g quoq?O ~O !3 let actu matrimoniale exeQ,1icerno Ita VlrJluerVt multI ~JII.Aut e rabs CO~JtIo'1' ftante 1I1a pec: n,o impleri f.11ubrirer feruitiuUl ipfi feruienti ma.xim,e,pura fi ~?~ bona: Vlræ, de 9U3_ cOI~dltione fir fit mentio in argumcto,& q foler dr~ regul~:Jtcr In bcn~ficllsJpetr?n~l~ ~~mul~tlone~I?lco va «p J('t collatio & non tenetur rdlituerebeneficlU,& hocqUfil [uper tah codmoe,qUl3 refplclt occulta nullus conferens beneficium ad plenG cerrificari parcfi: ~ VlIriaI1turhomines fm tale ~oditiol1cm frequenter:nec a tali conditioneoillodepen~et feruidi ~xecutio.?t e~ fire~:riIa~ri~10~1l~cfipallF~ re g fimulauit fe diuice:,pprer ql1,~lc fidi?ne 110ndl11!lnl1s ratu mrlm~mu.Et In p~lctls eafibus 1 quibus 11011 collario beneftclI acg~tl per ~rnulatloncm,non di fimIle de recept1ol1~elccmofy val.ct Jla: per fimulatlcnem feculldum prædlda+ .. __ ... , . Qua:lt.xii. ," Equuntur qfira de peccatls.Eterat VntcUde peto omdftoms: Vtrum VIdelIcet doctores cccIdia: deberet facere cofcictl5 de peto co cpno laborat ad couerfione, infidcIiLi.Alia vero duo de peccato commitTionis.Q uoni primG erat i.~tl1tcJis CLuæft.xiii. V rrum pupilli a tutoribus cuftodienribus bona fua pilt aliquid abfgl pcccaco .... redpereoccafiollc bonorG i1I01l'vlrraForrc falua f~rte. Secil~u V,eroc~arin C~ Q!!æR.xIUl. tractibus1 V trti liceat vendere rem ahqua plus debIto propter IndIgentIam eme Arg.princ. tis.' CIRca prin1Llarguif cpdoCtores ecc!cfiafHcideberent facere cofcicti5 pai eo 'l' no'laborac ad couerfione infidditi,fic.cpdoaoresccclefia1l:id no Iabor5t ad coucl'fione infide •• Iiii hoc no omittuc niti 'ppf mcru morris,fcd ,ppter hoc no deberet omitte! excplo apofioIOlF,q110S mint deus ficutoues ad lupos,diccs eis.Nolire timere qui corpus occidunt.de quo pluriaMatth. III oppo1in1. x.Talis aut omiffio non dl fine peto.ergo &c. ,Corm.no ~(lbonu filmere pane filiorG& dare tani bus ~d manducandum. panis nlioxz:Q funt Chrif1:iani en verbti dodl'lnæ & prædicationis f.1ndæ Rcfpgnfia. qClmitticur illis gbusproponicul'.infideIes aurem GIJ1CS [unt.ergo ~c. DIcocp dOCtoresccc1efiafti V ei fi :Jccclfuscis ect al2rus ,pponcdi verbLipdicationis,ma:xie fi cum hoc ;pbabilircr credere polfcnt lI' ad 11dicarionee01Jinfideles cauerterenf, licet efi hoc eda ;pbabile efrer cis '1' fi j pclicati6c verit •• tis p'fillerct,ab ilIisgbus coucrfio JIio~ difpIiccrct,debercnc occidi (ficl1tpatuir apoRotis,&: ficut prob:lbile fuit cis, 'p ad eOI}! pdicacionc infideles cOImerterenf: tti fl:l ad hoc fped & lege fuil ifi"s dcles nemine admirtunr,fcd capitati fcntcda pkeuit llatiru pdicare contraria illis attct:mtes.fm 'l' fup' hoc .5arracenoru cxptTUl1}el' edictii. Vndc itali flatu Sarracrnos :Jdirc' nihil alia cer fi .ppri:i h morte fine fructu ,pcurarc,qcl non 1iccr,diccte Al1g.in eafn quafi comi'ad Bonit:1ciul11.Q!.!5doad;o'l J1Uc cultus idolorum fuerat,:id Paganol}CceIc:berrimasfolcfJIlit.ttcsingcd:t rurb;Jru agmina vcnie h:ir,no'vtidola farctef:fcd ve iterficel'cof a cl1Itorib9 idolol.F.Illafiaccepta liceria a pt~lr.cfaccrevc1~ J,cr,fi.~~ ~ccid~~ctI:0Œ:nc1]reql!a!cmc6~~1Il;lb:a noi~ martyrii,~ed a~ llocy,cnicb5t vr inccgri~ eis v IdolIs lpfi f.l1lncrct.V Il fient IudxlS 1 fba l] tJflaCI3Jduratls 12 apU Paulu dIXCl'U.t 1IludActu.xiiii .ga i dignos vos fecif1:is verbo dei,~ccc c6uerdrnur ad gctes,ncc de c~tho vififLitregubritcr pdicarc 111 d~is,fed gentib9 tfn:lic oib9 ifiddibusmodo in fua I2fidiaidur:ltis" dicere d~beriIlis ccc1efix doCto;:l res,sp idignos vosfecillis vetbo dei,cccecouertimur adfiddcs nros.Si tfi admitterent abf~ legis ediclode eo~ punitioefcllina, ficut admittebant apofioli qfilicuit cui~ (etta & ritU viuedi digere que voluir:fecGdG illel qd dicit Tu1li91Ib.priode officiis.lpfi aGt gcrerequcoparariuCt Verum videlicet religiofus grauius pecdis min9punicd9 fit §fecularis min9 grauiter pecdis. Teeriti erar de pœna iAigcda Q!Jæn.xvri •.• vn!c6IUunit~cf.Vt~li.~rnulritud.opopu1i ~efendcs~!auii c6fu(tl~dine fua~n;ll Arg pri pri tlqua puta fJJ!ot publlcG tenere 1 cœmlterlO hora lt'l Iffc:,f1'ppt hoc puntcda. CIrca prlmfi argmf 'It t • • , dictus iudltus .p dicto dehcto pofl bapdfmuru receptum fit puniedus,fic.lud~us commit tes cotra fu:i lege puniedus clt fc,no rxillGt iea ficut t(fccrus icaura ad recipicdii effeCtGinflueti~ &: regiminjsilIius fcClmdifpofirione vna: fed fcom diucrbs fcom diUl~rfiraŒr('dpieti(j:et ideo vt dicit ibidc comenra. diuerfiras receptionis non fit ex cauf., prim:1.f.vt ex illa oriat ratio & caufa i!f:ius diucrfitatis:fed fit ;ppter redpies:qa ell:,ga fur cipies diuerfifi'car:quarecG qO:ionofira fit de influetia dei & effectu regirninis eius circa hoies ipu niedodeIidJ~Dico iqua q, fi vnus maiorc mifericordi5 a deocofe~f ihoc q, ei I2cif,& mitiuscG eo agit g cu alcero:& hoc in eo cp minus altero puniat .p maiori vel ~q1i elicto:pura monachus aut d rcligiofus,g f~cularis:ratio huius diuerfiratis feu caufi1nuUa efi ex I2tedei: ~a vt dicit in C6meto dicto,Bonitas qu5tG eft ex J?tcfua influit fup-oes res æqua1irer ex caura prima.Si ergo I2cat deus I? mifericordia in minus pimicdo vnti g alteru,ratio Ceucaufa illius diuerfiratis fobimo dt r.xI2tei].4 loni gbus12cif.Sane cii oes vi~ dfji gb9 gradiE p-effectus fuos icreaturis, fint mircricordi;, & veri •• tas:vt ,ppiea deus fem!? ~ mifericordla que§ puniat citra codignu fCccato,& remuneret filt vltra codignum merito: in puniedo peccata nec e crudelis: j puniedo.Cplus iuUo: quo.r. pœna æquata delicto dfet:neceft rigidus,in punicdo.r.~quale iufio,fiue tatG quat(i meret delitUi & iufiitia res •• rir:fed dt mitis,in puniedo.f.minus illi iuO:o g requiritrigida iufHtia: fic tfi 'J1 illud minus n6 fit corra iufiitia:quia mifericordia qua in hoc facit iulla eO::eofi' decet bonitate diuina

cotradominG JXccarecodgerit,non dealienofcd de .pprio prout domino placuerit emeda a(fumat. cuius ;pmiffioni omnino c6cordat votum hui9 re1igiofi. QCl adhuc amplius declarat in C:Jp.nxv.de duabus arboribus dicens.sed ~ rurfus a tinliIi &c.In quo fp:cialiter .pbae q, radOc voti acceptabiIior dl: deo pœnitentia talis monaehi S laid. Ex quib9 dOlrt:patet: q, foIGmodo intcrtalem rdigiofum & fc;cularcintcdit coparare: fedipe videat vbi & quiido ~alem,irtuen!cc a~t inueni!fe potue~t.ES~ alit ~dl;Iertc,du q, tota rat!o i~ illo & in pdictis H q,.f.vm magIs pareltur In æquah p:ccato g alterI, contIgIt ex Illa regula euageltca.LuCf;.Vll.Duo . debitores ([ant &c.vbi dicitur: Donauit vtrifgJ.Quis ergo eu plus diligit! et fequitur.Adlimo '1' is cui plus donauit.& fequjtur approbatio refponfionis.At Ille dixitei:recte iudicafH. Qct inul ligo de dilectione CJU~ fequitur conuerfioncm ad pœnitcnti~m,qfi afpidmus ad pfcns meritu aut demeritum:de quo fermo habitus ell iam in fecundo mebro diuifionis primo & principaliccr pcc detis.Col1ucrfo enim ~ per maiorem dilectionem agit op:ra pœniteti~,magis dimirtif femf?,& in eo q, 12illam agit op:ra merltoria magis meretur & pœna debita fibi minui & gratia augeri. Vii dicit ibide Glof.Plus ergo diligit eceleCtagentiIe siIud~um: quia & fcritatc c~era multirudo frangatur.Et fic parent argumenta prima & fecGdU. Finis. XlIII,Q uod1ibet Magillri Henrici;1 Gandiluo~ fJcnrici a ~9ndauo lndpir.XV.QEodIibet Eiufdcm. :Jfputati,? n.oftr~~'. ber vltimohablta.f.qumtadeclma,connnebat sa~ol~ qua:a_Iones.xvl.~:Utl vnica erat de dco:C~ter~ aute oes erantde creaturis.Illa vnica de deo 'p erat: V reG deus pofi"c:efacere vaculi efree.Et arguebat cpfic:ga deus ~fU. polfet facere materia q cll fub forma fubftantiaJi & quar1tate, fubito Arg.princi. dfeabf'1J forma hmoi & quantirate.quo f.lctO necdf.1rlOf~quitur Vil;t cuti dfe,auc rnorfifieri in inlh"itiled motu fkriin inltanti clt impoffi •• bile leem ptim.vii.Phyfic0l.F:vbi probat 'p omne qcI mouetur in tcpo re mouetur,&:nihiI in infiad:ergo &c. Probatio fuppofiti cfi, C}et lubaur a(!,habcl1tcl11,ptolll: h<;L' plenius e.rpolira funt in dicta qUt;lhone gCllerali . O~ actionc igi;:: r. tu_r,~ p.tI1IOIlC, t echi declari1t11ll1 dt in eadem: dico ll' veri'> clIi: h:1bcr ,g prc;dicall1cnui l'clari6is. V i)m fund:unc1lta relarionis,quæ funt prædic:mlcta abroluta,&: abrolure,ex co '1' runt fundamenta il!ius,& a~ ':uc qJ in eis fUlldef l'elario,n6 nfpiciu1lt aliquid aliud il fe,fed illa folummodo,& pl'C:~ clfc,&: fic Ipl:t,(lWicum en ex fe,inquanrul11 timt fubj('cta rdationis,vd fundamcta/omnino aliena fimr.'l natura l'~lariollis, &: modicu idcirco fitbinrrant rarionc refpectus in rclarionc,(]uia non nifi 1I.1~lallch:1l'al.'tt'fI::all(il',&· quod5modo ~rffidClldo.Fundamctum aute actionis &: pafiionis,cuiufmo dI elt 1110tus,frfl1f! re1f)icit Ollil]uid aliud" fe,vr in ipro fundef rerpe~tus actionis & palTionis; quia SEluodli.XV fo.C CCC CLXX VIII.+ J;efpicir paffum vt in .ipfo fundatur rerpe~us a~ionis:&. eeDuerfo r~fpidt agens;v~ ipfo funda~ iu tur refpectus paffioms:& ~C remI:'plu.ra,tn~er q elt ~el:tt~ofunda~a In mot~. Eft em Feh:lbcat Rrc CXU';J t.,tc:!l-dm igif duplicnll fOne dimcfionis duplex cfr cc quadratis c:6tinu~.Dimcnfio alit ,aut dt rerminara,fiul: dcrcrminat:1 [com gradLl,& cxtenfionc penes magna &: (?Ullinl6go iXlato &: ,pful1do,aur en imerminara,fiue indererminara R indilfercti5 fe habes ad rxtcllOI1C m:1gmi,& parua [(cIm Iogfi,& fecfidt1latli,& feelidu.pfund6.Seelidfi hoc ergo dt vml in effc gll;}tiratis,quo habet dic dctcrminarani dimcfiollll, & aliud quo habet cc dimcfionfi indcrcr •• anhr:mi.Quofli prinlli no haber fju:1rirasc6t1nu;t,nifi u copofito ex materia & forma,& n6 nifi a fmma CubH5na1i.qgu:ltitaStx fe no dt dcrerminata.Vfi &; fecGdu diucrfiratc formaru fub{hitia" lill d!UCJ'Els habcr rcrminati6es: ~p ex P.tc formft fubH:itialis .puenit,qJ oim lIatura cofi5riti fi:atuta dt r:lrio,& tcrmin9 magnirudinis,&' augmcti:ficut dicif.ii.de Aia.Dctcrminat.n.fibi qlibct forma fuLll-:irialisl)v:ititarc t'crminar:i,fiue c!ercrminata in m:1i9,fieIp no potfct cc aut eoferuari in maio,. rJ:lI!'r &: in minus,lic "rnarcria1ia & rpingora prr~ matcriæ,quoru for (;enrici a~Qndauo m~ femp virtute cadnent in formis eorG,q funt magis formalia.E: ~prer id,e manif~ft~9apparet i~ magis forma1ib9:qfi vnG ilIoni babet ee vere,& qii no:fed ~~uoce,9 111 ~agls materla!1~9. V t.n.d, cit plis,felltecia1irer vbi ia fupra,caro,ve1os,ve1 a1ioJ1thomogene9lJt ~nu.9~gJ,ex :IC!ll~tlsvt ex,ma teria funt.Ex iIlis.n. VI: ex materia funt cGda OJ;?3aturft:vt vero tn ca forah fubth1tIah femp prIora n coflat in pofteriorib9:& oino iorganicis.Su r.n.form~ eIcmetoni aqu~,ignis, aeris, tcn~, virtute in forn~a mixti homogenei,puta ~3rn!s & offi.s,& fili: ql1odamo .cunt fo!m~_homogf'n~oru m tbrma or gamcorG.puta manus vel p=dJShOls aut eg.Proprer qClmagIs mamfetlu ,ea de hOI: mo~tuo, ~ ~S) uoce eft ho,al1t de manu defuncti,1l' ~~uoce fit manus:ficut & man9 Japldea,aut ho lapldeus:g de carne 'l' fit caro mortua:aut de aq Il' deficit a fua fofa:& adhuc hoc minus manifcftG t'~ de a~,aut igne,g de carne,aut olfe.& hoc ga in. i~is Vide1i,cc:rn ign5,aut aq,refpctt,? ~arnis,~ <:lfts,& m c~r i De,& offe refpectu hois aut bouis mUllme mamfeft<}dt ca formal1s,eo 'p 1eIs plurlmu efi materlæ & minus ,furfl1~.ve1utfi prima fumatur materia, ipf.1nihil efi præter ipf.1m:fi etiam fumatur for" ma fubfi'antia1is prima,ipfa etiam nihil en pra:ter ipfam.QE~ vero funt media,vnGquodq; torum pportionaliter haber mJnus formet quantum cfr .ppi~lqt1ius primc: rnate1'ir:,&:plus forma: quarum ppinqui9 dt primt; form't,&: vniuerfa hoc 0l2edetermin5f:vt quo cognofcunf qn funt in ce forme; fu~ Viliuoce,&: qu no:fed c:~uoce.Q!!c:.n.po{funr f.1ccrcfuiipfius opus, manifdhi efr '1' lingulu c011' efi' fecundu forma fuii :queadmod6 oculus,qfi videre pot,gu Vf:ro'no par videre,manifdlG cfr 'p ~S) uoce efi oculus,queadrnodG mortuus,aur lapideus,aut etiii ferea lignea q no pot t1cere opus ferræ 't~uoce eR feera,&: velur im<1go feera;:& fili: caro cfr ~~uoce caro,cG 110 par e~erccre ,ppriG opus car nis.fed opus eius minus manifdlti efi,?j fit opus oculi.&: adbuc for[an minus rnanifefium dt opus ignis g carnis.q ex re gn exiflat forma fubtlatiali vnGqClg3 taliG:&: qn minime no facile dt Rfpicere: nifi folGmo figtlf3 exifietls retinc5t:qucadmodG veterG COf a mortuorG,q Cubito ad modicG taCtu C R Ad eXCplu vel flatu veti icineres,aur puluere defidGr. Defcedcdo igif ad cxcplCide igne &: caJefacti6e,aŒlptG de ignc_ iargumcro:Dico Il' ignis licet n6 calcfudat nifi calore,n6 imediate fora fubfi:ltiali igfJcirat{:co ip ca lefactio e ei9 012atioaccnraIis &: l? accfis:hi tn alia OEatlone centialc &: p. fc,qua agit i'mc.:diate.f.ignc gnare.qCl tii pdidi negat diceres cpignis no giiat igne nifi calore.Q uor6 opinioIlc pIis tages in fe,. c~do de Gfiationf dicit fic.Qm inatli efi,vr ingGr,calidG gde fegregare,frigidG vero eogregarc,& allOrGVnCiqaql hoc ~dc facef:hoc aGt pad:ex his dicGr:& l?ht;c oia gfiari &: COf1'Gpi.~or(j opinio ne frphcdir c6til1uCfubdcs.Sed potedas attrib1.1l1tcorRi 'ppter quas generat valde organicc,autcre tes di q efi' fcam fpede caufam.f.forrnalc fubfhidaIe,q efi ages verG 3: principaIe in gfiarionc:cfi for ma acddctaIis no fit nifi ages organicu,& infirumctaIe.& hoc no iIl.rduccdo forma fubfh'itiaIe:HIa .n.fola forma filbfi5tiaIis lmediate genera do ;pducit: fed feparado &: difpollcdo m:ltcri5 taui.Hinc fup' alfumpro verbo dicit Comctator.i.n6 fhcifir nifi ages i giie iflrumeci,no ages verum.Qa reue ra efi fola di foralis lub1l5tialis,cui9 virtute calid6 & 'frigidum teperate ages,e6fiarc fhcifir mared am,difponctes materia ad determinata form~ fubfi5t1aIis fufceptionc,q in fine altcrarionis q mate~ lia fie difponi{,inducif actione folius form~ fubl1atialis,pura ignis,cG dcbetgfiari ignis,aur aq,dti debet gfiari :1C]ua,aul:e~,dG debet gfiari eC]uus.Propter qa pofi verbCiia diClG,addir C6mctaror di ces.Ne~dre ii em fi generct res:vt habeat ages gClfadat ea l? tcperametU.Sic ergo res gIibet fua for D1afubft5tia!i aliqua actione fibi dfentlalc agit l?fe & immediare:etft ali(Jll 116nifi medi5te actione form~ accideratis ad difpofitione materi~:ficut dictum dl:qit cotingit vYr qn 'ppria actio forme; fub fiiitialis efi gnare forma fibi cofifem de materia.Q uando vero habet aliquam alia aClionc fibi .ppri :lm qua appeWit medici a rorafpecic,puta cpmagnes attrahit ferrG,aut ht,;rbatalis fiair f.1nguill~,iI la,forre hab,er i':1ediare pfente materia fufceptibili. vii qcGg3res tale actione agit pr~ft'me materia dlfpofita mfi alias fuerit ipedita.No oporrerergo:cp ga ois oratio aedis en:& differt fcom re ab op: principiG qClefi acddes in eo, aut 'l' ipa o{?atlo 1]0 fir accides differens [cClm rare,q., eIiciaf ab illo J;? rem ab operanre:fed idem penitus cum agente. Q!!æŒ.i~., l~ca ~al11,arguif"ll' inreI!eetio,q~a an~du~,:1Ut mc~ in~e11i~titfdi~ fibi drentia Arg.prmcl. I~or,g ~t l~rell,ectlo q~a l~td!lg~t d.e~,~c.ll1a,oJ;?~tJor~1Ul~f9J fibl,dt elfentia c h~r qua ~gl~ clr~a Obl:~U prl11clpah,91I~1 0van,om,&:~tIa fibl : §fit tI!a qua agit clr~a obiectu, mm9 ~nc,lpaI,e&:o~atl~~l ~ ~bl,C~ em ac:~sh?bf:it diflingui g o~lecta~m~gls,& prmclpah9 _habet dltlmg~l ~ ob]~da p~~Clpaha:&,magis rJfc ~ _ ~ ., ,cofequcs,g ab eo habet res ce formarr:& dlfimgul ab alus.lnteJIrctlo qua ange:=s lus aur r:1esltelh1S1~ fe,en hmoi refpedu}tel~ctioni~ q, inrdligit deu: ~a angelus aut mflls efi ali !ld,cr~atu,& habes ldc,lrco cpus determmatu rf:::::l::hter.Opus aGt dererminatG etfenriaIirer ,reu I'rtllClpat'r,habet ene cIrca deterrniatG cbiedu:&hoc no extrinfecu:ga 0i?atio rei tendes cxrra fe ad $Eluodlib. xv.fo. CCC CCLXXXI. e.rtrinfecG,no ell ei principalis,aut elfentialis.~a f~cudu plim.vif.Metapn.dfcntia 'rei totG fibi effen tiale coprehcndir intra fe.Deus al1t l? elfencia ell obiectu extrinfecu 3ngelo,aut meti; & illde[('rmi~ natu: fibi aut dI: obieduimrlfecu IX dererminatii.ergo &c. COrra.lIIa o~ario dfenria1iar & princi In appontu patior ell o}?anri,q oino quietat ipfum ne queat moueri ad aliud opando drca iIIud,fi q non ~etat q ipm:~:p no dI mot9 nifi .pptergete,fccfm Corile.{ilp.viii.Phy.Sed iteIIeC1:io angeIusaut mes iulii git deti,oino gerat ipm:no fic inrelledio qU:l inrelligir fe.diccre Augq.in pridpio libri Cofdfionu. D Diie fedlli nos ad te,& j~erti ell cor noftru donec re~efcat i tc.ergo &c. l.)jco fccfm alias it me de Refponfio terminara in qftionib9 de Quoliber,cpange1us aut mes non inrelligit fe,nifi ficut alia a fe:primo.f. jntelligedo fefub 1"onevniuerCatis ,pximi fui. V niuerfal~.n.eft p.fe & primG obiectu intellectus crea ti,licuc fingul:tre ell per fe& primum obiectum fellfus.Igif fiange1u5 aut mcs imelligit fe fub rot: ne fingularis,hoc 110 ell prio & imediate,& qfi directo afFectu f(om linea recta:fed medi5te imelle elu vlis fui inreHeCiiprimo Etc imediare:& quafi afpeCtu obIiquo fecundum linea rdkxa,.put detccp minae piis in.iiLde Aia.Ronc aure vl~s qua irelligir hoc mo fe,haurit ex fua memoria abdira:ficut & haurit vfia ~b9 inrelligir alia a fe.~orti vniuerfaliL1nulJu dcrC'fminar fibi itcIlecUlad fcl11l?lla I uedum ipfum:fed qiic;pmouet ipfum vmi ilIoru:qfi~ aliud.pptcr qct ghbet ro i\'1telligendi p- fonc vtis fibi ell accidcs,& nulla cll p- cllenria ide qet inreIled9,fed re differcs ab iIl0: &: hoc 110 min9 qi'i inreIligit fe,§ qll imeIligit aliud a fe. Vii etfi fecundu Aug.ponat aIigs rp inreIJcct9 fen1!? intclligit fe 'Iuoda abdito actu inrdligcdi, illa intcJleCtioacddes dt illtllo, &: I?fntionc vYis: qucadmodti &: j)b intellcd'io qua fe quandoq3 inrelJigit:& quandow non inteIligir. &: netura iIIarubl dt idem Get ipm inteIIiges.Ec fic oj2atlo qua inteIIigit aliud creatum a fe, non min9 efr ei drcntia1is,hoc dt fub 1l5ci.dis:vt intelIectio & intellectus findde:g opatio qua inteI1igirfe.Er fi Vtraq3 rit itm inrd1igcll.9 mc, Vtraql ~quaIiter cft dfentiaIis:& eda fi inrelIectio qua inrelhgir deu dt ipfum intcIligcs,& ipfe tunc ois intelIectio effer eis effentlaIis intelIigenti æque.Anr fi irelIcdio qua rrclligit fe, tit iptl1 in ••• tcIligcns fine fua effentia:& ilJrelIectioqua intelligic deu,non fir fu;! clf{'i1tia:inrellcctio l]U:t illtclli~ gir fc,neccŒuio cll tibi elfcndaIior §illa qua intdligit dcL1.Scl?n.el[clfemialior rei cuiq\ ilJrrllcClio Jllil,Cj ll fua effenrla,& idc di inrelIigerc,ij qCL19J q non ell fua elfcmia,ncc idc l;:tlillteUigcre.& e alta boc loqucdo de dfemialiratc pencs reniLi hlOdu d9,qet efi p fe:I, afpiciedo ad ronc ~ct5di &; 110ge t5di,Cjl?dller ad fecudfi llIodfi diced{ r f(',eocpfunt acdd€tia oranti creato, dfcntialie.r dl~c inrdle dio qua inteiHgit d('tl:vr ;pcedit fceta obied:io:& bfi.Vnde pofito eri{ip.imponibi1e cp intt:lIigcs fe fub conc fingulilrls,imclligcr{'[ direCto afpcCll1(icut de9 inrclligit fdpfl1m~& eti hoc intdlcclio cet 12 errenti5 ipfum inrclligcs:ncc adhuc dfcntiaIior pofier dici ellcnrialirarc j2rincrc ad fccfidt1modli dicendi f? fi-,inrelkclio 'Iua inrcl1igir fe,?j illa q inrelIigic ddi:ficut nec cncritialior p6t ('[fe amario qua amat [c,9 illa qua amat dc(l.& Iwc ~a i deo vt inobiecto cognito & ilmaro dt ro oisvcri:& cis boni:,pprer qua quodlibet por cffecognofcibiIt',liue inteIligibile,aut amabile,fiue vo!ibile ita cpni~ l)il aliud a deo ell inteIIigibilc aut volibiIe,quin fit cogl1ofcibiIeaut amabile,nifi rub ratione &; dfi gie aliqua primi veri &: primi boni GOdI deus.Tale autem in cuius effigie & ratloe ca:tera (agno fcunf &: amant ,ell: per Cc primt1 &: effenrialc obiectu inteIIect9 IX voluratis.ell eria effenrialior &.: pri cipaIior intclIcttio IX volido qua rale quid inreIligit & vult aliquis g quæcun~ aIiI1,qua aliud qet~ cUqJintcIligit &: vult.Idcirco igitur dico l}J fimpfr IX ab(olute princlpaIior iltql dTCI)tiaIior alJgelo & menti humanæ inrelkCl:io & volido funt qua deum illteIligir & vult:g qua inreIligit & vult fe jpfillll.Et fecundum hoc concedenda cl[ radofecunda,qufj; hoc probat & bene,&: llOCacaufa finali E operis intelHgendi:prout hoc ide iii decIarauimus a cauf::tfiue ratione inteUigcl1dif(\fI1!ali. Ad ar Ad arg.pl'lr gumentt1 in oppofitu:cp jntelIectio q angelus vel mens hUana ireIligit fe,effendaIiordl fibi , § qua inteIIigir deum:quia ipfe eI[ obieClum principale huius operationis &: operantis inquantum eam operarur:Dico cpfulfum efl:quia tam fecundum rationem cauræ formalis g fecundum rationem caufæ finalis deus rit principale obiectum cuiuf1ibet inreIJedus.Et qet arguitur o~atio ei9,q couenit ei rone fuæ form~ fublhi tialis,q eU actus cius fecudus:maxime circa fuG J?priu ~ fe,&:primu eius obiectum. Equunt qfira fpecialiter circa creatura iteIlectuale q ea ho:vbi qrcb5f qd5ptine " tia ad hoiem beatG coprehcfore:& qd5 alia circa hoiem nodG beatG,fed viarore. ~:rft.x. II1ud vnu erat: V tru aia glorio1:1refumpeo corRe gloriofo poffit videre obiectu Arg. princi. ff.fibileabrg3fcfu medio.Et arguif cpfic hoc mo.qa por aia beata videre fine cor pore:hoc poterit videre refupro corRe gloriofo.$l3 illud no erit aliquo mo ipedi •• meto ait; in.fua op-atioe:fed magis iuuamenro:ga feilm Aug.ipfa ~ cor12isfui ab fentiii a p'fi:ctabeatitudine retardaE.red aia fine corRe pat videre obiectu fenfibi~e:gaipfa bii cognoPl In oppofitCi. fdt iIIud:fed hoc no niti vidcdo:& abfg; renfu medio:ga no cfi fmfus nifi icorp-e.crgo &c. COtra. GYiano mutat ordine natun;:f, ordo natur~ c cpaia videre no pot {cfibilefine tCfu medio.crgo &c. Rcfponfioc DIco dilHguedo de videre obiectu fcfibile:ga aut itelligiE de videre imur;rtioe fcfibili &:a fcfibiIi fub F rone fefibilis:aut de imueati6e itellcetua1i a fcnfibih fub ronc irclligibilis. Omc.n.fcnfibile habet ro ne intelligibilis:licct no ceouerfo ome ireIIigibile habeat ronc 1enfibi1is.SifccGdo mo,dico 'p no dt dubiu fln aia beata fin~ corf?c potrit videre fenfibile abf«;poi fcnfu medio. & hoc Cumedo videre Iat gc pro quaeug> cognitione inrelleduali.DupIid.n.eognitione intelleduaJi ala beata fine corEtPot cognofeerc fenfibile,&:fic abf'lJ fcnfu mcdio:fcd vna narurali:alrera vero gratuita.NaturaU.·.n. abf ~ fenfu eor~is mcdi~ vide~ & eog?~fcic fenfi.bilia,:ficut& atlgclus.Gr~tuit~oeti~ vi?ct & cognofdt dIa fine fel)fu corI?ah medlo,cogI1ltlone glorJofa ul vcrbo,prout ;pecdlt prJa ObIcctlo, q fccudG 'IOC coccdeda efi:~Si l:ao m6,fiue videre fumaE f}riete medi5te.f.fenfu oculoru,fiue Jargc ;p quactigJ ~" G f ceptione medi5te quocunc;pfenfu organico:ga qu5tG ad ,ppofitu,idc efi iudiciu de fcnfibili vifus,&: de fcnfibili tactus,aut cuiufcug> alteri9 fefus:& eade qftio polTcr formari de iIIo:Vidcf mihi fm')J , de fenfu doloris ab aia fep-ataalias dctermiaui,cp ali9 c oino modus fcoci&JiiIlGab aia fC!2ara,vra~ angelo apoflata,& ab aia e6iucta corf?i & i corr.e mediatc corl2e,fiue ab hoie I?ala'm media re eorI?f'~ Et fie illo eda modo poffet ala abfg; fcnfu corf?comedio fentire G illo mo non poffer femire nili aliquo fenfu corRali medio:& ita ne<1J idere fen!ibHea quoeug; fcnfu.Ec de ifto mo fmfibiIe fenticn v di.f.naturali,f,dfa eU minor prim~ ronis.1:q, aia fine cor~e & renru medio p6t videre fenfibilc. Licet c?1 ipfa ve fic e~ille3 bii c~gnofeat fenfibile qct~u~,& ,hoc videdo inrelIcctualiter,& naturali cogni tIone yeI gratuita ficut dldum cfi,&: vt ,perdIt vlrerrus argumentum, non tamen ipfacognofcic ~&:nfibdeuodeu<1Jvidendo fenfibiliter, &:naturali eognitione:quia hoc non ea nifi mediante fenfu q Jpfa ?ut abfcp corpore & feufu exiftes non poreft quicg videre mcdi5te fenfu:quia hoc includit co tradldoria.Ec de illo 11)0 videdi pcife pcedir,& bcnc,fecudu argumCtu,qa feam hoc coceded(i dt. !tluodltb.XV. fo.C CCC CL XX XII. EqUW1f qfit:t J?tinctia ad hoiem viatore nodti bC;Jtu:& erat vmi J?tincs ad opus ~it •••):i. natur~,ar93 alia plura J?tincda ad opus moris.IUud voti ('rar. V rrli ho gfi:lt9 a vi Arg. princi. ro & muliere fi al1i.tmeref ivnitare ~fon~ n 11Hodei,eit fili') viri ilh9.Et arguif '1' non:flJ no dt ali~s filius alteri9,a.quo nihil habet.He gna[9 nihil habet a viro il lo:ga nc«;pmateria:~a fcClm Acitt.xvi.lib.de aiaIib9, ilhi in gliatione minut {DIa muli(r,neg; forma,qa no aia.J itetlectuale:iIIa.n.folus dc911lillrat J?'creadonc:ncc forma aliqua corJ?citatis,qa illa in fic gnam a fpu fdo fCflnar~E:ficut fuit formara iChrifio:nc:c dif pofitiones aliqs,~p oes difpofitioes manetes igfiato fequunf forma fubfriitia!e:pcedctes alit illa cor cljpunE ill:1aduenicte.qre cu forma fubll5cialis.Caia itelledualis no fit ilb ipfo viro,llcc difpo1iriocs ti ilh'i fcqmir.ugo &c. ~tra:Q1Ja rone Ma~ia, fuit vera ~la~er CI~rifti.,cade rone &: mu.li~r illa illi In oppofitG. IlS giiari,& qua rom: mulIer 100a forer mater JftJ9vcra,eadc ron e dkt VIr !flc ver9 pater JO:lUs.ergo t-J &c. Dico fuppollcdo,(p fili 9 dei qu5Cllq; humanii natura alfumcre [emQ poruit,& adhuc por.& I Rdi di hom lcull1omcto alfl1mpti6is m6darf ipfa aut feme de quo gfiatur a morbida dlfpofirioe: p.qllii a f'\)l IO. C01VC IJŒmo aia eli illi c6iungif,corrahit originalc crime.& hoc. m(id5do ip(ull a rali difpoliri6c,& ab iplo originali ftmul,fi pon: vniollc ait; CUcol'J?ca(fumaf in plonalir:\tc filii dei hliana natura pri. us fubliCtcs in p'fonalirare 'ppria,C)n:i O:;lrim amirrit in affumprione ad r.follalirarc ftlii dei ,alit mUI1 d;j.lo fmlc de quo gnaf,&eorp9 ei'>formaE a fola di(l;t difpofirione:pl'j 1I1~jipf;l ala itdkctiua vniaf am i il;;! origl1l:dc c6rrahaf:& hoc fiue ipm lemc fui(fet dccifL1a muliere l(lla ab{~}J coitu viri:licuc cotigit icocepci6c Chci{H de virgie iVbri:1:f1uc ipl1l feme fuiifct decifti a viro &: muliere fil'i corii coiw,de 'Iii fC1l11J gii:n:9 fuppollif ille de quo ,ppoiira cO:qO:io.Ad C]u5nides dico,q} ille 'Ic gi1arus W & alful1lprus t'0rcr vere filio)illius viri,ficut & illius muli{'ris:& efret ille vir vere patcr illius: liCIIl' & ilb Illulier t'ct vere mater eiufdc.&: hoc qucadmodfi Maria fuit vere miChrini : &: Chrifi9 vuc: ftli 9 ilhC\.Et ira poffibile aCliue deo:& paffiue hUlllan~ narur~,qu5rG cfr ex narUC:lrei, :llrull1cre in U lon:l filii dei humal!:1 llarur:i,fiue poll§ fuirin originali i,ppria Qfonalirare,fiuc priuf~ fuir lllb ori •• giJl:d 1,& hoc finc kJl1I corpus giiara fuit ex folo feminc mulieris abf~ coitu Viri, {ille ('X fcminc vlnullp~? r:oiui:fiuc qllocUq; alio mo polf1bili natura humam in cffe ,pccffirit.licet maior 1lt con~ gru~cia fJlili dei alru1lJcrc Juiana natura de fola fœmina :lbfq; coitu viri,& fit r~:llircr fdius lc:cudti JllJl11;UI;III4llllra {o1iu~ matris,ficur iX t;rernalirer cO:filius [ob9 pfis fcom diuina lI;lturfi,~j if)m anil nw1't~ !J(i;mi naturJ de coim viri & mulicris fimul,& eet rr.aliccr fcom na ru ra hLiaI1511h'Jparr:s ce pora tis,&: <,; t t.T 11;1 li' leci m natura diuina fili9 parris 'l;rerni.Et hoc qucadmodll magi ('ogrucLxlr1'l' fo lus fih9 dd de hoic nal(crer,& hUI1UIl;ll1:ltud ftbi aAumcret,g pater,:1Ut fpus fanclus:vt dichi dI . J ii Illpra in qUioc l]Uarra in t1nc,Secii(ill diCta crgo cOl:cdcda dr 1'0 fceta. Ad prilml inl1ppo(ltll:'l' Ad arg.prl. ille tic alliipt9 110pat dici flli9 viri ,nec vir pf iIli'J,na Ilihil'habuiller ab eo: Dico (JJhoc t:1J{iic. Et cp ad Iwc ,pb:idli arguif,cp no habera ab illo matcria:qa illa fola mi miO:rat:Dico cp IJ Ita ccr: hoc ui 110 llb!bhc potuit vir dici pi i1Ii9:queadmodll illo no obfhite cæreri gJiati no alrlllllpti bfi dlCllllt fi lii vil'oni,&: viri ipfoni parres,cu rfi 110 plus pater agir in gfiadone cærcwrfi,!] il: gJiatioll1' illius: nec ille 1l1inus Iubet a viroii cf;reri.Sed no dt ita,ql.CGJla mater mini'hat lll:ltcri;i gfi a dl'l lis: il110 Noti1. triti vir. Giiado.n. ,ppagarlois 116 fit nifi c,\:aliquo rnLtto ex feminc vid & ll1ulieris,ltclidt'i q, de gc l1erarlonc muli ex cqllO,& ;tf1na dici r pns. vii.f\ktJph.cp cfr firIS ex filU.icct em l11ulus nOIl lir lil'is oino in fpede el}UO,aut atino,ril gnaf l11ulus ex aliquo comixro ex f(mine vrriuflbflC1 dI quod;'lll1o muJus,vr exponit ibi COl11c.Nuc atit italigiiatioe qd5mo t;gucea no plus miltrat nlaS gcnel'as:g igiurioc pure \rninoea ex mare & feeia e1ufdc ljxciei. Et qct dicit pIis:'}, fob mulicr mitl rar mate nl:hoc 110 itelligif l] ad gihtione;\; foMma quo ad gnad nurritiollc.lIIa.ll.e,'( fulo fanguk mctlrui dl,cl cauerrif iIac,ex quo nutritus cfHccms l:1narus ex vcero:ficut pullusgiiae9 ex oui allmmine Quat( tl}rA k (jo. minillrat ~~allina fir & ex f('minc galli nUl riE ex virello qo millrat fola gallina. Qd vlreri9 ar;l ma halx:lL'f. gUlt,l}JllollJbt'rer ab eo form:i:Dico 'p verti dr de «lrma complcdu:l,q dl:aia ronaJi~: ve bi .pbac ;ugumctu:led no en verti detotl113 cOl'geiratl q cfr imateria difpofiriua ad af~ ranalis fi1fccprione put in aliis (2.dlibet declal'auim9 a1i,]uaJo.lth.n.no min9 in ifro generaro potuit a:tiuc ,virture-fe minis \'iri,~i l] gfiata fuit i carEe Chrilli virture feminis Mari~,& (dii in aliis gfi:tris virtute femi- nis llJ.1trli luaru:!1:t vis feminis viri magis dt mruralitcr adiua in gfiatione ~)lis,§ vis feminis nm lieris:eria fi in femine mulieris fit vis 3ctiua & gnariua.IIIi nu ~diclir,cp in gnari6c fda lJjulifr mi niltrar materi;) :ld gnadonc fœrus,etl:i dicllr,l]J folus vir millillrat ages,& lJ:' l'(:mc mu liais t:ll paf •• 'imi & no acliuli,femc vero viri adiuLl,& no p:d1iULi.qd no puro ene VertI. No.n.nluIL'!" dicit 111:1;. ter grl dd ex fola materi~ minillrJriol1c:fed etl;} e.t aCtu gnarionis.Non t:Jil vji'~:o ~fl.ll'ja di"illl /' l() IUl110 !luter Chril1i:~}\ llIatc1'l:i minillrauir ex qua op:rc fpOs filllctltormaru dt corpus Chrifli:fed . ~cnrtd af)9ndauo Q3 affiltCre~ fpUs ran~i,i~ra vere &.natur,aliter Chriali feciidli fur?13 ~orporea de rem~ne ruo ~e nerauir. Qel ergo a(fumif In argumet':A'. In a(fu~pro fu~a corJ?elratl~ format o~ f~us fa~l(tl: I, Dico q, vero dt qfi affumptus gfiaf !ecudu ,Il~tura ~ff~m~ta ex ~olamuhere,ficut ChrJlICJfUIt gr nerat9~fcd tamen no ex folo ofCre fpus fanCtl:lJCetprlncJpahtercx 1110.& quo ad,duo.Q uorum hoc vnu dt,<1' fupplebat illud qel ,virt 9 feminis vir!lis ~ilt~ ~Hret o~ri in giiatioe ex femine, mul~eris. Aliud vero eft,q, fubitoin hora coceptus f~mls,gn~tl~ m Chnfto J?fe~a eft?~elno ~tU!t fierI oJ?c folius natur(.Si aut affumptus feelm furma ~or~ale gnarus efret ex cOItu VIrI & muhecls:ficut i ,il pofiro:no oporteret ll' o~e fpecia1i, pG~fi1~tti forma illa ~r~~ref:fed f~tfic,cret f~me.v!ri,& mulie~ f lis.V ii fi Maria 'tllimalfet fe cogmtura vnu,angelo nuel:lt1 coceptu filu dC:J,nung dlxl!fet: quomo fietillud,qmviru ~o cogn?fco.sciuiff~t.n.q, f~lo~ ~lat,ur~c: viri femi~e ~lOiemaa.:u?1ed~ feclm carne giiare & cocJ~e potulffet I?fueceffum tl?JSgnatlom aptu:de quo I q(hone fequetl de coceptu Mari~ erit fermo:1icet fubito in inflati cocepr9 feminis no potuit fine o~e fpiritus (mdi ex femine cOcepto I? coini alfumptus generari.a cuius tame giiatiom:fi fie Cubito effct giiat9, no excludcref aCtio,virl,imo ipfa fuiJf~t cooperata virtuti fpti~ fandi:ficut coopata fuit yirt9 Mari't in formadoc corvis Chrill:i:1ieet in eagfiatione coo~ara etiiifuilfet virtus matris,qua no fuppI~ui{fet fpus fan" aus:ficut fuppleuit in forrnati5e cor~is Chrilli qit 012atafuiff~t virtus feminis viri, q ibi 'non fuit cooperata,fi en iIIe,quomo folus dt Chrinus,gfiari potuit {(cudli corpus ex fen.line coitus viri, & mu1ieris,& fi homoa{fumedus giiari patnaturarrcx virture feminis viri & mulieris,abfl;Pfpecia1i coo~atione fpusf.ln=t:i.Et qUOCU'13 in hoc res fc habeat,.ppter dicta «;oo~atipne viri in gfiatioe mo afTumpti:de quo dI qlHo,vir dici debuit e{feverusp:tter iIlius,non millus g beata virgo vera ma rer Chrill:i,&: haberet ille duos patres: vnG teporale, fecholarlsqUI tenef ad hor;ts cal1omcas,~ dmm:a~ l~t~S dlce~e ~æft.:m~ vuodie ,ppter fiudlll& Jectiollflsex,ppoJito~ ffCrecu~radt, & dlcedIll!:1s alio '. die peccet mortaIiter.Et arguit q, fict~p facIt opus dell1cghgenrel' • talI autem Arg. prmcr. Hi;re..mias indici~ ,pphetidi m:tJedi~i~ne:q nO~l,?dicif nili ~ pcl~ l11otra~i:cr~o i • &c.CONrra;uo ell:pctm mortale mfi auerfio a bono mcomutablIr,tlle ~ut ~b u!o ~10,lluernt.ql1la In oppohtu. N manet ivolUtare bona explcdi i1IudqClo~ittit.ergo &c.DIco f?~pol1;do IIt? <.]~qfrl~~ll~fomt,':l' Rcfpoufio. talis magitler ,vel fchoJar1s aut dimittit dlcereboras ce!fante legItlmo lrnlXd~meto4dlCCdl,I1~s.dIC ilIo,aut obul'nienre legitimo im(l:dimcto.Si primo mo,dico cpcraffa at~ fupma cnc~negl~gct~2,~ ideo p:ccarec nlorCa1icer.puc bii pcedic pria ro.Si f('cudo mo,in quo qCho11~bet~lla dubltatl:'ll~ , Vmi.f.occJJpatlo inftudio,& lect:ionib9pofIite!fe legitimii ip:dimcru 110 dlccdl horas~qua1r e qn Wgrauis infirmitas.Ec eft diccdu ad hoc, &f)hoc refp5dedii ad pl'incipale qftione,

virgo Maria in fua co ceptione nec fancta fuir,nec fimctificata,~lec fcdm corpus conceptu,nec fcclm aiam.Aliter em fan •.• tta dle,aut fanctificari in fua conceprione non potuit.ergo &c. Probatio affumpti quo ad c{U35~"Probatio aGa 1(3Cius,dt primo quo ad corpus:fl3 nOI1fuit faneta ncsP fandificata in fua coccptione fcClmcorp9 fumprl. fine lIUlima,necrcom corpus cu aia.Non fcctm corpus fine aia,qa corpori fine :lia exfiti non por gfa indl'c;finc qua non p6t alicui ineae fauditas aut fandificatio.Non fc c6ceptus cfr ho fi ne pCl6,~c priuiIegill foli9 virgis mris c,q, hoiem fine peto c6ccpit.Et quo C1d priuilegiu dcroga hoc ret virgl1li,fl diceret q) AnnJ mi virgis ea fine pc10 c6cepiffet,s;j3hoc priuilegiti corcrret & rnfi vir ginis.qc1 reuera faceret fiQsdiceret virgine abfS}J ~5 cocepra fuilfe.& fic hoc dic edo virgine pri ui p legiu ruu autecedo dehonorarec:& q ad hoc derogarec eidc dicerescorra ilIct.diccre lkrnardo i qd:i ('pra.Hoc no ea virgine honorare,fed virgini derogare,qii priuikgili Ga foIi9ell virgis, ccc:edif & rufi i1Ii9• CONtra.Qc1 coceffum dt famulo no dcnegacti dt mfi,& hoc in eis q I2tinct ad honore, In oppofitd &. dignitate:\13 mr magis JJonorificada efr &: dignific~ida a fiHofu",§ furnu19 eius.fed concdfum (Il primum Ioani Baptifl~,g famuI9 Chrifti erar,cp corpus cius fuit fanttificarti ante ai~infufione.dict'nre gJof. • Luce primoful? i11o.5pGfdo replebif adhuc ab vtero mfis.NondG t1Hinerat fpGs vitæ & ierat fpGs gf~rgo & cOce(fum non denegatU di virgini mii Cbriai..5ed fpus yit~ aia ea: fpJS gf~, fpiritus EE ii ~cnrici a c§andauo fan~ificans dI-.Virgo ergo Maria prius fuit fec(jjLi corpus fanetificat:J,§ aia ei9 fuo corpori fuerit Inruf.,. Q; fi fic:corpori ergo mLidaro &:fdificatoab oi morbida difpone :da ei9 fuit infufa.ga feti ficatio in dIo nihil aliud dfe por,§ ta1isdifponis amotio.fed a tali corpore aia illa infuf.1 cotrahere 'pdm origina1e lJOpot,n~c.aliter.pot illil,cot~ahfre,Yirgo ergo_Maria i originali pct? ~c1~ aia..~ no fuit: cocepta,fed fcti.taIls autecocepno bn cdebrada dt tang fancta,vr patet ex dIctis i pcedetl Secundum. qllione,& hoc rone ipfi9coceptionis.ergo &:c.lte Aug.dicir cOtra.v.H~rere9.& habef i tercia,q dI: Manicheo1J,de matre ChrifH toques inl2fona ChriR:i.5i potuit coinquinari,cG ipfam facere,& ego porui coinquinari,cti ex ea flerc.Sed Chriflus cGfieret ex ea,coinquinari no potuir,ga pctm origi~ RefoLq. nate habere no potuit deirati vnitusfcc1m humimitare fua.ergo &c. Q!!æfHo iR:a,gano qrit pcife vuu coceptio virginis Mari~ fitcelebranda,fed qrit [ub dercrminatione,vtni fitcelebr5da roneco ceptionis, viderur facere ditferetiii inter ponere coceptione illius fure celcbrada fimplr , & ponere ip:tm fore ceIebriidii rone coceprionis.& hoc qfi idubitatli eer cpipa eet cele~riida fimprr,;put aIi~ dict1t ru~ eius ceJebratione facicda habita fuitfe diuina reuelatione, &'1' ;ppterea'Normani in quo rLiterritorio diciE l1moi reudatio fu~a fuiffe,p c~teris populis illa coceptione p:cipue cele~riir.Sup poncdo igif cu Normanis'1' coceptiovirginis fit celebranda fimpliciter,reUat dubiG qR:ionis ppo fit~:A~ fcilicet'ceIebradafit ronecoceprionis.in cuius detlararione eda declarabif an fit ce1ebrada ftmp1idi.Et dico cp qUio iUa fub hac forma,vrrLi coceprio virgis fub ronc coceptiois iit ceIebr5da iæquiuoco J'ponif.~a hac determinari,?ne rarionecoceptionis:de qua eR:du~iratio prindpaIirer: An fciJicer conceptioillacdebrada fit rone cocepdonis,an ron e alicuius aIterlus~duo diuerfa iur rogati porTunr,fcCfm duo iicirca coceptionepoffunr intelIigi.f.conceptionis actus, & coceptionis tempus,hora,fiue momenrum.Afpiciendo em ~ intellectum ad conceptionis adum,qu~Uio efl de cauta celcbrandi virginis conceptionem.Can ipfe actus conceptionis fit caula celebradi fefto COct/ll ptionis,:m aliquid aIiud.Afpiciendo a(jt ~ inre1Jectuad tps,hora,veI momerG cocepdonis,efl qflia de meCura duratiois,,p q celebrari itcdif feUucOcepri5is,an.f.teftG roceptiois,qila NormanisceIe braE.viii.die Oeccbris,ceIebradG fit .p tl2e,hora,veI momcro in ii facta e ipa coceptio virgis,an ,p ali quo alio tP.e,IJOra,veI mometo.Et prio mo irdligedoqftione,dicoq, di pria &:I2feceIebrati5is fetU cuiufliber,fiue cocepri6is,fi!le natiuiratis,fiue drcGcifi6is,fiue alicui9 alreri9,no di niti f3nctiras, aut r.:tificatio illi'}de quo fiue in cui9 honore ceJcbr~f,n6 aGtipe att9 cOccptiois,natiuitaris,aur cir cGcifiois. V fi fel1Gcocepd5is Chril1i no celebra f nifi fla ipe i fua coceptioffc(fm hoiem c fctificat9, ne<}3el1Gnatiuira ds,aur drc6ci66is ei9 nifi ~a fand9 erat ille Q nafccbaf & circGcidebaf. ~ia tfi f ~pr('r ralefandifi'carionc i cocepti6e ChriUi etici ipfa c6ceptiofda cfr,&:;pptl'1' ipfi9 feti nari &cir c6cifi fa:it;ltc,cr ifa nariuiras & drcLicifio ei9faa eft,dico cpdi fcaada cdebratiois fcUi cuiufcu'l' dicto~ dt ipfe a,~9 c6ceptionis natiuitatis & circGdfionis.& hoc ~acciis.r.~a fandus eR:,ficut di;ll Refponfio. aum dI-. Scom hoc ergo ad .ppofirii qu~fHone dico:cp coceprio virginis ceIebrada eU,fed llOC ~r R k no nifi rone f.lnetificationis,qua aut in fua coceptione fufcepit,aut continuo vel in breui fufce:l ptura erar,prour i5 dec1arabitur.Jpfa em virgo in vrero marris fanctificata fuitfe credit idcirco,cp fanctos aliquos in vtero fanctificatos fuiffe fcript ura facra relta f,ve Ioanne BaptiUa ficur dicit in ft cudo argumento,&: Hieremia ;pphet5,fcom t:p dicif Hierc.primo,Priuf§ re formare in vtcro noui re,& anre§ exires de vulua fanctificaui te:licctde fanctificatione virgis niht1 exprimat fcriptura fa•• cra,q vr dicit Aug.in fermo.dea(fumptioe eiufde,qur;da veris idagationfi ftudUs qreda reIi~t.ln qua ~dc f.'lndlificadoe fua virgo beata cacepra dt deo,&: fada dt filia gratir:,g prima fua coceptioe S qua cocepta eU mGdo,!? pctm originale qa in illa c6rraxir,facta ell fIlIa in:. Si ergo qllio ireJJigaf decoceptione qua virgo cacepta ell deo,dico cp.pculdubio coceprio ei9 digne ceIebrada dt & eda rOlle ipfi9 coceprionis:ga ipfa fanCla ell:& hoc .pprcr falldificatione qua virgo iilIa fufcepir:& hoc queadmodG cdebr3nf nataIitia ralldo~ fjb9 nafcunf deo ~ fanctificarioJlem glori.;qua in illis reci;ll p~ur.lr:Ert em fpllali~er J09uendo ~nCtfficatio~ g~atiii9u,afi quædam conceptio viatoris i vrero, q coclprf deo:&-(,octlficarlo ~ glOriam eU quafi qda nanultas ex vrero,qua comphefor nafciEdeo.si vero qftio ireIligaf de cOllceprionequa virgo concepra dt mundo:de qua principaIirer ireIIigenda dl qfHo:tfic difl:inguo:quia eft Cjdaconceptio feminis:& dt qda coceprio, hois formari ex femie fe" ~ulldG forma corpordi. Si ergo ql1io intelligarur de conceptione feminis ii virgo cocepra emfido T 111' nudo femine dedfo 12 coitum viri & mulieris, Anna:: fciIicet & Ioachim parentum fuorum:dfco lJ' {icercOIiceptio virginis fimplidrer fit ceJebranda,nequa§ ramen celebranda ell rone talis conce p:io~is.~l~i:t el~im.vir~o in illa nec (,nCllJ fuir,nec f.1Ild:ificara,eo cp in hora illius conceptionis ni,. hI! vlrg/l11s fmrl1lfi h;Ja m:Jrcria fubforma feminis:quæ gratia: aut fanctificationisfufceptiua no fim:propter hocncc Illa coccpriofdJ fuir,nec celebrationisalicuius ca vel ro.,Q!!aJ:e cu dies,viii. 5auodli.b.XV. o.CCCCCLXXXV. f dcccbris,viddicet. vi.idus deccbris,qua a Normnnls feClucoceptionis virginis ccIebrat:erat tps co ceptionis Virgini3 il1ilUdo feminc:nequa§ ergodebcl: illel cclebr.'lrer5ncilli9c5ceptionis,in cui9 an nluerfarlo ipti remI?illud celebrJr,& hoc neg; fcdm primfi modli,ncqJ fcnatiuitat~ ex vtero.si C1nfctificata fuiffet inafcedo ex vrero, vt fil' in nafcedoex vtcro mundo fuiffet fdificata,& nata deo,tunc omnino nulla conceptio dus ratione conceprionis,qua i vtero c5cepta e mfido,dcberet cclebrarf,ficut etiii n~tiuiras ei9 ex vrcro rOllc ra lis natillitatis nequ",g celebrari debtli(fer,fi ipCl:50riginali nata fuiffet iicut fuit cocepra,& poft 113 EE iii ~enrtci Q~QndQuo riuitate q9 fxvtcFo fuilfet fanCl:ificata. OraG~v(rgo ~~ul in eod~ inft5t,i quo co~epta dt mGd~, X & originali ptto mfetta,cOcepta fit deo,& 10 gra fanCtlflcata,hoc 0100 ffr tmpoffibtle:~:1 contrarIa fUt origiuaf cY~a,&f~i~cati~is gfa,&; f~fu~~nt ~eode ru[jo.cotr~ria ~~~ie~d( mari fimplici fcdm rc no poJfunt metfe cIde fubIeCto.Q: tn orlgmahs culpa,&; fanCillficattots gra fimuIfint,feu cITe lIa beat quodiima in code infriiti,etfi no in eode.fubiecto ,p iIloeode inl1iiti,hoc no eR:oino ipollibile. De elfe em furmaru cOtrariarG difringuif fc(fm duplici: cofideratione qua habet qlibet t",lia forma ru. Vno em mo cofiderat inordine,fiue in cop:natioe ad agetem,aquo .pducif in dfe,& a quo h:l14 ber fuG elfe.Alio aut mo c6fideraf in ordin~,feu coparatioe ad fubiectG recipies in fe eti,& in quoha bet fuG c{fc.Cofider5do aGt primo mo forma,& dfe ei9 fcam prima cop.'lfationc.f.in ordit: ad age te ,pducctc iII5,femJ,1iformis cOtrariis fibi fuccedetib9 forma pofterior haber ec pn9 natura li cor rumpafp:rior.ga priorno corrGpif,neca fubie&> fuoexlXUif,nifi J,1 actionem form~ alteri9 inrrodu a~ 9.fn ida fubiectu.& hoc rone cotrarietat{,qun habet ad ilI5,qua feno copatiunf in eodem polteri fubiecto,& eti5 rone maioris virtutis & cfficad~ qua illa forma habet in agcdo fuJ,1 minore virtute: & efficaci5,qu:1 forma aUa habet in patiedo,&: rcfil1:cdo.diccte pilo in libro de motib9 aiaIiG.EŒaIi q multittidovigoris & virtutffc no fuit co cp i inl1:iid c6ceptiois ipa no potuit fJnetifteari ne~ ce f.lncta.Immo fuit VitiOUIS,.Pquare ip:t fuit coce pra in vitio.InteUigedo a(jrr6necoccptiois quo adinll:asc6ccpei6is,& fit'i'imclligedo adli fclifiCi1 tionis & eda ipam gram,qfit Canaificatio,vt hfit dfe in fandificatoficuc i rubieeto:dico cpadhuc virginis c6ecpeio n~ql1:tg en cc1cbrada rone coeepeionis.& hoc quia in inftand c,onccprionls non fuit fandificata fiue fancta:&: ratione concepdonis quo ad infi:ans conccptionfs celebranda non ~{fet nili illud inlhms elfcc &: conceptionis,& fanaifieariois fimul:quia ve iam dictum cfl rupra, ca primari:t celebrationis cocepticnis,naeiuitads;aur alicuiustaliu,no eft nififillleticas,aut hlnctiF' ficaciop-font;eocept~,aut nafcetls:a cuius fanClitate aut Cana:ificatione ipfe c6cepe9 C1nct9diceref; aut natiUlras,aut initas cOcept9, vel natiuiraris.lnrelligcdo vero ronc c6cepriois quo.ad coceprio nis in(Us &:ilel(jatqJ gfam fanctificarionis,vt habet ~lfea fanctificate:dico cp fi virgo Maria flati01 in cotinuo t{?C in(lasfu~ cOCfptionis iculpa originali fuit fanctificara,bfi cekbrada ccoceptio poft virginis rfjnc ipfi9 cocepdonis,& hec ga vtdiaum eft in inflari coceprionis in culpa originali,\lt ab agere,&: in ordine ad ipm habebat c{fegra &;act9 Canctificarionis recipiedi in virgine ve in Cubie ttoflarlm port illud il1fl5s.Vnde eria celebrada ell:in die iquofuir infi:5s illud ipfi9 cocepti6is,aut alio die .P illo illari aut die illo i quo facta fuir.Sed hoc no p.fe ronc q erat iUas cocepriols: ~a coec P tio virgis no erat miracu!of.1,fed pure natvraYvirtute feminG maris &:fœmin~.Immo rone gerae inft5s fanaificatiois vtfacta e in illo iordie ad agente:licer non in ordine ad fubiedu ficu t diaum dl.ynde conceptioChrifti bene celebranda elt ratione conceptionis,quo adinflans conceptionis ratlo~le qu~ erat inftans concepdanis:non folum ~a ide erat etiam inflas Cl\~f.lnctificati6is [cam hommem.fcd etbm auia fu:! (Dnceodo fu it miraculofa virtl1tt' foiriru..; (,nrti ..~i vem rrmm I. sauodlib.XV.fo.CCCCCLXXXVI. lIuIlt iter virginis concepta,& eius fana:ificatlonc: Dico q, virginis ceceptioncqua~ celebranda dt rone cOl1ceprionis,qua c6ceprdicit plius.viii.phyli.Ioqucs de ra1ib9 formis & gfiati~ ne ex corruptione eanl.Res iP.lfc1l1[2Upofterio1'is pal1iois.vbi haber alia trf.l1l1tio.lnpa(f101~eaurc c fernp.dI: pofirem~ p:1ffionis.Re aut ap~Jlat ii1biectu Get wifmurat a paffioe in patrionc:qua dicit i inftantI generationis vili" & corruptionis alteri9 dIi: primo iu infbit} medio imer repus pccd~s p~ teritum,&: feques fururli.Er licet gf~ de[urfum venictis ad virginis fanctificntiot1c & CI1uldatiol1c .apttoorigina1i no fit pollere primLi inlhis dIe fu.tvtdt in fubkctofctificaro &:mtidato:elt UI cius ponere pril11U infl5s, vt dI: ab ipo fanclific:ite'S1afil'in ('o inl1ati,in quo habet dIc originaYculpa ]]a tura haberec in aia virginis fandificas gfa in ordine ad f.lOClific;'itc:etfi i exifictia rei: ficur na.-.l no Utra }J;lbctipn gr" dlc pri9 vt dt ab agete ilhi:fi vt dt in ftlbicao:no aut i rraIi exillcria;vt t;lclU C fupra: Sed elI:a~l1Crr~dI1 hoc er OriFiIl:ilisCUIP~l 'J) i~lili~ &; gra in ~rdinc a~ agere ~Jn~ctC~~ fi~11~ E ,hoc tll,en quoda brdmc natur~.~a gra vr dt emudas no habet dIe anll'idatcmquaUi hl110lmfi p cedere Iml11frditi~ctfi no duratlonc &:dfe re~lli,t1atura tfi.Et i6licct habeat dre fil' natura in eode inl1anti~hoe tfieft fcCfI11.aliud:& aliud fignli iIli9inrtantis. Habet em culpa cITe in ilIo fcctm figuli pri9:& vr iIlcti{hisen rcrmin9tp'is pteritJ,& gfa i ordic adagctc no nifi fcom fignG pdh:n9:& vt i fhl11sillud dt initium reForis futuri fequetis. Sic igit videf mihi lporigin;llc in virgie p.folUmo F meni i!lfhitjs fuil1e potuit ramu natura no repugm'ite:fed ;'In ira factl1fir deus nouir GO nec fdo: nec :1l1cro:kd ronabiIe vidcfmihi & pofiibiIe fcom pdictait:t fadli tilific.Qet & mihi videf lcnfifflt -Augua.in tJuod5 fCl'n1onc de virginis l1Jtluitate: vbi dicit !ie.Nafira nat~Jr;'lad fil'itudincm dei i principio Crc.ltafuit :quarcnus indefincnrcr ipfo deo p'frueref:&:cius gloria fine cnmi corruptione: & mu~ab~Iita,re~1i9fi, od:et. Ho~ t~m gradc bOI~ti ~atim in primis hoibus p'didit,atg; in huius p f mundI nu fenns mtcltx &: pceps rmt:m a:ternas nufenas dccmfu vita; labetis curriculo mlto infcJi cius ruitura,tr:'Œen1t multa f:l:cula:& d:inationis iltilJSim:mirns [U12es filios 110lmfemp.cfi:i de•• c te~i9 robof;l~a.l ~ec .c1i1 f~~m~i f.lpicda dei y~1ii~11 affil gllationis hUl~lan~viail1lJcnit:p quam ve m dlfpofuefat In nll1du vcmcs ra luctuofæ (?dmOIllfubucniret:donec ad 1[1:;-1111 de qua Ioamur,virgi::l JJ~v:n,tU ellCt,Sed l~~C l;noxVt.i~)rntidl~ p.h,um~1ll; 11a~iOl~~ g lin~;'ivr.nit, tata ois oonivirrute atq; . Colt;:t101p-f~cte~(fpICdLl1t:vc, Jrf~ Llpl_el1tJa v~rr:,~g~}al,udl_carc~'qua i hokm venies no mo ea deI p rc:ml pnOI~hO!!l,lfed & t~tl9 rnudl pda del.eret.ldc I code allqU:ltulu fupra.Pudb de 'ppagic nata ~dx:de pr(catfjce,~gelJ1eort~ fU:llta verla vice maIcdictionisEuæ benedicta pdicaffup- oes rnupl ltC((·~. dllCrr~ l~) d~CIimO,t VI:111 lldum 12humam~ gfiationis lineam venit. Ire cpdicit:fubi[o ver A , m f.1 \~IC~mahha.lo,m.s Euæ.Er: ne~liqu!s ~Cl?i~i~?v~ ~ulldum ven,ir:ex}J'?narde venire I? n:Jriui in ratl: e.us e.t.vcel ~,& c~te~a,de v~rtutu, collatIa qs 111 ita fua exe~rcuIt:fp(,cla1ii xprimit aIi~d de il V e la ~eor~Llm !nqUl~s.N~ta Ig1f & ,mf.umles annos ('xuta:g cafie:§ lantte:fiideo digne vira ilJflirueric ac 1I1~ltUt~egcnr:quIs yd cogitatu no dico dictu,qat c6icdurare!&: infra.Nimiru rcnem9 fide ab onuu fiqmd adhuc IU l1la pe,rariorigiualis feu aClqa1is fup:rcrar:ir:~ mUndaCll11l ~oriIlius:Vt f2uodlt.XV.fo.CCCCCLXXXVII. vrre fup eam fpiis dfii requiefcerer,ipfamqJ voluntati diii caftiffimt:,lIc fimpIici cordeobed{entmw omiholocauftofuauius accepraret,virrute'l alriffimi obumbraram filium dei ex illa illcorporaref. Necexponata1if)s illud q<1 dicit Augull.Mox & fubiro,fic. id ellpof1obreue rempusinquofuit iII G originali p:ccaro.Hoc em non videf mihi pi(i Centire de virgim~,fed natura potuit fuftinerc,q, foIU ~ mometu in originali fuerit. Ego alit in pmiffis de virgine,nift qct piu,ac dignu vifum ell,fentire Nota. non potui,~ faluo priuilegio Chrillii1 folus ex femine mundo fine origiQali conceptus ell homo taliter in vreropriuilegiu virginis fUl!c~rerosoes homies etfefenrio,tp licet in p:ccato originali;co H &ieprafit homo ex femine immlido,in illo tii non nifi I?momentum p:rmanfit,& ita licet in peccato concepta:non tn alita in peccato in vtero matris fuit. ~tcri aut omnes etiam ran~ificati in Vt'fllI ra non folum in peccaroconcepti,fed etiam aliti in vtero I?aliquod fpariumtcmporisfucrlic.Pro. ut Innocentius.iii.de Ioanne Baptina ill fermonequoda de virginis annuntiarione exponendo il" lud qCldixit Eli~1beth Luc~ primo.Exult:lUit in gaudio infansinvtero meo,didl' (ie.Otledit Eliza beth fe matre ,pphet~:!l anteg n<1feac,&ab originali p:ccato roluaf,t~ratur vifitare domil1i matri. & hoc,p aduentu eius p que a vinculooriginatis peccati fperabat iam abfolui. fequie enim conti~ Imo.Gaudet enim ill:i venitf~,& feCUI11 porralfe,per quent falus poterat dfe.Et cum hoc fJctu fUit rnenfe fe.tto poft coceptli Ioannis in fernir ,ve legit Ll1.prirno:vf'll ad rnenfcm ergo fexrli Joiines B •• ptitla ab hora conceptus dus fecundum humana formam ex femine,qn originale contraxir,in od ginali p-manfit.Ec fic virgo Maria ficutcæteros vr coremplarrix pcdlit in gloria vltimæ renlUnell Tadonis,dicent~ Innocentio deeadcm in fcrmone alio fuper Miffus dt angclus,& aIlOtluente Ma;1 riam.Super omnem creaturam es rem unera nda/ful? oes collocada,rotoilIo minor,qui cneria dc9, fie faerata es a domioo,vr perucni:Js infedem priu, tradita lucifero,&fiquid vlrra cn,q<1no en re feruatum homini deo. fic cæteros omnes vtviarrix prt;celJat in gratia primæ fanClifieadonis.Sed Obie~io pri forfan aliquis corra pditt.:t,tp virgo no nifi in innanti & in rr:mfitu fuit in originali,:trguct.Primo am.. contra dfe in originali nonuifi in inftanri,quia tunc macula origina1is in virgine non fuiffct nili in potentia,quia fi a1i~]dmonet ad albedinem,fi natimcum elTccin albedine moucrerurab albedi •• Ilc,allx:doetrcdn eo in potentia tantum,ficur dicit Cometator.viii.phyfieo.vbi .pbat phitofophus 'Jl inter motus concrarios neceffe fit ponere quicte medi5.& fic non rffet fimp1idter verti diccre,cp virgo vng fuit in peccato originali,quia qet no en nifi in potenti3,non rll:. V ndc ad hoc", ;tliqu:l difpofido fic in aliquo fubiecto in aClu,oporrercpfit in illo p tJ5sa1iqcl,& fie petro origiale aut mig fuic fil11plicirerin virgin~,aur fuit in ilta p-moram remporis. Sicut etUi det1ba [idida fClcndum rll,cp.f. in illo fitu fpatii fibi a-quali, vbi obuiat bpidi : non en nifi in potentia, ficut & fuir In quoJibcl' fibi I;qu;di in toro medio,afccdcdo,fiue dercedcdo.qm ficl1tno obui:ms lapidi afcedcdo vl terius non ,flet in illo fitu,nifi fotum in poteotia,fic obuians lapidi & corinno dcfceridcs folum dI in potetia in illo ficu. Sc:cCido forte arguet cocra cITeil1f'\.-'"lo originali no nifi in tr5firu,<1' hoc fohi Srcund dicif demotl1,qui no cll nifi in tranficu:co cpno dt forma J;1manes,aut priuatio m:mcs.lrem iiilla T ni a. macula fuit in virgine in aliquo intlanti, fi corrumpaf,vel dr.finat etfe,oporret 'l' in alio illfhiti cor c a. rLlpaf:ira cp inllans, inquo primofuit,& intlas; quo corrGpif,finr duotntl5tia diuerfa:int('r quæ ncce1fariofit ttmpus medium,in C]uoipfa maculahabfateffe JXrmancns. Ad primuln cum diciE, R fi -fi d fi Placuta originaIis non fuiffct in virgine nifi in inflanti,tuncno fuilTet in!'a nifi in potetia,dicoCjJ verti en fecundum aliquem modum potentiæ,& fecundlialiquem non.Qz alfumif:fi no fuiffct in pr mam. i po JO-, ipfa nifi in potentia,non (ffer verum dicere fimpIiciter , CjJ ng fuerit in peto originali, ~a qd non v dt l1ifiin poteria,no en: Dico dillingucdo de poteria,&: de n6 elTe,&de attu:ga cli poteri" no dic •• tur nifi rerpe~u actus,& a~us inqu3nrumattus pOllat c{fe, ficut potentia inquantum poteria po Ilil' etre,aut ergo e poteria dicta rcfJXdU effe fimpIicirer,aut rerpe~u dfe determiati.Si primo 1110 cfo,fic in por~ri ••dt illud quod d1 folum in potentia effidcntis,qualiCerfuit mundus ante ei9 crea- rionern,aut quod cu lJOdn fob poritia m;iteriæ,vel.ppin'lua,ficut en forma vituli in fi:mine, vel remora,fieut dt form:t vituli in1igno:& de ra quod iHo l11odonon fn niti in potcllCia,Vl'rtl en q;. . non c(l on ,nino:ricur mundus 110nfuit pril1f~ creal'cf:aut quod no elt fimpJicirer ,(icut nOlletl ill. lud,'lu-.)d no di in artll alicuius furmæ,etfi fit iII poreri:1l11atcr1æ.Et de ifio medo pot(clh & eius quod dlnollcffe,noll dl vero,']> illud quod no ef1: ili in illfUri,non fir nili in pmrciJ,E.: iu no elL n QEia qa fic en in putenria,& quod ira /iun dt ,nec habec'dTr omnillcljnce timplicirer ,fiue in tcp)ce fiue in intlanri.Vnde edi llueula originalis 11011 fuil: in virgine nifi ininllami;l1on feyuiruc'l' fit fimp1icirer vcni diccre,q, virgo non fuerit in I1lJcub origi Ila IIaliqll i1doeriam in faLloeffcp:rfeeto, ~ '1'albedo no fit in albo in ~feClofacto dre,eti:i li aliqtttd itadm poftfj c(fc:t in albedine,amoueref EE v. f3cnrici a c.' - , I"IS 1Il11II10I1l',~Ut c. r. - ans cocepnonts {'ml11C,~'p Ianai :icata lU1t ante ala: ratlOI];'1 1Il1C11l1C, 'i':' aut in corpore ]IUmano gencrato ex ieminc in hora feu ionanti conceptionis, ;idI fCdOl :mlm::i J1ung fuifiet in ca peccat(j originak.Ad qcl dico fcc6du pl'\diCl;1,q, totU hoc l~llful11 Et (let arguif co dt, tra hoc:qJ fuitcol1celTUI11Ioanni BJprift~, ql1:1remulto fortius & virgini: dico qJ hoc etiii f~llrum dt.Et er 'lrguit q) imo p illa glof.tuct; primo.Nondli ei iner.lc ft)l~Svirlt,&: incrat fpiis gfæ,dico cp t:1m fpidtus vit,t,~j fpus gr:.1tiædupliciter diciE incffc alicui.videlicet & fecijdt'i fuLJfbnti5 & fecti dum dupIicc attG,ad quc funt fpus vir~ &: gf~Widclicct ad adli primG,qui efi cITenatun; vcJ græ & Jd actG fecGdul11,S) l1l:?gariopus naturæ vel gratiæ.Et llOC c1uplr quo ad fpiritu vit~: [e:cudum c (jJ a fpiricu vita: .pcedit quid5 actus g cfr aRari organice o12afcnfiduæ & vegeratiut; panicul~ aia: 5.:alius g dt 0l?"rj n6 organice & oga inteIlcdiux Rticulæ. Qct ergo dl~de Ioane bapril1a fcgificato in vrero matris filRarl 0E!Jvegetatiut; &:fenfitiuc;. imo his modis ierat ei 11arura prius fpus vitt;, fi Ipus gf~~ Aliter enl no fui{fet verii,qd EIizabeth rcfpondit Mari~ dices. Ve audira dt Vox f.1Iutationis tu~ in aurib9111ds exultauit infans in gaudio in yrcro meo. No em exultalfet gaudio ct1gJiuno pœnitete apud diuina iqfH•• tUi definira & determiara ell:& deo ea foluere tenet pœnitcs VIlOtrili modOJ.J.f.redcprioe,fuitioe, aut indulgentift remHflone.Redcptione.f.eleemof,ynaru e1argitione.fcc1millud Dafi~x.Peccara tua e1ecmofynisredime.Luitioe.f.pœnas illasin ,ppriap'fona fulhntdo.fcom illud Iob.xx.Luet qc(j~ f« ccrit.Ifta autc foludo q fit IUlti6c,duplJ:habct fieri,fcam duplex for6.quorti vnu dt hois pœnitc •• tis,aliud vero dci.Eft aute foru hois pœnitiris in pii ri vira,in quo foluit fatiltaciedo ~ pœoa voW. tarie aITtipr5,abfgJ eo cp a f.1ccrdoccfacramctat'r iniligaf,aut in cotridoe facramcrali foJuaf.Eft ve ro foru dei in purgatorio,in quo foluit fatilfacicdo p- pœmi a deo infliCta.Et fe Illic pœnt;;foluedæ in illo duplici foro,& rolucd~feu rolut~ ~ facramcralc c6tririonc,aut A? facrameralc f.1cerdot:lsimo a:ione,q por dici foluno pœn~ iforo chrilli hois,(.?ol'dine in ptio.q3 pœna in foro chrifti folura dt uina rcpurati6c chara c & pretiofa valdc,~a f.1cram€t01Iis.minallt c chara & priora J11a,q 9 foluit in foro Pœlliteds.vilis aut &: mime eharfl,feu prctiofa efi:iUa,q foluit in foro dd.Qil in illis trib9 foris pœnis ill~qlib91J0foluit nifi ~qtcdebit1i.V fi.fi~s 06 ColuerictOl.i pœna t(.?ate,cui9debitor c;p petis ftlis,in faerali eotririoe,aut faerati iiuncti6e a faccrdorc,fi vult p pœna utiŒldoria vni9 diei i fora chrifl:i latiftacere pœlla vni9dici i foro pœnitcc{,acerbitas pœn~ diei i1li9crit maior.5i ct aliqsno fol uie tota pœmi pdid:a tl2a1c,cl1ige ebiror,nec i fiJroehrifti,i1ec iforo pœnitctl,fi oponeat iUd.Ii pœ d .la L1tifiaCloriavni9diei i foro chriCli,aut i foro pœnitetis,fari ffacerepœnavm9diei i foro dei,acerbi Remiffiopœ [aspœn~vni9diei f.1cilf.1ctori~forodci erit nmlro maior. De foluri6e ~G[pœn~debirt;p' iduIgtti~ O i Il~Viifiat. remimon~ dt qaio .ppofita,qu~ rcmiŒo no fit ab hoie nifi Rprate fu~ hoc illi a deo c6mi1T;i'.l'prcr qa addif in ddi.:ripri6e illdulgcri~, A pr\latis eccliæ faCta.ilIisem folis fURhoc (omilla dI' auctori-" tas,fiue ptas.& hoc qii chriftus Matth.1:viii.vni di.lrit.p oib9,& omnib9 in vno:Q uodeuc;pfolueri. fup' terni erit folmti &: in q;lis.Et fURillo arciculo pofito in dcfcripti6e illdnIgcti~ pdidJa mota (Il quællio .ppofira:an indulgcciæ pI;:roru tani vnlc5r,quatfi fonunt.&: tagit prate iplo!)!in c6fi:rcdlJ indulge[ iis an polfint 1153S .p libito voJfitatis c6ferre,qfi voItlr,~b9 voI6t,& qU;1t1i oldt,,put t5gif v in prio argumcto.AD eui 9 irellett6,quani ptincr ad ,ppofiru,eft aduerrendti,g, ina tria.f.don~1do, p Donatio~ redditio,& difpefatio,diffenlt iter [c.na donario refiJleit foIUvolUrariti idon:irc,glifcL1g1uerit acci f ReddItio. picns.Redditio aute refpicit debitii in d:-tl1te,&mel'ic(iin recipicte. Difpc4ttio vero refpicit vollir •• Difpenfatio. ri11i ~i~pcranrc,~ dig?u i~o~ui di.f~cfai\~0 au! ~oll~tio_rcfpicitfolUmovoIGtariu j don:'itc,ppf cafolulllc,g pIena,& ltbera her pt;'itc filI? re cofercda,pot ea donare,hoc dt dare,abf9.~culpa fua,at oi iiuda altcritlQbuCcu91ditfercrcr dignis &: idigllis,bfi meritis & male meritis: mo quo de9 fote i ruti filcir oriri ru~bonos &: malos:&' pluit fUl?iu{los,& iiullos,vr di Matth.v.Si igif pIa ti tale habe ret p[ate filRidulgetiis c6fcrcdis,tfic ccrtCicet pcnit9,cp tatti valeret l]Uatti fOJ}arcr:~atatascofer ••• rcnt cui~,quatas valet,& fietntu cuig; valerct,quar(j vellcr,ct fi n6 fube{fet f<'onabilis c6feredi di indulgctias tales.Sed cp tale prate chrillus c6cdfcrir plads ccd~~fu~ collatione bonorucccl~li fiu~ tvali(i,liur. fpuaIiG,vr.f.abfq; r6nabiIi ca,abfq.~ culpa eorii c6fare pollinr iJla.pvoluntate eoni ma •• xime male meritis,&: indignis,no en:vcrjfimiIe,~a hoc vcrgeret 1]0 in ecdefiæ ædificar:1one:fedpo ti us in d> dellruetionc,&: eITcrc6trarifi illi,qo apolloIusinf1ruedo Corinthios fUl?praee præIato. rum ccelefia:tibi,& aliis a deo concdfæ: dicir.ii. Cormeh.x. ~a dedit dfis IO xdificatioIlc & non in dellructionc vefl:r5.vbi dicit gtof.id dl vt vos ædificem9in virrutib9,non Vt praua doctl'ma,vd exepIo cornipam9.Vi'1 ficutpr~lad n6 hfi.tpratccorrupcdi ipl1ne& ab(q~pl'.lofuo [ubdiros praua dOdrina feam ilIud.ii. Corith.xiii.No poffuIl1uSali~d aducrfus veritatc;[cd.p vcrit:-tte;fic n6 hfir ptare corrupcdi illos ipune,& abfg; pet6,prauo cxcploo(?is,qleem~epraua adminiaratio bonorum fpualiu,& t}~aliiiecdit;.Vfi. fup'il1ud.i.Corirh.iii.Oia eivia fLir,vosa6tChrif1i,Chrj(l9aGt dei.gIof. Na & vita & mors doaoru ad ~dificationCfnbdirolf eedebir. hoc io dicit apYus:vt fieut h~cvfo iu dicio eoeelTafunr,& fubiect,l,ita & nos Chrifto fubiiciamur .Chriftus aut dei pfis ;pprius dt fili' faciens eius volulltare,Vt & nos filclamm ipfius.Nucaute volunrasehrilli no cfr niti bona admini (trado bonorG ecc1~fiæ?qua facere habct in p'fonachrifii pr~latus ecc1efiæ,& facere eam debet pm potre fuo,G\;ut chrdlus eam fu,t'ret fi pr~fcns dfc:r,vc UlU inferius diceft p19&min9meref in ,?pe,& Rftcit ad oQis fXecutione,& fi no valeat 'IuatG fomit nifi .pportionarr ol?i, nopoffut ei ta •• tu valere fimpl'r 'Iuatu fonat,~a vt diciit,aliter abfgJ ronabiJi caufa viderentur ficri:quia.f.ipfis in dulgetiis no fieret debita recopefatioin o~+Et fie ,dicot q, JJJjsfolis tatG valet quatG fonat g rata fi de deuotione & o~e ad idulgetias ,pmeredas fe exhibut'ft,quari prer1iNel valoris fUrip( fdulgiriC & q, eccIefiaquada pia fraude pr~dicat illas coctisvaIere pluf§ vaIe<1t ulris,vt fic illos falte ad aIt.. m gd de illdulgetiis aJlidat.5ed hoe vltimG dictG.Cecclefia vti quocfJ~ medacio, Rniciofum e valde: fieut hoc eec ~niciofGdicere de facra fcriptura no ei mior e auctoritaseccl'i~ iagibibb9,ij fcripturc in credibi1ib9• V fi fire dicedli dt de auctoritate eccli'~illi,qc1de audoritate fcripturc; dicit Augu.fn pria epra ad Hiero.Admiff'o Cernetin tarG auctoritatis faCHgit1otficiofo aliquo medacio, nulla illo ru librorfi ~dculamanebit qnovrigJvid(bif vdad mores ditficilis,ve1 ad fidekredibiY.Stdq, idul ged~ aliq diuerfis diuerfimodepoJfint valere fecfidli diuetfitate meritorG,certe bii poffet ee ita in indulgetiis colbtis in opere deurmiato fecGdLiqu5titatea pr~lato,putaq, cerGdiesindulgenriarti haberet,quicuCJ3 ad fabrica a1icuiuseccYiæpiam coferret deemofl'na,& prr:Iatus intenderet, &: ma ~imc fi exprimeretverbis,

9 mo plus yalear,mo minus: licet fubpluribus [pedebus panis, vel fub paucioribus potfint illud aliquibus minifirarc:ficut po{funt plures vel pauciores indulgerias ,p aliquo oQealiSlbuscoferre,no ,til oino ftc. eo em cp opaI1t in cofecratione vi ol'dinis,& rn611.atur~ fcom pdiCta~i ot fpcb9 cofecrare pof•• r funt,quot eis ;pponunf,& cofecratG populo minifirare:O[?:lllf aur iidl1lgeciarG difpcfarione mo Ii~ beri arbirrii,fcam reguta"fed~ ronis,q no finir'P ratti iduIgentiani difpcf.1repoffunt qu5tli velle poffenr abf~ regula ronis,vr pater ex dictis. Et fic no dt fil~ de difpcfatioe fcom quiitu corf?fsChri fii,& indulgentiarti:fi tn tarti & i rata quarirate,& itot fpecieb9 panis quarG vellet vlrl'J vfurn ne cefrarili & hondhi cccJefi~corp9 Chri!l:i cofecrare & minHtrare poffent:qa aHg negar.Qi fi illa no pnt circa corp9 Chri!l:i: f.l1fum e ergo mediG alTumprG in argumcro.f.cp potrum dlfp~tare corpus Chrifti ifacramcro qmitfi volu t, ficur falfum t;!l:'ppolTunt difpef.1Ccidu 1getiasqu:ltll volut abf.Scdi hoc cafu mq§ deberet attfrare fugd,ct fumevtif fcclefiæ feu coit3ti,nifi femiret pri9 fUl?hoc motu diuini iftict9 i {eipfo,g3pfaptuofti cet .pprio mo" tu hoc attetare.diccte Aug.ad Hono.vbi fupra.Nemo accipiat I2fonafuJ",vt fi ahqgfa videfexceJ lere,idco fe dicat vita &:obhocfuga cedigniore.quif~s e[hoc dicil',oib9 dl[pIicet.& ifrapoll modi cu.Q ui dixerim fepoti9 fug~re dt:bere,aut til11idividcbulltur ,spimines maI6 fullinere noluerurll: aut arrog5ces,~a fe magis slf.llu5Ji c:cntnecelfarlos ecc1cfiæiudicanit. V il oib9 sl fu~ fuga fua 110 fentlut fpedale diuinu iftinctu,i dicto cafu cofider:iJfi ea 'l' nuIIuseo~ fugiar,dlcere Aug.ibide.Jn coi aut l;?lculohui9vir~ cur exiftimam9 vbicu'l' fuerit hoftJricurfQs;ocs c1ericos,& no ct oes laicos flfe moriruros,vtfimul fini:ir hacvit5 cui fUl1tcIerici uecelfarii:Auc cur 110fperem9 acur aIiquo.s lalcos,fic etia ckl'icos f]manfuras,a Slb9eis necdfariu minilleriu valeat exhiberi!V fi fi in illo caf ti alicui,vel ali~b9 idfceda tit fuga .ppi ecdefi~ vtiIitate furura,dctermiat Aug.ibidc, 'p forredigedi fUrfugietes.attii fi pollet difcerni ~iex ib9vriIiores deberet ec.pfuturi ecdefi~,illi dtbcrctcligi fim o plicircr.Q; fi illi no fugere,fed comori aliiseligerer,aIii min9 vtIles reputati deberet fimul ihoc co~ trariari,&: ipfos ad fuga §ni in fe e(fer copdkre,dic:ct( Aug.fic. Œ9 hos iter dei minifiros ide fit difccpratio q101i corum mandit, ne fuga oim,& slcorum fugiant,lle morte oim deG:ratur ecclcfia. quæ dtfccptario fi :diur non potuerit terminari, quarum mihi videtur, ~ maneat & Q fugiat, for~ te Icgedi fimt.Deide fortallis ii slmeliores fUt elige cpro fratrib9 aias poncre,& hi feruabuffugiedo quarti min9 e vdIis vica,~;pmior c6fuledi,&: gubernadi l?itia.~ ui fi pit:fapiut corradicet eis quos "idct & viucre peti') ciportere,&: magis mori malle g fugere.Si ;tue fo19plae9qraf ad .mortc,fubdlfti guo,';}:t aut poe a t'Dpuloabfc6dine pcreat,aut no. Si fic,dico cptUCI10debet fugcce,diccte Augu.i tæ~\: iaa cplh ail fine. Si laici no grM ad morre,pnr occultare quoquo mo cpos &:dericos,ficut 11 d le adiuurrit incui9 praee oia CUt:!] pot & no fugiet€: per mirabilem feruare porcti5. Sed ideo qrim' !;Id nos tlccre dcbeJm9:neoib9qrcntib9 diuina miraculi11tetare dJ1miudicemur.Si no,tGc debet &: por pbt9 fugere ,du ul no deferat a I1CCd1:1riis minil1ris c:ccldia.cc hoc qdruplidi : vel aIio~ actu, vel alicIF inlHctu,vcl,ppriomotu diuino,aur humano.Ocfuga prio m5.CaliOl]; actu,excploChri,. {H.de quo dicit AlIb.I prkipio cpii1ob~pdidæ.NuSJd hoc fecit ipfe qn pcrt ei",ckfrrr;\ c q ibi efat ccclcfia nece1rario miniflro, &: non ab aliis fratrib9 ibidc COJl Uitutis (Id oportebat IplerG ti! Eis QPpc voIctib9 hoc ~plus fcdr,vt femcripfum fcruarct cccIefix, quc.ppric j,?fccuror ille grebae.Faciat ergo ferui Chriai minillrivcrbi & facramed ei'1,qd ipfc pce" pit fiue j,?mifit,fugiam oino de ciuitate i ciuiratc,qii eOIFquif~j fpedaIiter a perfccl1toribus quæri tur ,vt ab :'IliisSl1l0 ira rc~runf,no{.-icf::T.1fccclefia,fcd porant cib.uia cofcruis fuis quos aJiCfrviue re n6 poffc noui..Tlit.Per 'lcJ iteIligif a c6trario,t}J fi no rcmanct ~ IplcJt ecdcfiaaicti mi1Jifh:riij, q, no liccr fugere platli eti folus qrif, fieut cfi qrif tota coiras,vt iii habirG dI fupra. V fi pon modicti fubdit A ug.dlces.Cur em tibi putat idlfferctcr obtcl?5dCic( pcepto vbl legat de ciuitare i ciuitate eerl1gi~dll,& merccnart('i no exhorrer,~ videt lupu VCllicec,&fugit ,qa n6 c ei cura de ouib9:'Cur no ifbs du::ts diiicas vcr~l~l' tCl1tcrias,Vlla.f.vbi fuga finitur,aut iubcf:aItcr5,vbi arguit atljl cuJjil par, (ie irdligcrc lludcr,vr icerfe n rff?iaf ~ccotr~lCi~,ficutn6 futŒt hoc quo rcpif,nifi attcdaf qct i5 fupi9 dt ~'1utaui,tlie de locis i no9 fum9 pmemc j,?fecudocfugicdll cc minil1ris ChrifIi,qii Ibi aut plebs Chril1i n6 fu(rircui miniftIt.'f,autcc fuerit,feJp6tipIcri l;? alios neccH:uiu milli1lcrill ab eis ~bus 110 CC:1dc ei filgicJi: ficut i fporta fubmilfu.s ruit PauI9;'Dc fuga tertio mo.r..pprio motu diu i no n:(plo Chrifli.dc quo di loan.viii.lcfusaut abfcodit fc;ct e:duic de replo. & LUl\.iiii. Tr51ll:s ~ medili moni ibJt.De fugJ quarto rnodo.f..pprio motu hum:mo:iureIlige fcelm pdi~la no fille diui lIa infpjr.lticme,ex~plo t\rhJlIafii.dc quo dicit Aug.pott pmitTa de Paulo,lic.Fugie r.llld9 Athana~ lius ~1e.\';iJrin') q5U5 eli ('li fpecialitcr apphendrrc cuperet C6lhitius Imperatoi,ncgg a minillris cxtCffs dcE.'na pltbe c.-.rholica,g iAIcx:iJria comanebat.Et fX1!! pauca.N5 qw'irli nccdlan9fueric ecckfi\,qu:in;q; .rfucrit,~. vir ille m;mfidi- carnc,catholic:! tidcs nouir,q aduerfus "A,rrbnos b.. '" reticos ore iIh 9 & amoredcf~nf:t eltÆr dicit Aug. oia hxc coera tllos,'Jcotr.lriabanfei ineo li' di_ iluodlibct.XV. cebat in ctrtis cafib9 mini!lros ecc1efiæ~recutioncs fugere no debere.diccu: rode Aug.i ~pifloJ••d. aa longe ante iadicta.Epifcopu .quedj dixiffc audiuim9:li dfis nobis impcrauit fuga ieisp'fccutio nibus,vbipor dfefruCl9 martyrii,qu3to magis deb~m9f\.1gerdl:eriIes paffiones,qfiefi barbaric9,& 'loftihs icurfus: V (fU efi:f}de & acceptabile:fed iis '1UO$ ecdefiJ(hd ordillis no tellcnt vincula.t\: in fra.Q!!isaiir credat ira dni hoc fieri voIui(fe,vt neceli~lfiomjnir.-crio fine quo viuere ne']udit:defe [('cenf greges quos ftiofanguinc co~aujt!quafi dicatnuIIus eU catholic9 g hoccredcre debeat. Q: aut no fit manendli in'l2fecudonibus,fcd poti9 fugiedt1,vna via arguit did9 (PUS lic,dicerc Augu. in dicta epifloIa.Si i ecdefiis (;fifiendii e,qd fumus nobis vel ppfo .pfuturi no vidco,nifi vt ante ocu los nios viri cadir,fœminæ coftuprenf,icedanf eecIefiæ:nos lub mrmetls deficiam9• Et ludet Au guft.fubdes fil1gula fingu!is,dices.Potens efr ~de deuspcesaudirefamiliæ fuæ,& ha:c q formidan tur auercere,ncc ideo til .ppr:ccifta q icerta funr,debet effe nii officii cerra defcrrio,fineguo di: pIe bi certa I?l1icirs,no ireb9 V ir:æhui9 ,red fJIreri9:q icomparabiIiter diligeti9 f,?Uicitiulq. curandæ.Et iufra.Magifw timeamus ne oues Chrilli fpuaIis negtlæ gladio in corde $i ferro in corporctrudde ,tllr.Magi5 r:imeamus ne feuru interiori corrupr:o pereat cafiims fidd,g n.efœminæ violcter c(jtllb= prel)tur in carne.QEia vioIecia no vioIaf pudicitia fi mete: feruatur.Magis timeam') ne lapides vi•• ui excinguant deferetib' nobis, $i ne lapides & Iigi1a terfenOCl1~dificioru incendaut pfelltibus no bis.Magistimeamus ne mebra corporis Chrillidellicucafpiritali victu necent ,$i mebraooceisnfi opprdfa holHIi ipetu torqueanf.No quia illa no fillr vir:anda cu pnr,fed ga potl~ fereda (W}cqfi vir: . rari fine ipietatc non pjir.nifi forte quifg cotcderet no.ee miniftrti impiu,~nic fubtrahir minifteriii picta'ei neceffariU,qn magis eU:necdfariu.An no cogiram 9 qn ad illOIFpicul~ exrrcmap.uenif,llcc clt poteftas ilIa fugiendi,qual1t9 in ecdefia fieri foleat. ab Vtro9J fexu arqJ ab onmi ~rate cocurfus ,••liis baprifmti Bagit